Έλενα Παπαδημητρίου / Σαμπίρ @ Γκαλερί Σκουφά
Μια πανάρχαια ξεχασμένη γλώσσα επιστρέφει στο Κολωνάκι...
![4754-202316.jpeg 4754-202316.jpeg](/images/120x120/3/jpeg/sites/default/files/contributor/4754-202316_0.jpeg)
![atk_0478.jpg atk_0478.jpg](/images/1074x600/3/jpg/sites/default/files/article/2018/01/18/atk_0478.jpg)
Εσωτερική ανάγκη έκκλησης σε μια μεγάλη δύναμη. Σε έναν από μηχανής θεό, στην προσδοκία για ένα καλύτερο αύριο. Έτσι ξεκίνησε. «Έξω από έναν θάλαμο νοσοκομείου, όπου νοσηλευόταν βαριά άρρωστος ένας στενός μου φίλος, νιώθοντας ανίκανη να κάνω οτιδήποτε για να τον βοηθήσω, έπιασα τον ανήμπορο εαυτό μου να προσεύχεται στο σύμπαν. Εγώ η ορθολογίστρια, η αγνωστικίστρια, αντανακλαστικά σχεδόν απευθύνθηκα στο άγνωστο για παρηγοριά και ίαση. Ως έκκληση, ως κραυγή απελπισίας, μια προσευχή βουβή, μα δυνατή, πήγαζε από τα βάθη του είναι μου. Σαν αρχέγονη κραυγή. Λίγες μέρες αργότερα, στην εθνική οδό, έκπληκτη έβλεπα τα καραβάνια των μεταναστών που είχαν καταφέρει να περάσουν στην Ελλάδα να διασχίζουν με τα πόδια την ενδοχώρα, προκειμένου να φτάσουν στην επόμενη χώρα-σταθμό, κι από εκεί στην παρεπόμενη, προκειμένου να καταλήξουν στη Γη της Επαγγελίας, όπως την είχε ο καθένας στο μυαλό του. Εκεί νομίζω πως για άλλη μια φορά μου γεννήθηκε η σφοδρή επιθυμία μιας προσευχής ακόμα. Δικιάς μου. Σκέφτηκα πως μπορεί η προσευχή μου να ενωθεί μαζί με τις προσευχές και ευχές κάποιων άλλων ανθρώπων. Ίσως συγγενών τους, που έμειναν πίσω, ή άγνωστων σαν εμένα ανθρώπων, που όμως τους αγγίζει αυτή η άθλια εικόνα ψυχών και σωμάτων, που περιφέρονται και βολοδέρνουν στο άγνωστο της ταραγμένης θάλασσας. Που έχει όνομα. Μεσόγειος. Κάποτε ένωνε και υπήρξε κοιτίδα πολιτισμών και εξέλιξης. Αυτά τα δυο “συμβάντα” του πόνου, του οικείου λόγω του αγαπημένου μου ανθρώπου μα και των αγνώστων, που όμως μου ήταν αδύνατον να πάψω να τους σκέφτομαι, ήταν η αρχή του νέου μου έργου». Η Έλενα Παπαδημητρίου μου μιλά για το «Σαμπίρ».
![kb_13893_photo_katoufas_br_copy_copy.jpg kb_13893_photo_katoufas_br_copy_copy.jpg](/images/w734/3/jpg/sites/default/files/kb_13893_photo_katoufas_br_copy_copy_0.jpg)
![kb_13861_photo_katoufas_br_copy_copy.jpg kb_13861_photo_katoufas_br_copy_copy.jpg](/images/w734/3/jpg/sites/default/files/kb_13861_photo_katoufas_br_copy_copy.jpg)
Με σαφείς αναφορές στο μεταναστευτικό ζήτημα, οι είκοσι τρεις γυναίκες ζωγραφιές, από αντίστοιχες μεσογειακές χώρες, ως ικέτιδες, ασχέτως γλώσσας και διαλέκτου, σε κοιτάζουν μέσω ενός εικαστικού δρώμενου-προσευχή που αναπτύσσεται στον χώρο της γκαλερί «Σκουφά». «Σαμπίρ ήταν μια γλώσσα κοινή που τη μιλούσαν σε όλα τα λιμάνια της Μεσογείου. Μια lingua franca φτιαγμένη από ναυτικούς και ταξιδιώτες. Ένας κώδικας που χάθηκε, δεν υπάρχει λεξικό που να τη διέσωσε, ήταν μια γλώσσα όμως που αποδεδειγμένα ένωνε. Μικτή από ελληνικά και ισπανικά, τουρκικά και βερβερικά, μια εσπεράντο της εποχής, από τα μέσα του 10ου έως και τον 19ο αιώνα. Πάνω σε αυτή την ιδέα της χαμένης σήμερα γλώσσας, σκέφτηκα και έγραψα ένα ποίημα. Και μετά δεν είχα παρά να το μεταφράσω στη γλώσσα της κάθε μίας από τις γυναίκες της έκθεσής μου. Και να το εντάξω μέσα στο πορτρέτο της».
