Άννα Φράγκου: Μία ροκ μπαλαρίνα

Όταν κάποιος μιλάει για την καριέρα του και την πορεία του μέσα σε ένα επάγγελμα συνήθως ξεκινάει από τα φοιτητικά του χρόνια, την πρώτη εργασία, την πρώτη προαγωγή. Στην περίπτωση των χορευτών η πορεία ξεκινάει συχνά από την προσχολική ακόμα ηλικία. Χωρίς να αποτελεί εξαίρεση στον συνηθισμένο αυτό κανόνα, η Άννα Φράγκου ξεκίνησε να χορεύει σε ηλικία πέντε ετών.

Τη συνάντησα αμέσως μετά το μάθημα Pilates και καθισμένες πάνω στο παρκέ της σχολής χορού μιλήσαμε για τις θυσίες που δεν είναι θυσίες, τις δυσκολίες που ξεπερνιούνται, αλλά κυρίως τη χάρη και την ομορφιά μια τέχνης πιο απαιτητικής από κάθε άθλημα η οποία όμως δεν έχει τις χορηγίες των μεγαλύτερων αθλητικών εταιριών. Την τέχνη που για να ακολουθήσεις, χρειάζεται να έχεις απόλυτο έλεγχο του σώματός σου και να έχεις συμφιλιωθεί με τον πόνο και τον τραυματισμό. Μέσα από τις pointe και τις κεντητές tutu υπάρχουν πόδια δεμένα με επιδέσμους και τραύματα που πονάνε όλες τις ώρες, εκτός από τη στιγμή που ανοίγει η αυλαία.

Πότε ξεκίνησες χορό και πότε κατάλαβες ότι θα ασχοληθείς επαγγελματικά;
Με τον χορό είχαμε ιδιαίτερη σχέση σχεδόν από την αρχή. Για να είμαι πιο συγκεκριμένη, από τη στιγμή που ξεκίνησα να κάνω τα πρώτα μου βήματα. Χόρευα παντού και πόζαρα στις φωτογραφίες μου σαν μπαλαρίνα ή τέλος πάντων ένιωθα έτσι. Έδειξα με τον τρόπο μου στους γονείς μου πως είναι μονόδρομος να με γράψουν σε σχολή χορού. Κι ευτυχώς το έκαναν. Έτσι στα πέντε μου βρέθηκα σε μία τάξη της σχολής φορώντας το πρώτο μου κορμάκι, τα μαλακά μου παπουτσάκια και το χαμόγελο της ευτυχίας. Αυτό ήθελα και αυτό ονειρευόμουν να είναι το μέλλον μου. Να χορεύω. Αυτό το παιδικό όνειρο παρά τις δυσκολίες και τις επίπονες δοκιμασίες της συνέχειας δεν έσβησε ποτέ.

Τι ξεχωρίζει κάποια κορίτσια και ενώ σε μικρές ηλικίες όλα λίγο πολύ ασχολούνται με μπαλέτο, ενόργανη και ρυθμική, ελάχιστα είναι αυτά που συνεχίζουν;
Το πρώτο που μου έρχεται στο μυαλό είναι πως είναι ιδανικό για ένα παιδί ή έναν ενήλικα να ασχολείται με τέτοιες δραστηριότητες, δεν έχουν όμως όλοι την ίδια επιθυμία, τρέλα ή κάποιες φορές τα προσόντα ή τα εφόδια, σωματικά και ψυχικά, να ασχοληθούν επαγγελματικά. Οι δυσκολίες, ο πόνος, η στρατιωτική πειθαρχία και η όλη «σκοτεινή» επίπονη διαδικασία που βιώνεις ως επαγγελματίας χορευτής ή αθλητής δεν είναι ένας εύκολος δρόμος που μπορούν όλοι να αντέξουν. Υπάρχει βέβαια και κάτι που δυστυχώς δεν μπορείς πάντα να ελέγξεις και αυτό είναι η τύχη. Όσο και να λέμε πως ως χορευτές είμαστε μαθημένοι σε τραυματισμούς, κάποιοι δυστυχώς μπορεί να απαγορεύσουν σ’ έναν νέο άνθρωπο να προσπαθήσει να κάνει το όνειρό του πραγματικότητα. 

