Ο δρόμος προς τον ουρανό είναι κλειστός για κείνους που τόλμησαν στα πάθη να ενδώσουν. Καταραμένοι, στροβιλίζονται αέναα, παραδομένοι, άοπλοι μπροστά στη δύναμη των αβυσσαλέων ανέμων της Κόλασης. Η ησυχία δεν τους ανήκει. Τη θυσίασαν στο βωμό της ηδονής. Γαλήνη δεν θα βρουν εκείνοι που υπέκυψαν στο αμάρτημα της φιληδονίας.
Οι ψυχές που οδεύουν για την Κόλαση κλαίνε και βρίζουν τον Θεό. Μόλις μπουν στη βάρκα του Χάροντα, ο φόβος τους μετατρέπεται σε επιθυμία κι ανυπόφορο άγχος, λέει ο Μπόρχες.
«και πρόθυρα διαβαίνουν το ποτάμι» (Κόλαση, 3, 124)
Τα μάτια του Δάντη συναντούν τους αμαρτωλούς της σάρκας, τη Φραντσέσκα ντε Πολέντα και τον Πάολο Μαλατέστα. Ο ποιητής τους μιλά γλυκά. Κι η αμαρτωλή γυναίκα απαντά:
«μόνοι μας είμαστε, χωρίς κακό στο νου μας» (Κόλαση, 5, 129)
Έλεγος. Θρηνητικό άσμα σε ελεγειακό δίστιχο.
Ο πόνος της απώλειας μιας γνώριμης ζωής είναι δύσκολα διαχειρίσιμος. Ο ανθρώπινος ψυχισμός καλείται να τον βιώσει στο έπακρο για να προχωρήσει. Εάν απωθήσει τη διαδικασία, η σχισμή που δημιουργήθηκε θα τον τυραννά συνειδητά και ασυνείδητα.
Η κωμωδία στον Μεσαίωνα ξεκινούσε απ’ τον πόνο, την ένταση και στη συνέχεια προχωρούσε στη λύση, στην κάθαρση.
Κι ο Βοκάκιος ονόμασε το ποίημα του Δάντη Θεία Κωμωδία.
Ο Αύγουστος Ροντέν γοητεύεται με το ποίημα του Δάντη. Διαλέγει το αμαρτωλό ζευγάρι. Η σκέψη, η φαντασία του, θα δώσουν μορφή στους αμαρτωλούς, θα τους σμιλέψει με τη δική του ματιά. Θέλει να αποδώσει την ένταση της στιγμής, γιατί μόνο αυτή υπάρχει. Και θα δημιουργήσει το φιλί. Εκείνο που δίνει το αμαρτωλό ζευγάρι λίγο πριν το θάνατο.
Το χέρι του εραστή προδίδει την ένταση, το ρίγος. Τα γυμνά σώματα έχουν κίνηση, σμιλεύει το πάθος των βασανισμένων κορμιών.
Ο αφαιρετικός γλύπτης θαυμάζει τον Δάντη, έχει μελετήσει τον Μικελάντζελο, τα απομεινάρια άλλων εποχών τον γοητεύουν. Περπατά τα μονοπάτια της ζωής του με παπούτσια αρχαιολόγου, δημιουργεί αποσπασματικά κεφάλια, χέρια, πόδια όπως εκείνα που αναδύονται στο φως απ’ τη σκαπάνη της εκσκαφής των μελετητών της ζωής που έφυγε.
Αναζητά απαντήσεις, δεν υπάρχουν ορισμοί, τα δεδομένα είναι πάντα ευμετάβλητα. Αφήνει τα έργα ημιτελή και πάνω τους οι δαχτυλιές του...
Η ζωή είναι μια συνεχόμενη αναζήτηση της ευτυχίας, της αγάπης, της λύπης. Ίσως και να αποζητά το δράμα, εκείνο μπορεί και τον σπρώχνει δυνατά από τα βάθη της Κόλασης στον ουρανό. Σημασία έχει μόνο η στιγμή.
Ο Κωνσταντίνος Ιγνατιάδης φωτογραφίζει το γλυπτό του Ροντέν. Εκτίθεται. Μας παρουσιάζει τι είδαν τα δικά του μάτια.
Ένας ύμνος στο σώμα. Η εικόνα αφαιρετική.
Δυο παλλόμενα κορμιά δίχως κεφάλι, δίχως φιλί. Μοναχά η ένταση των αγκαλιασμένων τους μελών.
Η σάρκα νικητής. Το πάθος δεν έχει ήθος.
Μας κάλεσε να δούμε την εικόνα. Κι έγραψε στην πρόσκληση Ελεγεία.
«Δίχως τη θέαση κάθε έργο τέχνης είναι ανούσιο» μας λέει.
Ο θεατής στην πρώτη θέση.
Κι ο καθένας μας κοιτά σιωπηλά δημιουργώντας το δικό του αφήγημα.
«Ελεγεία ΙΙ» του Κωνσταντίνου Ιγνατιάδη στην γκαλερί ΑLEA (Σπ. Καλιάφα 1, Ιωάννινα). Έως τις 8 Ιουνίου.
Από την αναδρομική του Κυριάκου Μορταράκου και τη μεγάλη έκθεση του Δημήτρη Σεβαστάκη στις επιζωγραφισμένες φωτογραφίες του Κώστα Λάκη και τους καλλιτεχνικούς αλγόριθμους του Τσαρλς Σάντισον
14°
