Τι ετοιμάζουν η Αθήνα - Παγκόσμια Πρωτεύουσα Βιβλίου 2018 και το Φεστιβάλ Αθηνών;

Aθήνα παγκόσμιος προορισμός κουλτούρας, γνώσης, ιστορίας και γραμμάτων: αυτό σημαίνει Αθήνα Παγκόσμια Πρωτεύουσα Βιβλίου 2018 και αυτό θα ζήσει η πόλη, καθώς από τη Δευτέρα 23 Απριλίου και για έναν ολόκληρο χρόνο θα βρεθούμε στο επίκεντρο του πλανητικού πολιτιστικού ενδιαφέροντος. Μια ευρωπαϊκή πρωτιά, μιας και ο φάκελος-υποψηφιότητα της Αθήνας, με το μήνυμα «Βιβλίο Παντού», κατάφερε να υποσκελίσει τις άλλες ανταγωνιστικές υποψηφιότητες. Το σηκώσαμε! Η UNESCO έδωσε το πράσινο φως, και ας αρχίσουν οι βιβλιοχοροί, καθώς ο χρόνος επιτέλεσης ήρθε! 

Περισσότερα από τριάντα ιδρύματα, ινστιτούτα, βιβλιοθήκες, γειτονιές φανερές αλλά και υπαίθρια σποτ, ειδικά διαμορφωμένα, θα συμπράξουν σε μια ανεπανάληπτη εμπειρία για τους ανθρώπους και τα γράμματα. Επιθυμία ανάγνωσης αλλά και απόλαυσης, λογοτεχνικοί θησαυροί και πυξίδες εξερεύνησης πολιτισμών, δημιουργικά ταξίδια - παραστάσεις, σεμινάρια, αφηγήσεις, συζητήσεις θα συνομολογήσουν μια δράση - προσκλητήριο για το άστυ. Κοινώς, μια μεγάλη γιορτή. Αναγνώσεις σε απρόσμενες τοποθεσίες για τους περαστικούς, ντόπιους ή ξένους τουρίστες- επισκέπτες, μετακλήσεις καλεσμένων συγγραφέων και εμπλεκόμενων με το βιβλίο υψηλού βολτάζ, ενθουσιασμός και… όλη η πόλη πολλές σελίδες. 

Το Φεστιβάλ Αθηνών ήταν αδύνατον να λείψει. Να μη συνδράμει, να μη συμπράξει και να μην εντάξει στη θεματική του και ένα τρομερά ενδιαφέρον τμήμα παραστάσεων και ταινιών που να συμπορεύονται με το κόνσεπτ της Αθήνα 2018 - Παγκόσμια Πρωτεύουσα Βιβλίου. Όλες βασίζονται στη λογοτεχνία. Και ορίστε τι θα δείτε, μιας και η A.V. σας μπριφάρει από τώρα για αυτήν την από κοινού «σύνθεση» εικόνων, λέξεων, σελίδων και ταυτοτήτων.

Βιβλίο Παντού

Θωμάς Μοσχόπουλος, «Φαρενάιτ 451», του Ραίη Μπράντμπουρυ 
Το εμβληματικό μυθιστόρημα του Ραίη Μπράντμπουρυ είναι η πρώτη ύλη για τον Θωμά Μοσχόπουλο: «Ο τίτλος δηλώνει τη θερμοκρασία στην οποία αρχίζει να καίγεται το χαρτί, και αναφέρεται στην πρακτική της “καύσης βιβλίων” που ταυτίζεται, ιστορικά και συμβολικά, με την καταστολή της ελευθερίας σκέψης και λόγου. Η υπόθεσή του είναι απλή: Σε μια μελλοντική κοινωνία “πυροτεχνουργοί”, λειτουργώντας σαν ένα “Σώμα Κρατικής Ασφάλειας”, εντοπίζουν και καίνε όσα βιβλία έχουν σωθεί κρυμμένα από αντιφρονούντες που αρνούνται να συμμορφωθούν στο δόγμα ότι τα βιβλία είναι άχρηστα και βλαβερά. Ο βασικός ήρωας του έργου είναι ένα διακεκριμένο στέλεχος αυτού του “σώματος”, όμως ερχόμενος σε επαφή με το “μυστικό σύμπαν των βιβλίων” αρχίζει να μαγνητίζεται επικίνδυνα απ’ αυτό». 
Πειραιώς 260, Η, 8-10 Ιουνίου 2018, στις 21.00