Είναι το μπαλέτο πρωταθλητισμός;
Σαφώς! Ως επαγγελματίας χορευτής ακολουθείς το αυστηρό πρόγραμμα ενός πρωταθλητή. Η καθημερινότητά σου, η ζωή σου γενικότερα τόσο τις ώρες εργασίας όσο και τις ώρες ξεκούρασης περιστρέφεται γύρω από ένα αυστηρό πρόγραμμα που οφείλεις να τηρείς πιστά. Κάθε μέρα φροντίζεις να προπονείς το σώμα και το πνεύμα σου και να ζητάς από τον εαυτό σου διαρκώς υπερβάσεις. Να παλεύεις με τον πόνο και να μη χάνεις ποτέ τον στόχο σου. Να μάθεις να δέχεσαι μια άσχημη ημέρα χωρίς όμως να παραιτείσαι. Καλούμαστε να ισορροπούμε μέσα σας τόσο την καλλιτεχνική μας φύση όσο και τις αρχές του πρωταθλητισμού. Είναι γεγονός ότι χρειάζεται πειθαρχία στρατιωτική και να υπομείνεις δυσκολίες.

Στη δική σου περίπτωση ποιες δυσκολίες αντιμετώπισες;
Πιστεύω πως οποιονδήποτε επαγγελματικό δρόμο κι αν ακολουθείς θα συναντήσεις εμπόδια και δυσκολίες. Έτσι είναι η ζωή και αυτό που πρέπει να κάνεις είναι να βρίσκεις τον τρόπο και τη δύναμη να τις αντιμετωπίζεις και να τις ξεπερνάς. Σου λέω ειλικρινά πως καμία δυσκολία δεν με έκανε να το ξεχάσω. Συνάντησα πολλές, αλλά χωρίς αυτές ίσως σήμερα να ήμουν λιγότερο ευχαριστημένη με τον εαυτό μου.  

Ποια είναι η μεγαλύτερη θυσία που έχεις κάνει για το χορό;
Έχω την τύχη να ασχολούμαι επαγγελματικά με αυτό που αγαπώ οπότε δεν υπάρχουν θυσίες.

Ποια δουλειά σου, χορογραφία, συνεργασία θεωρείς τη σημαντικότερη μέχρι σήμερα;
Όντας μέλος της Εθνικής Λυρικής Σκηνής εδώ και πάρα πολλά χρόνια είχα την τιμή να συνεργαστώ με σπουδαίους ανθρώπους του χώρου, όπως οι Igor Zelensky, Irek Mukhamedov, Renato Zanella, Ron Howell, Αντώνης Φωνιαδάκης, Douglas Lee, και πολλούς ακόμα που με εμπιστεύτηκαν με τις δουλειές τους. Κάθε εμπειρία που αποκόμισα από τη συνεργασία μαζί τους ήταν και είναι σημαντική. Αν πρέπει να ξεχωρίσω τις επαγγελματικές στιγμές που με σημάδεψαν, με σεβασμό προς όλους, θα ήταν δύο.

Δεν θα ξεχάσω ποτέ τον πρώτο μου μεγάλο ρόλο στο «Bolero» του Ravel που ο καταξιωμένος χορογράφος και για αρκετά χρόνια διευθυντής του μπαλέτου της ΕΛΣ, Renato Zanella, μου εμπιστεύτηκε. Ήταν το πιο αναπάντεχο δώρο! Μέσα από τη σκληρή δουλειά, την πολλή αγάπη και χαρά για αυτή τη χορογραφία εξελίχθηκα τόσο ως χορεύτρια όσο και ως άνθρωπος. Στην πορεία αυτής της διαδρομής συνειδητοποίησα ότι τελικά το πιο σημαντικό δώρο που μου προσέφερε ο κύριος Zanella είναι να δέχομαι τον εαυτό μου όπως είναι χωρίς να προσπαθώ να φτάσω ή να αντιγράψω κανέναν και να προσεγγίζω τον κάθε ρόλο με τον δικό μου τρόπο.

Συνεργασία πραγματικά σταθμός αποτελεί και εκείνη με τον Douglas Lee, έναν εξαιρετικό άνθρωπο και καλλιτέχνη. Συνεργαστήκαμε πέρσι στη χορογραφία του «Fortress», στην πρώτη παραγωγή του μπαλέτου της ΕΛΣ στο Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος. Ήταν μια υπέροχη συνεργασία και νιώθω ευλογημένη που δούλεψα μαζί του. Καλλιτεχνικά πάντοτε λάτρευα τη δουλειά του αλλά γνωρίζοντάς τον και σε προσωπικό επίπεδο πραγματικά θαύμασα το ήθος του, την αγάπη του για τη δουλειά του και τη συμπεριφορά του στους χορευτές, πάντα με σεβασμό, κατανόηση και ηρεμία. Αν η όποια καριέρα έχω κάνει μέχρι σήμερα τελείωνε τώρα, θα ήμουν πανευτυχής που η αυλαία έπεσε με το «Fortress» του Douglas Lee. 

