O Κωνσταντίνος Κακανιάς σε πρώτο πρόσωπο

Ξέχασε ό,τι ξέρεις για την κυρία Τεπενδρή. Ο κόσμος που παρουσιάζει ο Κωνσταντίνος Κακανιάς αυτές τις μέρες στη νέα του έκθεση είναι ένας κόσμος που, απ’ όπου κι αν τον πιάσεις, πέφτει. Μια σκοτεινή ματιά πάνω στη δύσκολη Τέχνη της Αποτυχίας.

Ήθελα να βάλω τίτλο στην έκθεση «Μελέτη για αποτυχία», όμως η Ρεβέκκα τον βρήκε λίγο δυσοίωνο. Αλλά η «αποτυχία» ήταν κάτι που με πλήγωνε από παιδί.  Έχω μεγαλώσει μ’ αυτόν το φόβο.

Στο σημερινό κόσμο η «επιτυχία» είναι εύκολη. Το δύσκολο είναι να κάνεις αποτυχιάρες. Είναι δύσκολη η Τέχνη της αποτυχίας.

Το 85% των έργων που εκτίθενται είναι πρόσφατα, αλλά έχει και μερικά παλιά. Μένοντας στο Λος Άντζελες, αυτά τα έργα τα έκανα από το 1998. Τα βρήκα σε κάτι σεντούκια ή και στον τοίχο μου και τα ξαναζωγράφισα ή τα άφησα έτσι όπως είναι.

Πολύ συχνά μου συμβαίνει να μην ξέρω πώς να τελειώσω ένα έργο. Τότε ή το αφήνω στη μέση ή το καταστρέφω, ή φωνάζω άλλους ανθρώπους, φίλους μου καλλιτέχνες, να το σταματήσουν, να μου πουν αν είναι τελειωμένο ή όχι.

Όλα αυτά τα παιδάκια στα έργα μου που είναι χαμένα στα δάση, περικυκλωμένα από βασανιστήρια της ζωής, από μύθους, έχουν πολύ να κάνουν με την έννοια της αποτυχίας. 

Δεν μπορώ να πω αν υπάρχουν ατάλαντοι στην τέχνη και στη ζωή γενικότερα.  Όλοι οι άνθρωποι, εφόσον κάτι ξέρουν να κάνουν, είναι ταλαντούχοι. 

Η μεγάλη αρρώστια και το μεγάλο κλειδί της Τέχνης είναι ότι δεν ξέρουμε πραγματικά τι είναι και όλοι τη φοβόμαστε, πράγμα γελοίο από μόνο του. Αφού εσύ περνάς ωραία, τι σε νοιάζει τι θα πει η διευθύντρια του Μουσείου ή η κυρία Σούλα ή ο μεγάλος συλλέκτης ή ο κριτικός τέχνης; Πολύ ωραίο να του αρέσει και πολύ ωραίο να μην του αρέσει.

Έχω εμμονές με όλα.  Έχω εμμονές με την ομορφιά, εμμονή με την ευγένεια...

Δεν ξέρω αν έχω στιλ. Μία εβδομάδα πριν έρθω εδώ με ρώτησε η Νταϊάν Κίτον «τι στιλ ζωγραφίζεις;» και της απάντησα «όσα περισσότερα στιλ μπορώ».

Μόλις ήρθα εδώ, είδα την ATHENS VOICE και σκέφτηκα ότι έπρεπε να κάνω ένα εξώφυλλο πολύ-πολύ δυνατό που να μην έχει πολύ σχέδιο, που να φαίνεται από μακριά και να θέλει ο κόσμος να την πάρει. 

Κάνω πολλές commercial δουλειές, γιατί είναι δύσκολα τα χρόνια. Δεν έχω την πολυτέλεια να πω όχι.  Έχω μια φίλη ζωγράφο στο Παρίσι η οποία μου λέει «δεν έχω ποτέ ζωγραφίσει για άλλον άνθρωπο». Εγώ δεν μπορώ να το πω αυτό. Πες το πόρνη, πες το του δρόμου, πες μου κάνω πεζοδρόμιο, δεν έχω πρόβλημα. Ζω απ’ αυτό, δεν έχω ποτέ λεφτά – όπως ξέρεις, ζω από τους πίνακές μου...

