Εικαστικα

Oι γυναίκες του Peter Lindbergh στην Αθήνα

Αυτή είναι η ιστορία του θρυλικού φωτογράφου που με την Naomi, την Cindy, την Linda, την Christy και την Tatjana έκανε τον πλανήτη να παραληρεί

Σταυρούλα Παναγιωτάκη
8’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ

Η συνάντηση του Peter Lindbergh με την ATHENS VOICE πίσω στο 2016.

Αγαπάμε τον Lindbergh για πολλούς λόγους. Πρώτα απ όλα γιατί είναι ένας φωτογράφος σταρ. Αρκεί να δεις μια εικόνα του και τη θυμάσαι μια ζωή. Όσοι και όσες ήταν έφηβοι στα 90s έχουν να θυμηθούν πολλές εικόνες του: Την Νaomi με τα δαλματικά σκυλιά στο κάμπριο, την Christensen με το λαμέ little dress παρέα με έναν εξωγήινο, την Κate γυμνή στον μαύρο καναπέ, τα πέντε κορίτσια του modeling ασπρόμαυρα στους δρόμους της Νέας Υόρκης…τι να πρωτοθυμηθείς;

Οι —εμβληματικές πλέον— φωτογραφίες του Lindbergh που απεικονίζουν γυναίκες αντλούν έμπνευση από τις απαρχές του αφηγηματικού κινηματογράφου και τις φωτογραφίες δρόμου. Με τις φευγαλέες λεπτομέρειες και την κομψότητα στη σύνθεση, η θηλυκότητα και γοητεία των γυναικών που φωτογραφίζει αναδεικνύεται μέσα από τον απροκάλυπτο ρεαλισμό που χαρακτηρίζει τη δουλειά του--απομεινάρι της καταγωγής του από την Ανατολική Ευρώπη.

image

KRISTEN MCMENAMY, LE TOUQUET, France 2009. Year printed 2014. Hahnemuhle Photo Rag® Baryta 315 grs, 168x243 cm (framed)

image

CORDULA REYER, CAMARGUE, FRANCE 1993. Year printed 2003, Gelatin silver print Illford multigrade,50 x 60cm unframed), 78,5 x 66,5cm (framed) © Peter Lindbergh, Courtesy Gagosian Gallery

Στα editorials μόδας για τη Vogue, το Harper's Bazaar, το Interview και πολλά ακόμη διεθνούς εμβέλειας περιοδικά, αντί να σκηνοθετεί λαμπερές εικόνες ο Lindbergh φωτογραφίζει τα μοντέλα με αφοπλιστικό ρεαλισμό, σε ασπρόμαυρο υψηλού κοντράστ. Χρησιμοποιεί την κίνηση του σώματος, και συγκεκριμένα τον μοντέρνο χορό, για να αναδείξει την ανθρώπινη σιλουέτα με τρόπο που εμπεριέχει στοιχεία τόσο της αρχαιότητας όσο και της σύγχρονης εποχής.

image

PETER LINDBERGH, photo by Stefan Rappo, Courtesy Gagosian Gallery © Peter Lindbergh, Courtesy Gagosian Gallery

Την Πέμπτη 4/2 η γκαλερί Gagosian στο Κολωνάκι εγκαινιάζει μια μεγάλη έκθεση του γερμανού φωτογράφου στην οποία θα έχουμε την ευκαιρία να δούμε τη δουλειά των τελευταίων 30 χρόνων της καριέρας του, καριέρα που αποδεικνύει πόσο επηρέασε ο Lindbergh τη φωτογραφία μόδας αλλά και την ίδια την έννοια του πορτρέτου γενικότερα. Στα εγκαίνια θα παραβρεθεί και ο ίδιος ο καλλιτέχνης.

Μερικές σημαντικές στιγμές της καριέρας του

Ο Peter Lindbergh γεννήθηκε το 1944 στη Λίσσα της Γερμανίας. Ζει και εργάζεται μεταξύ Παρισιού, Νέας Υόρκης και Αρλ (Γαλλία)

Έφηβος έφτιαχνε τις βιτρίνες του πολυκαταστήματος Karstadt and Horten στο Duisburg. Το Duisburg ήταν ένα μεγάλο κέντρο εμπορίου, με μεγάλο λιμάνι και βαριά βιομηχανία. Το μουντό βιομηχανικό πρόσωπο της πόλης από τη μια και η θάλασσα από την άλλη, επηρέασαν σημαντικά τη μετέπειτα δουλειά του.

