Η μουσική βιογραφία «Κώστας Νούρος: Ξένος δύο φορές» του τραγουδιστή των σμυρνέικων τραγουδιών θα ξετυλιχτεί σε ταβέρνες του Πειραιά. Μιλώντας με τον Τσιμάρα Τζανάτο, που έγραψε το κείμενο και πρωταγωνιστεί, καταλάβαμε γιατί η περιέργεια του κοινού έχει χτυπήσει κόκκινο.
«Θέλαμε να ζωντανέψουμε τη ζωή αυτού του σπουδαίου τραγουδιστή που πέρασε στην αφάνεια για λόγους που έχουν να κάνουν και με τις προσωπικές του επιλογές. Ενός τραγουδιστή που μετράει επιτυχίες στην καριέρα του και βρέθηκε έξω από τη συνηθισμένη τυπολογία των υπολοίπων που ασχολήθηκαν με το σμυρνέικο ή το ρεμπέτικο, αφού επέλεξε να ζήσει όπως αυτός ήθελε, σχεδόν ανοιχτά, μαζί με τον άνδρα της ζωής του.
Δεν είναι καθόλου λίγο όλο αυτό, αν σκεφτούμε την εποχή που έζησε. Γιατί, όπως λέει και η Πειραιώτισσα Ανθή Γουρουντή, η οποία είχε την ιδέα για την παράσταση, πολλοί στο χώρο του ρεμπέτικου ήταν επίσης ομοφυλόφιλοι αλλά το έκρυβαν όλη τους τη ζωή, ενώ αυτός διεκδίκησε ανοιχτά την ευτυχία του. Ακόμα υπάρχουν Πειραιώτες που θυμούνται το ζευγάρι, καθώς όταν έπαιζαν η μπάλα έπεφτε στον κήπο του σπιτιού τους.
Γεννήθηκε στη Σμύρνη, παντρεύτηκε στα 19 του, αλλά η σύζυγός του πέθανε μετά από τρία χρόνια, όπως πέθανε και η δεύτερη σύζυγός του και η κόρη του. Εκεί έκανε μια τρομερή καριέρα ως τραγουδιστής μέχρι που έφυγε στην καταστροφή – υπάρχει και μια μυθολογία πως έφυγε με γαλλικό διαβατήριο, ντυμένος γυναίκα.
Στον Πειραιά γνώρισε πάλι την επιτυχία αλλά εγκατέλειψε νωρίς το τραγούδι, γύρω στα σαράντα πέντε του, μάλλον για δύο λόγους. Με την επικράτηση του ρεμπέτικου άλλαξε το μουσικό τοπίο. Φαίνεται πως ο ίδιος δεν άντεξε τη νέα τάξη ανθρώπων και όλες τις σκληρές σκηνές που διαμείβονταν στα μαγαζιά που τραγουδούσαν. Μεγαλώνοντας δίπλα σε μια εκκλησία και ένα νεκροταφείο διαμόρφωσε και τον ανάλογο χαρακτήρα. O δεύτερος λόγος ήταν ότι ήθελε να ζήσει τον έρωτά του ελεύθερος, κάτι που δεν μπορούσε να κάνει όσο έμενε στο χώρο. Προσοχή, δεν περιθωριοποιήθηκε, έκανε σποραδικά εμφανίσεις. Κατέληξε όμως να πεθάνει στα ογδόντα του πολύ φτωχός με μια ελάχιστη σύνταξη.
Θεωρείται από τους πιο σπουδαίους τραγουδιστές αμανέδων. Μελετώντας τα τραγούδια ανακαλύπτεις από τον τρόπο που τραγουδάει ας πούμε τους στίχους “όλοι ούζο με φωνάζουν, τα κορίτσια με θαυμάζουν και στο δρόμο με πειράζουν” ότι εδώ ερμηνεύει την ιστορία του. Είναι μια προσωπική ανάγνωσή μου, αλλά δεν νομίζω πως μπορεί να θεωρηθεί εσφαλμένη.
Κεντρικός άξονας της παράστασης είναι ένας άνθρωπος που δεν χωράει στην εποχή και στον κόσμο της. Δεν πρόκειται για μια τυπική νατουραλιστική βιογραφία, αλλά μια βιογραφία που βλέπει εν δυνάμει τη ζωή του, και θα έλεγα πως έχει άτυπα τη δομή μιας τραγωδίας. Για παράδειγμα έχω γράψει μια σκηνή που την ονόμασα σκηνή της αναγνώρισης, όπου στο πρόσωπο μιας γυναίκας βλέπει τη μάνα του, η οποία πέθανε όταν ο Νούρος ήταν τριών χρονών. Το Πειραϊκό Φωνητικό Σύνολο Libro Coro έχει το ρόλο του χορού της αρχαίας τραγωδίας. Είναι ο κόσμος που πλαισιώνει τους ήρωες. Στην παράσταση ακούγονται 19 τραγούδια, μερικά από αυτά ολόκληρα. Νομίζω πάντως πως συνειδητά ή ασυνείδητα θέλουμε με αυτό που κάνουμε να τον βάλουμε πάλι στην ιστορία.»
10-12, 15, 16 & 19/6. Σκην.: Χρύσα Καψούλη. Ερμηνεύουν: Τσιμάρας Τζανάτος, Μικαέλα Δανά, Ευφροσύνη Γιαννή, Δημήτρης Παπαγεωργίου και το Πειραϊκό Φωνητικό Σύνολο Libro Coro. Η παράσταση θα δοθεί σε ταβέρνες του Πειραιά που πήγαινε ο Νούρος. Περισσότερες πληροφορίες για το Φεστιβάλ στο greekfestival.gr
Η έκθεση εξετάζει θέματα αλλαγής και μεταμόρφωσης, αναστοχαζόμενη την καλλιτεχνική πορεία του καλλιτέχνη, η οποία συνδέεται άρρηκτα με το πλούσιο πολιτιστικό και μουσικό περιβάλλον του Βερολίνου
Ανακαινισμένα μουσεία, καινοτόμες Μπιενάλε κι επικές αναδρομικές εκθέσεις, σε μια χρονιά που υπόσχεται να αναδιαμορφώσει τον παγκόσμιο χάρτη της Τέχνης
