Το βράδυ της 8ης Νοεμβρίου 2016 όλα ήταν έτοιμα για να γιορτάσουν τη νίκη της Χίλαρι Κλίντον, της πρώτης γυναίκας προέδρου των ΗΠΑ. Ο κόσμος είχε συγκεντρωθεί από νωρίς στο Jacob Javits Center της Νέας Υόρκης, ένα εντυπωσιακό κτίριο από γυαλί στο κέντρο της πόλης. Η εικαστικός Bunny Burson δεν θα μπορούσε να λείπει. Είχε έρθει με τον άντρα της από το σπίτι τους στο Σαν Λούις ειδικά για αυτή τη βραδιά. Και οι δύο μαζί είχαν επενδύσει πολλά στην υποψηφιότητα της Κλίντον. «Ο κόσμος ήταν ενθουσιασμένος, όλοι ήταν σε φοβερή διάθεση, ποτέ δεν είχα ξαναδεί τόσα χαμόγελα γύρω μου» λέει η καλλιτέχνης μιλώντας στην Athens Voice. «Δουλεύαμε μαζί με τον άντρα μου στην καμπάνια της Χίλαρι εδώ και μήνες. Κάναμε τηλέφωνα και ταξιδέψαμε από πολιτεία σε πολιτεία, πήγαμε πόρτα-πόρτα. Κοιτώντας ψηλά στο κτίριο, το μπλε ήταν τόσο έντονο και ο φωτισμός τόσο τέλειος. Μικρά κομμάτια γυαλιού σχημάτιζαν την οροφή. Κοιτούσα συνέχεια ψηλά και γύρω μου και σκεφτόμουν ότι θα συμβεί κάτι φοβερό».
Όμως η χαρά τους, όπως και η χαρά άλλων εκατομμυρίων ανθρώπων, δεν κράτησε πολύ. Σιγά-σιγά άρχισαν να βγαίνουν τα πρώτα αποτελέσματα. «Είχαμε παγώσει, έτσι παγωμένα ήταν και όλα τα πρόσωπα γύρω μας». Το πάρτι δεν έγινε ποτέ, τα τραγούδια δεν ακούστηκαν ποτέ, τα κομφετί που ήταν να πέσουν από την οροφή δεν έπεσαν ποτέ και η ίδια η Χίλαρι δεν εμφανίστηκε καθόλου εκείνο το βράδυ. «Στις δύο τη νύχτα μάς έδιωξαν και άδειασε ο χώρος. Το κλίμα θύμιζε κηδεία. Περπατήσαμε μέχρι το ξενοδοχείο μας και όταν ανοίξαμε την τηλεόραση πέσαμε πάνω στις δηλώσεις του Τραμπ. Ήταν μία καταστροφική βραδιά».
Η Burson την επόμενη μέρα επέστρεψε με τον άντρα της στο σπίτι της στο Σεν Λούις. «Μου τηλεφώνησε η κόρη μου. Ένας φίλος της δημοσιογράφος, που ήξερε πόσο ενεργή ήμουν στην καμπάνια της Χίλαρι, της είπε «Πες στη μαμά σου ότι εδώ πακετάρουν όλα τα κομφετί». Αμέσως σκέφτηκα ότι δεν έχω ιδέα πού τα πηγαίνουν, δεν έχω ιδέα τι θα τα κάνω αλλά ξέρω ότι τα θέλω!». Δύο εβδομάδες τα έψαχνε παντού. Μίλησε με δεκάδες ανθρώπους που ήταν στην καμπάνια. Κανείς δεν φαινόταν να γνωρίσει πού κατέληξαν οι κούτες με τα κομφετί. Κάποιοι της έλεγαν ότι καταστράφηκαν, κάποιοι ότι τα πήγαν στο Κονέκτικατ ή στην Ουάσινγκτον. «Εντόπισα τελικά την εταιρία που έφτιαξε τα κομφετί μέσω του προσωπικού γραφείου της Κλίντον. Άρχισα να τηλεφωνώ μέχρι που βρήκα τον σωστό άνθρωπο, αυτόν που μου είπε «Ναι, εγώ τα έχω εδώ!». Ήθελα να είμαι εντελώς σίγουρη. Του εξήγησα ότι ήθελα τα συγκεκριμένα κομφετί που ήταν να πέσουν από ψηλά το βράδυ των εκλογών, όχι οποιαδήποτε κομφετί. Μου επιβεβαίωσε ότι είχε αυτά τα συγκεκριμένα. Τον ρώτησα πόσα είναι και μου είπε πάνω από 90 κιλά! Ζήτησα να μου τα στείλουν. Μετά από λίγες μέρες έφτασαν στο σπίτι μου αμέτρητα κουτιά με κομφετί, σφραγισμένα αφού δεν είχαν ποτέ ανοιχτεί, και με μία επιστολή που επιβεβαίωνε ότι πρόκειται για τα συγκεκριμένα κομφετί».