Αρχές του 1960 μετακόμισε με την οικογένειά του στο Lucerne και αργότερα στο Βερολίνο όπου και γράφτηκε στην Ακαδημία Καλών Τεχνών του Βερολίνου.

Ο μεγάλος ζωγράφος Βαν Γκογκ ήταν το είδωλό του. Ο Lindbergh θυμάται για εκείνα τα χρόνια: «αυτό που ενέπνεε τον Βαν Γκογκ προτιμούσα να το ψάξω και ο ίδιος προσωπικά, παρά απλά να το «αντιγράφω» ζωγραφίζοντας υποχρεωτικά τα πορτραίτα και τα τοπία που μας μάθαιναν στη σχολή». Ακολούθησε λοιπόν τα βήματα του «μέντορά» του και έφυγε με ωτοστόπ για την Arles (γαλλική πόλη). Αφού παρέμεινε εκεί για περίπου ένα χρόνο, συνέχισε, στα ίδια πάντα βήματα, το ταξίδι του στην Ισπανία και το Μαρόκο, ένα ταξίδι που κράτησε τουλάχιστον δυο χρόνια.

image

Η μεγάλη αναγνώριση ήρθε το 1988, όταν φωτογράφισε 5 νέα μοντέλα, μια νέα γενιά που μόλις ο ίδιος είχε ανακαλύψει. Φορούσαν όλες λευκά πουκάμισα. Αυτή η φωτογράφιση σηματοδοτούσε την αρχή μιας θρυλικής καριέρας για τις πέντε κοπέλες, αλλά και την αρχή της χρυσής εποχής των «σούπερ μόντελ», αυτό που ο ίδιος χαρακτηριστικά αποκάλεσε το «πιστοποιητικό γεννήσεως του σουμπερμοντελισμού».

image

Λίγο αργότερα, αυτά τα πέντε νέα κορίτσια, η Linda Evangelista, η Naomi Campbell, η Cindy Crawford, η Christy Turlington και η Tatjana Patitz, φωτογραφήθηκαν από τον ίδιο όλες μαζί, για το εξώφυλλο της βρετανικής Vogue. Ήταν το τεύχος Ιανουαρίου του 1990 και άλλαζε τα πάντα.

Συνεπαρμένος από τον «σουπερμοντελισμό» και παίρνοντας έμπνευση από τα εξώφυλλα του Lindbergh στη Vogue, ο ποπ σταρ George Michael επιστρατεύει τα κορίτσια του Lindbergh για το βίντεο-ορόσημο της εποχής του τραγουδιού του Freedom.

Θα ακολουθήσει ο μεγάλος Gianni Versace που παρουσίασε τα πέντε σούπερ μοντέλα του Lindbergh στη επίδειξη της κολεξιόν του Φθινόπωρο/Χειμώνας 1991.

Το 2014 ο μη κερδοσκοπικός οργανισμός «Ρεπόρτερ Χωρίς Σύνορα» (Reporters Sans Frontières), που συνεργαζόταν με τα Ηνωμένα Έθνη και την UNESCO, ζήτησαν από τον Lindbergh να δημιουργήσει το περιοδικό τους με φωτογραφίες του, προκειμένου να προωθήσουν την ελευθερία του Τύπου και της πληροφόρησης.

Το 2014 ο Lindbergh βραβεύτηκε στο ετήσιο γκαλά του κέντρου έρευνας για το AIDS amfAR στη Νέα Υόρκη, για την πολύχρονη προσφορά του στον αγώνα ενημέρωσης κατά του θανατηφόρου ιού, μαζί με την μεγάλη ηθοποιό και ακτιβίστρια Βανέσσα Ρέντγκρεϊβ

O Κarl Lagerfeld έχει πει γι αυτόν: «Η μόδα ποτέ δεν παίζει τον κυρίαρχο ρόλο στη δουλειά του. Οι γυναίκες είναι πάντα το κυρίαρχο θέμα. Η ματιά του στις γυναίκες είναι πάντα σύγχρονη και ταυτόχρονα διαχρονική»

Παντρεύτηκε δύο φορές και έχει 4 παιδιά.

image

image

image

Έχει εκδώσει πολλά βιβλία και έχει κάνει άπειρα εξώφυλλα περιοδικών που μπορείτε να δείτε στο official website του www.peterlindbergh.com

18 σημεία από συνεντεύξεις του Lindbergh

«Αγόρασα την πρώτη μου κάμερα για να φωτογραφίσω τα παιδιά του αδελφού μου. Έμαθα πολλά από εκείνες τις πρώτες μου απόπειρες. Την αξία της αθωότητας και του να μην είσαι επικεντρωμένος στον εαυτό σου, και πρέπει να σας πω πως αυτά τα πράγματα με ακολουθούν ακόμη και σήμερα. Μπορώ αμέσως να καταλάβω αν κάποιος βγάζει ένα «δήθεν» πρόσωπο μπροστά στην κάμερα».

