Δωμάτια μνήμης - Περιπλάνηση στον κόσμο της Λούλας Αναγνωστάκη

Με τα εγκαίνια της αναδρομικής έκθεσης - σκηνικής εγκατάστασης «Δωμάτια μνήμης. Περιπλάνηση στον κόσμο της Λούλας Αναγνωστάκη» ξεκινάει στις 3 Ιουνίου το αφιέρωμα του Φεστιβάλ Αθηνών στη μεγαλύτερη ελληνίδα δραματουργό στην Πειραιώς 260.

Η επιμελήτρια της έκθεσης Δήμητρα Κονδυλάκη μας μίλησε για την πιο ξεχωριστή έκθεση του καλοκαιριού.

Τι είναι αυτή η έκθεση; Γιατί Δωμάτια μνήμης;

Ένα δωμάτιο, όσο μικρό ή μεγάλο κι αν είναι, άδειο ή γεμάτο, φωτεινό ή σκοτεινό καταλήγει πάντα να είναι ένας ολόκληρος κόσμος. Χώρος απόστασης από την πραγματικότητα αλλά και χώρος όπου η πραγματικότητα διεισδύει μέσα από το προσωπικό βλέμμα, μοιάζει με τον χώρο του θεάτρου κι ακόμα περισσότερο με το θέατρο της Λούλας Αναγνωστάκη, θέατρο «δωματίου» απ’ όπου συχνά δεν μπορεί να διαφύγει κανείς...

Αυτή η κυριαρχία του κλειστού, ονειρικού χώρου, – που είναι πολύ έντονη και στο θέατρο του Παραλόγου με το οποίο η Αναγνωστάκη συνομιλεί ευθέως – βρίσκεται στον πυρήνα της ιδέας της έκθεσης Δωμάτια μνήμης.

Αναζητούσαμε από την αρχή έναν τρόπο να αποφύγουμε μια στατική και αναμενόμενη διαδρομή που εξαντλείται στη νοσταλγία τοποθετώντας τον θεατή στη θέση ενός παθητικού αποδέκτη αλλοτινών εικόνων. Η έκθεση να είναι κάτι παραπάνω από μια απλή παράθεση φωτογραφιών και τεκμηρίων αλλά ένας ζωντανός κόσμος που μας κινητοποιεί ως ενεργητικούς αναγνώστες. Που φέρνει στο επίκεντρο την εμπειρία του έργου της Αναγνωστάκη μέσα από το βλέμμα και το σώμα του καθενός μας. Μ’ άλλα λόγια να μετατοπιστεί το ενδιαφέρον από μία παραστασιογραφική σε μία βιωματική διάσταση, που πάει πέρα από την καθιερωμένη εικόνα της δραματουργού και τα στερεότυπα της νεοελληνικής ηθογραφίας, για να υπογραμμίσει πόσο ανοιχτά είναι τα έργα της και σε νέες αναγνώσεις.

Η Αναγνωστάκη γράφει θέατρο. Η σκηνική εγκατάσταση επιχειρεί να «μεταφράσει» κατά κάποιο τρόπο την αίσθηση των έργων σε μια χωρική δραματουργία, να δημιουργήσει ένα θέατρο χωρίς ηθοποιούς με τα υλικά της μνήμης και της απουσίας. Το παιχνίδι ανάμεσα στην παρουσία και στην απουσία είναι το βασικό συστατικό της θεατρικής ανάγνωσης ούτως ή άλλως. Διαβάζουμε κάτι που φανταζόμαστε ζωντανό αλλά η πραγματικότητά μας μαζί του είναι η σιωπή. Οι λέξεις, οι διάλογοι, τα πρόσωπα ζωντανεύουν μέσα από τη δύναμη της φαντασίας. Έτσι κι εδώ, σ’ αυτή την έκθεση που ενδιαφέρεται για το θέατρο της Αναγνωστάκη στην ποιητική κι όχι στην επικαιρική του διάσταση, δίνεται έμφαση στο κείμενο και στην ποιητική ανάγνωση. Άρα και στον ίδιο τον αναγνώστη.

Ακούγοντας τις μουσικές που επενδύουν ως ηχητικό περιβάλλον τα δωμάτια, σκεφτόμουν πως θα μπορούσε κανείς να παραμείνει για ώρες σε κάθε ένα από αυτά. Όπου, εντός του ξεχωριστού κάθε φορά σκηνικού χώρου, μπορεί να ακούσει αποσπάσματα από ραδιοσκηνοθεσίες των έργων της, να ανακαλύψει δακτυλόγραφά της, να αφήσει τις λέξεις, τις φωτογραφίες, τα σκηνικά αντικείμενα της Πόλης, της Παρέλασης, της Συναναστροφής, του Αντόνιο κ.ο.κ  να επενεργήσουν πάνω του, να ακολουθήσει τους συνειρμούς που τού γεννούν ή απλά να κλείσει τα μάτια και να αφήσει να τον απορροφήσει αυτό το επιφανειακά ήσυχο αλλά εσωτερικά βίαιο περιβάλλον μεταξύ ονείρου και πραγματικότητας, θεάτρου και ιστορίας. Πώς συνδέεται η δική του ιστορία με τους χαρακτήρες της Αναγνωστάκη στην απεγνωσμένη προσπάθειά τους να κατακτήσουν το χώρο της δικής τους ελευθερίας; Ποια νήματα συνδέουν το δικό τους (από τον Εμφύλιο ως τη Μεταπολίτευση, κι ως την κατάρρευση των κομμουνιστικών καθεστώτων και την εποχή της παγκοσμιοποίησης) με το δικό μας παρόν; Μια νοητική διαδρομή, μέσα από το θέατρο της Αναγνωστάκη, στη δική μας ψυχογεωγραφία...

