Εικαστικα

Η Τέχνη... της Αντίστασης

Ο Πόλεμος του 1940, η Κατοχή και η Εθνική Αντίσταση στα Μουσεία της Ελλάδας

A.V. Team
1’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ

Κάθε επέτειος είναι μια ευκαιρία να κοιτάξουμε το παρελθόν. Να «πλησιάσουμε» εποχές που φαίνονται μακρινές αλλά τελικά τα «ίχνη» τους φτάνουν ως το σήμερα. Φέτος συμπληρώνονται 73 χρόνια από την 28η Οκτωβρίου 1940, από όταν ο Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος έφτασε στα σύνορα και της πατρίδας μας. Η φετινή επέτειος καλεί τους Έλληνες να στρέψουν το βλέμμα τους σε εκείνες τις στιγμές που η Ελλάδα έμπαινε σε μια δύσκολη περίοδο. Θα ζούσε τον θρίαμβο του ελληνοϊταλικού πολέμου, την τραγωδία της κατοχής και τον ηρωισμό της Εθνικής Αντίστασης. Σε κάθε σημείο της Ελλάδας υπάρχουν Μουσεία, μικρά ή μεγάλα μάρτυρες των γεγονότων της τοπικής και εθνικής ιστορίας. Στις αίθουσές τους βρίσκονται επώνυμοι μαχητές αλλά και χιλιάδες ανώνυμοι άνθρωποι που πολέμησαν, υπέφεραν και έχασαν συγγενείς και φίλους.

Στις προθήκες των μουσείων τους φιλοξενούνται όπλα, προκηρύξεις, φωτογραφίες. Εκθέματα και κειμήλια που μπορεί να μην έχουν καλλιτεχνική αξία αλλά το καθένα είναι ένα παράθυρο σε εκείνες τις δύσκολες αλλά ηρωικές ημέρες της ελληνικής ιστορίας. Το Πολεμικό Μουσείο διαθέτει μεγάλη συλλογή έργων τέχνης, οπλισμό, στολές, πλούσιο φωτογραφικό αρχείο από το Αλβανικό Μέτωπο, τη γερμανική εισβολή και την Αντίσταση. Η επίσκεψη στο Μουσείου είναι μια διαδρομή σε όλη την περίοδο που ξεκινά με τον ελληνοϊταλικό πόλεμο και τελειώνει με την απελευθέρωση. Τα διοράματα του Μουσείου συμπληρώνουν τα εκθέματα «ζωντανεύοντας» σημαντικές στιγμές του πολέμου.

Εξίσου εντυπωσιακό είναι το υλικό του Πολεμικού Μουσείου Θεσσαλονίκης. Η συλλογή του Μουσείου αποτελεί ένα αφιέρωμα στη συμμετοχή της Ελλάδας στον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο που εκκινεί από την προετοιμασία του ελληνοιταλικού πολέμου και φθάνει μέχρι και την απελευθέρωση της χώρας από τις ναζιστικές δυνάμεις κατοχής τον Οκτώβριο του 1944. Στις προθήκες εκτίθενται έγγραφα, εφημερίδες, ανέκδοτες φωτογραφίες, ρουχισμός και στρατιωτικός εξοπλισμός όλων των αντιμαχόμενων παρατάξεων, επιστολικά δελτάρια, διαταγές, χάρτες, διαγράμματα μάχης και όπλα. Στα διοράματα στα οποία αποτυπώνεται η τόλμη του Εύζωνα, η αποφασιστικότητα της γυναίκας της Πίνδου καθώς και των πρωταγωνιστών στην μάχη της Κρήτης, αλλά και η μακέτα του Οχυρού του Ρούπελ.

Το Εθνικό Ιστορικό Μουσείο φιλοξενεί τη Συλλογή Λαϊκών Εικόνων και τη Συλλογή των Γελοιογραφιών που αφορούν τον ελληνοϊταλικό πόλεμο φανερώνοντας μια πτυχή της καθημερινής ζωής των Ελλήνων της εποχής. Στον αγώνα του ναυτικού επικεντρώνεται το Ναυτικό Μουσείο Ελλάδος. Ομοιώματα πλοίων και υποβρυχίων, φωτογραφίες και έντυπα δημοσιεύματα της εποχής, πολυάριθμα κειμήλια και αυθεντικά εξαρτήματα και όπλα των ηρωικών καραβιών. Οι αναφορές στους ανθρώπους που διακρίθηκαν για τη δράση τους στον πόλεμο ή θυσιάστηκαν για την ελευθερία της Ελλάδος γίνονται μέσα από προσωπογραφίες, φωτογραφίες, παράσημα, στολές, όπλα και προσωπικά αντικείμενα. Ιδιαίτερη θέση κατέχουν εκθέματα που σχετίζονται με το καταδρομικό «Έλλη» και το υποβρύχιο «Παπανικολής».

Ο Πόλεμος του 1940, η Κατοχή και η Εθνική Αντίσταση στα υπόλοιπα Μουσεία της Ελλάδας