Στον αστερισμό του Μωρίς Γκανή

Η αρχιτεκτονική του νέου κόσμου. Εδώ που το εικονικό και το πραγματικό λειτουργούν πλέον το ένα ως προσομοίωση του άλλου. Το πίξελ, ο αλγόριθμος, το κτίριο, ο καθρέπτης, ο ζωγράφος, ο μηχανικός προγραμμάτων εικόνας ή παιχνιδιών, οι γραμμές του μετρό, τα πατώματα των ντισκοτέκ στο Τελ Αβίβ μπαίνουν πλέον τόσο βαθιά το ένα μέσα στο άλλο. Κι εσύ; Φοράς τα νέα γυαλιά για να βιώσεις το τρισδιάστατο θέαμα. Ή, και χωρίς αυτά, εξασκείσαι πλέον να το αναγνωρίζεις ακόμα και στην αληθινή βόλτα, στη γη, στον αέρα, στους τοίχους της αίθουσας τέχνης Ρεβέκκα Καμχή, όπου ο Μωρίς Γκανής εκθέτει μια σειρά έργων, σχόλια και αποτυπώσεις αυτού που δείχνει να τον απασχολεί τα τελευταία χρόνια. 

«Όπως όλα τα παιδιά στο σχολείο, έτσι κι εγώ ζωγράφιζα στα τετράδια και τα σχολικά βιβλία. Από πολύ μικρός, βέβαια, είχα υπολογιστή, έναν Spectrum κι έναν Amstrad στη συνέχεια, κι έπαιζα με αυτά. Τους παράτησα τους υπολογιστές μετά από 4-5 χρόνια, γιατί ήταν το ίδιο πράγμα. Απλώς αγόραζα νέα παιχνίδια, τα μάθαινα, και τέλος. Ήξερα ότι αργότερα θα έβγαιναν καλύτεροι υπολογιστές οπότε, περιμένοντας το μέλλον τους, άρχισα να ασχολούμαι περισσότερο με την τέχνη. Σπούδασα στο τμήμα Καλών Τεχνών, αλλά χωρίς συγκεκριμένη κατεύθυνση: και ζωγραφική, και γλυπτική, και βίντεο, και φωτογραφία. Οι σπουδές μου ήταν πάνω στην τέχνη γενικά. Όταν εγκαταστάθηκα στην Αθήνα, βγήκαν οι νέοι υπολογιστές που έμπαιναν στο ίντερνετ. Και τότε προσπαθούσα να πείσω τον κόσμο ότι τα έργα που ζωγράφιζα ήταν όπως φανταζόμουν ότι θα ήταν το 3D σε πίνακα. Αλλά δεν με πίστευε ο κόσμος. Ζωγραφίζω προσπαθώντας να συλλάβω τη νέα οπτική: τα καθαρά χρώματα και το αισθητικό αποτέλεσμα που παραπέμπει σε καρτούν. Δεν επιμένω στη λεπτομέρεια. Δεν ξέρω αν με επηρέασε ο εξπρεσιονισμός, αλλά με ενέπνευσε η ευκολία που σου δίνει το τελάρο να αποδώσεις ποιότητες με το χρώμα που δεν τις βλέπεις στην οθόνη – στον υπολογιστή βγαίνουν γραφικές. Γι’ αυτό και κάνω ζωγραφική. Αλλά τα έργα μου παραμένουν γραφικά».

Συναρπαστικοί πίνακες-εικόνες, όπου η λεπτομέρεια αναδεικνύεται σε κυρίαρχο καρέ, ο ψηφιακός και ο πραγματικός κόσμος αντανακλάται και αναπαρίσταται από τα χρώματα και τα σχήματα ενός ζωγράφου που μπορεί να μεγεθύνει ή να μικρύνει το εντός εκτός δικτύου περιεχόμενο. Κοιτώ τους πίνακες, στέκονται ακόμα στο έδαφος, πριν κρεμαστούν στους τοίχους, εν είδει preview, μιας και ο Μωρίς μαζί με την γκαλερίστα Ρεβέκκα Καμχή με προσκάλεσαν για έναν καφέ-γνωριμία με τη νέα του έκθεση.