«Η επαγγελματική μου ενασχόληση με τη φωτογραφία ξεκίνησε σχεδόν κατά λάθος, όταν ήμουν ήδη 27 ετών. Ένας φωτογράφος φίλος φίλου με πήρε για βοηθό του, και πολύ γρήγορα κατάλαβα τη δυναμική της έκφρασης μέσα από τη φωτογραφία».

«Έχω ένα πολύ μεγάλο διαμέρισμα στο Παρίσι αλλά δεν μπορείς να περπατήσεις άνετα εκεί μέσα γιατί υπάρχουν παντού στοίβες από βιβλία και χαρτιά. Παντού! Δεν θέλω άλλα βιβλία, έχω τόσα πολλά. Μερικές φορές μάλιστα έχω αναγκαστεί να ξαναγοράσω ένα βιβλίο που ξέρω ότι το έχω, αλλά σε αυτόν το χαμό δεν υπάρχει περίπτωση να το βρω».

«Στα 20 μου χρόνια ξεκίνησα τον διαλογισμό. Για χρόνια δεν έκανα τίποτε άλλο. Στις διακοπές πήγαινα και παρακολουθούσα μαθήματα διαλογισμού. Ο διαλογισμός είναι μια πολύ απλή διαδικασία. Δεν χρειάζεται να έχεις γένια ή να φοράς σαλβάρια για να διαλογιστείς. Υποτίθεται ότι σε φέρνει σε επαφή με τον εαυτό σου. Είναι τόσο απλό. Και αυτή είναι και η ουσία, να μένεις μόνος με τον εαυτό σου κάθε μέρα, για 20 λεπτά το πρωί, και άλλα 20 το βράδυ».

«Το 1990 έκανα μια ιστορία με την Helena Christensen για μια γυναίκα που ζούσε σε ένα τροχόσπιτο στη μέση της ερήμου, η οποία βρίσκει ένα UFO που είχε συντριβεί εκεί και ένα αρειανό που είχε επιζήσει της συντριβής. Τον παίρνει στο τροχόσπιτό της και ερωτεύονται. Αργότερα πρέπει όμως να φύγει εκείνος για να συναντήσει τους συντρόφους του αρειανούς που ήρθαν να τον σώσουν. Ήταν μια ιστορία με λυπημένο τέλος, είναι αλήθεια, αλλά αυτή ήταν η πρώτη μου «αφηγηματική» φωτογράφιση και η πρώτη του είδους της γενικότερα στο χώρο της φωτογραφίας»

image

«Θα ήθελα πολύ να φωτογραφίσω την Αντζελίνα Τζολί. Ένας φίλος μου δουλεύει μαζί της στην νέα της ταινία και μου είπε αυτό που ήθελα να ακούσω, ότι θα την ενδιέφερε αφάνταστα. Δεν έχω δει ποτέ μια φωτογραφία της που να αποτυπώνει την «πολυπλοκότητά» της. Αυτή είναι υπέροχη πρόσκληση, να βρεις κάτι τέτοιο σε μια φωτογραφία».

«Δεν είμαι συλλέκτης τέχνης. Με συναρπάζει η τέχνη. Παίρνω πολλά δώρα, το σπίτι μου είναι γεμάτο αντικείμενα, αλλά δεν είμαι συλλέκτης. Απλά οι άνθρωποι που δουλεύουν μαζί μου και οι φίλοι μου, μου δίνουν πολλά πράγματα. Οι τοίχοι είναι γεμάτοι φωτογραφίες, υπάρχουν παντού γλυπτά, αντικείμενα-ενθύμια και πίνακες ζωγραφικής. Ντρέπομαι όταν αναρωτιέμαι τι πρέπει να κάνω μ’ όλα αυτά»