Βλέπω μια μπαλαρίνα με τατουάζ και ξέρω καλά πως οι μουσικές σου προτιμήσεις έχουν κάπως σκληρό ήχο. Συνδυάζονται η ροκ, τα τατουάζ και το μπαλέτο;
Γιατί όχι; Εξάλλου μιλάμε για τέχνη και στις τρεις περιπτώσεις. Αγαπώ το μπαλέτο, τα τατουάζ και τη ροκ, και στη ζωή μου ακολουθώ πάντα αυτό που λέει η καρδιά μου.

Εμπρός στο δρόμο που χάραξε ο Polunin λοιπόν;
Θα μπορούσες να το πεις κι έτσι. Αν και 12 χρόνια πριν που έκανα το πρώτο μου τατουάζ δεν ξέρω αν είχε ξεκινήσει ο εθισμός του Πολούνιν στη δερματοστιξία, μιας και πρέπει να ήταν μόλις 17 ετών. Η αγάπη μου για τα τατουάζ ξεκίνησε από πολύ μικρή ηλικία. Δεν μπορώ να θυμηθώ πότε αλλά πάντα μου άρεσαν. Ήξερα ότι ήθελα να κάνω κι εγώ και το καθυστερούσα λόγω δουλειάς. Τα τατουάζ είναι για μένα μεγάλη χαρά και η διαδικασία τους είναι η καλύτερη ψυχοθεραπεία. Ο εθισμός μου ξεκίνησε όταν γνώρισα την αγαπημένη μου tattoo artist, τη Βάσω. Είναι μια εξαιρετική καλλιτέχνις και γλυκύτατος άνθρωπος με σπουδές στην Καλών Τεχνών και αισθητική πολύ κοντά στη δική μου. Ήταν θέμα χημείας και από τότε με βοηθάει να δώσω σχήμα και χρώμα στις σκέψεις μου και τα συναισθήματά μου.

Είναι λίγο μύθος η εικόνα που έχει ο κόσμος εκτός χορού για τους χορευτές;
Δεν ξέρω τι εικόνα έχει ο κόσμος για τους χορευτές και πραγματικά δεν ξέρω ποια είναι η εικόνα που πρέπει ένας χορευτής να έχει.

Δεν έχεις ακούσει δηλαδή να λένε για την αυστηρότητα των δασκάλων χορού ποτέ;
Και το έχω ακούσει και το ζω από πολύ μικρή. Η τέχνη του χορού είναι μια πολύ δύσκολη τέχνη. Χωρίς αυστηρότητα, σοβαρότητα, πειθαρχία, ακρίβεια, υπομονή και επιμονή δεν πας και μακριά. 

Καμαρώνεις όταν σου λένε αυτό το κλασικό πια «φαίνεται ότι είσαι χορεύτρια» ή λες «ξέρεις, άνθρωπέ μου, τι έχω τραβήξει εγώ για αυτό που βλέπεις;»
Ούτε καμαρώνω, ούτε κλαίγομαι. Είμαι εξαιρετικά τυχερή που κυνήγησα τα όνειρά μου και τα είδα να πραγματοποιούνται. Νιώθω καλά με τον εαυτό μου, χωρίς να πετάω στα σύννεφα. 

Αν είχες μια κόρη θα την ενθάρρυνες να ασχοληθεί με το χορό;
Όχι! (γέλια) Σίγουρα δεν θα την ενθάρρυνα, αλλά αν εκείνη το ήθελε πραγματικά θα ήμουν δίπλα της. 

Αν σταματούσες να χορεύεις επαγγελματικά ποιο πράγμα θα απολάμβανες περισσότερο και ποιο θα σου έλειπε;
Θα μου έλειπε το πρωινό μάθημα και οι πουέντ. Θα απολάμβανα τις γιορτές και τα ταξίδια τον χειμώνα. Εντάξει, θα απολάμβανα και λίγο παραπάνω το φαγητό.