Η έκθεση της ομάδας Red Creative στο 14ο Διεθνές Φεστιβάλ Κόμικς Αθήνας
Έως τις 11 Νοεμβρίου η πρωτοποριακή Θεσσαλονικιώτικη σκηνή της γραφιστικής τέχνης εκτίθεται στη Διπλάρειο Σχολή (πλατεία Θεάτρου) στο πλαίσιο του 14ου Διεθνούς Φεστιβάλ Κόμικ Αθήνας. Το δημιουργικό γραφείο Red Creative των Κώστα Καλογήρου και Σίμου Σαλτιέλ, μόλις συμπλήρωσε 20 χρόνια στο χώρο του graphic design, επέλεξε να προβάλει όχι μόνο τη δική του αλλά μαζί και τη δουλειά όλων των ομάδων της πόλης.
Η ομότιτλη έκδοση «Θεσσαλονίκη: Graphic Design 1980–2009» περιλαμβάνει αφίσες που σχεδιάσθηκαν από δημιουργούς της Θεσσαλονίκης και καταγράφουν την εξέλιξη της έντυπης γραφιστικής στην πόλη, στο διάστημα τριών δεκαετιών. Ρωτήσαμε τον Κώστα Καλογήρου πώς κατέληξαν σε μια έκδοση που περιλαμβάνει τη δουλειά ακόμα και των ‘ανταγωνιστών τους;
«Θέλαμε να κάνουμε κάτι που να έχει αξία και διάρκεια, όχι κάτι εφήμερο, και η καλύτερη ιδέα μας ήταν να σχεδιάσουμε μια έκδοση που να παρουσιάζει δουλειές των δημιουργών της Θεσσαλονίκης – όπου ζούμε κι εργαζόμαστε είκοσι χρόνια τώρα. Ζητήσαμε λοιπόν από σχεδιαστές που δραστηριοποιήθηκαν στη πόλη τα τελευταία τριάντα χρόνια, να επιλέξουν αντιπροσωπευτικές δουλειές τους για την έκδοση αυτή και προχωρήσαμε στο σχεδιασμό και την παραγωγή της. Ο κύριος στόχος μας ήταν να συγκεντρωθεί, να «διασωθεί» και να αναδειχθεί ένας όγκος υλικού –που οι δημιουργοί του θεωρούν ότι τους αντιπροσωπεύει– αποτυπώνοντας ταυτόχρονα τις εξελίξεις (αισθητικές, τεχνολογικές, καταναλωτικές, κ.λπ.) στην έντυπη γραφιστική στη πόλη, στην πάροδο τριών δεκαετιών. Το πώς ακριβώς οργανώθηκε αυτό εξηγείται αναλυτικά στο εισαγωγικό κείμενο του Άγγελου Μπάκα, ο οποίος ανέλαβε την επιμέλεια της έκδοσης και την επιλογή του υλικού».
Τα τελευταία χρόνια η Θεσσαλονίκη μονοπωλεί βραβεία και διακρίσεις.Εξηγείται αυτή η δυναμική;
«Δεν θα έλεγα ότι η πόλη γενικά έχει ‘κλίση’ στην οπτική επικοινωνία - αλλά μια αλυσίδα ποικίλων παραγόντων και συγκυριών, που έχει την αφετηρία της στο παρελθόν, έχει συντελέσει σε αυτό το αποτέλεσμα σήμερα. Για να κρίνει κανείς εάν αυτό είναι κάτι συγκυριακό ή εάν είναι θα έχει συνέχεια, πρέπει αρχικά να εξετάσει το πως οδηγηθήκαμε ως εδω - και αυτή είναι η ουσία της παρουσίασης-συζήτησης: «Θεσσαλονίκη Graphic Design 1908 - 2009: Αναδρομή σε τρεις δεκαετίες». Εξετάζοντας και κατανοώντας το πως και το γιατί προέκυψε στη πόλη σήμερα αυτή η δυναμική, είναι ένα βήμα για τη διατήρησή της στο μέλλον».