«Τα καινούρια μου έργα είναι πιο αφαιρετικά. Προσπαθώ να ερμηνεύσω πώς βλέπεις το ψηφιακό με τον φακό του τελάρου. Το τελάρο είναι μέσο με δυναμική. Το χρησιμοποιώ για να φτιάξω μια πραγματικότητα τρίτου επιπέδου. Υπάρχει η πραγματικότητα, η πραγματικότητα του υπολογιστή, η εικονική πραγματικότητα δηλαδή, και μια τρίτης φύσης πραγματικότητα μεταφερμένη στο τελάρο. Σπάνια προσπαθώ να αναπαραστήσω φωτογραφία. Προσπαθώ να τονίσω τα χρώματα, ώστε να προκύπτει ένα επίπεδο μη ορατό στη φωτογραφία ή τον υπολογιστή. Η πραγματικότητα των πινάκων μου δεν ανταποκρίνεται στην τοπογραφία ενός πλάνου. Είναι η πραγματικότητα που εγώ έφτιαξα σαν παιχνίδι και στη συνέχεια την αντικρίζω κι εγώ ως θεατής. Προσπαθώ να κάνω κάτι νέο. Και αυτό που βλέπω στον υπολογιστή προσπαθώ να δω πώς αντανακλάται με το βλέμμα της μοντέρνας τέχνης. Βαριέμαι να κάνω αναπαραστατικούς πίνακες».

Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης συνδέουν και ταυτόχρονα τροφοδοτούν σε αδιάλειπτη ροή τον κόσμο με εικόνες του κόσμου, έννοιες όπως virtual reality, augmented reality, mixed reality, τα γυαλιά τρισδιάστατων απεικονίσεων σε λίγο θα είναι πραγματικά είδη πρώτης ανάγκης. Η τεχνολογία παρεμβαίνει πλέον παντού, ο τρόπος θέασης κάθε στιγμής, κάθε τοπίου, κάθε αντικειμένου ή υποκειμένου (που κοιτά τα αντικείμενα) αποτελεί μια βιωματική διαδικασία. Το περιστέρι σύμβολο του τουίτερ, έτσι όπως το ζωγραφίζει ο Γκανής, «πετά» μεταιχμιακά στα μάτια μου: ανάμεσα σε χαρακτήρες-μηνύματα στο δίκτυο και την οθόνη και ελισσόμενο φτερουγίζοντας πάνω από τις στέγες στο Μεταξουργείο. 

Λάδια σε μουσαμά, λάδια σε λινό, και όλα αυτά σαν σε σχεδόν φωτογραφική αποτύπωση. Όχι μιας μεγάλης εικόνας, αλλά μιας κομβικής λεπτομέρειας. Πλάκες στον δρόμο ή μεγεθυμένα κουμπιά από το πληκτρολόγιο; Είδωλα, τεχνολογία, αποτύπωση. Από έναν καλλιτέχνη που γεννήθηκε στα Τρίκαλα, σπούδασε στο Τελ Αβίβ, εργάζεται και κινείται μεταξύ Ισραήλ και Αθήνας και μπορεί να διαδρά με όλους τους χώρους, είτε σε ντεκόρ, όπως στο παιχνίδι Second Life, είτε σε πραγματικά περιβάλλοντα, όπου τα κουφάρια από μουσειακά υπολογιστικά Spectrum αναπαύονται δίπλα σε γραφεία με εξελιγμένα μοντέλα. Τα σύνορα έχουν πλέον καταλυθεί, και η ζωγραφική του Γκανή αυτό αναπαριστά: Ένα όλον φτιαγμένο από αδέσποτα πίξελ ή έντεχνα δομημένες ψηφιακές συνθέσεις «στην έρημο του πραγματικού» – το τελευταίο με τα εισαγωγικά είναι το καλωσόρισμα του Μποντριγιάρ στον καινούριο κόσμο, όπου πραγματικό και εικονικό εμπλέκονται εις σάρκα μία.

Info: ΜΩΡΙΣ ΓΚΑΝΗΣ, Αίθουσα Τέχνης Ρεβέκκα Καμχή, Λεωνίδου 9, Μεταξουργείο, 2105233049, Εγκαίνια: 21/3