Εικαστικα

Τα έργα του Karl Wirsum σε μια ιδιαίτερη έκθεση στο «Μαρτίνο»

Από 19 Σεπτεμβρίου έως 10 Νοεμβρίου

Ζένια Πιττακή
3’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ

O Ανδρέας Μελάς παρουσιάζει την έκθεση του «Karl Wirsum: Drawing it On, 1965 to the present» με σχέδια που έκανε σε περισσότερο από πενήντα χρόνια. Τα σχέδια έχουν υπάρξει στο επίκεντρο της πρακτικής του Wirsum σε όλο το φάσμα της καλλιτεχνικής του ζωής. Το γεγονός ότι ο Wirsum διερεύνησε ένα μόνο θέμα -την κίνηση- σε είκοσι σχέδια, είναι ενδεικτικό του τρόπου με τον οποίο η οπτική γλώσσα του υπήρξε πεδίο ελεύθερων συνειρμών, επινοητικότητας, παιχνιδιού και εκλέπτυνσης. Καθώς σχεδίαζε ταυτόχρονα σε πολλά μπλοκ, ο Wirsum ανάπτυξε τις ιδέες του σε διακριτικά σχέδια - συσσωρεύοντας δεκάδες παραλλαγές της ίδιας απεικονισμένης ιδέας. Για τον Wirsum, «τα σχέδια αποτελούν αυτοσκοπό στα πλαίσια της δημιουργικής μου ενέργειας. Η ζωγραφική οδηγεί σε μεγαλύτερη διεργασία και εκλέπτυνση των εικόνων και αυτό με ικανοποιεί όσον αφορά σε μια εμμονή μου ή παρόρμηση να κάνω τα πράγματα σωστά. Τα σχέδια είναι πιο ακατέργαστα και στοιχειώδη. Βλέπω πάντα το σχέδιο ως δυναμική… Ακόμα κι όταν ολοκληρώνω τα σχέδια υπάρχει πάντα η πιθανότητα να αποκτήσουν μια άλλη διάσταση».

Αυτοί οι δημιουργικοί πειραματισμοί συμπεριλαμβάνουν συχνά μια φιγούρα στους φυσικούς βηματισμούς της - όπως την βλέπει να πηδάει, να χορεύει, να τρέχει και να παίρνει ακραίες πόζες. Με αυτό τον τρόπο, ο Wirsum δίνει σάρκα και οστά στην ιδέα του και δοκιμάζει την ικανότητά του να δημιουργεί τους δικούς του αληθοφανείς φαντασιακούς χώρους. Επιπλέον, για χρόνια, ο Wirsum σχεδίαζε ενώ βρισκόταν σε κίνηση - περπατώντας ανάμεσα σε ετοιμόρροπες στοίβες από μπλοκ σχεδίων, συχνά το ίδιο ακροβατικός στα σχέδιά του όσο και στα προσωπική του αρχειοθέτηση.

Ο τρόπος με τον οποίο ο Wirsum σκιαγραφεί τις μορφές άλλαξε μέσα στα χρόνια, αλλά η βασική γραμμή του είναι άμεσα αναγνωρίσιμη - με στοιχεία από πινακίδες ζωγραφισμένες στο χέρι, από τον Miro, τον Dick Tracy και τα κεραμικά Nazca. Είναι ιδιοφυία στο να επινοεί και να σκιαγραφεί τις εσώτερες διεργασίες μιας φιγούρας, για τις οποίες αντλεί από πολλαπλές πηγές όπως τα ραδιοφωνικά κύματα, τα γεωλογικά μοτίβα, τα έντομα και η εξερεύνηση του διαστήματος. Όλα αυτά τα στοιχεία βρίσκουν ολοκλήρωση μέσα στα περιγράμματά του, τα οποία εμπεριέχουν και αναδεικνύουν τους εσωτερικούς όγκους.

