Η δοκιμαστική λειτουργία της Εναλλακτικής Σκηνής της ΕΛΣ στο Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος ξεκινάει με τον κύκλο Ημέρες Λατρευτικής Μουσικής ‒με αφορμή το Πάσχα‒, αφιερωμένο στα «Ανθρώπινα και Θεία Πάθη».
Το Πρόγραμμα (23/3-9/4), σε επιμέλεια Μάρκελλου Χρυσικόπουλου και Γιώργου Κουμεντάκη, περιλαμβάνει συναυλίες, παραστάσεις μουσικού θεάτρου και performances.
Η Κατερίνα Ευαγγελάτου θα σκηνοθετήσει το μουσικοθεατρικό δρώμενο «Communio», το οποίο και θα ανοίξει τον κύκλο λατρευτικής μουσικής. Η σκηνοθέτρια μας μύησε… «Είναι ένα παράξενο, πειραματικό εγχείρημα ‒ δεν είναι ούτε παράσταση ούτε συναυλία. Μοιάζει με μια μουσική και ποιητική εμπειρία. Η ιδέα του Μάρκελλου Χρυσικόπουλου ήταν κομμάτια μπαρόκ μουσικής όπως και κάποια βυζαντινότροπα, διασκευασμένα από το σύνολο Latinitas Nostra, να δημιουργήσουν το μουσικό σύμπαν για να ακουστούν αποσπάσματα από το “Άσμα Ασμάτων”. Όλα αυτά συμβαίνουν γύρω από ένα τραπέζι ‒ κάτι μεταξύ Μυστικού Δείπνου και συμποσίου. Δύο ηθοποιοί, η Μαριάννα Πολυχρονίδη και ο Νικόλας Παπαγιάννης, η σοπράνο Μαρία Παλάσκα και ο ιεροψάλτης Γεώργιος Σταύρου θα είναι οι συνδαιτυμόνες μαζί με τους Latinitas Nostra. Οι δράσεις είναι πολύ περιορισμένες ώστε να ακουστεί απερίσκεπτα η μουσική και ο λόγος σ’ αυτό το μουσικοθεατρικό δρώμενο που έχει στο κέντρο του την αγάπη. Ας το δούμε, μέρες που είναι, ως ένα… αντίδωρο».
23 & 24/3 20.30
Το υπόλοιπο πρόγραμμα των Ημερών Λατρευτικής Μουσικής
Την άνοιξη του 1606 ο Καραβάτζο εγκαταλείπει τη Ρώμη, κυνηγημένος, και περιπλανιέται στη Νάπολη, τη Σικελία και τη Μάλτα. Θα δολοφονηθεί λίγο αργότερα, το 1610, έχοντας επιστρέψει στη Νάπολη και έχοντας ήδη δημιουργήσει ένα μεγάλο ρεύμα από μαθητές και μιμητές. Ανάμεσα στο φως και στο έρεβος, η ομάδα Teatri 35 (Γκαετάνο Κότσα, Φραντσέσκο Οττάβιο Ντε Σάντις, Αντονέλλα Παρέλλα) μας προτείνει μέσω της τέχνης της ζώσας εικόνας, μερικές ματιές στο τέλος του μεγάλου αυτού «καταραμένου» ζωγράφου. Την «υλοποίηση» των πινάκων συνοδεύει ένα σύνολο, όπου συμμετέχουν μερικοί από τους σημαντικότερους Έλληνες μουσικούς της μπαρόκ μουσικής, οι Δημήτρης Καρακαντάς (βιολί), Θεόδωρος Κίτσος (νυκτά έγχορδα) και Δήμος Γκουνταρούλης (τσέλο). Θα ερμηνεύσουν αποσπάσματα από έργα των Αλεσσάντρο Πιτσινίνι, Γιόχαν Χιερόνυμους Κάπσμπεργκερ, Γιόχαν Σεμπάστιαν Μπαχ, Χάινριχ Ίγκνατς Μπίμπερ και Αντόνιο Μπερτάλι.
29, 30/3 20.30
Διά Χριστόν Σαλοί: Μια σταντ-απ λειτουργία
Μεταξύ θεολογίας και κωμωδίας, η παράσταση αυτή, όπου το stand-up και η παλαιά μουσική συνυπάρχουν επί ίσοις όροις, επιχειρεί να προσεγγίσει δύο σημαντικές θεολογικές έννοιες με εντελώς απροσδόκητα εργαλεία. Σημείο εκκίνησης της βραδιάς οι μορφές των «διά Χριστόν σαλών», οι οποίοι υπερέβαιναν τα όρια της λογικής και του κοινωνικά αποδεκτού, ερχόμενοι έτσι σε αμεσότερη επαφή με τον Θεό. Ο stand-up κωμικός και λιμπρετίστας Δημήτρης Δημόπουλος θα συναντηθεί επί σκηνής με το σύνολο παλιάς μουσικής Ex Silentio, που διευθύνει ο Δημήτρης Κούντουρας.
