Δήμητρα Μπουρίτσα: Ανακαλύψαμε μια ταλαντούχα νεαρή ζωγράφο

Συνάντησα τη Δήμητρα Μπουρίτσα σε μία γκαλερί στο Κολωνάκι – όχι σε μία οποιαδήποτε γκαλερί. Οι Εικαστικές Αναζητήσεις είναι μία Αίθουσα Τέχνης την οποία ο ιδιοκτήτης της διαθέτει σε πρωτοεμφανιζόμενους καλλιτέχνες. Ο κ. Φικιώρης είναι δικηγόρος, φιλότεχνος και συλλέκτης. Γνωρίζοντας πόσο δύσκολα είναι τα πράγματα εκεί έξω, προσφέρει τον χώρο του αφιλοκερδώς, θέλοντας να τους βοηθήσει να δείξουν τα έργα τους – φυσικά επιλέγει καλλιτέχνες που εκείνος ξεχωρίζει.

Μία τέτοια περίπτωση είναι η Δήμητρα Μπουρίτσα, μία νεαρή ζωγράφος 30 ετών, απόφοιτος πρώτα Αρχιτεκτονικής και τελειόφοιτος τώρα Καλών Τεχνών. Μπαίνοντας στην γκαλερί βλέπουμε τα έργα της. Fête Baroque, ο τίτλος της έκθεσης.

Γιορτινή ατμόσφαιρα, πλουμιστές ταπετσαρίες και ρούχα, αφθονία, ανεμελιά... ή ίσως και όχι. Μπαρόκ αισθητική με έντονο το στοιχείο του παραμυθιού, με μορφές ζώων να εμφανίζονται σε αλλοπρόσαλλες θέσεις. Κεφάλια γουρουνιού, ζέβρας ή κροκόδειλου (θα μπορούσαν να είναι και μάσκες;) αντί για τα όμορφα πρόσωπα γυναικών, όπως προδιαθέτουν οι κομψές σιλουέτες που τα φέρουν.

Στοιχεία που χαλάνε την κανονικότητα, δημιουργώντας ένα αλληγορικό σύμπαν. Που με τη σειρά του αποτελείται από μια εξίσου ευφάνταστη μείξη στοιχείων. Όλα ταιριάζουν. Ποπ διάθεση, αναγνωρίσιμα σύμβολα της σύγχρονης κουλτούρας, ρετρό αισθητική προηγούμενων δεκαετιών ή και αιώνων στα ρούχα, αλλά και αρλεκίνοι και κυρίες της αυλής σε διάθεση πάρτι, με τραπέζια που ξεχειλίζουν εδέσματα. Μπαρόκ αισθητική στα μοτίβα της ταπετσαρίας και στα ντεσέν των ρούχων, που ξεχειλίζουν από τα υλικά τους όρια και μπερδεύονται το ένα μέσα στο άλλο.

«Η χρήση του μοτίβου, όπως και οι ξεκάθαρες αναφορές σε μπαρόκ στοιχεία, γίνονται για να εντείνουν την ειρωνεία αλλά και να δημιουργήσουν ένα είδος tapiserie, η οποία είναι ζωντανή, κυριαρχεί στο έργο και εν μέρει παρασιτεί σε αυτό, είναι τόσο παραφορτωμένη που ασφυκτιά επάνω στον καμβά και επιθυμεί να εξαπλωθεί στο χώρο» λέει η ζωγράφος.

Ένας «χαρούμενος» κόσμος που τίποτα το σκοτεινό δεν έχει, μόνο στοιχεία παραμυθιού, όπου τα κεφάλια των ζώων ενσωματώνονται στα σώματα, ενοποιούνται με αυτά, και φτιάχνουν ένα συμβολικό σκηνικό υπονομευτικό της γιορτής. Μια γλώσσα ειρωνείας για αυτό που βλέπεις ή που περιμένεις να δεις και στη θέση του εμφανίζεται κάτι άλλο, όπως αυτό το πλουμιστό πτηνό στο κάτω σώμα της γυναίκας που ξεκαρδίζεται. Σαν η όψη των πραγμάτων να μην είναι αυτή ακριβώς που δείχνει σε μια πρώτη ανάγνωση. Τα έργα δεν το υπονοούν απλώς, διαπνέονται από πρόδηλη ειρωνεία και σαρκασμό θέτοντας έναν προβληματισμό για τη θέση της γυναίκας και την εικόνα της, χωρίς το ύφος να είναι καταγγελτικό.

