Back to Black! 15 ασπρόμαυρα έργα, μελάνι μόνο και χαρτί. Μαύρες φιγούρες. Στέκονται στον δρόμο και κάνουν τσιγάρο, μιλούν ψιθυριστά, μπορεί να είναι κορίτσια εραστές, μπορεί σκέτο φίλες. Μπορεί να στέκονται κάπου στην πλατεία Αμερικής, όπου βρίσκεται και η αίθουσα τέχνης «αγκάθι – kartάλος» , μπορεί όμως και στην Κυψέλη όπου κατοικεί. Ίσως και στο Κάμντεν, μέρη που αλήτευε κατά συρροή ακούγοντας μουσική στα δισκάδικα ή πίνοντας ποτά με τους φίλους της η Έιμι Γουάινχαουζ.
«Περίεργο μα και αληθινό», λέει η Μαρίνα Κροντηρά για τις φιγούρες, τα βλέμματα και τα σώματα των ηρώων της: «Ξεκίνησα να ζωγραφίζω για τις ανάγκες της καινούργιας μου έκθεσης σχεδόν εκείνο τον καιρό που ξεκινήσατε εκπομπές στον Athens Voice Radio 102.5. Συντονιζόμουν με τον σταθμό σας από νωρίς το πρωί, μητέρα γαρ που προετοιμάζει το παιδί για το σχολείο του. Οι μουσικές σας ήταν το σάουντρακ για τη δημιουργία αυτών των έργων».
Αθηναία, κορίτσι του κέντρου ανέκαθεν. «Μπήκα αργότερα στην Καλών Τεχνών, όχι αμέσως μετά το σχολείο. Μου πήρε καιρό να αποφασίσω τι θα κάνω, για μερικά χρόνια δούλευα σε μπαρ. Στάβλος, Wild Rose,No Name». Α, η Αθήνα των 90s. Ίλιγγος, μουσικάρες, ψάξιμο, φυλές, θόρυβοι, ένταση, καμιά σχέση με την τωρινή χώρα της κρίσης. «Έκανα για την πτυχιακή μου πορτρέτα από τραβεστί που ζούσαν απέναντί μου στο Μεταξουργείο, όπου έμενα τότε. Έρχονταν στο εργαστήριό μου, πόζαραν κανονικά. Με παρότρυνση του καθηγητή μου, Λάππα, ήξερα από την αρχή πως θέλω να εμβαθύνω στο πορτρέτο. Μακάρι να ζούσα στον 16o αιώνα, δίπλα στον Ρέμπραντ σε κατάσταση διαρκούς μαθητείας. Ξεκινώ από μια φωτογραφία. Μια εικόνα. Αυτό είναι το ερέθισμα. Η σκέψη. Και μετά όλα παίρνουν την άγουσα».
Μου συστήνει τους ήρωες των έργων της νέας της δουλειάς. Όπως και το συνεπές της ιδίωμα, έντονα εξπρεσιονιστικό με κοινωνικά σημάδια. Φαίνεται και το πειθαρχημένο, μα και η εμμονή της στη λεπτομέρεια. «Αγαπώ τις μεγάλες διαστάσεις, μα και η τυραννία της μικρής, εκεί που πρέπει να τελείς σε διαρκή σωματική και πνευματικοτεχνική αυτοσυγκέντρωση, επίσης με ελκύει». Παρατηρώ: πρόσωπα και βλέμματα ντιρέκτ, διαρκές υπονοούμενο, καθόλου πληροφορίες περί περιβάλλοντος ή τόπου, πέρα από κάποιες σκάλες. Κάποιοι δρόμοι. It could be everywhere, η υπαρξιακή κρίση, η απόγνωση, ο κίνδυνος ή η παραβατικότητα.
Ξαναγυρνάμε στην Έιμι Γουάινχαουζ, «άλλωστε μια από τις ηρωίδες σου», παρατηρώ, «μοιάζει σαν αυτή, για μένα ως θεατή, μιας κι αφήνεις ανοιχτές τις ερμηνείες, είναι αυτή. Αν δεν έσβηνε. Κι έκανε παιδί. Και το πρωί το έβγαζε στη στάση για το σχολικό. Να ο διάσημος κότσος στα περίπλοκα μαλλιά της, η καμπαρντίνα σήμα κατατεθέν των mods…». Μου λέει πως νιώθει μια συγγένεια σε επίπεδο αδελφής ψυχής με την Back to black κυρία, άσχετα αν αυτή η ανάγνωση είναι δική μου.
Παραστατική ζωγραφική. Αυτό θα δεις στην γκαλερί «αγκάθι- kartάλος»: «Το πρόσωπο είναι για μένα μία αστείρευτη πηγή έμπνευσης. Ακόμα κι όταν ζωγραφίζω ένα τοπίο ή μία νεκρή φύση, κάπου, κάπως σε μια γωνίτσα θα βάλω κι ένα ανθρωπάκι. Ο άνθρωπος αποτελεί το τοπίο εκείνο όπου η κοινωνία καθρεφτίζει το περιεχόμενό της. Αν θέλεις να διεισδύσεις στον καιρό, κοίταξε τους ανθρώπους. Ένα βλέμμα μπορεί να απαντήσει σε όλα τα πού, πώς, πότε και γιατί.
»Η αδυναμία μου στα πορτρέτα δημιουργήθηκε μάλλον γιατί θέλω να καταλάβω, εμένα… τους άλλους… τους άλλους σ’ εμένα… εμένα στους άλλους… τους άλλους στους άλλους… Είναι κι αυτό το κυνήγι του βλέμματος… Ο αγώνας να αποτυπώσεις μια φευγαλέα ματιά που πιστεύεις ότι αποκαλύπτει το μυστήριο του μοντέλου και φτάνει μια γαλάζια κουκίδα ή μια λοξή γραμμούλα για να μεταμορφώσει κάποιον σε έναν άλλο.
»Όμως δεν είναι μόνο το βλέμμα άξιο λόγου. Θεωρώ άκρως γοητευτικό τον τρόπο που οι εσωτερικές ανθρώπινες διεργασίες αποτυπώνονται σε κάθε ανεπαίσθητη κίνηση, π.χ., ενός χεριού ή μίας πλάτης. Το πώς οι συνήθειες καθοδηγούν το σώμα σαν κουκλοπαίχτες. Το μυαλό μαζί με τον χρόνο συνεργάζονται αθόρυβα σμιλεύοντας αδιάκοπα το ανθρώπινο περίγραμμα.
»Εντέλει, όσο κι αν ο άνθρωπος προσπαθεί να αποφύγει να κρύψει ή να φανερώσει το βαθύτερο είναι του, οι σκέψεις του τον έχουν ήδη “σχεδιάσει”».
Back to Black, Μαρίνα Κροντηρά Από τις 10 έως τις 24 Μαρτίου, στην αίθουσα τέχνης «αγκάθι – kartάλος» (Μηθύμνης 12 και Επτανήσου, Πλ. Αμερικής, τηλ. 210 8640250)
Σε έναν κόσμο που χαρακτηρίζεται από υπερπληροφόρηση, το βιβλίο εκφράζει ειρωνικά την ανάγκη των ανθρώπων να δουν κάτι γραμμένο για να πιστέψουν ότι ισχύει.
11°
