Έργα σε διάφορα σημεία στους πεζοδρόμους Διον. Αρεοπαγίτου, Αποστόλου Παύλου, Ερμού (Κεραμεικός), στην Πλάκα και στην Τεχνόπολη στο Γκάζι. Μέχρι 29/9.
Το Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης εγκαινίασε στις 17/7 το «Μεγάλο Περίπατο», την πρώτη από τις δύο μεγάλες διεθνείς εκθέσεις που έχει σχεδιάσει για την περίοδο 2006-2008, στο πλαίσιο εκδηλώσεων με τον (ελαφρώς πομπώδη) τίτλο «Προ-Θυρανοίξια» (πριν δηλαδή την ολοκλήρωση της ετοιμασίας του κτιρίου του Φιξ, που αναμένεται ότι θα το στεγάσει οριστικά από το 2008). Στην έκθεση συμμετέχουν 44 καλλιτέχνες απ’ όλο τον κόσμο με πρόσφατα έργα τους ή με έργα-παραγγελίες του Μουσείου, που κατασκευάστηκαν ειδικά για την περίπτωση. Γι’ αυτό και το μεγάλο ενδιαφέρον της έκθεσης βρίσκεται στο ότι κάθε έργο καταφέρνει –άλλο περισσότερο κι άλλο λιγότερο– να εντάσσεται στο χώρο που είναι τοποθετημένο. Τα περισσότερα έργα βρίσκονται σε περίκλειστους χώρους ή σε δημόσια και ιδιωτικά κτίρια. Η εμπειρία του 2004 (από τη δημόσια έκθεση έργων σύγχρονης τέχνης και τους βάναυσους βανδαλισμούς τους) καθοδήγησε το Μουσείο στο να αναθέσει σε εταιρεία «σεκιούριτι» τη φύλαξή τους (και απρόθετα να δημιουργήσει μια ενδιαφέρουσα παράλληλη εφήμερη συλλογή που θα μπορούσε να έχει τον τίτλο «ο σεκιουριτάς και το έργο»).
Επί του πρακτέου, δύο πράγματα πρέπει να λάβει κανείς υπόψη του: πρώτον, ότι ο «Μεγάλος Περίπατος» είναι πολύ μεγάλος, και δεύτερον, ότι ο μικρός «χάρτης» που διατίθεται δωρεάν παρουσιάζει πολύ χονδρικά τις θέσεις των έργων και ακολουθώντας τον μπορεί πολύ εύκολα κανείς να προσπεράσει μερικά χωρίς να τα αντιληφθεί. Το πρώτο ζήτημα λύνεται προγραμματίζοντας τρεις μικρότερες βόλτες και το δεύτερο αγοράζοντας τον κατάλογο της έκθεσης (προς 15 ευρώ).
Αρχή της έκθεσης θεωρείται η εγκατάσταση με τίτλο «Νέο Παλαιστινιακό Μουσείο Φυσικής Ιστορίας και Ανθρωπότητας» (Διονυσίου Αρεοπαγίτου 18-20), ένα «νομαδικό μουσείο» (έχει παρουσιαστεί ήδη στη Ραμάλα, τη Ρώμη, την Κωνσταντινούπολη και το Άμστερνταμ) μικρογραφία κανονικού, δημιουργία του Παλαιστίνιου καλλιτέχνη Χαλίλ Ραμπά. Η φινέτσα της μοντερνίστικης αρχιτεκτονικής του εμπνέει τόσο, ώστε να παραβλέπει κανείς την παραφωνία ότι αυτό το αριστοτεχνικά κατασκευασμένο οικοδόμημα βρίσκεται σφηνωμένο ανάμεσα σε ένα παραδοσιακό στύλο ηλεκτροφωτισμού και έναν πυροσβεστικό κρουνό.
Λίγο πιο πάνω στον ίδιο δρόμο, στη συμβολή με την οδό Παρθενώνος, στη θέση που ταυτίζεται με την κατοικία του φιλοσόφου Πρόκλου, ο Γερμανός καλλιτέχνης Ούλριχ Ρούκριμ έχει τοποθετήσει δύο γρανιτένια «φέρετρα», έργο άτιτλο, με εναλλακτικό τίτλο «οι τάφοι του βασιλιά», που στην προκειμένη περίπτωση θα μπορούσε να θεωρηθεί ότι αναφέρεται στην απαγόρευση της αρχαίας λατρείας με βυζαντινό αυτοκρατορικό διάταγμα κατά τον 5ο αι. μ.Χ. και τον μετέπειτα μαρασμό της οικίας του Πρόκλου, που την ίδια περίοδο λειτουργούσε ως σπουδαστήριο νεοπλατωνικής φιλοσοφίας.
