Εικαστικα

Δελτίο καιρού

Ο καιρός είναι ένα είδος χρόνου φορτισμένου με υπόσχεση

Νάντια Αργυροπούλου
1’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ

Οι Έλληνες είχαν δύο έννοιες για τον χρόνο: τον χρόνο και τον καιρό. Ο χρόνος, με τον οποίο είμαστε πιο εξοικειωμένοι, είναι η έννοια του χρόνου ως μέτρησης, η ποσότητα μιας διάρκειας η οποία αλλάζει με ομογενή και σειριακή τάξη. Ο χρόνος είναι κατ'αυτή την έννοια άδειος, χωρίς περιεχόμενο ή νόημα πέρα από την γραμμική του πρόοδο.... Ο καιρός , από την άλλη είναι ένα είδος χρόνου φορτισμένου με υπόσχεση και σημασία. Είναι χρόνος που διαποτίζει τον χρόνο. Οι διαστάσεις που χαρακτηρίζουν τον καιρό, δεν είναι ούτε ομοιόμορφες, ούτε προβλέψιμες.

Η έκφραση "το πλήρωμα του χρόνου", παραπέμπει στο καιρολογικό, καθώς εκφράζει την ιδέα ότι ο κενός χρόνος μπορεί να πληρωθεί και να γίνει νέος μέσα από κάποια βαθιά αλλαγή ή ρήξη κάποιας μορφής, κάνοντας το επόμενο, δραστικά διαφορετικό από ό,τι προηγήθηκε. Καιρός και χρόνος δεν αντιτίθενται...."Η κατάλληλη στιγμή" είναι ένας άλλος τρόπος με τον οποίο οι Έλληνες αναφέρονταν στον καιρό. Για αυτούς ο ποιοτικός χρόνος μπορεί να επιτευχθεί μόνο μέσα από την ανθρώπινη παρέμβαση....

Μόνο σε κατάλληλες στιγμές, όταν ο χρόνος εγκυμονεί την μεγαλύτερη δυνατότητα για αλλαγή, είναι ο καιρός εφικτός. Αλλά και πάλι, μόνο αν η ευκαιρία γίνει κτήμα και δράση. Ο καιρός είναι εκείνο το κρίσιμο σημείο στον χρόνο όπου η κρίση ή η ρήξη ανοίγει και καταλύεται χάρη στην ανθρώπινη θέληση, προκειμένου να δημιουργήσει νέες δυνατότητες....

Υπάρχουν πολλά είδη τέχνης σήμερα. Ή τουλάχιστον δύο. Αν η χρονολογική τέχνη εκφράζει την διαρκή και τελικά άδεια γραμμική επανάληψη ορισμένων παραδοσιακών ιδεών που χρησιμεύουν για να επιβάλουν τις αξίες μιας 'καλής ζωής', τότε με τι μοιάζει η καιρολογική τέχνη? Με μια πρώτη ματιά τα έργα της δεν φαίνονται διαφορετικά από άλλα.... Ενσωματώνουν όμως ένα απελπισμένο ενυπάρχον, ως το δεδομένο να μην είναι αρκετά καλό αλλά να πρέπει να αρκέσει. ...Εξαρθρώνουν τον χρόνο. Και για αυτό σπάνια παρηγορούν, όπως ίσως θα όφειλε η τέχνη σε αυτούς τους σπουδαίους καιρούς. Παραμένουν στο τέλος απαρηγόρητα, ως υπόμνηση σε όποιον θα ήθελε να συνδεθεί μαζί τους, για το πόσο λίγος χρόνος μένει για όλους, πόσα έχουν χαθεί, πόσο κοντά είναι όλα στον χαμό τους και τι χρειάζεται για να συνεχίσει κανείς.

A Time Apart, Paul Chan, 2010 (απόσπασμα)

 

image

                                            Το εργαστήριο-σπίτι του Θανάση Τότσικα στο βουνό

image

                                  Η μηχανή που ζωγραφίζει επινόησης και κατασκευής Θανάση Τότσικα