Ο Δημήτρης Καρανίκας των Tales & Traces μας ξεναγεί στον κόσμο του paper craft

Οι Harikrishnan Panicker και Deepti Nair και τα φωτιζόμενα έργα τους, ο εμμονικός με τη λεπτομέρεια Eric Standley, τα αρχιτεκτονικά μικρά αριστουργήματα της Ingrid Sillacus. Σύγχρονοι καλλιτέχνες που δημιουργούν με μια τεχνική που εμφανίστηκε στην Κίνα τον 6ο π.χ. αιώνα και απαιτεί δεξιοτεχνία και πολύ υπομονή. Την τεχνική του paper craft. Layers χαρτονιών, κομμένα με απόλυτη ακρίβεια σε συγκεκριμένα σχήματα ώστε να δίνουν το τελικό αποτέλεσμα. Ο Δημήτρης Καρανίκας ασχολείται με τη συγκεκριμένη τεχνική τα τελευταία πέντε χρόνια. Του ζητήσαμε να μας ξεναγήσει στο κόσμο του papercraft.

Δημήτρη, μιλάμε για μια τεχνική που δεν είναι ιδιαίτερα διαδεδομένη στην Ελλάδα. Τουλάχιστον αυτό προκύπτει αν κάποιος κάνει μια σύντομη έρευνα στο διαδίκτυο ή παρακολουθεί τις εικαστικές εκθέσεις στον ελληνικό χώρο.
Η συγκεκριμένη τεχνική συνδυάζει τη χαρτοκοπτική (paper cutting) και τη σύνθεση (paper crafting). Στις παιδικές ηλικίες είναι πολύ διαδεδομένος τρόπος ενασχόλησης και έκφρασης. Η επαφή με το σχέδιο, το χαρτί και στη συνέχεια η κοπή αυτού είναι κάτι που εισάγει τα παιδιά στον κόσμο της τέχνης και της εικονογράφησης. Άρα είναι πολύ διαδεδομένη τεχνική στο πρωτόλειο στάδιό της (όπως πρέπει να είναι κάθε μορφή τέχνης που αφορά τα παιδιά).

Στον εικαστικό κύκλο των ενηλίκων όμως, δεν είναι διαδεδομένη. Τους λόγους δεν μπορώ να τους φανταστώ, μιας και αρκετοί έλληνες καλλιτέχνες εκφράζονται με πολλούς πρωτοποριακούς τρόπους, τεχνικές και υλικά. Το χαρτί μάλλον δεν έχει κεντρίσει πολύ το ενδιαφέρον τους. Βέβαια υπάρχουν και κάποιοι, όπως ο Φίλιππος Φωτιάδης, που έχουν τόσα πολλά να πουν μέσω αυτής και πραγματικά δημιουργούν αριστουργήματα.

Η δική σου επαφή με το papercraft με ποιον τρόπο έγινε; Πώς ξεκίνησε;
Ξεκίνησε την περίοδο που είχα αρχίσει να ασχολούμαι με τη ζωγραφική παιδικών δωματίων. Τότε, μου ζητήθηκε να δημιουργήσω έναν πολύ ιδιαίτερο πίνακα για παιδιά. Η συνθήκη αυτή με βρήκε ακριβώς την ώρα που ήθελα να ασχοληθώ με νέα υλικά, νέες τεχνικές, κάτι τελείως διαφορετικό από την κλασική ζωγραφική. Ξενύχτησα, σκέφτηκα, και έχοντας στο μυαλό μου τον Φίλιππο Φωτιάδη και την τεχνική του πάνω στο χαρτί, γεννήθηκε το πρώτο μου μαγικό κουτί (μια παιδική ιστορία αγάπης κάτω από το φως του φεγγαριού). Ήθελα μέσα από αυτόν τον πίνακα να δώσω μια αίσθηση παραμυθιού μέσα από μια 3d απεικόνιση γεμάτη φως!