Στο Ιερό Νύμφης κοντά στο Ηρώδειο (που δυστυχώς χρησιμεύει ως πρόχειρος σκουπιδοτενεκές – κυρίως για κουτιά αναψυκτικών) η Σκοτσέζα Σούζαν Φίλιπς παρουσιάζει μια ηχητική εγκατάσταση με τίτλο «Χαμένη από καιρό». Θεωρητικά ακούγεται (διότι δύο φορές που το επισκεφθήκαμε δεν ακουγόταν τίποτε) το ρεφρέν του τραγουδιού «Long Gone» (από το άλμπουμ του Σιντ Μπάρετ «The Madcap Laughs»).
Οι δύο ηχητικές εγκαταστάσεις του Αμερικανού Στηβ Ρόντεν («O Οιωνός» που βρίσκεται σε ένα πεύκο έξω από το Λουμπαρδιάρη και η άτιτλη εγκατάστασή του μέσα στα Τουρκικά Λουτρά στην οδό Κυρρήστου 8 στην Πλάκα) είναι δύο από τα πιο ενδιαφέροντα έργα του περιπάτου.
Ως έκθεμα προτείνεται και η διαμόρφωση από δρόμους, αλέες κ.λπ. που δημιούργησε γύρω από την Ακρόπολη ο αρχιτέκτων Δημήτρης Πικιώνης στη δεκαετία του ’50.
Στη συμβολή του πεζοδρόμου Αποστόλου Παύλου και της οδού Αστεροσκοπείου, παρουσιάζεται ένα πολύ ενδιαφέρον έργο: το άτιτλο «κοίλο κάτοπτρο» από λευκό μάρμαρο του Ινδού Ανίς Καπούρ. Ο περισσότερος κόσμος το αντιλαμβάνεται σαν όρθια μπανιέρα, αλλά στην πραγματικότητα πρόκειται για ένα εντυπωσιακό γλυπτό εξαιρετικής εκλέπτυνσης των όγκων του και συναρπαστικής συνομιλίας με τον περιβάλλοντα χώρο.
Στην Αποστόλου Παύλου κείτονται και τα υπολείμματα ενός γλυπτού του Γιάννη Καπέλλου, το οποίο κατέστρεψε στη διάρκεια μιας περφόρμανς, τη νύχτα των εγκαινίων, ο Βούλγαρος καλλιτέχνης Νέντκο Σολάκοφ με στόχο «να κάνει ένα γλυπτό δημόσιου χώρου πιο ορατό».
Στο άλσος του Θησείου συναντά κανείς τον «Άγγελο που πέφτει», εγκατάσταση των Ουκρανών Ίλια και Εμίλια Καμπακόφ, που μάλλον είναι ένα από τα πιο εύληπτα και δημοφιλή έργα της έκθεσης.
Στην πλατεία του Θησείου, μπροστά στην είσοδο του πάρκου, οι Ανδρέας Αγγελιδάκης, Μίλτος Μανέτας (εμπνευστής του κινήματος Neen) και Άγγελος Πλέσσας παρουσιάζουν ένα «Neen πλατό», με στόχο να ξεκινήσουν μια συζήτηση σχετικά με το τι μπορεί να είναι μια πόλη την εποχή του διαδικτύου, τι μπορεί να είναι ένας περίπατος στην εποχή της συνεχούς τηλεπικοινωνίας και εν τέλει τι μπορεί να είναι το κίνημα Neen.
Μια από τις σημαντικότερες στάσεις του περιπάτου είναι το νεοκλασικό Κτίριο του Συλλόγου Ελλήνων Αρχαιολόγων, στον πεζόδρομο της Ερμού, μετά το Θησείο. Εκεί φιλοξενείται ο μνημειακός αργαλειός της Τζανίν Αντόνι, έργα των Γιώργου Χατζημιχάλη, Βόλφαννγκ Λάιμπ, Λουίζα Λάμπρι, Ρέητσελ Γουάιτρηντ και η συγκλονιστική εγκατάσταση του Κριστιάν Μπολτάνσκι «Ο ακριβής χρόνος (για την Μπία Ντάβου)». Με το φεγγάρι ως μόνη πηγή φωτός στο δωμάτιο οι φιγούρες δημιουργούν μια ονειρική αίσθηση στο χώρο, συνεπώς προτείνουμε ως ιδανικές μέρες για να δείτε το έργο τις Πέμπτες που η έκθεση μένει ανοικτή μέχρι τις 22.00.
