Λάζαρος Ζήκος

Ο Λάζαρος έρχεται στην εφημερίδα, κάθεται στην πολυθρόνα απέναντί μου, παραμερίζει τα ακατάστατα χαρτιά μου και χαμογελάει ντροπαλά. Μπορεί να μου έχει φέρει το εξώφυλλο που του είχα παραγγείλει, ένα φανζίν που είχε φτιάξει σε περιορισμένα αντίτυπα για τους φίλους, κάποιο πρωτότυπο κείμενο που έγραφε «περιμένοντας να δει τι θα βγει». Μπορεί να μου έφερε ένα μικρό ζωγραφισμένο σπιρτόκουτο που έκρυβε θησαυρούς. Τους έβρισκε στα σκουπίδια, στα παλιατζίδικα: θραύσματα από χρησιμοποιημένα αντικείμενα, ένα κουκλάκι, γρανάζια, κάτι βίδες, ένα πλαστικό πιστόλι, παιχνίδια μινιατούρες. Ήταν τα μηνύματα που του έστελνε η πόλη, ήξερε να τα αποκρυπτογραφεί και να τα μεταμορφώνει σε έργα τέχνης για ευαίσθητους αποδέκτες. 

Μια μέρα πριν από χρόνια, μου έφερε μια μεγάλη σακούλα «να του τη φυλάξω». Μέσα είχε ένα κείμενο «μπορείτε να κρατήσετε απ’ όλα αυτά ό,τι θέλετε, μ’ όποια σειρά θέλετε ή και… τίποτα». Μαζί είχε φέρει και τις εικόνες που το υποστήριζαν, παλιά περιοδικά, ζωγραφιές, κόμιξ, τη Μικρή Λουλού και τον Crumb, τη Βαβέλ και το Camera, το Νίκος και το Μίκυ Μάους. Η ιδέα; Καναπέδες και πολυθρόνες «in action» σε μια εποχή βολέματος πάσης φύσεως.

Ο Λάζαρος έφυγε από κοντά μας τη Δευτέρα ξαφνικά, σχεδόν ντροπαλά. Μας άφησε τα υπέροχα έργα του να τα αποκρυπτογραφήσουμε μόνοι μας πια. Είμαι σχεδόν βέβαιη πως αυτή τη στιγμή κάθεται σ’ εκείνη τη μεγάλη δερμάτινη πολυθρόνα κάτω από το μπρούτζινο πορτατίφ διαβάζοντας τα κόμιξ που τόσο αγαπούσε… - Αγγελική Μπιρμπίλη

«Και είμαι σχεδόν βέβαιος πως αυτή τη στιγμή κάθεται σ’ εκείνη τη μεγάλη δερμάτινη πολυθρόνα κάτω από το μπρούτζινο πορτατίφ»

Ρ. Κάρβερ: Όποιος κι αν ήταν σ’ αυτό το κρεβάτι (εκδ. Μεταίχμιο), μτφ. Τ. Παπαϊωάννου

«Κοιτάζει τ’ αντικείμενα: τη μικρή γραφομηχανή Olivetti Lettera, την κίτρινη λάμπα, ένα πλαστικό κύπελλο, τον πράσινο αναπτήρα, την τσάντα της στο πάτωμα, δίπλα στην πολυθρόνα»

M. Frisch: Μακρύ Σαββατοκύριακο στο Λονγκ Άιλαντ (εκδ. Μελάνι), μτφ. Σ. Τριανταφύλλου

Καθαρογράφω τη φράση-εύρημα, για τίτλο, και περιμένω να δω τι θα βγει…

Προς το φιλόξενο εκδότη: Μπορείτε να καθιερώσετε σελίδα με την «άχρηστη συλλογή του μήνα». Σπουδαία αφορμή για δοκιμιακή σοβαροφάνεια με κερασάκια ευζωίας. Σε τι χρησιμεύει μια –φωτογραφική– συλλογή αυτών των «εργαλείων» του ιδανικού αράγματος, που η χρήση τους έχει εξίσου υπερβολικά εκθειαστεί και… καταγγελθεί; Ακόμα και για «γενιά του καναπέ» ακούσαμε. Μόνο που αυτή η «γενιά» εκτείνεται σε πολλές εποχές αστικής –και όχι μόνο– διάθεσης ή ανάγκης για βόλεμα πάσης φύσεως. Καναπέδες και πολυθρόνες λοιπόν «in action», κι όχι μοντελάκια σε πασαρέλες «ειδικών περιοδικών». Να μερικά από αυτά που έμαθα…

Πολυθρόνες στηρίζουν τις ερωτικές στάσεις των κοριτσιών του Balthus. Σε πολυθρόνες –με καρτουνίστικο σχεδιασμό– ο Ντόναλντ διαβάζει τα νέα της Λιμνούπολης και ο μπαμπάς της μικρής Λουλού την εφημερίδα του. Οι ογκώδεις πολυθρόνες του R. Crumb καταβροχθίζουν τους μικροαστούς ήρωές τους, στα υπαρξιακά τους προβλήματα ή στην απόλαυση του Bijou. «Adults only». Η τηλεόραση δίπλα διαλαλεί το Αμερικάνικο όνειρο, μέλη της οικογένειας στον καναπέ επιδίδονται σε ποικίλες απολαύσεις. Σε μια ξεχαρβαλωμένη πολυθρόνα ο Νέγρος του Νότου σκαρώνει στην κιθάρα τα blues της καθημερινότητάς του. Αλλού τώρα. «Εσωτερικό αστικού εγγλέζικου σπιτιού. Εγγλέζικες πολυθρόνες. Εγγλέζικο βράδυ. Ο κ. Σμιθ, Εγγλέζος, κάθεται κοντά στο εγγλέζικο τζάκι, μέσα στην εγγλέζικη πολυθρόνα του» (Ε. Ιονέσκο: Η φαλακρή τραγουδίστρια). Πιο κοντά στην… πραγματικότητα, οι «ήρωες» της διπλανής πόρτας έχουν πολλά να μας πουν για τη σχέση τους με τα εν λόγω έπιπλα, σε προθαλάμους οδοντιατρείων, δικηγορικών γραφείων, και φυσικά στα σαλόνια και τα «καθιστικά» των δικών τους σπιτιών…

Σε λογοτεχνία, comics, φωτογραφία, ζωγραφική, εικαστικές εγκαταστάσεις και βέβαια στο θέατρο, καναπέδες και πολυθρόνες κυριαρχούν σε στημένα ντεκόρ αλλά και σε πιο ethnic συνθέσεις…

Ελπίζω, ανεκτικέ αναγνώστη, να καθόσουν

διαβάζοντας όλα αυτά στο σωστό έπιπλο!…

Λ.Σ. Ζήκος, Μάιος 2006

Σκίτσα από το τελευταίο του F-ZINE. Του άρεσε να σχεδιάζει δικά του φανζίν, μίνι 16σελιδάκια Xerox-art, υπέροχα σχεδιασμένα, με πικρό χιούμορ και αισθητική κόμικς, αριθμημένα, τακτοποιημένα επιμελώς μέσα σε μπεζ φακελάκια με το όνομα του παραλήπτη γραμμένο χειρόγραφα και τα αρχικά του από πίσω. Ερχόταν πρωί πρωί στην εφημερίδα, ώρα που δεν υπήρχε κανείς και τα άφηνε πάνω στο γραφείο μας.

Το τελευταίο του F-ZINE σχεδίασε τον περασμένο Μάρτιο, είχε τίτλο «57 absolutely» και ήταν αφιερωμένο στα 57α γενέθλιά του.