«Η γραφιστική στη Θεσσαλονίκη σίγουρα δεν άρχισε το 1980, αλλά οι δυνατότητες έρευνας που είχαμε και αντίστοιχα η πρόσβαση σε ανθρώπους και υλικό, μας οδήγησαν σε αυτή την επιλογή. Ακόμη και για τη δεκαετία του ‘80 υπήρξε μεγάλη δυσκολία ανεύρεσης οπτικού υλικού από αρχεία παλαιών γραφιστών, γι’ αυτό και αντιπροσωπεύεται λιγότερο συγκριτικά με τις επόμενες δεκαετίες που η εξέλιξη της τεχνολογίας είχε βοηθήσει σημαντικά στην αρχειοθέτηση και διατήρηση των εργασιών. Στην προ του 1980 περίοδο αναφέρεται στο εισαγωγικό κείμενό του ο Στέργιος Δελιαλής, ιδρυτής του Μουσείου Design Θεσσαλονίκης».
Κατά πόσο μια έκδοση αφιερωμένη στην οπτική επικοινωνία λειτουργεί ως ιστορικό αρχείο μιας εποχής;
«Σύμφωνα με τον διδάκτορα Τυπογραφίας & Οπτικής Επικοινωνίας, Κλήμη Μαστορίδη, η απάντηση στην ερώτηση είναι καταφατική - όπως αναφέρει σε άρθρο του στην ακαδημαϊκή έκδοση ΗΥΦΕΝ: «...Ουσιαστικά, οι άνθρωποι της Red Creative οργάνωσαν, διέσωσαν, και μέσω του βιβλίου δημοσιοποίησαν, κάνοντας κτήμα όλων ανεξαιρέτως, ένα σημαντικό αρχείο. Ο θετικός αντίκτυπος της διεργασίας αυτής δεν αφορά μόνο στη Θεσσαλονίκη... Το Θεσσαλονίκη Graphic Design 1980 - 2009, Μία ανθολογία, είναι μεν ένα βιβλίο που εκπορεύεται από τη Θεσσαλονίκη, αλλά απευθύνεται σ’ ολόκληρο τον κόσμο, καθώς αφορά στη πολιτιστική κληρονομιά που είναι κτήμα όλων. Πρόκειται για τη μοναδική προσπάθεια οπτικής εξιστόρησης της πορείας τριών δεκαετιών γραφικού σχεδιασμού της Θεσσαλονίκης... ».
Είναι η αφίσα ‘υπό διωγμό’;
«Σε σχέση με το παρελθόν, και ανεξάρτητα από τους χωροθετικούς περιορισμούς, φαίνεται ότι ο ρόλος της αφίσας ως μέσου ενημέρωσης ακολουθεί φθίνουσα πορεία, κυρίως λόγω της μεταστροφής του κόσμου προς τη ψηφιακή ενημέρωση με αντίστοιχο οπτικό υλικό. Προς το παρόν, δε φαίνεται ότι θα εκλείψει από τη καθημερινότητά μας, όπως αντίστοιχα δεν εξαφανίσθηκε το ραδιόφωνο με την επικράτηση της τηλεόρασης - απλά μετασχηματίσθηκε και επαναπροσδιορίσθηκε ο ρόλος και η λειτουργία του στη νέα εποχή. Ο ρόλος της αφίσας σίγουρα έχει περιορισθεί, αλλά η ίδια η αφίσα συνεχίζει να χρησιμοποιείται αποτελεσματικά από πολλούς στο αστικό τοπίο και παραμένει μια δυνατότητα έκφρασης και επικοινωνίας με το κοινό της πόλης, άμεση και δημοκρατική (με την έννοια οτι απευθύνεται σε όλους, μια δυνατότητα που δεν έχει π.χ. ένα newsletter, κλπ.). Σε πολλές περιπτώσεις μάλιστα, όπου τα κύρια μέσα επικοινωνίας δεν αποτελούν -για διάφορους λόγους- τη πρώτη επιλογή, η αφίσα εξακολουθεί να είναι ιδιαίτερα δημοφιλής».
17°
