Στη συμβολή των οδών Κυψέλης 46 και Παξών βρίσκεται το 15ο Λύκειο Κυψέλης, ένα χαρακτηριστικής ομορφιάς εκλεκτικιστικό οικοδόμημα που χτίστηκε στις αρχές του 20ου αιώνα και ανήκε στην ιδιοκτησία του εθνικού συλλόγου των Ιταλών του εξωτερικού στην Αθήνα. Ιδρύθηκε ως Ιταλική Σχολή Καλογραιών του τάγματος του Αγίου Δομίνικου με την έγκριση του Καθολικού Αρχιεπισκόπου της Αθήνας Λουδοβίκου Πετί (1912-1926).
Το 1940 η σχολή κλείνει με την έναρξη του ελληνοϊταλικού πολέμου. Το 1941 επαναλειτουργεί από τις ίδιες καλόγριες μόνο ως δημοτικό σχολείο με την συγκατάθεση των Γερμανών, οι οποίοι λέγεται πως τότε συνέδεσαν το κτίριο μέσω υπόγειας σήραγγας με τη σχολή Ευελπίδων. Το 1943 η σχολή κλείνει οριστικά και διαμορφώνεται σε νοσοκομείο των γερμανικών κατοχικών δυνάμεων. Oι καλόγριες διώκονται και φυλακίζονται ενώ κάποιες καταφέρνουν να διαφύγουν στην Ιταλία. Στις 24 Μαρτίου 1945 μετατρέπεται σε Γενικό Νοσοκομείο της Ελληνικής Βασιλικής Αεροπορίας (ΓΝΕΒΑ). Το 1970 μετονομάζεται σε 251 ΓΝΑ και στις αρχές του 1976 μεταφέρεται στην Κατεχάκη (Γουδί). Τον Οκτώβριο του ίδιου χρόνου πρωτολειτουργεί εκεί το 15ο και το 21οΓυμνάσιο Αρρένων. To 1981, μετονομάστηκε σε 60ο Γυμνάσιο και Λύκειο, ενώ σήμερα στεγάζει το 15ο Λύκειο Κυψέλης.
Το πανέμορφο κλιμακοστάσιο του κτιρίου
Το ιστορικής σημασίας κτίριο που υπέστη όλες αυτές τις μετατροπές στο εσωτερικό του ενεργοποιεί εικαστικά ο επιμελητής δρ. Κώστας Πράπογλου. Με αφετηρία το πρώτο κεφάλαιο της έκθεσης [α]γνωστοι προορισμοί που πραγματοποιήθηκε στην πρώην οικία Ζαρίφη του 1924 στην Κυψέλη (Σεπτέμβριος - Οκτώβριος 2017), ο επιμελητής επανέρχεται με το Κέλυφος // Η πολιτική της ύπαρξης.
Η έκθεση αποτελεί το δεύτερο κεφάλαιο των [α]γνωστων προορισμών. Για τον κ. Πράπογλου, η Κυψέλη είναι μία ανεξάντλητη πηγή αρχιτεκτονικών αριστουργημάτων και μάλιστα όπως χαρακτηριστικά αναφέρει, κομμάτι του ιστορικού κέντρου. «Επέστρεψα στην Αθήνα μετά από 18 χρόνια διαμονής στο Λονδίνο και εγκαταστάθηκα στην Κυψέλη. Κάνοντας βόλτες παρατηρούσα το κτιριακό απόθεμα, την παλιά αίγλη της περιοχής που αυτό προδίδει, το ανθρώπινο τοπίο. Ένιωσα την ανάγκη να κάνω κάτι εδώ. Τη θεωρώ μέρος του ιστορικού κέντρου. Αν παρατηρήσει κανείς την αρχιτεκτονική από το 1920 και έπειτα, θα εντοπίσει πάρα πολλά από τα αριστουργήματά της στην Κυψέλη».
Το όνομα του αρχιτέκτονα του κτιρίου παραμένει άγνωστο, πιθανότατα ήταν Ιταλός (Buaccaleone), όμως θα μπορούσε να είναι και έργο του Αλέξανδρου Νικολούδη καθώς φέρει παράλληλα art nouveau αρχιτεκτονικά στοιχεία με το Σαρόγλειο Μέγαρο της οδού Ρηγίλλης. Ο κ. Πράπογλου ωστόσο, γέρνει προς την πρώτη ερμηνεία, καθώς η οικοδόμηση του κτιρίου έγινε με κονδύλι του Βατικανού.
Το ιδιαίτερο μοτίβο άνθεων στο πάτωμα από τότε που το κτίριο λειτουργούσε ως Ιταλική Σχολή Καλογραιών του τάγματος του Αγίου Δομίνικου
Η διαπραγμάτευση εννοιών ιστορικής συνείδησης και μετάβασης σύμφωνα με τις κοινωνικοπολιτισμικές και οικονομικές συνθήκες που διαχειρίστηκε το πρώτο κεφάλαιο της έκθεσης, βρίσκει τον απόηχό της στο κτίριο της οδού Κυψέλης και Παξών που έλαβε μια διαφορετική μεταχείριση λόγω του μοναδικού χαρακτήρα, αλλά και του μεγέθους του. Παίζοντας με μια εναλλασσόμενη ροή μεταξύ του ιδιωτικού (οικοτροφείο) και δημόσιου (νοσοκομείο, λύκειο) στοιχείου, οι εκάστοτε συγκυρίες τροποποιούσαν τους εσωτερικούς χώρους ανάλογα με την τρέχουσα πολιτική επικαιρότητα, αλλά και τις λειτουργικές ανάγκες με το αρχιτεκτόνημα εξωτερικά να παραμένει ίδιο και αμετάβλητο. Αυτό ακριβώς είναι και το «κέλυφος» σύμφωνα με τον κύριο Πράπογλου, το κτίριο με την έντονη ιστορικότητα που αποτελεί ένα δοχείο μνήμης και ταυτότητας.
Η ανάδυση δε, της χωροταξικής παρεμβολής ή διαταραχής συνδέεται κατ’ ουσίαν με την ανθρώπινη βούληση, χαράσσει μια νοητική και οντολογική διαδικασία που προεκτάσεις της συντάσσουν την «πολιτική της ύπαρξης», την ιδιότητα του ανθρώπου να κυβερνά, να χτίζει, να καταστρέφει και έπειτα να δημιουργεί ξανά κάτι καινούριο, δηλαδή να υπάρχει.
Θέττοντας αυτούς τους δύο βασικούς πυλώνες ο κ. Πράπογλου κάλεσε 21 σύγχρονους εικαστικούς τριών γενεών να ανακαλύψουν μέσω του πολυμεσικού λεξιλογίου τους τον δικό τους μίτο. Οι καλλιτέχνες περπάτησαν στα μονοπάτια μιας μυθολογίας άμεσα εξαρτώμενης από τον τόπο και ανταποκρίθηκαν στις νοηματικές παραμέτρους αυτού, αντανακλώντας την αναθεώρηση αξιών και των πολυδιάστατων συναισθηματικών πεδίων που συνυπάρχουν και συνδέονται μεταξύ τους, μέσα από τη δημιουργία έργων αποκλειστικά για το ιστορικό κτίριο.
Η έκθεση Κέλυφος // Η πολιτική της ύπαρξης που κάνει εγκαίνια 26 Ιουνίου στις 17:00 είναι ένα ταξίδι μέσα από την αυτοπροσωπογραφία της ίδιας της ζωής αλλά και της ιστορίας, μια τεκμηρίωση του αγώνα για επιβίωση και εξέλιξη.
16°