Ο Δημήτρης Κούντουρας σημειώνει: "Η παράσταση, με βασικό άξονα τη σαλότητα, ακολουθεί και εμπνέεται από το τελετουργικό της γιορτής των τρελών, ενώ το μουσικό της ανάλογο εκφράζεται με τα σκωπτικά και βακχικά τραγούδια από τον κώδικα Buranus (11ος-13ος αιώνας), γνωστά και ως Κάρμινα Μπουράνα. Το πρόγραμμα συμπληρώνεται με μοτέτα της ars antiqua και με εκκλησιαστικούς ύμνους του όψιμου Μεσαίωνα, περίτεχνης τεχνοτροπίας και συχνά παρωδικού ύφους. Η τελική πολυφωνική ενότητα με θρησκευτική και κοσμική αγγλική μουσική εκφράζει την ψυχική ανάταση του πιστού μετά τις δοκιμασίες· κατ’ επέκταση το αναπόφευκτο της πνευματικής κάθαρσης.
Η μουσική έρχεται σε αντίθεση, αλληλοσυμπληρώνει ή ενίοτε σχολιάζει τη δράση και το λόγο του stand-up κωμικού ηθοποιού, δίνοντας μια ιδέα, ή καλύτερα, μια ερμηνεία της σαλότητας».
31/3 & 1/4 20.30
Έρωτας έρημος τόπος: Δύο κύκλοι τραγουδιών για τη Μαρία Φαραντούρη
Σε διάλογο με τη θεματολογία του φεστιβαλικού κύκλου, η σπουδαία ερμηνεύτρια Μαρία Φαραντούρη και οι μονωδοί Βασιλική Καραγιάννη και Τάσης Χριστογιαννόπουλος θα παρουσιάσουν κύκλους τραγουδιών των Μίκη Θεοδωράκη και Γιώργου-Εμμανουήλ Λαζαρίδη.
Στο πρώτο μέρος θα ακουστεί ο κύκλος τραγουδιών Ο έρωτας τελειώνει τραγικά του πιανίστα και συνθέτη Γιώργου-Εμμανουήλ Λαζαρίδη, σε στίχους και κείμενα Αγαθής Δημητρούκα. Επτά τραγούδια κλασικής φόρμας και μεταμοντέρνου ύφους, που γράφτηκαν ειδικά για τη Μαρία Φαραντούρη, έχουν μελοποιηθεί αντλώντας στοιχεία από διαφορετικούς κόσμους: στοιχεία τζαζ, ροκ, δημοτικής και κλασικής μουσικής παράδοσης.
Στο δεύτερο μέρος της βραδιάς παρουσιάζεται το έργο Η Βεατρίκη στην οδό μηδέν του Μίκη Θεοδωράκη. Ένας κύκλος τραγουδιών για φωνή και πιάνο, βασισμένος σε δέκα ποιήματα του Διονύση Καρατζά και δύο του ίδιου του συνθέτη.
Τέσσερις σύγχρονοι Έλληνες συγγραφείς παραφράζουν κείμενα των Ευαγγελιστών, καθώς και άλλων ιερών κειμένων, με τη συνοδεία στο πιάνο του σπουδαίου αυτοσχεδιαστή Αντώνη Ανισέγκου. Ο διάλογος με τα ιερά κείμενα είναι μια δημιουργική πρακτική αιώνων, που έχει προκαλέσει ορισμένα από τα σημαντικότερα αριστουργήματα της λογοτεχνίας. Σε άμεσο διάλογο με τους Ευαγγελιστές, οι Ευγένιος Αρανίτσης, Γιώργος Κοροπούλης, Έρση Σωτηροπούλου και Γιάννης Μακριδάκης θα αντιτάξουν τη δημιουργική τους φωνή στα βασικά κείμενα της χριστιανικής πίστης, δημιουργώντας νέα κείμενα.
Η ιδέα των παραφράσεων των ιερών κειμένων, στο πλαίσιο των Ημερών Λατρευτικής Μουσικής, προέκυψε από την ανάγκη να εξεταστεί εκ νέου η υπάρχουσα παράδοση της λατρευτικής μουσικής και λογοτεχνίας, αυτή τη φορά όμως μέσα από την προοπτική συνύπαρξης ενός σύγχρονου μουσικού και λογοτεχνικού αυτοσχεδιασμού.
Τα κείμενα θα αποδώσει η σπουδαία ηθοποιός Ράνια Οικονομίδου, ενώ στο μουσικό σκέλος η λογική του θέματος και των παραλλαγών θα εκπληρωθεί από τον, καθιερωμένο στην αυτοσχεδιαστική σκηνή, συνθέτη και πιανίστα Αντώνη Ανισέγκο, ο οποίος ζει και εργάζεται στο Βερολίνο.