![atk_0490.jpg atk_0490.jpg](/images/w734/3/jpg/sites/default/files/atk_0490.jpg)
![kb_13882_photo_katoufas_br_copy_copy.jpg kb_13882_photo_katoufas_br_copy_copy.jpg](/images/w734/3/jpg/sites/default/files/kb_13882_photo_katoufas_br_copy_copy.jpg)
Κάθε γυναίκα που απεικονίζεται στο «Σαμπίρ» είναι πραγματική. Είτε μια φίλη της ζωγράφου, είτε μια φίλη φίλης, στην Αθήνα του σήμερα, έχουν βρει καταφύγιο χρόνια τώρα όλες οι εθνικότητες-εθνότητες από τη λεκάνη της Μεσογείου. Meeting people is easy: «Πρώτα τις φωτογράφησα, όλες στην ίδια θέση και την ίδια ώρα, ώστε να υπάρχει ισόποση ένταση φωτός, και αφού έλυσα το θέμα με την ποιότητα και το επιστρωμένο υλικό στον καμβά, ξεκίνησα να ζωγραφίζω». Με μικτές τεχνικές, αδρές υφές, ανάγλυφες επιφάνειες, σαν να θέλουν να διεγείρει το συναίσθημα του θεατή, οι γυναίκες του Σαμπίρ, όπως αναπτύσσονται περιμετρικά γύρω από την εγκατάσταση μια άλλης γυναίκας ξαπλωμένης και κείμενης σε εμβρυακή στάση πάνω σε πλακάκια με αραβουργικές απεικονίσεις, σε ταξιδεύουν στη θάλασσα της Μεσογείου. Βλέμματα, σώματα, λέξεις. Που πλέουν σε νερά λάδι ή τρικυμιωδώς επικίνδυνα, όπου πόνος μα και ελπίδα συνθέτουν ένα μάντρα-ικέσια, ώστε η Μεσόγειος να ξαναγίνει μια θάλασσα γαλήνης, επικοινωνίας και πολιτισμού. Γιατί αυτό το ποίημα-νόημα του Σαμπίρ.
![atk_0515.jpg atk_0515.jpg](/images/w734/3/jpg/sites/default/files/atk_0515.jpg)
![kb_13880_photo_katoufas_br_copy_copy.jpg kb_13880_photo_katoufas_br_copy_copy.jpg](/images/w734/3/jpg/sites/default/files/kb_13880_photo_katoufas_br_copy_copy_0.jpg)
![kb_13884_photo_katoufas_br_copy_copy.jpg kb_13884_photo_katoufas_br_copy_copy.jpg](/images/w734/3/jpg/sites/default/files/kb_13884_photo_katoufas_br_copy_copy.jpg)
Είσαι εδώ / Είναι σίγουρο πως είσαι κάπου εδώ... / Βυθισμένος στα λασπόνερα της λακκούβας στη μέση του σταματημένου δρόμου / (σε είδα στην αντανάκλαση...) / Ή ακόμα κρυμμένος πίσω από τα σύννεφα, της αιθαλομίχλης να είναι ή της επερχόμενης μπόρας; / (σε άκουσα όταν βρόντηξες...) / Ή αμπαρωμένος στο παγωμένο και στοιβαγμένο ψυχές κυνηγημένες ανήλιαγο υπόγειο / (σε άγγιξα, στην καυτή ακτίνα ηλίου που μπήκε από τη γρίλια...) / Ή ίσως καμουφλαρισμένος στο αυθάδικο αγριόχορτο που φύτρωσε στον σπασμένο σοβά, στην πρόσοψη της μπλε πολυκατοικίας / (σε μύρισα όταν άνθισε...) / Ή βουλιαγμένος στο λιμάνι χωρίς θάλασσα, το πυκνοφυτεμένο κατάρτια και φουγάρα / σε ’νιωσα στην αλμύρα στη γλώσσα μου...) / Για αυτή τη θάλασσα σε ψάχνω… / τη θάλασσα της τροφής για την πείνα και όχι τη θάλασσα της πείνας για τροφή... / Την αλμυρή και όχι την στυφή... / Αυτη που με ανακουφίζει και όχι αυτή που με πνίγει... / Τη θάλασσα την κυματιστή και όχι τη θάλασσα τη φουρτουνιασμένη... / Τη γαλανή και όχι τη μαύρη... / Αυτή που με ταξιδεύει στους αφρούς της και όχι αυτή που με βουλιάζει στην άβυσσο του βυθού της... / Τη φιλική και όχι την εχθρική... / Τη θάλασσα της χαράς και όχι τη θάλασσα του θρήνου… / Σε αυτή τη θάλασσα δώσε για λίγο μόνο τους πρώτους ρόλους και άφησε εκτός σκηνής τους δεύτερους... / χωρίς προβολείς... / Κάνε την αυτή που μας ενώνει και όχι αυτή που μας χωρίζει.