Να σκοτώσω την Τεπενδρή; Τι δηλαδή, να πεθάνει τελείως; Αποκλείεται! Δεν θα το κάνω ποτέ στη ζωή μου. Είμαι άρρωστος χωρίς αυτήν. Γιατί να το κάνω; Αφού είναι amusing, μωρέ, αφού δίνει χαρά στον κόσμο.

Ναι, είναι αυτοβιογραφική η Τεπενδρή, βάζω τον εαυτό μου πολύ μέσα, βάζω τόσο πολύ όμως κι εσένα και κάθε άλλον που τη βλέπει.

Ναι, οι γυναίκες ταυτίζονται μαζί της. Παρόλο που δεν είναι σέξι! Δεν έχει σεξ η Τεπενδρή. Και όταν τη βάζω να κάνει σεξ είναι γελοία.

Μ’ αρέσει πολύ που η τέχνη μετά το 1910 και τον Marcel Duchamp έχει δεχθεί τα πάντα. Το βρίσκω απελευθερωτικό.

Βλέποντας το σημερινό χρηματιστήριο της τέχνης ντρέπομαι που είμαι καλλιτέχνης.  Όταν ένα έργο κοστίζει όσο να σώσεις ένα ολόκληρο αφρικάνικο χωριό, το θέμα δεν είναι απλά προβληματικό, είναι ένα μαχαίρι εναντίον της ίδιας της τέχνης.

Δεν μου αρέσει καθόλου το Κολωνάκι, δεν μου αρέσουν αυτού του είδους τα μέρη που είναι όλα πόλεις και όλοι έχουν λεφτά και όλοι είναι κάπως. Δεν με αφορά. 

Αυτό που βλέπω στο Μεταξουργείο δεν το ’χω ξαναδεί σε καμία πόλη του κόσμου. Δεν έχω δει στο Κάιρο ανθρώπους να κάνουν ενέσεις στο δρόμο, ούτε στη Βομβάη, ούτε στην Αμερική, ούτε στο Χάρλεμ παλιά. Δεν είναι επικίνδυνο, είναι απλά οδυνηρό. 

Δεν πιστεύω στους μετανάστες.  Δεν πιστεύω στους παράνομους μετανάστες. Δεν θέλω οι άνθρωποι να έχουν χαρτιά πια. Από τη στιγμή που είμαι ένας άνθρωπος του πλανήτη έχω τα ίδια δικαιώματα παντού με όλους. Υπήρξα μετανάστης, είμαι ακόμα, ξέρω τι σημαίνει. Εντάξει, αποκλεισμό δεν έχω νιώσει, αλλά έχω νιώσει τι θα μπορούσε να ήταν ο αποκλεισμός. 

Υπάρχουν πολλοί  Έλληνες με σημαντικό όνομα εκεί έξω. Ο Κουνέλης είναι ένας πολύ μεγάλος καλλιτέχνης, πολύ σοβαρός, με πάρα πολλά ελληνικά στοιχεία, η Χρύσα, ο Στίβεν Αντωνάκος. 

Βρίσκω λίγο προβληματικό το ότι ο κόσμος βλέπει έργα τέχνης στο internet. Την τέχνη πρέπει να τη βλέπεις «ζωντανά». Όπως την αρχιτεκτονική, τη μουσική.

Η τεχνολογία δεν με αφορά. Το μόνο τεχνολογικό εργαλείο που χρησιμοποιώ είναι ένα σεσουάρ για να στεγνώνω τα χρώματα στους πίνακές μου.

Info

Η έκθεση «Δανιήλ» του Κωνσταντίνου Κακανιά συνεχίζεται στην αίθουσα τέχνης Ρεβέκκα Καμχή (Λεωνίδου 9, Μεταξουργείο) μέχρι 28/11.