Το σπίτι της σκιάς: Ένα διαφορετικό και μοναδικό μουσείο στην Ξάνθη

Πριν λίγες μέρες έκανα ένα όμορφο τετραήμερο ταξίδι στην Ξάνθη και στη γύρω περιοχή. Από καιρό ήθελα να την επισκεφτώ −δε σας το κρύβω− γιατί εκεί δραστηριοποιείται ο συντοπίτης μου, συγγενής μου και παιδικός φίλος Τριαντάφυλλος Βαΐτσης.

Ο φίλος μου Τριαντάφυλλος πάντα ήταν ανήσυχο πνεύμα με αστείρευτο χιούμορ και ευγενική ψυχή. Βρέθηκε φοιτητής στην Ξάνθη και αμέσως μετά επαγγελματίας Μηχανικός Περιβάλλοντος. Αλλά τα ανήσυχα πνεύματα και ευγενικές ψυχές δεν περιορίζονται ποτέ στα στενά επαγγελματικά τους.

Ο Τριαντάφυλλος στον ελεύθερο χρόνο του άρχισε να δημιουργεί σκιές. Ναι, καλά διαβάσατε, σκιές. Έργα τέχνης από σκουπίδια και ανακυκλώσιμα υλικά στα χέρια του Τριαντάφυλλου φωτίζονται κατάλληλα και μετατρέπονται σε σκιές στους τοίχους. Όχι δεν είναι απλές μορφές ή μια απλή παράσταση. Όλα τα έργα του έχουν ένα βαθύτερο νόημα, σε βάζουν να συλλογιστείς, να σκεφτείς και σου ξυπνάνε συναισθήματα. Πώς να εγκλωβίσει ένας δημιουργικός άνθρωπος την έκρηξη που συμβαίνει μέσα του σε περιβαλλοντολογικές μελέτες; Γίνεται; Σιγά-σιγά ο Τριαντάφυλλος δημιουργεί έναν ειδικό χώρο «Το σπίτι της σκιάς» και στεγάζει τα έργα του, το εργαστήριό του, μα κυρίως την ψυχή του. Οι περιβαλλοντικές μελέτες ηττήθηκαν οριστικά από την αγάπη για την τέχνη της σκιάς.

Εκεί, στο «Σπίτι της σκιάς», ένα ανοιξιάτικο απόγευμα παρέα με τον Τριαντάφυλλο θυμήθηκα ένα άρθρο του Μυταρά που είχα διαβάσει παλαιότερα. Έγραφε λοιπόν ο Μυταράς πως «H τέχνη δε μορφώνει αλλά κάνει κάτι περισσότερο, σε συνδέει με το μυστήριο της ύπαρξης». Αν λοιπόν με ρωτούσες να σου πω για τα συναισθήματά μου μετά την επίσκεψη στο «Σπίτι της Σκιάς» κάπως έτσι θα ήθελα να τα περιγράψω. Σαν να είδα μέσα μου, σαν να ένιωσα αυτό που οι επιστήμονες φυσικοί τεκμηριώνουν ότι όλη η ύλη στο απέραντο σύμπαν είναι «connected - συνδεδεμένη». «Αυτό που βλέπουμε είναι πάντα λιγότερο από αυτό που κοιτάμε. Κάθε αντικείμενο, κάθε κατάσταση, κάθε γεγονός έχουν διαστάσεις και παραμέτρους, οι οποίες δεν είναι ορατές ή εύκολα αντιληπτές» μου λέει ο Τριαντάφυλλος. Ύπαρξη. Και συγκίνηση. Το κυρίαρχο συναίσθημα όταν έρχεσαι πιο κοντά στο μυστήριο της ύπαρξης.

Μετά θυμήθηκα και τον Πλάτωνα ο οποίος συνέδεε την τέχνη με την αισθητική. Ο όρος «αισθητική» προέρχεται από την αρχαιοελληνική λέξη «αίσθησις» και σημαίνει αισθαντικότητα ή αντίληψη. Εκεί λοιπόν στο «Σπίτι της Σκιάς» ο Τριαντάφυλλος με τα έργα του «ξύπνησε» την αντίληψή μου: Για μια στιγμή ένιωσα σαν να μου αποκαλύφθηκε κάτι που μου κρυβόταν χρόνια τώρα, κάτι που ήταν μπροστά μου αλλά δεν έβλεπα, και ταυτόχρονα σαν κάτι που πάντα ήταν εκεί και το ήξερα αλλά δεν μπορούσα να το συναισθανθώ. «Η τέχνη απευθύνεται σε ελεύθερους ανθρώπους, αλλά είναι πολύ δύσκολο να καταλάβει κανείς ποιοι είναι οι ελεύθεροι άνθρωποι» είχε γράψει ο Μυταράς. Είναι δύσκολο να είσαι ελεύθερος άνθρωπος, θα προσθέσω εγώ.

Δε θα σας πω μη χάσετε την ευκαιρία για μια επίσκεψη στο «Σπίτι της Σκιάς» αν βρεθείτε στην περιοχή. Θα σας πω να πάτε στην Ξάνθη για το «Σπίτι της Σκιάς». Αν είστε στη Θεσσαλονίκη έχετε την ευκαιρία να δείτε την έκθεση «Τα σπήλαια του μυαλού» που φιλοξενείται αυτή την περίοδο στο Τελλόγλειο Ίδρυμα Τεχνών του ΑΠΘ.

Αν είδατε την ταινία «Η Ρόζα της Σμύρνης» έχετε δει ήδη ένα έργο του Τριαντάφυλλου Βαΐτση. Αν πάτε στο οχυρό Ρούπελ ή στην Κύπρο στον παραλιακό πεζόδρομο από τον Πρωταρά μέχρι την Περνέρα στο Δήμο Παραλιμνίου, θα δείτε τη «Φαντασίωση», «Το ραντεβού», «Την παθιασμένη χορογραφία» και άλλα έξι έργα η σκιά των οποίων προκύπτει από το φως του ήλιου και έρχεται να ολοκληρώσει το υπαρκτό γλυπτό έργο. Όπου και να ζείτε, κρατήστε το όνομα του καλλιτέχνη γιατί οι σκιές του Τριαντάφυλλου Βαΐτση θα σας συναντήσουν στα σίγουρα.

Μπορείτε να δείτε περισσότερα για τον καλλιτέχνη εδώ.