![kb_13890_photo_katoufas_br_copy_copy.jpg kb_13890_photo_katoufas_br_copy_copy.jpg](/images/w734/3/jpg/sites/default/files/kb_13890_photo_katoufas_br_copy_copy.jpg)
![kb_13886_photo_katoufas_br_copy_copy.jpg kb_13886_photo_katoufas_br_copy_copy.jpg](/images/w734/3/jpg/sites/default/files/kb_13886_photo_katoufas_br_copy_copy.jpg)
![kb_13872_photo_katoufas_br_copy_copy.jpg kb_13872_photo_katoufas_br_copy_copy.jpg](/images/w734/3/jpg/sites/default/files/kb_13872_photo_katoufas_br_copy_copy.jpg)
Γκαλερί Σκουφά, Σκουφά 4, Κολωνάκι
Από Πέμπτη 18 Ιανουαρίου έως και Σάββατο 10 Φεβρουαρίου
![atk_0490.jpg atk_0490.jpg](/images/w734/3/jpg/sites/default/files/atk_0490_0.jpg)
![atk_0536.jpg atk_0536.jpg](/images/w734/3/jpg/sites/default/files/atk_0536.jpg)
Περισσότερες λεπτομέρειες, στον οδηγό της A.V., εδώ.
ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ
ΔΙΑΒΑΖΟΝΤΑΙ ΠΑΝΤΑ
ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Μπήκαμε για λίγο στον κόσμο του γάλλου σκιτσογράφου
Ένας δημιουργικός κύκλος επτά εκθέσεων ύφανσης ολοκληρώνεται στην Ύδρα
Η διευθύντρια της Εθνικής Πινακοθήκης μας μίλησε για τη νέα περιοδική έκθεση και μοιράστηκε μαζί μας τις σκέψεις της για την τέχνη και τη δημοκρατία
Ένα πραγματικό στολίδι στο κέντρο της Ερμούπολης
Αναδρομική έκθεση του «παγκόσμιου» Ελληνοαμερικανού εικαστικού φιλοξενείται στην γκαλερί Blender στη Γλυφάδα
Τα έργα έφτασαν έγιναν γνωστά σε όλο τον κόσμο
Το τελευταίο κεφάλαιο της ενότητας Mīres της καλλιτέχνιδας παρουσιάζεται στο Πολιτιστικό Κέντρο Μαριάνθη Σίμου στον Αρτεμώνα Σίφνου
Πες μου το καλοκαιρινό σου στέκι, να σου πω έργα ποιων καλλιτεχνών θα δεις. Και φέτος, στα ελληνικά νησιά υπάρχουν εκθεσιακά ραντεβού για κάθε φιλότεχνη διάθεση
O «καταραμένος» ζωγράφος που πέθανε στα 35 του - Μαζί του στον θάνατο και η μούσα της ζωής του
Η ζωγράφος που κατάγεται από τη Ρωσία, μεγάλωσε στον Καναδά και ερωτεύτηκε την Ελλάδα ζωγραφίζει τη Μάνη
140 έργα από 55 δημιουργούς ανιχνεύουν τις καλλιτεχνικές πρακτικές που γεννήθηκαν μέσα από τον αγώνα για ελευθερία σε Ελλάδα, Ισπανία, Πορτογαλία τις δεκαετίες 1960-1970
Είδαμε στην Κρήτη τα έργα που διακρίθηκαν φέτος στον εικαστικό θεσμό και σας συστήνουμε τους δημιουργούς τους
Ποια είναι η ιστορικός τέχνης που θα ηγηθεί του μεγαλύτερου πολιτιστικού οργανισμού της Γερμανίας
Μια έκθεση στο Χίμαιρα art & craft για την πρώτη Πανδώρα και για όλες τις Πανδώρες του κόσμου που βιώνουν την αδικία, τον σεξισμό, τις διακρίσεις και τις προκαταλήψεις
Ο Νίκος Καββαδάς κατέγραψε σε μία πλατφόρμα όλες τις χρήσιμες πληροφορίες για τα μουσεία που βρίσκονται σε κάθε γωνιά της χώρας
Ένα μοναδικό έργο τέχνης που συνοδεύει το νέο μας τεύχος
Η επιμελήτρια Άννα Μυκονιάτη μας συστήνει την Ελληνίδα ζωγράφο του μοντερνισμού πίσω από τα αινιγματικά σχέδια που παρουσιάζει το ΕΜΣΤ
Και ακόμα, «Οικολογίες της φροντίδας» στο State of Concept, Alberto Maggini στο space52
Όσα ετοιμάζουν οι Φίλιππος Τσιτσόπουλος, Μπάμπης Βενετόπουλος, Χριστίνα Μήτρεντσε, Πάνος Χαραλάμπους και Lily Consuelo Saporta Tagiuri στο τριήμερο δράσεων που ενορχηστρώνει ο Νίκος Διαμαντής
Ο Μανώλης Δασκαλάκης-Λεμός στη νέα CAN Gallery, «Τόπος υπερκόσμιων συρράξεων» στον Συνοικισμό Χαλανδρίου, Νίκος Κόνιαρης στην Genesis και άλλες εκθέσεις που ξεκινούν αυτή την εβδομάδα
Έχετε δει 20 από 200 άρθρα.