4 & 5/4 20.30
Ο Κυανοπώγωνας στη Via Crucis
Η μοναδική όπερα του Μπέλα Μπάρτοκ Ο πύργος του Κυανοπώγωνα γίνεται η πλατφόρμα για την προσέγγιση του θέματος του θείου και του ανθρώπινου πάθους. Σε μια παράλληλη ανάγνωση της πορείας του Κυανοπώγωνα και της Via Crucis, της πορείας του Ιησού προς τον Γολγοθά, ο πιανίστας Γιώργος Κωνσταντίνου ανασυνθέτει το υλικό των Μπάρτοκ και Λιστ, για έναν απρόσμενο συνδυασμό οργάνων: πιάνο, πριόνι και σφυρί. Το πριόνι μεταφράζει μουσικά τους λυγμούς των συζύγων του Κυανοπώγωνα, αλλά και το θρήνο για τα Πάθη του Ιησού.
Το 1867, ο Ροσσίνι ενορχήστρωσε τη Μικρή επίσημη λειτουργία. Προσδοκώντας την παρουσίασή της σε εκκλησία και επειδή δεν τον ικανοποιούσαν οι εκκλησιαστικές χορωδίες αγοριών, ζήτησε επανειλημμένα άδεια από τον Πάπα να παρουσιάσει το έργο με γυναικείες φωνές, κάτι που απαγορευόταν στους καθολικούς ναούς. Το αίτημά του απορρίφθηκε, κι έτσι στην ορχηστρική εκδοχή της η Μικρή επίσημη λειτουργία παρουσιάστηκε μόνο μετά το θάνατο του συνθέτη, το 1869 και πάλι σε έναν κοσμικό χώρο, στο Ιταλικό Θέατρο στο Παρίσι.
Η παρουσίαση του έργου στις Ημέρες Λατρευτικής Μουσικής επιχειρεί να αναβιώσει την πρώτη ιδιωτική εκτέλεση, αντικαθιστώντας το αρμόνιο με ακορντεόν, όπως εξάλλου φέρεται να ήταν η αρχική ιδέα του Ροσσίνι την οποία όμως εκείνη την περίοδο έκρινε ως πολύ «κοσμική» για το θρησκευτικό χαρακτήρα του έργου.
Θοδωρής Τζοβανάκης (πιάνο), Σοφία Ταμβακοπούλου (πιάνο), Κώστας Ράπτης ( μπαγιάν). Συμμετέχουν μέλη της Χορωδίας της ΕΡΤ
7, 9/4 20.30
Συναυλία Ελληνικής Βυζαντινής Χορωδίας «ΕΛΒΥΧ»
Σε διάλογο με τη Μικρή επίσημη λειτουργία, ένα από τα σημαντικότερα σύνολα βυζαντινής μουσικής που ιδρύθηκε το 1977 από τον αείμνηστο Λυκούργο Αγγελόπουλο, παρουσιάζει ύμνους και αποσπάσματα αναγνωσμάτων από την Υμνολογία της περιόδου του Τριωδίου και από τη Νεκρώσιμο Ακολουθία, καθώς και ύμνους της Μεγάλης Εβδομάδας.
Η παράσταση επιχειρεί να δώσει μία, κατά το δυνατό πληρέστερη, εικόνα για το πώς αντιμετωπίζεται τη θεματική των Παθών από την υμνογραφική, μουσική και λειτουργική παράδοση. Ξεκινάει με έναν ύμνο της περιόδου του Τριωδίου, που αναφέρεται στο τι είναι πάθος, αμαρτία, θάνατος, σύμφωνα με την ορθόδοξη θεώρηση. Ακολουθεί η υμνολογία της Νεκρώσιμης Ακολουθίας, με κύριο άξονα το πώς αντιμετωπίζει ο άνθρωπος το πάθος και την απώτερη συνέπειά του, το θάνατο. Ακολουθεί το βασικό κομμάτι της θείας παρέμβασης για την πρόσληψη του ανθρωπίνου πάθους από τον Θεό: το κομμάτι του Θείου Πάθους και η υμνολογία της Μεγάλης Εβδομάδας. Τέλος, έρχεται η κάθαρση του πάθους με την Ανάσταση.
Η συναυλία είναι αφιερωμένη στη μνήμη του Λυκούργου Αγγελόπουλου.
8/4 20.30
> Οι τιμές εισιτηρίων της δοκιμαστικής περιόδου για τις 7 παραγωγές των Ημερών Λατρευτικής Μουσικής, είναι: € 12, 15 / Φοιτητικό, παιδικό € 8.
> Η είσοδος στη συναυλία της Ελληνικής Βυζαντινής Χορωδίας είναι ελεύθερη, με δελτία προτεραιότητας, τα οποία θα διανέμονται μία ώρα πριν την έναρξη, στα ταμεία της Εναλλακτικής Σκηνής στο ΚΠΙΣΝ.
Προπώληση εισιτηρίων στα ταμεία της ΕΛΣ στο ΚΠΙΣΝ (καθημερινά 09.00-21.00), στο θέατρο Ολυμπια (Τρίτη-Κυριακή 09.00-21.00 & Δευτέρα 09.00-16.00) & στο WWW.NATIONALOPERA.GR
12°