Κωνσταντίνος Ρήγος, «Πορνοστάρ - Η αόρατη βιομηχανία του σεξ», της Έλενας Πέγκα 
«Μου είναι οικεία η γραφή του πρόωρα χαμένου Χιλιανού συγγραφέα Ρομπέρτο Μπολάνιο (1953-2003). Ο ερωτισμός, το μυστήριο και η μοναξιά που περιβάλλουν τους ήρωές του μου είναι οικεία. Και ο τρόπος που μιλάνε – καθημερινός και μαζί ποιητικός. Πολλοί από αυτούς είναι πλάνητες, αναζητούν ένα εξαφανισμένο πρόσωπο. Διαβάζοντας τις δύο ιστορίες του που έχουν ήρωες πορνοστάρ, η μία έναν άντρα, η άλλη μια γυναίκα, μου γεννήθηκε η ιδέα για το έργο αυτό». Η Έλενα Πέγκα βρίσκει στη γραφή του Μπολάνιο την έμπνευση για την ιστορία που θέλει να διηγηθεί: Ένας νέος άντρας από το Περιστέρι, ο Λάλο, γιος ελληνίδας πορνοστάρ της δεκαετίας του ’80, αναζητά τον Τζακ Ρίο, παρτενέρ της στα γυρίσματα πορνό ταινιών όταν αυτή ήταν έγκυος και ο Λάλο έμβρυο μέσα στην κοιλιά της. Για να βρει αυτό το εξαφανισμένο πρόσωπο, ξεκινά από τη Σαρωνίδα και την κουζίνα ενός γερμανού σκηνοθέτη, μπαίνει με ψεύτικη ταυτότητα σε κλινική της Ιταλίας όπου νοσηλεύεται μια διάσημη ιταλίδα πορνοστάρ και καταλήγει στην Αμερική. Εκεί, σε ένα μπάνγκαλοου, έρχεται αντιμέτωπος με τον άνθρωπο πίσω από τον μύθο, με κάποιον που μοιάζει πολύ κοινός, όμως στα μάτια του Λάλο είναι ο πιθανός του πατέρας. Τα πρόσωπα του έργου ακολουθούν μιαν ανεξιχνίαστη προσωπική μοίρα. Ανάμεσά τους, ο νεαρός άντρας μοιάζει να παλεύει να προσπελάσει μιαν άβυσσο, καθώς ψάχνει απαντήσεις για την ύπαρξή του, ενώ προσπαθεί να κλείσει τους λογαριασμούς του με το παρελθόν. 

Violet Louise, «Παράξενες ιστορίες», του Έντγκαρ Άλλαν Πόε 
Μια Oπτικοακουστική παράσταση βασισμένη στη διασκευή ποιημάτων και διηγημάτων του συγγραφέα από τη Λουίζα Κωστούλα (Violet Louise), που από το 2012 ερευνά το πεδίο της πολυμεσικής αφήγησης. Στις σκηνοθεσίες της υπογράφει τη μουσική, τα ηχητικά και τα οπτικά υλικά. Στις «Παράξενες ιστορίες» ο λόγος γίνεται ήχος και μεταφέρει σε εικόνες τον σκοτεινό και μυστηριώδη κόσμο του Πόε, από μια νεαρή δημιουργό που έχει διακριθεί τα τελευταία χρόνια σε ανάλογα εγχειρήματα. 

Δημήτρης Κουρτάκης, «Αποτυχημένες απόπειρες αιώρησης στο εργαστήριό μου» 
Μια παράσταση εμπνευσμένη από το μπεκετικό σύμπαν. Το έργο του Σάμιουελ Μπέκετ υπήρξε η αφορμή για να δημιουργηθεί ένα πρωτότυπο σκηνικό σύμπαν, ένα τεράστιο διώροφο κτίσμα, μέσα στο οποίο ξεχωρίζει για τη σπαρακτική του ερμηνεία ο Άρης Σερβετάλης. Ερμηνεύει έναν περφόρμερ κλεισμένο, όπως μαρτυρά και ο τίτλος, στο εργαστήριό του. Κινείται μέσα στο επιβλητικό σκηνικό, ακολουθούμενος από την κάμερα που χειρίζεται ο video artist Jérémie Bernaert, γνωστός και από τη συνεργασία του με τον σκηνοθέτη Julien Gosselin. Μία multimedia παράσταση, στην οποία συμπράττει ένα επιτελείο σημαντικών διεθνών συνεργατών. Οι θεατές, καθισμένοι εκατέρωθεν της σκηνής, παρακολουθούν τη δράση που προβάλλεται στους τοίχους του οικοδομήματος. 

