Ο Φίλιππος Κάππα είναι μία επιβλητική, ασπρόμαυρη φιγούρα που μοιάζει να αναδύεται μέσα από τους υγρούς κρυστάλλους μίας οθόνης που παίζει ένα εκκωφαντικό βίντεο με καμικάζι αυτοκτονίας που ανατινάζονται, χωρίς κανέναν ήχο. Η σιωπή συντονίζεται με το σκοτάδι που ακολουθεί και μοιάζει να είναι εξίσου βίαιο.
Κάπως έτσι θα μπορούσε κάποιος να περιγράψει τα video installations του Φίλιππου Κάππα, ενός έλληνα καλλιτέχνη που κινείται εκτός Ελλάδας με βάση του, προς το παρόν, το Τόκιο. Στα έργα του κυριαρχεί μία μυστηριώδης χροιά, θολές εικόνες και σκοτάδι, τα οποία ενώνονται σε μία ταυτόχρονη στιγμιαία έκρηξη φωτός ή βίας ή συναισθήματος.
Στο βίντεο αυτό, το υλικό είναι ερασιτεχνική λήψη μέσα σε ένα café την ώρα που ένας καμικάζι αυτοκτονίας ανατινάζεται. Η μόνη επέμβαση του καλλιτέχνη είναι να αφαιρέσει την εικόνα πριν και μετά την έκρηξη, αφήνοντας στα μάτια του θεατή μόνο τα δύο δευτερόλεπτα της έκρηξης, αλλά διατηρώντας όλο τον ήχο της σκηνής.
Σε αυτό το έργο, δύο βίντεο παίζουν ταυτόχρονα, έχοντας γυριστεί σε διαφορετικές δεκαετίες και σε διαφορετικές χώρες. Και στα δύο βίντεο, ο κάμερα-μαν πέφτει νεκρός από σφαίρες που δέχεται την ώρα που κινηματογραφεί. Το μόνο σημείο στο οποίο τα δύο βίντεο είναι συγχρονισμένα είναι ο ήχος του πυροβολισμού που μοιάζει να είναι κοινός, ένας και για τους δύο. Όλα τα άλλα τρέχουν στον δικό τους ρυθμό το καθένα.
Σε αυτό το project, το υλικό προέρχεται από μία περίπτωση αιχμαλωσίας με όπλα. Η επέμβαση του καλλιτέχνη ήταν να αφαιρέσει το θύμα από το έργο.
Ζούμε σε μία εποχή εικόνας. Οι εικόνες πάντα συνοδεύονται από πληροφορία. Και αυτή η πληροφορία έχει την ικανότητα να μεταλλάσσει το περιεχόμενο της εικόνας. Το αρχικό υλικό στο έργο του, εξηγεί ο Φίλιππος Κάππα, είναι από υλικό αρχείου το οποίο επεξεργάζεται. «Όταν το «ποιος», «πού», «πότε» και «γιατί» αφαιρούνται από μία εικόνα» λέει, «νέες εικόνες, έτοιμες για ερμηνεία, προκύπτουν. Προκειμένου μία εικόνα να εντοπίσει τον ζωτικό της ζώρο, πρέπει να απογυμνωθεί από τον φυσικό της χώρο».
Σε αυτό το έργο το υλικό προέρχεται από έναν πραγματικό καυγά, μία μάχη, ανάμεσα σε δύο ανθρώπους. Το υλικό προβάλλεται σαν δίπτυχο, όπου το ίδιο βίντεο παίζεται και στις δύο πλευρές. Η μόνη διαφορά είναι ότι σε κάθε πλευρά ο ένας από τους δύο ανθρώπους έχει αφαιρεθεί. Κι έτσι, το αποτέλεσμα είναι να βλέπουμε έναν να μαλώνει μόνος του.
Μία μικρή κουβέντα που είχαμε με τον καλλιτέχνη:
Δώσε μας με λίγα λόγια την πορεία σου μέχρι σήμερα. Πώς έφτασες σε αυτό το πεδίο έκφρασης.
Ξεκίνησα σαν ζωγράφος, αλλά πολύ γρήγορα με κέρδισαν τα νέα μέσα σαν μέσο έκφρασης των ιδεών μου, όταν έφυγα για σπουδές στην Αγγλία. Τότε το Video έγινε ο αγωγός μέσω του οποίου πήραν φόρμα πολλές από τις ιδέες μου γιατί χρησιμοποιεί πολλά και διαφορετικά μέσα έκφρασης ταυτόχρονα, όπως το χρόνο, την αφήγηση τον ήχο και φυσικά την εικόνα. Εδώ και αρκετά χρόνια δεν χρησιμοποιώ την κάμερα μου γιατί νιώθω ότι οι εικόνες τις οποίες καθημερινά λαμβάνω από την παγκόσμια ειδησεογραφία αποτελούν ένα υλικό όχι μόνο πολύ πλούσιο και επίκαιρο αλλά κυρίως κοινό σε όλους.
