Το μαγικό καλειδοσκόπιο του Τζουλιάνο Καγκλή

Μπαίνοντας στην αίθουσα τέχνης «έ κ φ ρ α σ η - γιαννα γραμματοπουλου» οι μεγάλες επιφάνειες της «Νέας Εδέμ» σε γραπώνουν πριν προλάβεις να το καταλάβεις. Βυθίζεσαι στην επικράτεια της δύναμης του μπλε και κολυμπάς πότε βουτώντας βαθιά το κεφάλι και πότε παίρνοντας ανάσες στις «ονειρικές ατμόσφαιρες μαγικών χωρών», όπως σημειώνει στον κατάλογο της έκθεσης ο Τριαντάφυλλος Πατρασκίδης.

Ο ίδιος άλλωστε ο πρ. πρύτανης της ΑΣΚΤ γράφει: «Ο Τζουλιάνο, έχοντας βαθιά την αίσθηση του ζωγραφικού χώρου, αναπτύσσεται δυναμικά, ακολουθώντας την έμφυτη ζωγραφική του ορμή. Η δραστική πινελιά και η δραματική χρωματική διάθεση διεγείρουν βαθύτερες, πρωτόγονες μνήμες, ονειρικές επιθυμίες, ή εφιαλτικά όνειρα…».

Το απόγευμα της πρώτης Πέμπτης του νέου έτους είχαμε μια ωραία συζήτηση με τον ζωγράφο, μπροστά στα έργα του, που διατηρούν μια κρυπτική σχέση με τον θεατή, μακριά από κάθε είδους διδακτισμό και με την πάλη των υλικών να «ζυμώνει» την εικόνα μέχρι την τελική της έκφανση. Ή μήπως δεν υπάρχει τίποτα το οριστικό στη ζωγραφική του Τζουλιάνο Καγκλή;

Κατά κοινή ομολογία στη ζωγραφική σου συναντιούνται η πραγματικότητα με τη μαγεία, με την έννοια μιας μεταφυσικής διάστασης της πραγματικότητας. Οι αφορμήσεις γι' αυτήν τη συνάντηση συνδέονται περισσότερο με τα δικά σου «εσωτερικά τοπία» ή με την περιρρέουσα ατμόσφαιρα; 
Όλες οι εικόνες που φτιάχνω ξεκινούν από την πραγματικότητα, κάτι που είδα τώρα ή κάποτε ή που ονειρεύτηκα, αλλά έχουν κάποιου είδους “twist” για να τις κάνω πραγματικά δικές μου. Δεν με ενδιαφέρει το φανταστικό, αλλά ούτε και το ρεαλιστικό. Κάπου εκεί ανάμεσα, σε μια λεπτή διαχωριστική γραμμή βρίσκω το θέμα μου.

Αλλάζει αυτό όσο μεγαλώνεις; Πού στρέφεσαι περισσότερο; 
Τα τελευταία χρόνια οι εμμονές της παιδικής μου ηλικίας προβάλλουν χωρίς προκάλυμμα πλέον και διεκδικούν τον χώρο τους. Όμως καθώς μεγαλώνω, παίρνω κάπως πιο σοβαρά τον εαυτό μου και αυτά που κάνω, σκάβω πιο βαθιά στο κάθε έργο, επενδύω πιο πολύ στο άγνωστο στοιχείο που θα ανακαλύψω στην πορεία του έργου.

«The grand illusion», o τίτλος της προηγούμενης έκθεσής σου πριν από δυο χρόνια, «Νέα Εδέμ» της τωρινής. Πώς θα περιέγραφες την ενδιάμεση διαδρομή; 
Η «εδέμ» απλώς είναι η συνέχεια της «ψευδαίσθησης», στην ουσία είναι υποενότητες της εργασίας μου των τελευταίων χρόνων. Οι τίτλοι είναι μικρά κλειδιά παρά δηλώσεις περιεχομένου της έκθεσης.

Τι θα έλεγες πως είναι αυτό που ορίζει έναν καλλιτέχνη, το χάρισμα ή η σπουδή και η αδιάλειπτη άσκηση; Και τι κάνει έναν ζωγράφο να έχει διαχρονική αξία; 
Πιστεύω πως όλα ξεκινούν από τη σφοδρή επιθυμία, και αν υπάρχει αυτή, μετά η επιθυμία αναγκάζει σε αδιάλειπτη άσκηση. Αν η επιθυμία είναι δυνατή, δεν χαρίζεται σε εύκολα αποτελέσματα. Το χάρισμα δεν ξέρω τι είναι, πόσο έχω ή ποιος το ορίζει ακριβώς. Οπότε εμμένω στη σκληρή δουλειά. Η διαχρονικότητα είναι ένα μυστήριο που, αν το λύναμε, θα κάναμε συνέχεια αριστουργήματα. Η ωριμότητα, ο αυθορμητισμός, η ευαισθησία, η γνώση, το θάρρος, η ακεραιότητα, η τύχη, ο απρόβλεπτος συνδυασμός όλων αυτών και άλλων παραγόντων που δυστυχώς δεν γνωρίζω κάνουν πιθανόν ένα σπουδαίο έργο.

