Εικαστικα

Η Επανάσταση και η Ρώσικη Τέχνη 1917-1932

Με μια μεγαλειώδη έκθεση το Λονδίνο τιμά τα 100 χρόνια από την Οκτωβριανή Επανάσταση στην Royal Academy of Arts

Μια σημαντική έκθεση εγκαινιάστηκε στην πινακοθήκη Royal Academy of Arts του Λονδίνου με θέμα τη ρώσικη τέχνη τα πρώτα χρόνια μετά την Οκτωβριανή επανάσταση του 1917. Σκοπός της, να ρίξει φως σε μια από τις σημαντικότερες στιγμές της σύγχρονης Ιστορίας μέσα από τα μάτια και τα έργα σπουδαίων καλλιτεχνών, όπως ο Καντίνσκι, ο Μάλεβιτς, ο Σαγκάλ και ο Ροτσένκο. Αλλά και να καταδείξει τη βίαιη μεταστροφή της σοβιετικής κοινωνίας τα χρόνια του σταλινικού σοσιαλιστικού ρεαλισμού.

«Συχνά ο δυϊσμός είναι ο τρόπος σκέψης με τον οποίον οι Δυτικοί προσεγγίζουν την μετα-επαναστατική τέχνη στη Ρωσία: τα πρώτα χρόνια της τολμηρής αφαιρετικότητας του κινήματος του σουπρεματισμού και του κονστρουκτιβισμού (καλό) και τα ζοφερά, πέτρινα χρόνια του σταλινικού σοσιαλιστικού ρεαλισμού (κακό)».

Ισαάκ Μπρόντσκι, " Ο Β. Ι. Λένιν και μια διαδήλωση", 1919

Ισαάκ Μπρόντσκι, "Ο Β. Ι. Λένιν και μια διαδήλωση", 1919

Το ενδιαφέρον εδώ είναι ότι η συγκεκριμένη έκθεση διερευνά τα σημεία τομής των δύο ρευμάτων, αλλά και την πολυπλοκότητα και την αγωνία των καλλιτεχνών εκείνης της εποχής να εκφράσουν όσο πιο εμβληματικά γινόταν τον καινούργιο, γενναίο σοβιετικό κόσμο.

Πολλά από τα εκθέματα δεν είναι παρά μηνύματα της σοβιετικής προπαγάνδας (όπως συμβαίνει με τα πανό ή τις πορσελάνινες κούπες με τα γρανάζια και τους τροχούς-σύμβολα της νέας βιομηχανικής εποχής) άλλα είναι προϊόντα παραδοσιακής αισθητικής ενώ δεν λείπουν τα –βαρετά είναι η αλήθεια– πορτραίτα του Λένιν. Εξαίρεση, ο πίνακας του Κούζμα Πετροφ-Βότκιν που έχει αποτυπώσει τον Λένιν στο φέρετρο.

Μια μεγάλη αίθουσα στην Royal Academy of Arts είναι αφιερωμένη στους πίνακες και τα σχέδια του σουπρεματιστή Καζιμίρ Μάλεβιτς.

Ο Μάλεβιτς ήταν ένας από τους λίγους καλλιτέχνες της ρώσικης πρωτοπορίας που δεν «θάφτηκε» από το καθεστώς, σε αντίθεση με τους υπόλοιπους, όπως ο Βασίλι Καντίνσκι ή ο Βλάντιμιρ Τάτλιν, που ουσιαστικά εκκαθαρίστηκαν από την Ιστορία έτσι όπως σβήστηκαν ή εξαφανίστηκαν οι φωτογραφίες του Τρότσκι.

Στο τελευταίο μέρος αποτυπώνεται η μεταστροφή της επίσημης σοβιετικής προσέγγισης με τους υγιείς, ηρωϊκούς εργάτες και αθλητές του σταλινικού σοσιαλιστικού ρεαλισμού, και την ένδοξη απεικόνιση των κομμουνιστικών αξιών σηματοδοτώντας έτσι το συμβολικό επίκεντρο της έκθεσης, «ένα υπερβατικό όραμα που ποτέ δεν απογειώθηκε».

Καζιμίρ Μάλεβιτς, "Χωρικοί", 1930

Καζιμίρ Μάλεβιτς, "Χωρικοί", 1930

Η έκθεση στην Royal Academy of Arts είναι η πρώτη από μια σειρά εκδηλώσεων –από θεατρικές παραστάσεις και εκθέσεις μέχρι κινηματογραφικά αφιερώματα, συναυλίες και συνέδρια– που θα φιλοξενηθούν φέτος στη βρετανική πρωτεύουσα στο πλαίσιο των εορτασμών για την επέτειο των 100 χρόνων από την Ρώσικη επανάσταση του 1917.

Ανωνύμου, Διαφήμιση, "Βεβαίως, Κρημ-Σόδα", 1926