Τι ρόλο παίζει το σκοτάδι και το μυστήριο ή αν θέλεις ο κρυφός συμβολισμός στα έργα σου;
Το σκοτάδι είναι για την εικόνα ότι και η σιωπή στον ήχο, όλα ξεκινάνε από εκεί και όλα εκεί καταλήγουν. Τα έργα μου είναι ασπρόμαυρα γιατί το χρώμα στην εικόνα προσδιορίζει πολλές φορές τόπο και χρόνο, αν και το σκοτάδι δηλαδή το μαύρο είναι το αντίθετο του άσπρου ο κόσμος που σχολιάζω δεν είναι ένας ασπρόμαυρος κόσμος, είναι περισσότερο ένας κόσμος του γκρι και του μαύρου.
Πώς σε επηρεάζει η βία στην τέχνη σου;
Τα έργα μου είναι ένα σχόλιο του κόσμου και της εποχής της οποίας ζω, αν και η βία υπήρχε πάντα στον κόσμο. Έχω την αίσθηση ότι στην εποχή μας η μετάλλαξη της βίας είτε φυσικής είτε ψυχικής είναι ταυτόχρονα και μια αναζήτηση ταυτότητας.
Η πληροφορία μπορεί να γίνει τέχνη; Εσύ πώς το πραγματοποιείς αυτό;
Τα πάντα μπορούν να γίνουν τέχνη, εμένα με ενδιαφέρει η σχέση που υπάρχει μεταξύ εικόνας και πληροφορίας, και πως η πληροφορία έχει την ιδιότητα να αλλάξει το περιεχόμενο μιας εικόνας. Η πληροφορία είναι μια αλληλουχία σημάτων, η οποία μπορεί να ερμηνευθεί ως μήνυμα. Όταν από μια εικόνα αφαιρεθούν όλες οι πληροφορίες όπως ποιός, που, πότε και γιατί, τότε αυτή η αλληλουχία αλλάζει και αναδύονται νέες εικόνες , εικόνες μετέωρες, που προεκτείνονται πέρα από τη φυσική και προσωρινή καταγραφή του τηλεοπτικού φακού.
Ποιο είναι το αγαπημένο σου έργο και γιατί;
Μάλλον το performance του Joseph Beuys "I Like America and America Likes Me" (1974). Στο performance o Beuys για τέσσερις μέρες είναι κλεισμένος σε ένα δωμάτιο με ένα άγριο κογιότ, και με ένα μπαστούνι, μια κουβέρτα, ένα γάντι και έναν φακό προσπαθεί να το εξημερώσει. Οι λόγοι που το κάνουν το αγαπημένο μου είναι πολλοί, αλλά κυρίως ότι η τέχνη είναι διαρκώς έτοιμη να σου ορμήξει και να σε αρπάξει από το λαιμό.
Πόσο διαφορετικά εκφράζεσαι σαν έλληνας όταν βρίσκεσαι στην Ελλάδα και όταν βρίσκεσαι σε άλλη χώρα;
Δεν πιστεύω ότι συνειδητά αλλάζει ο τρόπος που εκφράζομαι, ίσως γιατί η δουλειά μου βασίζεται και σχολιάζει εικόνες από την παγκόσμια ειδησεογραφία που είναι κοινές σε όλους τους ανθρώπους ,ανεξαρτήτου τόπου και χώρου και προσωπικών βιωμάτων. Σίγουρα όταν βρίσκομαι εκτός Ελλάδος γίνεται πιο αισθητή η ταυτότητα μου αλλά σε έναν βαθμό αυτό συμβαίνει από τους άλλους.
Ποια είναι η δραστηριότητά σου αυτή την εποχή; Ποια είναι τα σχέδιά σου;
Αυτή την εποχή συμμετέχω σε μία έκθεση στην Σεούλ στην Ν.Κορέα στο "Gyeon Creation". Βρίσκομαι στο Τόκιο με μια υποτροφία στο TAMA Art University όπου και ξεκινάω το διδακτορικό μου. Δεν μου αρέσει να κάνω σχέδια για το μέλλον γιατί από την στιγμή που έχεις ένα σχέδιο παύεις να αυτοσχεδιάζεις, προτιμώ να σχεδιάζω την ενέργεια και όχι το αποτέλεσμά της.
16°
