2η Μπιενάλε της Αθήνας: Δημήτρης Παπαϊωάννου & Zάφος Ξαγοράρης

Ζάφος Ξαγοράρης: Οι δράσεις του “Live” κατά μήκος της παραλίας του Φλοίσβου, στην περίοδο της Μπιενάλε, θα αναμειγνύονται με την καθημερινότητά της.

Δημήτρης Παπαϊωάννου: Συνύπαρξη πραγματικής ζωής και καλλιτεχνικής σκέψης. Τα έργα δεν θέλουμε να επιβάλλονται στο θεατή, αλλά να γίνουν μέρος της καθημερινότητάς του. Ελπίζουμε στον αλληλο-επηρεασμό. Ένα έργο έχει ντουζιέρες, άλλο παραταγμένες ομπρέλες – περιμένουμε να χρησιμοποιηθούν.

Ζ.Ξ.: Ο χώρος θα είναι ελεύθερος στο κοινό. Ζητήσαμε και από τους καλλιτέχνες να δημιουργήσουν έργα ή κατασκευές που δεν χρειάζονται φύλαξη. Είναι ένα είδος πειράματος.

Δ.Π.: Που έχει επιπλέον να κάνει και με το χρόνο, τον τόπο, τις δράσεις και τις αντιδράσεις που θα προκληθούν. Ανάλογα με την ώρα που θα έρθει κάποιος εδώ ή και την ημέρα, ανάλογα με το αν έρχεται προετοιμασμένος για να δει ή να καταναλώσει, θα κερδίσει τελείως διαφορετικές εμπειρίες.

Ζ.Ξ.: Υπάρχουν πάρα πολλές ομάδες καλλιτεχνών που δρουν στο δημόσιο χώρο αυτή τη στιγμή. Εμείς προσκαλέσαμε κάποιους από αυτούς.

Δ.Π.: Ρίχνουμε μια πέτρα στο νερό και περιμένουμε να δούμε τους κύκλους που θα δημιουργήσει.

Ζ.Ξ.: Επειδή η παραλία του Φλοίσβου είναι κατά κάποιο τρόπο απομονωμένη από τον κύριο ιστό της πόλης, όσοι έρχονται εδώ έχουν μια διάθεση να ρεμβάσουν. Αυτό θα θέλαμε να συνδυαστεί με μια σειρά έργων τα οποία θα παρουσιαστούν και να υπάρξει μια κοινή συνισταμένη. Υπάρχουν έργα τα οποία έχουν σχέση με την ενατένιση του ηλιοβασιλέματος, τη σχέση πλήθους και μοναξιάς κ.λπ.

Δ.Π.: Είναι μια πολύ ωραία εικόνα, καθώς κολυμπάς, να βλέπεις έναν άνθρωπο να κωπηλατεί με το πλωτό νησάκι του. Ενέργειες σαν αυτή πιστεύουμε πως θα προκαλέσουν  τη φαντασία.

Ζ.Ξ.: Τα περισσότερα που θα συμβούν δεν πρόκειται να αφήσουν «ίχνος». Θα γίνουν πολλές άυλες δράσεις, όπως δημόσιες συζητήσεις σε εξέδρες μέσα στη θάλασσα…

Δ.Π.: …μια καλλιτέχνιδα θα καλεί ανθρώπους να συμμετέχουν σε «πράξεις» οικειότητας σε δημόσιο χώρο. Οι πιο ωραίες ώρες για να δεις τι θα συμβεί εδώ θα είναι από τις 7.00 το απόγευμα μέχρι τις 11.00 το βράδυ. Μερικά από τα έργα θα κατασκευάζονται στη διάρκεια του “Live”. Δεν μας ερεθίζει αναγκαστικά η τελική εικόνα, αλλά και η διαδικασία της δημιουργίας, την οποία θα παρακολουθούν και οι περαστικοί.

Ζ.Ξ.: Υπάρχει ένα πρόγραμμα με δράσεις που γίνονται τις πρώτες ημέρες και μετά μειώνονται, αλλά καθ’ όλη τη διάρκεια θα υπάρχει δραστηριότητα. Όλα θα είναι ανοιχτά, διαθέσιμα να επηρεαστούν από τον κόσμο...