Θα μπορούσε κάποιος να πει ότι τα μαγικά κουτιά αποτελούν εφαρμοσμένη τέχνη για τον θεατή; Ότι του προσφέρεται δηλαδή η ευχέρεια να επιλέξει αν, βλέποντας ένα έργο σου, θα το αντιμετωπίσει ως ένα έργο τέχνης ή/και ως χρηστικό αντικείμενο; Εσύ πώς τα αντιμετωπίζεις;
Τα μαγικά κουτιά αποτελούν καταρχάς έργα τέχνης, έτσι τα αντιμετωπίζω εγώ.

Βέβαια όταν επιλέγονται για ένα παιδικό δωμάτιο, λόγω του ότι είναι και light box γίνονται αυτομάτως και χρηστικά αντικείμενα.

Παρακολουθείς την πορεία των εικαστικών στο εξωτερικό που ασχολούνται με το papercraft; Θεωρείς ότι έχεις δεχθεί επιρροές από το έργο τους;
Παρακολουθώ, κυρίως στο instagram, διεθνείς καλλιτέχνες οι οποίοι με έχουν επηρεάσει ποικιλοτρόπως.

Τον γραμμικό και λεπτομερειακό Eric Standley, ο οποίος δημιουργεί απίστευτα μοτίβα βασισμένα στις κινέζικες τεχνικές αλλά και σε βυζαντινά patterns, τη ρομαντική και καρτουνίστικη Nathanna Erica με τα παραμύθια της, τον μαγικό Harikrishnan Panicker και τα φωτιζόμενα έργα του που έχουν σκοτεινό μα συνάμα ονειρικό ύφος και τον μινιμαλιστικό και ευφυή Eico Ojala.

Πειραματίζεσαι με την τεχνική και τα αποτελέσματα της ή θεωρείς ότι έχεις βρει αυτό που θες να κάνεις από εδώ και στο εξής;
Συνεχώς πειραματίζομαι. Δεν θα πάψω ποτέ να το κάνω. Αυτό τον καιρό είμαι σε συζητήσεις με ένα καλό μου φίλο μηχανικό και με έναν μουσικό, γιατί έχω σκεφτεί να βάλω κίνηση και μουσική στα μαγικά κουτιά έτσι ώστε, με αισθητήρες, να παίζουν μουσική όταν κάποιος τα πλησιάζει και επιπλέον η κάθε ιστορία μέσα τους να είναι κινούμενη.

Με ποιον τρόπο μπορεί κάποιος να διδαχθεί τη συγκεκριμένη τεχνική;
Αυτή τη στιγμή στην Ελλάδα, νομίζω μόνο μέσα από τη συνεχή προσωπική ενασχόληση. Αν φυσικά κάποιος είναι στην ΑΣΚΤ και επιλέξει τη χαρακτική, οι γνώσεις που θα πάρει είναι θεμελιώδεις και ουσιαστικές για αυτή την τεχνική.

Υπάρχει κάτι που θα συμβούλευες κάποιον που θα ήθελε να ασχοληθεί με το papercraft;
Δεν ξέρω αν έχω κάποια συμβουλή, όμως θα ήθελα να δω καλλιτέχνες να αγαπήσουν το χαρτί και το χαρτόνι και να αρχίσουν να πειραματίζονται με αυτά γιατί είναι φοβερά ενδιαφέροντα υλικά.

Ο Δημήτρης Καρανίκας σπούδασε στην ΑΚΤΟ εφαρμοσμένες τέχνες και ασχολήθηκε πολλά χρόνια με την street art και το graffiti. Τα τελευταία χρόνια ασχολείται με τη ζωγραφική παιδικών δωματίων και την κατασκευή έργων με την τεχνική του papercraft. Είναι μέλος της δημιουργικής ομάδας των Τales & Τraces μαζί με τη διακοσμήτρια Νίκη Χρονοπούλου. Πρόσφατα παρουσιάστηκε στο ατελιέ τους στα Εξάρχεια, η ατομική του έκθεση με τίτλο “cardboards tales & crafts”.

Instagram: talesntraces, Facebook: tales & traces