Νέοι Έλληνες Φωτογράφοι

Mε τη ραγδαία ανάπτυξη των τεχνολογιών, οι κώδικες που μέχρι πρότινος χαρακτήριζαν τη φωτογραφική τέχνη έχουν μετεξελιχθεί, ανοίγοντας νέους δρόμους αφήγησης και ανάγνωσης της εικόνας. Οι νέοι φωτογράφοι βιώνουν την ευκολία και τις ιδιότητες της ψηφιακής τεχνολογίας και καλούνται να υιοθετήσουν μη συμβατικούς τρόπους παραγωγής, παρουσίασης και ανάδειξης του φωτογραφικού τους έργου. Πειραματίζονται με διαφορετικές χρήσεις του μέσου, εντάσσοντας συχνά στις καλλιτεχνικές τους αναζητήσεις συγγενικές μορφές τέχνης και έκφρασης της σύγχρονης οπτικοακουστικής τεχνολογίας. 

Μέσα από την εμπλοκή τους σε ομάδες και δίκτυα που αποτελούν τον πυρήνα της κοινωνικής και καλλιτεχνικής δραστηριότητας του τόπου, επιδιώκουν συμμετοχή χωρίς αποκλεισμούς και διακρίσεις. Ταυτόχρονα, η αναζήτηση διαφορετικών και εναλλακτικών δρόμων έκφρασης και παρουσίας, η αλληλεγγύη, οι συνεργατικές καλλιτεχνικές δράσεις, πιστεύω ότι θα πρέπει να αποτελέσουν τον άξονα γύρω από τον οποίο περιστρέφεται η κοινωνική και καλλιτεχνική πράξη των νέων δημιουργών.

Η διαπιστωμένη πλέον ανάγκη να συμβεί στη χώρα μας αυτό που συμβαίνει εδώ και χρόνια σε άλλες χώρες του εξωτερικού, που δεν είναι άλλο από την ανάπτυξη μιας εικαστικής παιδείας ικανής να ενισχύσει, να εξελίξει ή και να ανατρέψει ακόμα τις υπάρχουσες θεωρίες περί τέχνης, καλλιτεχνικής δημιουργίας και αισθητικής γενικότερα, καθιστά αναγκαία την ύπαρξη αμιγών φωτογραφικών θεσμών σε τοπικό και εθνικό επίπεδο. 

Μέσα από αυτό αναδεικνύεται ο σημαντικός ρόλος που διαδραματίζουν θεσμοί όπως το Athens Photo Festival, οι Φωτογραφικές Συναντήσεις Κυθήρων, το νεογέννητο Φεστιβάλ Φωτογραφίας Contrast και η Φωτογραφική Μπιενάλε Θεσσαλονίκης, καθώς και άλλων ανεξάρτητων ενεργειών μικρότερης κλίμακας.

Η έκθεση των Νέων Ελλήνων Φωτογράφων 2010 –που βρίσκεται σε εξέλιξη την περίοδο αυτή στο πλαίσιο του Athens Photo Festival 2010– διασταυρώνει επιλεγμένες προσεγγίσεις, παρουσιάζοντας έργα που τα χαρακτηρίζει ο προβληματισμός, ο πειραματισμός και η φρεσκάδα της «νέας» οπτικής, ενώ παράλληλα αναδεικνύουν την ποικιλομορφία του σύγχρονου καλλιτεχνικού γίγνεσθαι. Γεγονός που καταδεικνύει το σημαντικό ρόλο που διαδραματίζει ο θεσμός αυτός στα φωτογραφικά δρώμενα του τόπου είναι ότι μεγάλος αριθμός φωτογράφων που σήμερα είναι αναγνωρισμένοι και καταξιωμένοι στο χώρο πρωτοπαρουσιάστηκαν μέσα από την έκθεση αυτή.

Σε μια άλλη προσέγγιση, το Athens Photo Inspiration προσφέρει την ευκαιρία σε νέους με καλλιτεχνικές ανησυχίες που χρησιμοποιούν το φωτογραφικό μέσο, να συμμετέχουν σε μια ενδιαφέρουσα βιωματική προσέγγιση και να δοκιμάσουν τους εαυτούς τους σε πραγματικές συνθήκες, στο περιοριστικό πλαίσιο ανάθεσης μιας φωτογραφικής αποστολής. Ένας νέος θεσμός που οι νέοι φωτογράφοι αγκάλιασαν από το ξεκίνημά του με θέρμη.

Τέλος, δράση σημαντικού ενδιαφέροντος αποτελούν τα Portfolio Reviews, που προσφέρουν τη δυνατότητα σε νέους φωτογράφους να έρθουν σε επαφή με ειδικούς από την ελληνική και διεθνή φωτογραφική σκηνή, για την παρουσίαση και κριτική αξιολόγηση των εργασιών τους, δημιουργώντας παράλληλα σημαντικές επαφές για μελλοντικές συνεργασίες και παρουσίαση του έργου τους. Ο θεσμός αυτός, που οργανώθηκε για πρώτη φορά στην Ελλάδα από το Ελληνικό Κέντρο Φωτογραφίας το 1987, είχε ως αποτέλεσμα την αφετηρία σημαντικής εξαγωγής του ελληνικού έργου στο εξωτερικό.

Κλείνοντας, θα ήθελα να τονίσω ότι στο σύνολό τους σχεδόν οι παραπάνω ενέργειες είναι αποτέλεσμα ιδιωτικής πρωτοβουλίας και η συστηματική υποστήριξή τους από κυβερνητικούς φορείς θα πρέπει να αποτελέσει βασική συνιστώσα ενός ευρύτερου στρατηγικού σχεδιασμού της πολιτιστικής πολιτικής προς όφελος των νέων καλλιτεχνών.

*Γράφει ο Μανόλης Μορεσώπουλος, Καλλιτεχνικός Διευθυντής του Athens Photo Festival 2010