Και τώρα ήρθε η ώρα που έπρεπε να δει ακριβώς τι ήταν αυτά τα κομφετί που κανείς δεν είχε δει ποτέ και τι θα έκανε με αυτά. «Όταν άνοιξα πια το πρώτο κουτί είδα από κοντά επιτέλους αυτά τα διάσημα κομφετί. Ήταν πλαστικά, όχι χάρτινα, είναι πολύχρωμα και γυαλιστερά και πολύ μεγαλύτερα από ό,τι νόμιζα. Με άλλα λόγια έμοιαζαν με γυαλί». Το κόνσεπτ της βραδιάς ήταν να πέσουν από τη γυάλινη οροφή του Jacob Javits Center και να συμβόλιζαν αυτό που η Χίλαρι Κλίντον επαναλάμβανε συχνά, το σπάσιμο της γυάλινης οροφής.
«Προσπαθούσα να σκεφτώ τρόπους να μετατρέψω την απογοήτευσή μου σε τέχνη. Και το βρήκα όσο κοιτούσα και έπιανα τα κομφετί. Ήθελα να νιώσω –και ήθελα και ο θεατής να νιώσει– πώς θα ήταν να βρίσκεσαι ανάμεσα σε όλα αυτά τα κομφετί. Σκέφτηκα μία τεράστια χιονόμπαλα και εμένα στη μέση και γύρω μου να πέφτουν τα κομφετί». Μία γκαλερί στο Σεν Λούις της έδωσε χώρο για να φτιάξει την κατασκευή της. Επέλεξε μάλιστα ανάμεσα από τα κομφετί που αιωρούνται να φαίνεται η φράση «And still I rise» από την ποιητική συλλογή της Maya Angelou. Η έκθεση είχε μεγάλη επιτυχία αλλά το πρότζεκτ δεν έμεινε εκεί.
«Το κομφετί είναι κάτι που όλοι έχουμε συνδυάσει με χαρούμενες στιγμές και γιορτές. Το εντυπωσιακό είναι ότι πολλοί από όσους είδαν την έκθεση το βρήκαν στενάχωρο. Για μένα όμως, το κομφετί κρατάει ακόμα το στοιχείο της χαράς του, αντιπροσωπεύει την ελπίδα για το μέλλον, για το καλό που θα έρθει, όπως είπε και η Χίλαρι στην ομιλία της την επομένη των εκλογών».
Πολλοί επικοινώνησαν με την εικαστικό έχοντας δει φωτογραφίες από την έκθεση που, όμως, δεν μπορούσαν να δουν από κοντά το έργο. «Έτσι αποφάσισα να φτιάξω εκατοντάδες μικρές χιονόμπαλες με το ίδιο αυτό κομφετί και να τους τις στείλω». Βέβαια το όνειρό της ήταν μία τέτοια χιονόμπαλα με το ιστορικό κομφετί να φτάσει στα χέρια της Χίλαρι Κλίντον.
Σε μία κοινωνική εκδήλωση όπου είχε πάει με τον άντρα της, συνάντησαν τυχαία τον Μπιλ Κλίντον. Ο άντρας της Burson τον πλησίασε και του έδειξε από το κινητό του μερικές φωτογραφίες του έργου που παρουσιάστηκε στη γκαλερί, αλλά και των μικρότερων. Ο πρώην πλανητάρχης το έπιασε αμέσως και ζήτησε μία φωτογραφία να τη δείξει στη γυναίκα του. «Σε μία εβδομάδα έλαβα ένα γράμμα, ήταν από τη Χίλαρι και ήταν πολύ γλυκό. Έγραφε ότι αυτός ήταν ένας εξαιρετικός τρόπος να χρησιμοποιηθούν τα κομφετί που δεν χρησιμοποιήθηκαν. Ήταν χαρούμενη που κατέληξαν στα χέρια μου και ήταν χαρούμενη που κράτησα τη φλόγα ζωντανή. Φυσικά της έστειλα μία χιονόμπαλα όλη δική της!».
