Ο σπουδαίος και απαγορευμένος Σύριος ποιητής Άδωνις στη Στέγη

Ο Άδωνις έχει τιμηθεί με το βραβείο Goethe, διεκδικεί εδώ και χρόνια το Νόμπελ Λογοτεχνίας, έχει αυτοβούλως εξοριστεί από τη Συρία και παρόλο που συγκαταλέγεται ανάμεσα στους μεγαλύτερους ποιητές του Αραβικού Κόσμου, διαβάζεται κρυφά στα περισσότερα αραβικά κράτη.

Την Τρίτη, 10 Ιοανουαρίου, έρχεται στη Στέγη για μια συζήτηση με τον Γιώργο Αρχιμανδρίτη όσον αφορά  την αραβόφωνη ποίηση σήμερα, για τον ρόλο της ποίησης στην εποχή μας, αλλά και γεωπολιτικά θέματα, όπως ο πόλεμος στη Συρία, το προσφυγικό, το Ισλάμ, ο θρησκευτικός φονταμενταλισμός και η τρομοκρατία.

Το Βραβείο Goethe, μια από τις πιο σημαντικές διακρίσεις πολιτισμού στον κόσμο, του απονεμήθηκε «για τον διεθνή χαρακτήρα του έργου του και για την προσφορά του στον παγκόσμιο πολιτισμό». Με το ανάλογο βραβείο έχουν  επίσης τιμηθεί στο παρελθόν  οι Thomas Mann,  Hermann Hesse, Pina Bausch και  Ingmar Bergman.

Γεννημένος στη Συρία το 1930 ως Ali Ahmed Saïd Esber, ο Άδωνις συγκαταλέγεται εδώ και αρκετά χρόνια ανάμεσα στους διεκδικητές του Βραβείου Νόμπελ Λογοτεχνίας. Υιοθέτησε το μυθολογικό ψευδώνυμο Άδωνις,  με το οποίο γρήγορα έγινε γνωστός, ήδη από την εφηβική του ηλικία, θεωρώντας πως η απέκδυση του μουσουλμανικού του ονόματος δίνει συμβολικά πρόσβαση στην οικουμενικότητα και την πράξη της δημιουργίας.

Στην πατρίδα του παραμένει καταδικασμένος σε φυλάκιση λόγω των προοδευτικών πολιτικών του πεποιθήσεων, γεγονός που τον ανάγκασε να αυτο-εξοριστεί στον Λίβανο και στη συνέχεια στο Παρίσι, όπου ζει μέχρι σήμερα.

Έχει δηλώσει στο παρελθόν:

«Δεν υπήρξε αραβική επανάσταση», ξεκαθάριζε, μιλώντας τον Ιούνιο στο λογοτεχνικό ένθετο της καθημερινής αιγυπτιακής εφημερίδας “Akhbar Al-yom”, λίγο αφότου είχε απευθύνει ανοιχτή επιστολή προς τον Σύρο πρόεδρο Άσαντ, καλώντας τον να αποκαταστήσει «τις συνθήκες και τις αρχές της δημοκρατίας.

Στη συνέχεια, ωστόσο, δήλωσε: «Μα ποιος ηγέτης άκουσε ποτέ έναν ποιητή;».

«Ο,τι συνέβη στην Τυνησία και την Αίγυπτο και ο τρόπος με τον οποίο συνέβη κατάφερε ένα καίριο πλήγμα στην ιδέα τού διά βίου προέδρου και του μονοκομματισμού. Δεν θεωρώ όμως σε καμία περίπτωση ότι επρόκειτο για επανάσταση. Το ίδιο ισχύει και για τη Συρία. Η επανάσταση, βάσει της ιστορικής της έννοιας, είναι μια συνθήκη γενικευμένη και ολοκληρωμένη. Ενώ εμείς μέχρι στιγμής παρακολουθήσαμε μια απλή εναλλαγή ηγεσίας, χωρίς να ανατραπούν οι δομές της εξουσίας. Άλλαξαν τα ονόματα των κυβερνώντων και τελείωσε. Για να θεωρήσει κανείς τα γεγονότα σε κάποιες αραβικές χώρες "επανάσταση", θα έπρεπε να γίνουμε μάρτυρες μιας ανατροπής του κοινωνικοπολιτικού συστήματος».

