Μία από τις πιο διάσημες και ριζοσπαστικές ομάδες της θεατρικής performance, οι Βρετανοί Forced Entertainment, έρχονται στην πόλη. H performance δωματίου “Quizoola!” έχει παιχτεί ήδη στην Tate Modern του Λονδίνου και θα παρουσιαστεί εδώ στις 7/3. Ο καλλιτεχνικός διευθυντής της Tim Etchells μιλάει στην A.V.
Πώς ξεκινήσατε τους Forced Entertainment; Γνωριστήκαμε στο Exeter University, όπου σπουδάζαμε θέατρο. Αναγνωρίσαμε ο ένας στον άλλον τα κοινά ενδιαφέροντα και τον ενθουσιασμό να κάνουμε μαζί πρότζεκτς. Κάναμε λοιπόν αυτό ακριβώς που φαντασιωνόμασταν, μια θεατρική ομάδα που να μιλάει για την εποχή που ζούμε μέσα από διάφορες μορφές τέχνης.
Τι είναι αυτό που σας ενδιαφέρει στη δουλειά σας; Όλο και περισσότερο ενδιαφερόμαστε για το θέμα της ζωντανής performance –το εύθραυστο της ζωντανής επικοινωνίας, τη σχέση μεταξύ κοινού και performer–, προσπαθώντας διαρκώς να σπρώχνουμε τα όρια της θεατρικής φόρμας. Τι είναι αυτή η περίεργη δράση που λέγεται θέατρο, όπου κάποιοι πληρώνουν για να κάτσουν στο σκοτάδι και να δουν άλλους ανθρώπους να κάνουν κάτι;
Τι είναι η performance “Quizoola!” που θα δούμε; Είναι μια μεγάλης διάρκειας performance, όπου το κοινό έχει την ελευθερία να έρθει, να φύγει και να ξαναέρθει όποτε θέλει. Συχνά την παίζουμε σε κελάρια, σοφίτες και άλλους ανεπίσημους χώρους. Η επιλογή ενός μη θεατρικού χώρου είναι σημαντικό πράγμα. Οι θεατές δεν έχουν τη συνηθισμένη απόσταση από τη σκηνή, μοιράζονται τον ίδιο χώρο με τους ηθοποιούς. Οι performers έχουν μια μεγάλη λίστα ερωτήσεων τις οποίες έχω επιλέξει από διάφορα σημεία του μυαλού μου και καλούνται να αυτοσχεδιάσουν τις απαντήσεις τους. Αυτό δίνει μια ζωντανή και ευρηματική ενέργεια και, με το make-up των κλόουν, η ατμόσφαιρα μετατρέπεται από παράξενη σε κωμική, ακόμα και τρομακτική.
Για τους performers πρέπει να είναι κάτι σαν μαραθώνιος. Ναι, είναι σαν ένας μαραθώνιος ικανοτήτων, αφού μπορεί να διαρκέσει από 6 ως12 ώρες και οι ηθοποιοί παίζουν και αυτοσχεδιάζουν καθόλη τη διάρκεια. Αυτό που έχει πολύ ενδιαφέρον είναι ότι μετά από τρεις ώρες οι ηθοποιοί δεν μπορούν συνεχίσουν με αυτοέλεγχο. Γίνονται χαλαροί στις εκφράσεις τους, η κούρασή τους κορυφώνεται, γίνονται σχεδόν υστερικοί και αρχίζουν να λένε ή να κάνουν πράγματα που δεν το περιμένουν. Στο σημείο αυτό εμφανίζονται πια εντελώς γυμνοί στο κοινό, χωρίς καμία άμυνα. Αυτές είναι οι στιγμές που κατά τη γνώμη μου το κοινό πεινάει να δει.
Συχνά οι θεατές παραπονιούνται ότι βλέπουν ακατανόητες performances. Τι είναι αυτό που κάνει μια performance δυνατή και ειλικρινή; Συχνά η δύναμη μιας performance ξεκινάει από το αντίθετό της, δηλαδή την αδυναμία, την ευαισθησία, το ευάλωτο – κάτι που οι άνθρωποι συχνά ξεχνούν. Τώρα η έννοια της αλήθειας είναι λίγο παγίδα. Προσωπικά, έχω πάντα στο μυαλό μου την ατάκα του Terry Gilliam από την ταινία «Βαρόνος Μινχάουζεν»: «Λέω αλήθεια μέσα από τα ψέματα». Πάντως, δεν έχω δει ποτέ μια performance χωρίς νόημα. Αντίθετα έχω δει πολλές που θέλουν απελπισμένα να σημαίνουν κάτι, και για μένα αυτό αποτελεί μεγαλύτερο πρόβλημα.
12°