Δηλαδή είστε κάτι σαν επιμελητές του ατημέλητου.

Δ.Π.: (γελώντας) Θα λέγαμε σκηνοθέτες του φευγαλέου!

Ομάδα Αναμετάδοσης

«Θα ήθελα να πω πως ο κόσμος που έρχεται εδώ, περιμένει να συμβούν πράγματα. Πως η παρέμβαση που θα κάνετε θα είναι θεαματική». Είναι ο Γιάννης, μουσικός και φύλακας του Πολιτιστικού Κέντρου που παρεμβαίνει στη διάρκεια της συνάντησης με την «Ομάδα Αναμετάδοσης», όταν ακούει τη διχογνωμία των μελών της για το πόσο πρέπει να αλλάξουν και με τι υλικό το εσωτερικό του κτιρίου. Από την ομάδα οι μεν υπερασπίζονται την κάλυψη όλου του χώρου, ώστε το αποτέλεσμα να θυμίζει εργαστήριο, ένα χώρο υπό ανακαίνιση, και οι δε πως δεν πρέπει οι αλλαγές να είναι τόσο πολλές, ώστε να κρατηθεί η φυσιογνωμία του κτιρίου. Η παρατήρηση ενθουσίασε τους επιμελητές και ο Ζάφος στο τέλος της συνάντησης μου την επισήμανε – ήρθε εις επίρρωση των προθέσεών τους.

Η Ομάδα Αναμετάδοσης αποτελείται από περίπου 25 φοιτητές διαφόρων σχολών (Αρχιτεκτονικής, Καλών Τεχνών, Κοινωνιολογίας κ.ά.), που υπό την εποπτεία των 2 επιμελητών ανέλαβαν να καταγράψουν από τα εγκαίνια και για 4 περίπου εβδομάδες ό,τι θα συμβεί στο “Live”, είτε παρακολουθώντας τους καλλιτέχνες είτε τις αντιδράσεις του κοινού με βίντεο, συνεντεύξεις, φωτογραφίες… Το αποτέλεσμα της «εξερεύνησης» θα δίνει ένα είδος ζωντανού ημερολογίου που θα αναμεταδίδεται στον κόσμο καθημερινά (και θα μείνει) μέσα στο Πολιτιστικό Κέντρο, το οποίο θα μεταμορφωθεί σε εργαστήριο –αφαλό του “Live” το χαρακτήρισε ο Δ.Π.–, το μόνο σταθερό σημείο της έκθεσής τους. Στη συνάντηση που παρακολούθησα –ήδη μετράνε 6 μήνες συναντήσεων με προεργασία που περιλαμβάνει και συνεντεύξεις με ομάδες της περιοχής (π.χ. χειμερινοί κολυμβητές)–, τα θέματα προς συζήτηση ήταν πρακτικά: Ποιοι θα αναλάβουν το συντονισμό και πώς θα διαμορφωθεί ο χώρος. Η όλη διαδικασία θύμιζε «Πρόβα Ορχήστρας» του Φελίνι. Οι 2 επιμελητές έβαζαν τα θέματα και τα παιδιά έπρεπε να πάρουν, πλειοψηφικά, τις αποφάσεις. Είχε πλάκα η διαδικασία, ήταν δημιουργική και σε συνδυασμό με το θόρυβο από τη λεωφόρο (και το τραμ) και τα τραγούδια της Lila Downs από τα μεγάφωνα της προεκλογικής συγκέντρωσης του ΣΥΡΙΖΑ στην παραλία που εισχωρούσαν από τα ανοιχτά στην παραλία παράθυρα, έδωσε γεύση του κλίματος που ευελπιστούν να συμβεί στη διάρκεια του “Live” οι επιμελητές του. Ενός εγχειρήματος όπου οι θέσεις θεατών και θεάματος θα εναλλάσσονται και η αυτενέργεια θα δημιουργεί το απρόοπτο και θα καθορίζει την εξέλιξη.