- CITY GUIDE
- PODCAST
-
31°
Τι έκανε τελικά τον Vincent van Gogh να κόψει το αυτί του;
Ο συγγραφέας Martin Bailey φέρνει στο φως μια άλλη εκδοχή της ιστορίας
![323843-667197.jpg 323843-667197.jpg](/images/120x120/3/jpg/sites/default/files/contributor/323843-667197.jpg)
![330302-683447.jpg 330302-683447.jpg](/images/1074x600/3/jpg/sites/default/files/article/2016/11/12/330302-683447.jpg)
Το ημερολόγιο δείχνει 23 Δεκεμβρίου του 1888, παραμονές Χριστουγέννων στην γαλλική πόλη Arles. Ο άγνωστος ακόμη ζωγράφος,Vincent Van Gogh, αυτό-ακρωτηριάζεται −υποτίθεται− με ένα ξυράφι κόβοντας από την ρίζα τον λοβό του αυτιού του.
Σίγουρα αυτή η πληροφορία δεν είναι κάτι το πρωτάκουστο. Οι περισσότεροι –λάτρεις και μη της ζωγραφικής− γνωρίζουν γι' αυτό το σκοτεινό περιστατικό στη ζωή του εμβληματικού καλλιτέχνη. Αυτό, όμως, που η ιστορία δεν κατάφερε να ξεκαθαρίσει είναι η αιτία που έκανε τον ζωγράφο να φτάσει ως εκεί.
Γιατί, λοιπόν, ο Vincent Van Gogh έκοψε το αυτί του;
Τα στοιχεία που υπάρχουν έως τώρα δεν οδηγούν σε κάποιο σαφές συμπέρασμα. Κάποιοι ιστορικοί, μάλιστα, αμφισβητούν ακόμη αν πρόκειται για περίπτωση αυτό-ακρωτηριασμού.
Όμως, ο Βρετανός συγγραφέας Martin Bailey συγκέντρωσε πληροφορίες που ρίχνουν νέο φως σε αυτή τη σκοτεινή στιγμή της παγκόσμιας τέχνης. Κάνοντας έρευνα για το βιβλίο του «Study of the South: Van Gogh in Provence», κατέληξε σε μια ενδιαφέρουσα θεωρία: ο μεγάλος καλλιτέχνης αυτό-ακρωτηριάστηκε όταν έμαθε για τον αρραβώνα του αδερφού του, Theo.
«Ο Vincent φοβήθηκε τότε πως θα "έχανε" τον Theo, τον καλύτερό του φίλο» εξηγεί στο βιβλίο ο Bailey σύμφωνα με την New York Times. «Ανησυχούσε, επίσης, πως ίσως ο αδερφός του σταματούσε να τον ενισχύει οικονομικά, κάτι που τον είχε βοηθήσει σημαντικά στο να μπορεί να αφιερωθεί ολοκληρωτικά στην τέχνη. Όλα αυτά απειλούνταν τώρα από την αναπάντεχη εμφάνιση μιας αρραβωνιαστικιάς».
Η θεωρία του Bailey βασίζεται σε ένα γράμμα του Theo προς τον Vincent, το οποίο ο τελευταίος παρέλαβε λίγες ώρες πριν το μοιραίο συμβάν. Αν και αυτό το γράμμα δεν έχει βρεθεί μέχρι σήμερα, ούτε και υπάρχουν ακριβείς αποδείξεις για το περιεχόμενό του, ο Bailey, συνδυάζοντας άλλα σχετικά στοιχεία, καταλήγει στο συμπέρασμα ότι σε αυτό ο Theo ανακοίνωνε στον αδερφό του τα μελλοντικά του σχέδια για γάμο.
«Το παν είναι να συνδέεις όλα τα στοιχεία» δήλωσε ο συγγραφέας στο CNN. «Δεν έχουμε αυτό το γράμμα αλλά σε ένα άλλο που έστειλε ο Van Gogh τον Ιανουάριο εκείνης της χρονιάς, αναφέρει πως έλαβε χρήματα από τον αδερφό του στις 23 Δεκεμβρίου».