«Πώς μπορούμε να μιλάμε για επανάσταση στην Αίγυπτο, όταν οι συνθήκες, τις οποίες αντιμετωπίζουν οι κόπτες, παρέμειναν ίδιες και οι ανισότητες αδιατάραχτες; Πώς να μιλήσουμε για επανάσταση στη Συρία, όταν η πολιτική αντιμετώπιση των χριστιανών δεν άλλαξε και οι οικονομικές ανισότητες παρέμειναν; Επανάσταση εγώ θεωρώ μια γενικευμένη συνθήκη που θα θέσει υπό αμφισβήτηση όσα πολιτιστικά, κοινωνικά και θρησκευτικά χαρακτηριστικά αναχαίτισαν τη ζωτικότητα του Άραβα και συνέτριψαν τα δικαιώματα, την ελευθερία, τον ανθρωπισμό και τη σκέψη του».

«Οι μεγάλοι δημιουργοί ήταν στην πλειονότητά τους παγανιστές, ακόμη και μέσα στο Ισλάμ. Έχουμε δύο πυλώνες στην αραβική κουλτούρα: τη θρησκεία και την ποίηση. Πρόκειται για ένα καταπληκτικό φαινόμενο. Όλοι, ανεξαιρέτως, οι μεγάλοι ποιητές ήταν άθεοι. Το ουσιαστικό εδώ είναι ότι η κοινωνία αποδέχτηκε την ποίηση σαν να αντιπροσώπευε το ασυνείδητο του λαού, ενώ η θρησκεία ήταν ο θεσμός», έλεγε το 2009.

 *Πηγή: Ελεθεροτυπία

«Οι ποιητές δεν μπορεί παρά να είναι ενάντια σε κάθε πόλεμο. Εγώ είμαι άθρησκος και αντίθετος με κάθε φονταμενταλισμό, αντίθετος με τον αμερικανικό ιμπεριαλισμό και την αμερικανική πολιτική, αλλά τι μπορώ να κάνω;»

«Η ποίηση και ο λόγος είναι η πατρίδα μου».

«Σε κάθε εποχή, σε κάθε καθεστώς, οι ποιητές ήταν περιθωριακοί. Ο Μαλαρμέ δεν μπορούσε να βρει ούτε εκδότη. Στις μέρες μας είναι και η θορυβώδης και εύκολη κουλτούρα της εποχής που σκεπάζει τη φωνή τους. Αν ερχόταν εδώ σήμερα ο Μπετόβεν ο ίδιος για να δώσει ένα κοντσέρτο και την ίδια στιγμή σε άλλο μέρος έδινε συναυλία και ο Μάικλ Τζάκσον, πού θα πήγαινε ο κόσμος; Αναντίρρητα ο Μάικλ Τζάκσον θα συγκέντρωνε πολύ περισσότερους. Πολιτιστικά, ζούμε σε μία περίοδο παρακμής, και γι’ αυτό είμαστε όλοι υπεύθυνοι».

«Όταν άρχισα να στέλνω σε εφημερίδες ποιήματα που τα υπέγραφα με το όνομά μου δεν τα δημοσίευε κανείς. Όταν τα υπέγραψα ως Άδωνις, τα δημοσίευσαν αμέσως».

*Από παλαιότερη συνέντευξή του στη Βασιλικής Σιούτη για το «Έψιλον» της Κυριακάτικης Ελευθεροτυπίας

Info στο guide της Athens Voice εδώ.

Δωρεάν είσοδος και ταυτόχρονη διερμηνεία.

Οι συζητήσεις των κύκλων Λέξεις & Σκέψεις αναμεταδίδονται και με live streaming μέσω του sgt.gr. Τα βίντεο παραμένουν διαθέσιμα στο sgt.gr και μετά το τέλος της εκδήλωσης.

Στο τέλος της εκδήλωσης, ο Άδωνις θα υπογράψει βιβλία, ενώ τα βιβλία του  θα διατίθενται προς πώληση από εκδοτικούς οίκους στο φουαγιέ ισογείου της Στέγης.

Η διανομή των δελτίων εισόδου ξεκινά 1 ώρα πριν από κάθε εκδήλωση. Τηρείται σειρά προτεραιότητας.