Βλέπουμε μια καλλιτεχνική υπερδραστηριότητα στη χώρα μας τα τελευταία χρόνια, σε διάφορους τομείς. Πιστεύεις ότι θα γεννηθεί κάτι νέο τελικά ή μήπως όλη αυτή η έκρηξη, αν μπορούμε να το πούμε έτσι, λειτουργεί απλά ως εκτονωτική ή παρηγορητική συνθήκη, αντισταθμίζοντας τις δυσκολίες της εποχής; 
Σίγουρα λειτουργεί παρηγορητικά, αφού άλλωστε και ο καλλιτέχνης πάντα για τον εαυτό του ξεκινά να κάνει κάτι. Για να νοιώσει καλύτερα ο ίδιος, και μετά να το μοιραστεί και με τους άλλους. Τώρα σε όλα αυτά που γίνονται κάποια θα έχουν ουσιαστικό λόγο ύπαρξης, κάποια όχι, αλλά δεν πειράζει. Αυτό που πειράζει είναι η έλλειψη κριτηρίων.

Κατά κάποιο τρόπο είναι μόδα οι εικαστικές τέχνες σήμερα; Φαίνεται τουλάχιστον πως έχουμε περισσότερους ζωγράφους σε σχέση με το παρελθόν. 
Η στροφή στη ζωγραφική φαντάζομαι ακολουθεί τους νόμους της φύσης και της κυκλικής ροής των πραγμάτων, των trends που έρχονται και παρέρχονται αλλά, αν και φαινομενικά είναι ευχάριστη, είναι κάπως επιφανειακή, μιας και στο πνεύμα αυτής της μόδας ό,τι είναι χειροποίητο και φτιαγμένο με πινέλο θεωρείται ζωγραφική. Η ζωγραφική όμως είναι ένας τρόπος να δώσεις το δικό σου νόημα στον κόσμο, όχι απλώς να τον αναπαραστήσεις με κάποια δεδομένα οπτικά τεχνάσματα.

Πόσο σε επηρέασε η βράβευσή σου από την Ακαδημία Αθηνών το 2013 με το βραβείο για ζωγράφο κάτω των 40 ετών;
Δεν θα έλεγα πως με επηρέασε ψυχολογικά αλλά έδωσε την ευκαιρία στη δουλειά μου να τη δει κάπως περισσότερος κόσμος. 

Τα έργα σου μοιάζουν σαν ιστορίες που η αφηγηματική τους εξέλιξη είναι απρόβλεπτη. Πότε ξέρεις ότι πρέπει να βάλεις «τελεία» σε ένα έργο; 
Πολλές φορές μία ριζοσπαστική κίνηση που κάνεις πάνω στο έργο μπορεί να δώσει μια λύση που δεν περίμενες, και να πεις το αφήνω εδώ. Για να μη χάσεις  τη δημιουργική αυτή στιγμή, να μην τη θολώσεις με περιττά στοιχεία. Άλλες φορές μετά από διορθώσεις ξανά και ξανά, ψαχουλεύοντας, φτάνεις στην τελική εικόνα. Συχνά ο εαυτός μου λέει «μια χαρά είναι, άσ’ το εδώ», αλλά τότε έρχομαι πάλι εγώ, ο άλλος μου εαυτός, ο αυστηρός, και το χαλάει για να το ξαναβρεί καλύτερα, να το κάνει πιο εύστοχο. Είναι κουραστική η δημιουργική διαδικασία, συνεχώς αμφιταλαντεύεσαι ανάμεσα σε αναρίθμητες δυνατότητες.

Έχεις σκεφτεί την προοπτική δημιουργίας με  άλλα μέσα ή ο καμβάς είναι η αμετάκλητη επιλογή σου;
Προς το παρόν, όχι. Πιστεύω πως με το να επικεντρώνεται κάποιος σε ένα μέσο, με την εμπειρία που αποκτά και την εμβάθυνση σε αυτό, έχει πιο πολλές πιθανότητες να καταφέρει κάτι. Αλλά και η εμμονή μου με την ύλη της ζωγραφικής και την ιστορία της είναι κάτι που με κάνει να συνεχίζω, το παιδικό όνειρο του «ζωγράφου».

Υπάρχει ιδανικός αποδέκτης των έργων σου αλήθεια; Πώς θα μπορούσε να είναι;
Φυσικά, οι άνθρωποι που αγαπούν την τέχνη χωρίς προκαταλήψεις. Και οι άνθρωποι που μπορεί να μην έτυχε να δουν πολλή τέχνη στη ζωή τους αλλά είναι ανοιχτοί σε νέα ερεθίσματα.

Ο Τζουλιάνο Καγκλής γεννήθηκε στην Αθήνα το 1974.  Σπούδασε  Ζωγραφική στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών με καθηγητές τον Τριαντάφυλλο Πατρασκίδη και τον Μαρτίνο Γαβαθά και Χαρακτική με το Γιώργο Μήλιο (1996-2002). Το 2003 απέσπασε υποτροφία από το  Ίδρυμα Κρατικών Υποτροφιών για εκτέλεση καλλιτεχνικού έργου. Το 2013 τιμήθηκε από την Ακαδημία Αθηνών με το βραβείο για νέο ζωγράφο κάτω των 40 ετών. Έχει παρουσιάσει το έργο του σε δέκα (με την τρέχουσα) ατομικές εκθέσεις στην Αθήνα, Θεσσαλονίκη και την Κύπρο και έχει συμμετάσχει σε πολλές ομαδικές. Έργα του ανήκουν σε σημαντικές δημόσιες και ιδιωτικές συλλογές. Η «Νέα Εδέμ» στην αίθουσα τέχνης «έ κ φ ρ α σ η – γιαννα γραμματοπουλου» θα διαρκέσει ως τις 13 Ιανουαρίου 2018.