Σχεδόν απέναντι, μέσα στην υπαίθρια αποθήκη του σταθμού του ΗΣΑΠ του Θησείου, ο Πάβελ Μπούχλερ έχει τοποθετήσει μια ηχητική εγκατάσταση με τίτλο «Ο Πύργος», που αναφέρεται στο ομώνυμο μυθιστόρημα του Κάφκα, ενώ λίγο πιο χαμηλά, στον πεζόδρομο της Ερμού, η Βάνα Ξένου εκθέτει την εγκατάσταση «Axis Mundi, Έρως- Θάνατος, Νυμφών Κοιμητήριο», που περιλαμβάνει όλα όσα αναφέρει ο τίτλος της.
Στο Ίδρυμα Μελίνα Μερκούρη (Πολυγνώτου 9-1, Πλάκα) ο λιβανέζικης καταγωγής Φουάντ Ελκούρυ παρουσιάζει τη φωτογραφική εγκατάσταση «1982», που αποτελείται από ενσταντανέ που ο ίδιος τράβηξε τη χρονιά της ισραηλινής εισβολής στη Βυρηττό κατά το δεκαπενταετή εμφύλιο πόλεμο του Λιβάνου.
Στη δεύτερη αίθουσα παρουσιάζεται η βιντεοπροβολή της Τουρκάλας Γκιουλσούν Καραμουσταφά «Μνήμη μιας πλατείας όπως διακρίνεται από το εσωτερικό ενός σπιτιού», διάρκειας 17’40’’ (για όποιον αντέξει τις θερμοκρασίες κατάψυξης που επιτυγχάνει το ερκοντίσιον της αίθουσας).
Στην Ένωση Πτυχιούχων Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών, (Θόλου 19Α και Πανός) ο ισραηλινής καταγωγής Μάικλ Μπλουμ ανασυνθέτει δύο δωμάτια του σπιτιού της Σαφιγιέ Μπεχάρ και παραθέτει ένα βίντεο όπου ο εγγονός της Μελίκ Τοτονζού, αρχιτέκτων στο Σικάγο, μιλάει για τη σπουδαία προσωπικότητα της γιαγιάς του.
Ο Κωστής Βελώνης έχει έναν περίεργο τρόπο να ξαφνιάζει εκείνους που παρακολουθούν την πορεία του, ενσωματώνοντας ποπ στοιχεία και προεκτάσεις στα έργα του. Αυτά συχνά αποκαλύπτουν μια ρομαντική μελαγχολία κι ένα είδος πικρού χιούμορ που δεν ενδιαφέρεται να αποβάλει τα ψήγματα σαρκασμού που περιέχει. Όλα αυτά τα συστατικά υπάρχουν και στη σύνθεσή του με τίτλο «Μικρά ξύλινα καθίσματα και η γυναίκα των ονείρων του», εμπνευσμένη από τον έρωτα του Ηρώδη Αττικού για τη σύζυγό του Ασπασία Ρηγίλλη.
Στην τρίτη αίθουσα του κτιρίου, ο Πολωνός Πάβελ Αλτχάμερ δημιουργεί ένα ανοιχτό ατελιέ όπου κατασκευάζει ένα γλυπτό με μοντέλο τη βοηθό του Ματέα και συγχρόνως γυρίζει ένα βίντεο καταγράφοντας τη γένεσή του.
Στα Τουρκικά Λουτρά (Κυρρήστου 8) εκτός από την ηχητική εγκατάσταση του Στηβ Ρόντεν εκτίθενται ακουαρέλες της Σίλκε Όττο-Κναπ, το ίδιο το κτίριο όμως που έχει αναπαλαιωθεί σχετικά πρόσφατα είναι εκείνο που κλέβει την παράσταση.
Στο χώρο της Ρωμαϊκής Αγοράς, ο Ιρανός Υ. Ζ. Κάμι παρουσιάζει μια εγκατάσταση με μικρά κομμάτια μαρμάρου που διαγράφουν στο έδαφος κύκλους διαφόρων διαστάσεων και πάνω τους είναι χαραγμένα αποσπάσματα από ποιήματα του Ιρανού μυστικού ποιητή του 13ου αι. Τζαλαλουντίν Ρουμί.
Όσο για την πρόσοψη του κτιρίου του University of Indianapolis (Μάρκου Αυρηλίου 5 και Κυρρήστου, στους Αέρηδες), ο Νορβηγός Περ Μπάκλεϊ τοποθέτησε φωτογραφίες από παλιότερο πρότζεκτ του στην Τοσκάνη.
Η εγκατάσταση του Γιάννη Κουνέλη στο χώρο της Αρχαίας Αγοράς, τουλάχιστον μέχρι τη στιγμή που γράφτηκαν αυτές οι γραμμές, δεν είχε τοποθετηθεί στη θέση της, λόγω του ότι βρέθηκαν αρχαία κατά τη διάρκεια της μικρής ανασκαφής που χρειάστηκε για το στήσιμό της.
3°
