Η Shirin Neshat,η Ιρανή καλλιτέχνις που ήρθε στην Αθήνα με τις βιντεο-εγκαταστάσεις του έργου της “Women without Men” και τις ποιητικές και ταυτόχρονα ρεαλιστικές ιστορίες των πέντε γυναικών από το Ιράν, μιλώντας για την ιστορία της, είπε: «Μεγάλωσα σαν μία τυπική Ιρανή γυναίκα. Έλαβα παραδοσιακή ανατροφή σε μία πολύ θρησκευτική πόλη. Οι γονείς μου ωστόσο με μεγάλωσαν φιλελεύθερα και με αρκετές δυτικές ιδέες. Όταν έμπαινα στην εφηβεία, όλοι οι φίλοι μου γίνονταν ακτιβιστές. Αυτό ανησύχησε τους γονείς μου αφού οι περισσότεροι κατέληγαν στη φυλακή ή νεκροί. Οι ίδιοι δεν ασχολούνταν με την πολιτική και αποφάσισαν να με στείλουν μακριά για να σπουδάσω.
Δεκαεπτά χρονών έφυγα για να σπουδάσω τέχνη στην Αμερική. Όσο ήμουν εκεί δεν μπορούσα να συσχετιστώ καθόλου με όσα μάθαινα. Όλα ήταν πολύ δυτικά, διαφορετικά απ’ ό,τι ήξερα. Σπούδασα ζωγραφική αλλά δεν έγινα καλή ζωγράφος. Τα δέκα επόμενα χρόνια δεν δημιούργησα τέχνη. Στο μεταξύ στη χώρα μου είχε συμβεί η Ισλαμική Επανάσταση αφήνοντας μία τεράστια απόσταση ανάμεσα σ’ εμένα, τους γονείς μου και τη χώρα.
Ξαναγύρισα στο Ιράν το ’90. Όλα είχαν αλλάξει. Μέσα σε αυτό το στρατιωτικό Ισλάμ, όπου η τρομοκρατία ήταν νομιποιημένη στο όνομα του Αλλάχ και η γυναικεία φωνή ήταν εντελώς πνιγμένη, αποφάσισα να σπάσω με την τέχνη μου τη σιωπή. Αυτή ήταν η πρώτη φορά μετά τις σπουδές μου που δημιούργησα τέχνη. Έφτιαξα τη σειρά φωτογραφιών “Women of Allah”.
Με το έργο μου “Turbulent and Rapture” πέρασα από τη φωτογραφία στο βίντεο, παρουσιάζοντας τη διαφορά δυναμικής ανάμεσα στις γυναίκες και τους άντρες στο Ιράν. Αυτό το έργο κέρδισε το πρώτο βραβείο στην Μπιενάλε της Βενετίας το ’99.
Πολλοί απογοητεύονται γιατί περιμένουν περισσότερα από μένα ως μουσουλμάνα καλλιτέχνιδα. Λόγω της καταγωγής μου φέρω μια ευθύνη, αλλά πρώτα είμαι καλλιτέχνις, μετά Ιρανή και μετά μουσουλμάνα. Στην τέχνη μου επιδιώκω την υπέρβαση της τοπικότητας, παρόλο που οι καταβολές μου είναι τόσο ισχυρές.
Άρχισα να χειρίζομαι το βίντεο ως ταινία μικρού μήκους. Είχα διαβάσει το απαγορευμένο στο Ιράν μυθιστόρημα της Σαρνούς Παρσιπούρ. Πήγα να τη βρω στην Καλιφόρνια, όπου ζει πολύ φτωχικά. Έφτιαξα το έργο μου “Women without Men”, με βάση το ομώνυμο βιβλίο της, και μέσα από αυτό θέλω να εκφράσω την αγάπη μου προς εκείνη και τον τρόπο που αναγκάζεται να ζει σήμερα, παρόλο που είναι μία από τις σημαντικότερες συγγραφείς του Ιράν. Στο έργο βλέπουμε πέντε γυναίκες να αναζητούν την ελευθερία μέσα από τον προσωπικό αγώνα τους. Στο τέλος συναντιούνται σε έναν ιδεατό κήπο. Ταυτίζομαι με αυτές τις γυναίκες, καθώς αντιπροσωπεύουν διαφορετικές πλευρές του εαυτού μου».
14°