Elephas Tiliensis, «Οδυσσέας», του Τζέημς Τζόυς
Οι Εlephas Τiliensis ιδρύθηκαν το 2013 από τον Δημήτρη Αγαρτζίδη και τη Δέσποινα Αναστάσογλου. Η παράσταση που ετοιμάζουν για το Φεστιβάλ Αθηνών βασίζεται στα κεφάλαια «Ναυσικά» και «Πηνελόπη» του κορυφαίου έργου του Τζόυς και δημιουργεί ένα ορατόριο για έναν άντρα τραγουδιστή-ίνδαλμα, μια γυναίκα ηθοποιό-πριμαντόνα, έναν σέξι χορό γυναικών (Σειρήνες) και μια μουσική μπάντα. Κατά τους Εlephas Τiliensis, η παράσταση θα είναι μια «φιλοσοφική stand up comedy» που, έχοντας στο κέντρο τη φιγούρα της Πηνελόπης, θα δυναμιτίσει το ομηρικό πρότυπο του Οδυσσέα και, στο πρόσωπό του, ό,τι έχει επιβληθεί από τον πατριαρχικό τρόπο ύπαρξης και σκέψης στη Δύση. 

werkraum, «Αγαθόφρων / Ο άτλας του συλλέκτη», Μια βιωματική εγκατάσταση
1840, 3.696 σπάνιοι τίτλοι βιβλίων τοποθετημένοι πολύ προσεκτικά σε 47 ξύλινα κιβώτια, εγκαταλείπουν τη σοφίτα του έκτου ορόφου της οδού Castillon 12 στο Παρίσι με προορισμό την Πελοπόννησο. Πρόκειται για το έργο ζωής του Κωνσταντίνου Αγαθόφρονα Νικολόπουλου, ο οποίος, μετά την ίδρυση του Νέου Ελληνικού Κράτους, αποφασίζει να δωρίσει στη γενέτειρα του πατέρα του, την Ανδρίτσαινα, μια από τις πιο σπάνιες ιδιωτικές συλλογές της εποχής. Ο ίδιος τραυματίζεται κατά τη συσκευασία των κιβωτίων και υποκύπτει από τέτανο μόνος στο Παρίσι. Τα βιβλία συνεχίζουν ορφανά το ταξίδι τους με το καράβι. 1931. Σχεδόν έναν αιώνα μετά, ένας άλλος δεινός συλλέκτης, ο Walter Benjamin, αποσυσκευάζοντας τη Βιβλιοθήκη του, εξομολογείται: κάθε πάθος συνορεύει με το χάος, όμως το συλλεκτικό πάθος εγγίζει τα όρια του χάους των αναμνήσεων. Παρόμοιες σκέψεις ίσως να είχε κάνει και ο Αγαθόφρων, αν είχε φτάσει στην Ανδρίτσαινα και παραλάμβανε τη Βιβλιοθήκη του. Νικολόπουλος και Benjamin μοιράζονται το ίδιο πάθος. Με όχημα τις δύο ιστορίες, η δημιουργική πλατφόρμα WERKRAUM φέρνει κοντά επαγγελματίες από την Αθήνα και τη Ζυρίχη που δραστηριοποιούνται στους χώρους της αρχιτεκτονικής, του θεάτρου και του βιβλίου και επιχειρεί μαζί τους μια μοναδική βιωματική εγκατάσταση για τους κρυμμένους θησαυρούς της γνώσης και το αέναο ταξίδι τους στον χρόνο. Διαμορφωμένη in situ για το αίθριο του Μουσείου Μπενάκη, η εγκατάσταση φιλοδοξεί να ξεδιπλώσει το πραγματικό και αφηγηματικό μέγεθος μιας Βιβλιοθήκης, ως Άτλαντα της Μνήμης που ταξιδεύει ανάμεσά μας. Τα βιβλία γίνονται μάρτυρες του ταξιδιού αυτού και συνδέουν την αστική καθημερινότητα στην Αθήνα με τον πραγματικό χώρο της συλλογής στην Ανδρίτσαινα, ενός αληθινού θησαυρού κρυμμένου στα βουνά της Πελοποννήσου.
Μουσείο Μπενάκη, Αίθριο, 28 Ιουνίου - 29 Ιουλίου 2018, 10:00