Είναι ασφαλές να συμπεράνει κανείς, λοιπόν, πως ο Vincent παρέλαβε όντως ένα γράμμα από τον αδερφό του στις 23 Δεκεμβρίου του 1888. Την ίδια μέρα, η μέλλουσα γυναίκα του Theo, Johanna Bonger, έλαβε κι εκείνη ένα τηλεγράφημα: ο αδερφός της, Henry, της έστελνε συγχαρητήρια για τον αρραβώνα της.
Πώς, όμως, μπορούν να συνδυαστούν αυτά τα δύο στοιχεία; Σύμφωνα με τον Bailey, είναι λογικό πως, εφόσον ο Henry ειδοποιήθηκε για τα μελλοντικά σχέδια γάμου στις 23 Δεκεμβρίου, η πληροφορία αυτή θα έφτανε την ίδια ημέρα και στον Vincent, ως αδερφό του γαμπρού.
Κι αν το μυστηριώδες γράμμα περιείχε όντως την ανακοίνωση του γάμου; Χωρίς να μπορεί να πουλήσει μέχρι τότε τους πίνακές του και με ήδη κλονισμένη την ψυχική του υγεία, ο Vincent Van Gogh στηριζόταν στον αδερφό του για να τα βγάλει πέρα – όχι μόνο οικονομικά αλλά και συναισθηματικά. Είναι, λοιπόν, πολύ πιθανό να μην ενθουσιαζόταν με την ιδέα να αρραβωνιαστεί το άτομο με το οποίο βρισκόταν πιο κοντά από κάθε άλλον και ουσιαστικά να το «χάσει».
«Ο φόβος ήταν αυτό που τον ώθησε στα άκρα και οδήγησε στο νευρικό κλονισμό» εξηγεί ο Bailey στο CNN. «Ο φόβος πως θα τον εγκαταλείψουν τόσο συναισθηματικά όσο και οικονομικά».
Κάποιοι αντιμετωπίζουν με σκεπτικισμό τη θεωρία του Bailey καθώς δεν μπορεί να επιβεβαιωθεί μέσα από αδιαμφισβήτητες αποδείξεις. Μία από αυτούς είναι και η Nienke Bakker, επιμελήτρια έργων του μεγάλου ζωγράφου στο μουσείο Van Goghστο Άμστερνταμ.
Όπως σχολίασε η ίδια στη New York Times «Μπορεί να περιείχε τα νέα του αρραβώνα του Theo, αλλά αυτό δεν μπορεί να αποδειχθεί. Είναι εξίσου πιθανό ο Theo να ενημέρωσε τον Vincent για τον επικείμενο γάμο του όταν τον επισκέφθηκε στο νοσοκομείο, δηλαδή μετά το περιστατικό με το αυτί».
Προτού διατυπώσει ο Bailey τη θεωρία του, η πιο δημοφιλής υπόθεση ήταν ότι ο Van Gogh έκοψε το αυτί του μέσα σε ένα ψυχωτικό επεισόδιο, μετά από έντονο καυγά με τον στενό του φίλο, Paul Gauguin, επίσης ζωγράφο. Οι δύο φίλοι έμεναν μαζί εκείνο το διάστημα στο σπίτι του Van Gogh, στην Arles.
Βέβαια, η μια εικασία δεν αποκλείει την άλλη: είναι πιθανό πως η αναγγελία του γάμου και ο καυγάς έπαιξαν εξίσου τον ρόλο τους στην ψυχολογική κατάρρευση του καλλιτέχνη οδηγώντας τον να κόψει το ίδιο του το αυτί.
Ακόμη, όμως, κι αν δεν έρθει ποτέ στην επιφάνεια η αιτία που ο Vincent Van Gogh πλήγωσε τόσο ανεπανόρθωτα τον εαυτό του εκείνο το ταραγμένο βράδυ, τα στοιχεία και οι θεωρίες συνεχίζουν να προκύπτουν. Μέσα από τις διαφορετικές όψεις της ιστορίας που φωτίζουν, σκιαγραφείται με όλο και περισσότερη λεπτομέρεια το πορτρέτο της βασανισμένης αλλά θρυλικής ζωής ενός καλλιτέχνη που άλλαξε για πάντα τη ροή της ζωγραφικής. Οι πίνακές του, γεμάτοι εκφραστική ειλικρίνεια και βαθιά πρωτοποριακοί για την εποχή τους, είναι η σταθερότερη απόδειξη της αξίας του.
ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ
ΔΙΑΒΑΖΟΝΤΑΙ ΠΑΝΤΑ
ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Μπήκαμε για λίγο στον κόσμο του γάλλου σκιτσογράφου
Ένας δημιουργικός κύκλος επτά εκθέσεων ύφανσης ολοκληρώνεται στην Ύδρα
Η διευθύντρια της Εθνικής Πινακοθήκης μας μίλησε για τη νέα περιοδική έκθεση και μοιράστηκε μαζί μας τις σκέψεις της για την τέχνη και τη δημοκρατία
Ένα πραγματικό στολίδι στο κέντρο της Ερμούπολης
Αναδρομική έκθεση του «παγκόσμιου» Ελληνοαμερικανού εικαστικού φιλοξενείται στην γκαλερί Blender στη Γλυφάδα
Τα έργα έφτασαν έγιναν γνωστά σε όλο τον κόσμο
Το τελευταίο κεφάλαιο της ενότητας Mīres της καλλιτέχνιδας παρουσιάζεται στο Πολιτιστικό Κέντρο Μαριάνθη Σίμου στον Αρτεμώνα Σίφνου
Πες μου το καλοκαιρινό σου στέκι, να σου πω έργα ποιων καλλιτεχνών θα δεις. Και φέτος, στα ελληνικά νησιά υπάρχουν εκθεσιακά ραντεβού για κάθε φιλότεχνη διάθεση
O «καταραμένος» ζωγράφος που πέθανε στα 35 του - Μαζί του στον θάνατο και η μούσα της ζωής του
Η ζωγράφος που κατάγεται από τη Ρωσία, μεγάλωσε στον Καναδά και ερωτεύτηκε την Ελλάδα ζωγραφίζει τη Μάνη
140 έργα από 55 δημιουργούς ανιχνεύουν τις καλλιτεχνικές πρακτικές που γεννήθηκαν μέσα από τον αγώνα για ελευθερία σε Ελλάδα, Ισπανία, Πορτογαλία τις δεκαετίες 1960-1970
Είδαμε στην Κρήτη τα έργα που διακρίθηκαν φέτος στον εικαστικό θεσμό και σας συστήνουμε τους δημιουργούς τους
Ποια είναι η ιστορικός τέχνης που θα ηγηθεί του μεγαλύτερου πολιτιστικού οργανισμού της Γερμανίας
Μια έκθεση στο Χίμαιρα art & craft για την πρώτη Πανδώρα και για όλες τις Πανδώρες του κόσμου που βιώνουν την αδικία, τον σεξισμό, τις διακρίσεις και τις προκαταλήψεις
Ο Νίκος Καββαδάς κατέγραψε σε μία πλατφόρμα όλες τις χρήσιμες πληροφορίες για τα μουσεία που βρίσκονται σε κάθε γωνιά της χώρας
Ένα μοναδικό έργο τέχνης που συνοδεύει το νέο μας τεύχος
Η επιμελήτρια Άννα Μυκονιάτη μας συστήνει την Ελληνίδα ζωγράφο του μοντερνισμού πίσω από τα αινιγματικά σχέδια που παρουσιάζει το ΕΜΣΤ
Και ακόμα, «Οικολογίες της φροντίδας» στο State of Concept, Alberto Maggini στο space52
Όσα ετοιμάζουν οι Φίλιππος Τσιτσόπουλος, Μπάμπης Βενετόπουλος, Χριστίνα Μήτρεντσε, Πάνος Χαραλάμπους και Lily Consuelo Saporta Tagiuri στο τριήμερο δράσεων που ενορχηστρώνει ο Νίκος Διαμαντής
Ο Μανώλης Δασκαλάκης-Λεμός στη νέα CAN Gallery, «Τόπος υπερκόσμιων συρράξεων» στον Συνοικισμό Χαλανδρίου, Νίκος Κόνιαρης στην Genesis και άλλες εκθέσεις που ξεκινούν αυτή την εβδομάδα
Έχετε δει 20 από 200 άρθρα.