Όταν η Ναταλία Μελά μας άνοιξε το σπίτι της

Καταξιωμένη γλύπτρια, εκρηκτική φυσιογνωμία, αστικός μύθος. Η Ναταλία Μελά, εγγονή του Μακεδονομάχου Παύλου Μελά και σύζυγος του αρχιτέκτονα Άρη Κωνσταντινίδη, έφυγε από τη ζωή την Κυριακή 13 Απριλίου, έχοντας αφήσει το αποτύπωμά της στην τέχνη, την πόλη και τον κόσμο. Γεννήθηκε το 1923 στην Αθήνα. Σπούδασε γλυπτική στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών με καθηγητές τον Κωνσταντίνο Δημητριάδη και τον Μιχάλη Τόμπρο. Δούλεψε με τον Θανάση Απάρτη και τον Δημήτρη Πικιώνη, ενώ σημαντική επίδραση στη σκέψη και στο έργο της άσκησε ο σύζυγός της, αρχιτέκτονας Άρης Κωνσταντινίδης.

Στην πρώτη φάση της δημιουργίας της δούλεψε κυρίως με μάρμαρο και πέτρα, μέσα στο πνεύμα της Σχολής. Από το 1960 και μετά στράφηκε στη χρήση του μετάλλου. Ο φυσικός κόσμος και η μυθολογία αποτέλεσαν σταθερές πηγές έμπνευσης για τη γλύπτρια, ενώ συχνά είναι ευδιάκριτο στο έργο της το χιούμορ και η ειρωνική διάθεση. Το έργο της παρουσιάστηκε σε πολλές ατομικές και ομαδικές εκθέσεις στην Ελλάδα και στο εξωτερικό.

Το 2009, η Ναταλία Μελά, είχε ξεναγήσει την ATHENS VOICE στο σπίτι της, και είχε εξομολογηθεί πολλές πτυχές της ζωής της.

«Γεννήθηκα στην Κηφισιά, σ’ ένα πολύ ωραίο σπίτι, αλλά όταν παντρεύτηκα μου παραχώρησε η μητέρα μου αυτό εδώ, στον τελευταίο όροφο της πολυκατοικίας επί της Βασιλίσσης Σοφίας, που έχει χτιστεί το 1904 από τον παππού μου.

Παλιά, εδώ ήταν τα πλυσταριά του σπιτιού, όλος αυτός ο χώρος που εσείς βλέπετε ήταν εντελώς αλλιώτικος. Ενδιάμεσα ήταν οι κατοικήσιμοι χώροι, ενώ κάτω, στο επίπεδο του δρόμου, στο ισόγειο σαν να λέμε, ήταν οι στάβλοι που στην πορεία έγιναν γκαράζ και τώρα έχω εγκαταστήσει το εργαστήριό μου.

Και τι δεν έχω ζήσει σ’ αυτό το σπίτι… Θυμάμαι, δίπλα ακριβώς έμενε η Ελένη Βλάχου και στον καιρό της Χούντας είχαμε συνεννοηθεί για να το σκάσει. Τη βοηθήσαμε με το γιο μου να πηδήξει από την ταράτσα της στη δική μας, της έδωσα και μια δική μου περούκα, τη φυγαδεύσαμε για το Λονδίνο.

Το σπίτι μου είναι ένα δοχείο ζωής, όπως έλεγε ο άνδρας μου, ο Άρης Κωνσταντινίδης. Γι’ αυτό προσπαθώ να ζω ωραία εδώ μέσα. Κρατώ όσες μπορώ από τις ωραιότερες αναμνήσεις μου και τα πράγματα που έχω μου μιλούν κάθε μέρα για τις ωραίες μέρες που έζησα ή για τους ερχόμενους καιρούς. Ξέρω και να μαγειρεύω, κι έχω γεύση και όσφρηση δυνατή ακόμη.

Αφού με ρωτάτε, όπως πάντοτε κάνουν οι Έλληνες από την εποχή του Ομήρου, από πού είσαι και τι σε φέρνει εδώ στην πόλη μας, θα σας απαντήσω: Tυχαίνει να είμαι κόρη του Μιχαήλ Μελά, γιου του Παύλου Μελά του Μακεδονομάχου, και της Αλεξάνδρας Πεσμαζόγλου, κόρης του Γιάννη Πεσμαζόγλου που ίδρυσε την Εθνική Τράπεζα.

Η γιαγιά μου η Ναταλία Μελά ήταν κόρη του Στέφανου Δραγούμη και αδελφή του Ίωνος Δραγούμη. Η δε γιαγιά μου Ειρήνη Πεσμαζόγλου ήταν εγγονή του Ανδρέα Μιαούλη. Με όλα αυτά και ατελείωτα άλλα βάρη, πρέπει, μα πρέπει, να περπατώ και να αντέχω να δουλεύω.

Στη ζωή μου έμαθα να μην έχω μόνο δικαιώματα, αλλά πριν απ’ όλα καθήκοντα».

Το 2008, με αφορμή τη μεγάλη αναδρομική έκθεσή της στο Μουσείο Μπενάκη, για την οποία ένωσαν τις δυνάμεις τους τρεις γενεές γυναικών της ίδιας οικογένειας – η γλύπτρια Ναταλία Μελά, η κόρη της, η Aλεξάνδρα Tσουκαλά, που σχεδίασε και έστησε την έκθεση, και η εγγονή της Ναταλία Τσουκαλά-που είχε μιλήσει στην Athens Voice, φιλοτεχνώντας το εξώφυλλό μας, και τη Γιώτα Αργυροπούλου για τα βιώματα και τη σχέση τους. Διαβάστε όσα μας είχε πει εδώ και δείτε παρακάτω μερικά χαρακτηριστικά δείγματα της τέχνης της.