Τα αιωρούμενα έργα του Νίκου Αλεξίου

H Γκαλερί Ζουμπουλάκη παρουσιάζει Μια Εκδοχή του έργου που παρουσίασε ο Νίκος Αλεξίου το 2005-2006 στο Ελληνικό Ίδρυμα Πολιτισμού στην Αλεξάνδρεια, παράλληλα με την 23η Μπιενάλε της Αλεξάνδρειας. Μιλήσαμε με τη κα.Δάφνη Ζουμπουλάκη για να μάθουμε περισσότερα...

Η συγκεκριμένη εγκατάσταση είχε παρουσιαστεί στην Αλεξάνδρεια το 2005. Γιατί τη διαλέξατε για τη Γκαλερί Ζουμπουλάκη;
Η επιλογή έγινε σε συνεργασία με την αδερφή του καλλιτέχνη, Πόπη Αλεξίου. Πρόκειται για μια εγκατάσταση που είχε παρουσιαστεί στο Ελληνικό Ίδρυμα Πολιτισμού στην Αλεξάνδρεια, παράλληλα με την 23η Μπιενάλε της Αλεξάνδρειας και δεν είχε ποτέ παρουσιαστεί στην Αθήνα, σε αντίθεση με το έργο της Μπιενάλε Αλεξάνδρειας, το οποίο είχε παρουσιαστεί στο Μουσείο Μπενάκη το 2006. Αλλά και στη σκέψη μου το έργο αποτελεί σύνθεση έργων από τη συνολική πορεία του Νίκου Αλεξίου.

Όπως αναφέρει και ο Χριστόφορος Μαρίνος στο κείμενό του που γράφτηκε ειδικά για την έκθεση αυτή «Στο τέλος του χρόνου. Ο Μεγάλος Κήπος. Εγκώμιο για τον Νίκο Αλεξίου»:
Ο Νίκος Αλεξίου (1960-2011) επέλεξε τη φράση “AngelRollingup the Heavens” για να  τιτλοφορήσει τη συμμετοχή του στην 23η Μπιενάλε της Αλεξάνδρειας το 2005. «Ήταν ένας ποιητικός τίτλος για να εξηγήσω τη διαδικασία», δήλωσε ο ίδιος αργότερα, τονίζοντας τη σημασία της ανακύκλωσης των υλικών και τον καθαρά βιωματικό τρόπο με τον οποίο κατανοούσε τις εικόνες. Και διευκρίνιζε: «Ας πούμε, τον τίτλο AngelRollingup the Heavens τον δανείστηκα από μια πολύ ωραία έκδοση για τη Μονή της Χώρας [προφανώς αναφέρεται στο βιβλίο Chora: The Scroll of Heaven], όπου πάνω από τη σύνθεση της Δευτέρας Παρουσίας είναι ένας άγγελος που κρατά ψηλά στα χέρια του το σύμπαν σαν ρολό, σ’ έναν πάπυρο. Αυτή η εικόνα μού ταίριαζε στη δικιά μου διαδικασία, ότι τίποτε δεν πετάω, από το ένα έργο περνάω στο άλλο, δηλαδή το μέρος γίνεται όλον και το όλον ξαναγίνεται μέρος».

Υιοθετώντας αυτόν τον εξόχως ποιητικό τίτλο, που βρίθει από συμβολισμούς και διεγείρει τη φαντασία, ο Αλεξίου δήλωνε πίστη στις αναδιπλώσεις του χρόνου. Για την ακρίβεια, η εικόνα που περιγράφει ο τίτλος “AngelRollingup the Heavens” δεν εξηγεί απλώς το ομώνυμο έργο, αλλά μας παροτρύνει να προσεγγίσουμε (και μας βοηθά εν τέλει να κατανοήσουμε καλύτερα) την καλλιτεχνική παραγωγή του Αλεξίου μέσα από την κρίσιμη έννοια της χρονικότητας. Μια τέτοια προσέγγιση είναι ικανή να νοηματοδοτήσει και την τωρινή του έκθεση, η οποία συνδιαλέγεται με μια παρεμφερούς ύφους εγκατάσταση που είχε εκτεθεί στο Ελληνικό Ίδρυμα Πολιτισμού στην Αλεξάνδρεια.

Η μεγαλύτερη δυσκολία που αντιμετωπίσατε στη δημιουργία της;
Η εγκατάσταση στην γκαλερί Ζουμπουλάκη, όπως και εκείνη της Αλεξάνδρειας, αποτελείται από ένα σύμπλεγμα αιωρούμενων έργων. Φτιαγμένα από κομμένα χαρτιά, κόλλα, σπάγκο, κλωστή, νήμα βιβλιοδεσίας και καλάμια, τα έργα σχηματίζουν αφαιρετικά γεωμετρικά μοτίβα.Πρόκειται για μια ιδιαιτέρως λεπτεπίλεπτη εγκατάσταση, η οποία αναρτήθηκε από έναν κάναβο από σχοινιά, κρεμασμένα από το ταβάνι. Από τα σχοινιά αυτά αναρτήθηκαν στη συνέχεια τα επιμέρους έργα δημιουργώντας μια εύθραυστη ισορροπία. 

Υπάρχει κάποια λεπτομέρεια στην οποία αξίζει να σταθούμε λίγο περισσότερο κοιτώντας το έργο;
Καθώς η εγκατάσταση αποτελείται από πολλά επιμέρους έργα, δίνεται η δυνατότητα στον θεατή πολλαπλής θέασης του έργου και άρα πολλών ερμηνειών και ανεξάντλητων λεπτομερειών προς εύρεση.

Ποιο είναι το νόημα που κρύβεται στη «Μια Εκδοχή»; Τι πιστεύετε ότι ήθελε ο Νίκος Αλεξίου να δείξει μέσα από αυτήν;
Όπως γράφει και ο Χ.Μ. στο προαναφερθέν κείμενο: «Ο "Μεγάλος Κήπος" του Νίκου Αλεξίου έχει ένα σπάνιο χάρισμα: είναι τόσο πλούσιος σε μηνύματα και κρυφά νοήματα που θες να τον περιδιαβάζεις ατελείωτα».

Δείτε περισσότερες πληροφορίες για την έκθεση στο Guide της Athens Voice