«Η φωτογραφία σου δίνει την ευκαιρία να χρησιμοποιήσεις κάθε ευαισθησία σου. Έτσι ανακαλύπτεις κιόλας ποιος πραγματικά είσαι, και με λίγη τύχη, ανακαλύπτεις και κάτι μεγαλύτερο από τον εαυτό σου»

« Ο φωτογράφος, είτε μόδας, είτε πορτραιτίστας, πρέπει να έχει ένα σημείο εκκίνησης, να πιστεύει σε κάτι. Οι περισσότεροι τραβάνε φωτογραφίες χωρίς να έχουν σημείο εκκίνησης. Απλά ακολουθούν το ρεύμα και δεν ξέρουν γιατί».

«Δεν ψάχνω την έμπνευση στη δουλειά άλλων φωτογράφων, και αυτό στο τέλος με βοήθησε να βρω το δικό μου στοιχείο».

image

«Αν υποχρέωση ενός φωτογράφου είναι να αποτυπώνει την πραγματική εικόνα της γυναίκας στην κοινωνία, τότε πρέπει να πω ότι στο μέλλον θα υπάρχει μόνο ένας τρόπος, και αυτός είναι να δείχνει τη γυναίκα ισχυρή και ανεξάρτητη. Αυτή πρέπει να είναι η υποχρέωση του φωτογράφου. Να ελευθερώσει τις γυναίκες, και κατ’ επέκταση όλους τους υπόλοιπους, από το φόβο των νιάτων και της τελειότητας».

«Δεν υποτίθεται πως η τέχνη πρέπει να σπάει τους κανόνες, να προκαλεί τα καθιερωμένα, να αποκαλύπτει την ουσία των πραγμάτων ή των καταστάσεων πολύ πριν γίνουν αντιληπτά από τους υπόλοιπους;»

«Η φωτογραφία δεν είναι πια μια ερωτική σχέση μεταξύ ομορφιάς και πραγματικότητας».

image

«Η γυναίκα είναι πάντα πιο σημαντική από τα ρούχα που φοράει».

«Έχω την εντύπωση πως για πολλά χρόνια «επεμβαίνουμε» στην εικόνα της γυναίκας προσπαθώντας να την προσδιορίσουμε. Στη σύγχρονη εποχή, το άψυχο ρετούς δεν θα έπρεπε να αποτελεί πια το εργαλείο για να δείξουμε τι είναι μια γυναίκα».

«Η έμπνευσή σου είναι καλύτερη όταν προέρχεται από διαφορετικές πηγές και οι ευαισθησίες σου θα μετατρέψουν όλες αυτές τις πηγές σε έναν δικό σου εντελώς προσωπικό κόσμο. Είναι σαν να διαβάζεις το βιβλίο αντί να βλέπεις την ταινία».

«Ο φωτογράφος είναι φωτογράφος και ο καλλιτέχνης είναι καλλιτέχνης. Δεν πιστεύω σε ταμπέλες και τίτλους. Γιατί δηλαδή ένας ζωγράφος ή ένας γλύπτης – που πολύ πιθανόν δεν έχουν ποτέ τους σπάσει τους κανόνες – να θεωρούνται καλλιτέχνες μόνο και μόνο επειδή έχουν έναν τίτλο και ένα χαρτί από ένα τρανταχτό σχολείο τέχνης»

«Οι άνθρωποι ρωτάνε αν η φωτογραφία είναι τέχνη. Βρίσκω την ερώτηση αυτή παντελώς αδιάφορη».

John Galliano + Peter Lindbergh στην Τήνο

Ο σχεδιαστής John Galliano παίρνει μια τηλεφωνική συνέντευξη από τον φίλο του Peter Lindbergh, με αφορμή την έκθεση του φωτογράφου στη γκαλερί του Vladimir Restoin Roitfeld στην Νέα Υόρκη. (απόσπασμα από τη συνέντευξη που δημοσιεύτηκε στο Interview Magazine το 2013)

JOHN GALLIANO: Πόσο χαίρομαι που σε ακούω!

PETER LINDBERGH: Έχω ξεχάσει τα πάντα για μένα, μην με ρωτήσεις τίποτα! (γέλια)

GALLIANO: Πως είσαι;

LINDBERGH: Καλά, μια χαρά. Εσύ είσαι στη Μύκονο να υποθέσω ή κάπου στην Ελλάδα τέλος πάντων.