Οι πίνακες της έκθεσης είναι έργα μεγάλων διαστάσεων. Οι φιγούρες αντιστοιχούν στα ανθρώπινα μέτρα, κι όπως στέκεσαι απέναντί τους, είναι εκείνες που σε κοιτάζουν με το ειρωνικό τους βλέμμα, πίσω από τις μάσκες των ζώων, βγαλμένα λες από μύθους του Αισώπου,  θέλοντας να φτιάξουν αλληγορίες για τον σύγχρονο άνθρωπο και τις δυσκολίες του, για όσα κρύβονται πίσω από τα ωραία ρούχα και τα σέξι σώματα, πίσω από τον λαμπερό κόσμο των διαφημίσεων και της μόδας.

Τίποτα δεν είναι όπως φαίνεται. Πίσω από την ομορφιά και την εξιδανίκευση, πίσω ακόμα και από την ασφάλεια και τη θαλπωρή της οικογενειακής εστίας υπάρχουν μυστικές σχέσεις και υπόγειες αντιφάσεις. Ένα θέμα που έχει απασχολήσει τη ζωγράφο σε προηγούμενα έργα.

Κι ακόμα πιο πριν η επιρροή από τη Φρίντα Κάλο και τη Λατινική Αμερική, έπειτα από ένα ταξίδι στην Κούβα.

Φαίνεται ότι είναι μία ζωγραφική που εξελίσσεται. Μιλώντας μαζί της, την ρωτήσαμε για την καλλιτεχνική της πορεία και θέση. «Στην τέχνη είσαι μόνος σου» μας λέει. Δυσκολεύτηκε να μπει στην Καλών Τεχνών, είχε τελειώσει αρχιτεκτονική, χρειάστηκε να δώσει 4 φορές εισαγωγικες μέχρι να τα καταφέρει. Στο μεταξύ, όμως, ζωγράφιζε. Όπως λέει η ίδια: «Τι; Το ότι δεν ήμουν στην Καλών Τεχνών θα με σταματούσε από το να ζωγραφίζω; Το αντίθετο, ρουφούσα ό,τι έβρισκα, η ζωγραφική ήταν η λαχτάρα μου. Και όχι μόνο ζωγραφική, αλλά και μουσική και λογοτεχνία...». Έχοντας περάσει από την ακαδημαϊκή εκπαίδευση καταλήγει πως δεν αποτελεί κάποια προϋπόθεση, όσο για την Καλών Τεχνών η θέση της είναι μάλλον κριτική και σχολιάζει πως χρειάζεται να συνδεθεί η νοοτροπία της σχολής με το τι συμβαίνει τώρα στον κόσμο της τέχνης.

Η Δήμητρα Μπουρίτσα είναι ανήσυχο καλλιτεχνικό πνεύμα και η ζωγραφική της πολλά υποσχόμενη. Όσο για το πού βρίσκεται τώρα, φαίνεται να την ενδιαφέρει να απομακρυνθεί από το εικονοποιητικό και να περάσει σε μία μεγαλύτερη αφαίρεση. Όπως λέει η ίδια, «έγκειται στην προσωπική αγωνία του καθενός αν θα προχωρήσει, αν θα διαβάσει, αν θα ψαχτεί. Αυτό που είναι σημαντικό, είναι να αναιρείς τον εαυτό σου συνέχεια. Δεν μπορεί κανείς να εγκαθίσταται σε μια ταυτότητα και να μένει εκεί».

---

Δείτε περισσότερες πληροφορίες για την έκθεση της Δήμητρας Μπουρίτσα «Fête Baroque» στο Guide της Athens Voice και περισσότερα έργα στη σελίδα της.