Η ιστορία πίσω από την φράση: Η γυάλινη οροφή και η Χίλαρι Κλίντον
Η Χίλαρι Κλίντον μιλούσε συχνά για την ανάγκη να θρυμματίσουμε τη γυάλινη οροφή, όπου η γυάλινη οροφή σηματοδοτεί για τους Αμερικάνους τα εμπόδια απέναντι στην ανάδειξη μίας ομάδας. Η έκφραση ξεκίνησε από το φεμινιστικό κίνημα και σηματοδοτούσε τα αόρατα συχνά όρια που συναντούσαν στην επαγγελματική και κοινωνική τους εξέλιξη. Στη συνέχεια, χρησιμοποιήθηκε ευρέως για να περιγράψει τα όρια αυτά (το ταβάνι, όπως θα λέγαμε) που εμποδίζουν πολλές κατηγορίες μειονοτήτων και μη, όπως γκέι, μετανάστες κ.ά.
Αυτή τη μεταφορά λοιπόν επέλεξε να χρησιμοποιήσει η δημοκρατική πολιτικός που ευελπιστούσε να γίνει η πρώτη γυναίκα πρόεδρος των ΗΠΑ. Καλούσε τον κόσμο να σταθεί δίπλα της, να αγωνιστεί μαζί της για να θρυμματίσουν αυτή τη γυάλινη οροφή, να σπάσει το ταβάνι που τους κρατούσε μακριά από τους στόχους τους.
Ήδη από το 2008, όταν και έχασε το χρίσμα των Δημοκρατικών από τον Μπάρακ Ομπάμα, έκανε την επόμενη μέρα μία ομιλία λέγοντας ότι «παρόλο που δεν καταφέραμε αυτή τη φορά να θρυμματίσουμε την ψηλότερη και σκληρότερη γυάλινη οροφή, χάρη σε σας έχει πια 18 εκατομμύρια ρωγμές και το λαμπερό φως τη διαπερνάει όπως ποτέ άλλοτε». Έτσι επέλεξε να ευχαριστήσει τους ψηφοφόρους της, χρησιμοποιώντας μία συγκεκριμένη μεταφορά για τη γυάλινη οροφή. Η μεταφορά αυτή της έγινε εμμονή και την επανέφερε συχνά και στις προεκλογικές της ομιλίες το 2016 όταν κατέβηκε απέναντι στον Ντόναλντ Τραμπ.
Δεν είναι τυχαίο μετά από αυτά ότι επέλεξε η νίκη της πέρυσι τέτοιες μέρες να εορταστεί στο Jacob Javits Center της Νέας Υόρκης, ένα κτίριο όπου κυριαρχεί το γυαλί και διαθέτει μία τεράστια γυάλινη οροφή. Έτσι είχε φανταστεί, η ίδια και το επιτελείο της, τα πολύχρωμμα κομφετί να πέφτουν από την οροφή και να δημιουργείται η εικόνα ότι σπάει σε κομμάτια το γυαλί. Γι' αυτό και επέλεξαν κομφετί που έμοιαζαν πράγματι με μικρά κομμάτια γυαλί.
Το σχέδιο δεν πραγματοποιήθηκε ποτέ αλλά, όπως και το 2008 μετά την ήττα της, η Κλίντον στην ομιλία της την επομένη των εκλογών και αφού δήλωσε ότι είχε ήδη πάρει τον Τραμπ να τον συγχαρεί, είπε εν μέσω χειροκροτημάτων: «Ξέρω ότι ακόμα δεν θρυμματίσαμε αυτή την ψηλή γυάλινη οροφή. Αλλά κάποια μέρα κάποιος θα το κάνει και ελπίζω πολύ πιο σύντομα από ό,τι τώρα πιστεύουμε».
Στο 16.28’ του βίντεο η επίμαχη φράση
INFO: Η επόμενη έκθεση της Bunny Burson θα ανοίξει στις 19 Δεκεμβρίου στο Κολοράντο. 1000 μικρές χιονόμπαλες με κομφετί ετοιμάζονται σε αυτή τη φάση για να μοιραστούν στον κόσμο, όλες υπογεγραμμένες και αριθμημένες.
19°