ΔΩΜΑΤΙΑ ΜΝΗΜΗΣ

Περιπλάνηση στον κόσμο της Λούλας Αναγνωστάκη
ΠΕΙΡΑΙΩΣ 260 Α
Κάθε μέρα από τις 3 Ιουνίου έως τις 19 Ιουλίου / 19:00 - 24:00

Επιμέλεια έκθεσης: Δήμητρα Κονδυλάκη

Αρχειακή έρευνα - Δραματουργική συνεργασία: Γρηγόρης Ιωαννίδης - Μάνος Καρατζογιάννης
Σκηνογραφική μελέτη - Εικαστική & γραφιστική επιμέλεια: Λουκία Μάρθα - Αλέξανδρος Βαζάκας
Σχεδιασμός φωτισμού: Γιάννης Δρακουλαράκος
Μοντάζ οπτικού υλικού: Νίκος Γαβαλάς
Ηχητικό περιβάλλον: Πάνος Αγγελοθανάσης
Βοηθός επιμελήτριας: Στεφανία Γεωργιλέα
Βοηθός σκηνογράφου: Γιώργος Φυτάς
Βοηθός γραφιστικής επεξεργασίας: Μαργαρίτα Γιαννουσάκη
Εικαστική επεξεργασία επιφανειών: Αθανασία Βακίδου - Νίκος Ραφτάκης
Εκτυπώσεις: Colornetwork
Μεταφράσεις: Κωνσταντίνος Τζήκας

Παραγωγή: ArtEMIS PRODUCTIONS

Στο πλαίσιο της έκθεσης πραγματοποιήθηκε εργαστήρι σκηνογραφίας με τίτλο: Από τον δραματικό στον αρχιτεκτονικό χώρο, με όχημα τη σκηνογραφία. Εικαστικές - χωρικές προσεγγίσεις με αφορμή την έκθεση για τη Λούλα Αναγνωστάκη
Σύμπραξη Ε.Φ. - Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής (Τμήμα «Σχεδιασμού αντικειμένων εσωτερικής αρχιτεκτονικής και διακόσμησης» και Μεταπτυχιακό πρόγραμμα «Βίντεο, οπτικοακουστικά μέσα και κινούμενα γραφικά») - Πολυτεχνείο Κρήτης (Τμήμα Αρχιτεκτόνων)  

Στο αφιέρωμα περιλαμβάνονται ακόμα: «Η πόλη» σε σκηνοθεσία Γιάννη Μόσχου
10-12 Ιουνίου, ΠΕΙΡΑΙΩΣ Β / 21:00
Έργο εμποτισμένο από την μετεμφυλιακή ατμόσφαιρα της Θεσσαλονίκης του 1960, η Πόλη μιλάει προφητικά για έναν κόσμο που νοσεί. Έχοντας ανέβει πρώτη φορά από τον Κουν το 1965, παρουσιάζεται σε μια νέα σκηνοθετική εκδοχή από τον Γιάννη Μόσχο.

«Εργοτάξιο» Λούλα Αναγνωστάκη σε σκηνοθεσία Ρούλας Πατεράκη
17- 19 Ιουνίου, ΠΕΙΡΑΙΩΣ Β & Ε / 21:00
Ηθοποιοί που την είδαν, ηθοποιοί που την γνώρισαν, ηθοποιοί που την έπαιξαν, ηθοποιοί που την φαντάστηκαν ερμηνεύουν τα έργα της στους χώρους Β και Ε με επιστέγασμα τον Ουρανό κατακκόκινο με την Ρούλα Πατεράκη.

Συμπόσιο για το έργο της Λούλας Αναγνωστάκη
11 Ιουνίου,  ΠΕΙΡΑΙΩΣ Α / 17:00 - 20:00
Προλογίζουν η Λυδία Κονιόρδου, Υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού και ο Βαγγέλης Θεοδωρόπουλος, Καλλιτεχνικός Διευθυντής Φεστιβάλ Αθηνών & Επιδαύρου.
Τα Δωμάτια Μνήμης παρουσιάζουν η Δήμητρα Κονδυλάκη, σύμβουλος για το Σύγχρονο Ελληνικό Θέατρο Φεστιβάλ Αθηνών & Επιδαύρου, επιμελήτρια, και η Λουκία Μάρθα, σκηνογράφος της έκθεσης.
Προσκεκλημένοι ομιλητές:
Από τη σκοπιά της γραφής: Δημήτρης Δημητριάδης, Βίκυ Μαντέλη, Χρύσα Προκοπάκη, Δημήτρης Τσατσούλης.
Πρόλογος - συντονισμός: Γρηγόρης Ιωαννίδης
Από τη σκοπιά της σκηνής: Βίκτωρ Αρδίτης, Γιώργος Αρμένης, Θοδωρής Γκόνης, Γιάννης Μόσχος, Έλλη Παπακωνσταντίνου,  Ρούλα Πατεράκη, Ένκε Φεζολάρι.
Πρόλογος - συντονισμός: Μάνος Καρατζογιάννης

Στο πλαίσιο της έκθεσης κυκλοφορεί ξεχωριστός κατάλογος με την υποστήριξη της Διεύθυνσης Γραμμάτων του Υπουργείου Πολιτισμού.