GALLIANO: Στην Ελλάδα πράγματι, αλλά τώρα είμαι στην Τήνο που είναι πανέμορφη, όμως χρειάστηκε ένα 24ωρο να φτάσουμε εδώ από τη Μύκονο, λόγω των ανέμων.

Μένω σε μια φίλη, καλλιτέχνης κι αυτή, που έχτισε το σπίτι της πάνω στα βράχια κυριολεκτικά, ένα εκπληκτικό μέρος… σκεφτόμουνα εσένα χθες το βράδυ, όταν κατέβηκα στο λιμάνι με αυτούς τους μανιασμένους ανέμους, τυλιγμένος μέσα στη ζακέτα μου. Τα μαλλιά μου ήταν χάλια και με το αλάτι που έφερνε ο άνεμος από τη θάλασσα ήταν λες και με είχε χτενίσει η Odile (Gilbert), και τα μάτια μου ήταν μισόκλειστα και δακρυσμένα και το βλέμμα στράβωνε, λες και με έβαφε η Stephane Marais. Όλα τα στοιχεία μια φωτογραφίας του Lindbergh μαζεμένα σε μια στιγμή, σκέφτηκα.

LINDBERGH: (γέλια) Δεν είχες παράπονο λοιπόν.

GALLIANO: Κανένα παράπονο. Τα ‘χα όλα. Το μόνο που έλειπε ήσουν εσύ να «πιάσεις» αυτή τη στιγμή στο φακό σου – και η πίστη που εσύ και η οικογένειά σου εμπνέετε, να τολμάς να διεισδύεις βαθύτερα από αυτό που βλέπει το μάτι. Πάντως με έκανε να σκεφτώ κι εσένα και όλα εκείνα τα πρόσωπα που έχεις «δώσει» μέσα από τη δουλειά σου σε όλους εμάς….

Info: Η Gallery Gagosian (Μέρλιν 3 Κολωνάκι, 210 3640215) εγκαινιάζει την Πέμπτη 4/2 μια μεγάλη αναδρομική έκθεση του Peter Lindbergh (παρουσία του ιδίου) στην οποία θα παρουσιαστούν φωτογραφίες από τα τελευταία 30 χρόνια της δουλειάς του. Διάρκεια έκθεσης μέχρι 23/4. Εγκαίνια 4/2, 19.00-21.00.

ΒΙΝΤΕΟ

«PETER LINDBERGH: A PORTRAIT»

Ταινία για τη ζωή και τη δουλειά του γυρισμένη από τον Jean-Michel Vecchiet το 1997 σε συνεργασία με το Γαλλικό Κέντρο κινηματογράφου

"PETER LINDBERGH : A PORTRAIT" - MOVIEA film by Jean-Michel Vecchiet - Paris Première (60 minutes) 1997 In conjunction with the French National Center of Cinematographie

«ΤHE BERLIN MAKING OF»

30 χρόνια φωτογραφήσεων της Γερμανικής Vogue. Mια ταινία του Jean-Michel Vecchiet (34 λεπτά) 2009

"THE BERLIN MAKING OF" 30 Years of German Vogue shoot - A film by Jean-Michel Vecchiet (34 minutes), 2009

«MODELS, THE FILM» - TRAILER

To trailer της ταινίας συνολικής διάρκειας 52 λεπτών με πρωταγωνίστριες την Linda Evangelista, Cindy Crawford, Stephanie Seymour, Tatjana Patitz και Naomi Cambell στην Νέα Υόρκη το 1991

"MODELS, THE FILM" - TRAILER With Linda Evangelista, Cindy Crawford, Stephanie Seymour, Tatjana Patitz and Naomi Campbell. New York (52 minutes) 1991

Ολόκληρη την ταινία μπορείτε να τη δείτε εδώ: "MODELS, THE FILM" - MOVIEWith Linda Evangelista, Cindy Crawford, Stephanie Seymour, Tatjana Patitz and Naomi Campbell. New York (52 minutes) 1991

Ο Νick Knight συζητάει με την Kate Moss για τον Peter Lindberg

H Kate Moss στο φακό του Lindbergh για την ιταλική Vogue το 2015


Κεντρική Φωτό: CARA DELEVINGNE, PARIS FRANCE 2013, Hahnemuhle Photo Rag® Baryta 315 grs, 66.5 x 78.5 cm (framed) © Peter Lindbergh, Courtesy Gagosian Gallery