Για τον Wirsum, η δεκαετία του 1960 ήταν η περίοδος της καλλιτεχνικής του διαμόρφωσης. Αποφοίτησε από το Art Institute of Chicago το 1961, ενώ άρχισε να εκθέτει τη δουλειά του λίγο αργότερα. Με τον Jim Nutt, την Gladys Nilsson, τη Suellen Rocca, τους Art Green και Jim Falconer, ο Wirsum ήταν μέλος της καλλιτεχνικής ομάδας Hairy Who, όπως αυτοαποκαλούνταν, η οποία έκανε έξι εκθέσεις μεταξύ 1966 και 1969 και άσκησε σημαντική επιρροή στη συνέχεια. Εκείνη η περίοδος, περιλάμβανε εικόνες που αποσπούσε από φωτογραφίες, άλλες που είχαν επίκεντρο την εμμονή του με τους χαρταετούς, μία που αναπαραστά τη φανταστική μασκότ των Hairy Who, ενώ αρκετές διερευνούν τη στιλπνότητα των μαλλιών και των μετάλλων. Και αργότερα, τη δεκαετία του 1970, μετά τις εκθέσεις των Hairy Who και αφού εγκαταστάθηκε για ένα σύντομο χρονικό διάστημα στο Sacramento, άλλαξε επίσης την οπτική του γλώσσα με αποτέλεσμα να εγκαταλήψει τις καμπυλόγραμμες φόρμες και τα απαλά χρώματα για να εγκαινιάσει μια αυστηρή γεωμετρική γλώσσα με λιγότερα χρώματα που επικεντρώνεται στις δυνατότητες που σου παρέχονται όταν εργάζεσαι πάνω στην ανθρώπινη μορφή συνολικά, ιδιαίτερα στις φιγούρες που θυμίζουν μαριονέτες (που οδήγησαν σε μια σειρά από ξύλινες χειροποίητες μαριονέτες ζωγραφισμένες στο χέρι, τις οποίες φανταζόταν ως επιτελεστές στη δική του θεατρική ομάδα), με τερατώδη πρόσωπα που μοιάζουν φτιαγμένα από κολοκύθα. Αυτός ο πολύ απλός τρόπος επέτρεψε στον Wirsum να διερευνήσει λεπτομερώς φόρμες με έντονες αντιθέσεις που έδειχναν την αγάπη του για τα ασπρόμαυρα κόμικ των καθημερινών εφημερίδων και τη σταθερή προτίμησή του στα διακοσμητικά μοτίβα της Κεντρικής Αμερικής.

Τη δεκαετία του 1980, ο Wirsum άλλαξε πάλι. Παθιάστηκε με τις ακρότητες στις οποίες μπορεί να οδηγηθεί το ανθρώπινο σώμα - από την αθλητική προπόνηση μέχρι τις γενετικές τροποποιήσεις. Στο τέλος, άρχισε να αποδίδει φιγούρες, οι οποίες δεν έχουν κανένα πραγματικό ανθρώπινο γνώρισμα, αλλόκοτα όντα τα οποία ούτε μοιάζουν ούτε συμπεριφέρονται σύμφωνα με κάποιο χαρακτηριστικό φαινόμενο. Τις επόμενες δεκαετίες ο Wirsum εξέλιξε αυτή την προσέγγιση και προώθησε ακόμα πιο δραστικά σενάρια στις φιγούρες του. Αυτά τα σχέδια περιλαμβάνουν τις πιο λεπτομερείς, γραπτές και σχεδιαστικές, σημειώσεις του, οι οποίες ουσιαστικά χαρτογραφούν το οπτικό και λεκτικό πεδίο του εγκεφάλου του. Μία σελίδα χαρτί μπορεί να περιλαμβάνει, για παράδειγμα, αρκετές εναλλακτικές εκδοχές ενός χεριού που αφήνει τα ίχνη του γύρω από μια φιγούρα, καθώς και τα κείμενα του Wirsum, που περιλαμβάνουν ονόματα, παραπομπές και βασικές αρχές σχετικά με το τι μπορεί ή δεν μπορεί να κάνει ένα πλάσμα. Σ’ αυτά τα έργα, οι φιγούρες του συστρέφονται και χοροπηδούν σε κάθε είδους άβολη κατάσταση κάτι που διασκεδάζει τον Karl Wirsum, τον καλοπροαίρετο και μυστηριώδη αφηγητή μας.

Ο Karl Wirsum (γ. 1939) ζει και εργάζεται στο Chicago. Έργα του θα συμπεριληφθούν στην επερχόμενη έκθεση, “Hairy Who?” στο Art Institute of Chicago. Δουλειά του παρουσιάστηκε πρόσφατα στην έκθεση «Painting Forever III» στις γκαλερί Greene Nafatli και Matthew Marks Gallery, στην έκθεση «Famous Artists from Chicago, 1965-1975» στην Fondazione Prada, Μιλάνο, Ιταλία, στην έκθεση «America Is Hard to See» στο Whitney Museum of American Art, Νέα Υόρκη, στην έκθεση «What Nerve!» στην γκαλερί Matthew Marks και στο RISD Museum of Art, στην έκθεση «Sinister Pop» στο Whitney Museum of American Art, Νέα Υόρκη, στην έκθεση «Chicago Imagists» στο Madison Museum of Contemporary Art, Madison, στην έκθεση «Made in Chicago: The Koffler Collection» στο Smithsonian American Art Museum, Washington, D.C., στην έκθεση «Chicago Imagists: 1966-1973» στη γκαλερί Thomas Dane, Λονδίνο, και στην έκθεση «Seeing is a Kind of Thinking: A Jim Nutt Companion» στο Museum of Contemporary Art, Σικάγο.

Karl Wirsum, 'Drawing it on' - 19 Σεπτεμβρίου - 10 Νοεμβρίου
Ανδρέας Μελάς - ΜΑΡΤΙΝΟΣ, Πανδρόσου 50, Αθήνα 
Ώρες λειτουργίας: Δευτέρα, Τετάρτη, Σάββατο 10:00-3:00 μμ, Τρίτη, Πέμπτη, Παρασκευή 10:00-6:00 μμ.  
Οργάνωση απο τους Ανδρέα Μελά και Dan Nadel.