Open House Athens: Η γιορτή της αρχιτεκτονικής

O δημοφιλής διεθνής αρχιτεκτονικός θεσμός Open House, ξεκίνησε στο Λονδίνο το 1992 και φέτος είναι η 10η χρονιά που πραγματοποιείται στην Αθήνα, μετατρέποντας την πόλη σε ένα τεράστιο μουσείο, με εκθέματα τα ίδια της τα κτίρια. Η σημαντική αυτή επέτειος γιορτάστηκε πανηγυρικά με νέες συμμετοχές - εμβληματικά κτίρια που για πρώτη φορά άνοιξαν τις πόρτες για να υποδεχθούν τους φανατικούς οπαδούς του Open House. 

Είχαμε την ευκαιρία να επισκεφθούμε μερικά από αυτά, να τα φωτογραφίσουμε και να ξεναγηθούμε στους χώρους από τους ευγενέστατους εθελοντές οι οποίοι με ιδιαίτερη επιτυχία διαχειριζόντουσαν την εντυπωσιακά μεγάλη προσέλευση κόσμου αλλά ήταν και επαρκώς καταρτισμένοι για την ιστορία και την αρχιτεκτονική του κτιρίου που είχαν αναλάβει να εκτελέσουν χρέη ξεναγού.

Open House Athens 2024: Επισκεφθήκαμε μερικά από τα πιο εμβληματικά κτίρια της Αθήνας

Αρχιτεκτονικό Γραφείο (Λεωφ. Βασιλίσσης Σοφίας 4) - Πολυκατοικία Πεσμαζόγλου

Στο σημείο αυτό βρισκόταν η οικία Μιαούλη, η οποία κατεδαφίστηκε και στη θέση της κτίστηκε το 1893, σε σχέδια του Ε. Τσίλλερ, η πρώτη πολυκατοικία της Αθήνας που αποτέλεσε μία από τις μεγάλες οικοδομές "εκμετάλλευσης", με βασική επιδίωξη την ενοικίαση πολυτελών, διαμερισμάτων σε ξένους που είχαν εγκατασταθεί για μικρό χρονικό διάστημα στην Αθήνα. Ιδιοκτήτης ήταν ο τραπεζίτης Ιωάννης Πεσμαζόγλου (1857 - 1906), εξ ου και το όνομα με το οποίο ήταν γνωστή η πολυκατοικία. Η πολυκατοικία διέθετε μοντέρνα στοιχεία για την εποχή, όπως θέρμανση αλλά και ανελκυστήρα (ο δεύτερος που τοποθετήθηκε σε κτίριο της Αθήνας) και όλα τα διαμερίσματα ήταν ψηλοτάβανα, με ύψος ορόφου 4.5 περίπου μέτρα. 

Μέχρι το 1961, στο κτίριο αυτό στεγάστηκε η Αμερικανική Πρεσβεία.

Η δυτική πτέρυγα (επί της οδού Ηρώδου του Αττικού) κατεδαφίστηκε στις αρχές της δεκαετίας του '60 και στη θέση της ανεγέρθηκε πολυώροφο κτίριο, όπου στεγάζονται τα γραφεία της Αντιπροσωπείας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην Αθήνα, ενώ η ανατολική, παραμένει ως αυτοτελής πολυκατοικία.

Λίγα λόγια για την οικογένεια Ι. Πεσμαζόγλου

Η Αλεξάνδρα Πεσμαζόγλου, κόρη του Ιωάννη Πεσμαζόγλου και της Ειρήνης Μιαούλη και σύζυγος του Μιχαήλ Μελά, πούλησε στα τέλη της δεκαετίας του '40 μέρος του 4ου ορόφου σ'έναν γνωστό της ζωγράφο, τον Γιώργο Μωραϊδη, φίλο του αρχιτέκτονα Αρη Κωνσταντινίδη (1913-1993), ο οποίος και ανέλαβε τα σχέδια του διαμερίσματος. Κατά την διάρκεια των εργασιών, γνωρίστηκε με την κόρη της ιδιοκτήτριας, την Ναταλία Μελά (1923-2019), την μετέπειτα διάσημη γλύπτρια, με την οποίαν παντρεύτηκαν το 1951. Οταν η Ναταλία αποφοίτησε από την ΑΣΚΤ έφτιαξε το εργαστήριό της στον τελευταίο όροφο του κτιρίου, ενώ λίγα χρόνια αργότερα, το μετέφερε στον πίσω ακάλυπτο χώρο, εκεί όπου ήταν ένας παλιός στάβλος ενός σπιτιού, με έξοδο στην οδό Μουρούζη.

Σήμερα, στην πολυκατοικία Ι. Γ. Πεσμαζόγλου στεγάζεται το αρχιτεκτονικό γραφείο του Γιώργου Τσολάκη, καθώς επίσης και η Πρεσβεία της Αυστρίας.

Ιστορικό Υφαντουργείο του Συλλόγου Εκπαιδεύσεως Νεανίδων (Αμαλίας 38)

Το κτίριο ανήκει σ' ένα κτιριακό συγκρότημα, με τέσσερεις πτέρυγες, που καταλαμβάνει ένα ολόκληρο τετράγωνο και κτίστηκε το 1878, σε σχέδια του αρχιτέκτονα Νικολάου Λύσιππου και χορηγία του Α. Συγγρού, σε οικόπεδο που παραχωρήθηκε από τον Δήμο της Αθήνας. Στο κτίριο αυτό στεγάζονταν οι σχολές και τα εργαστήρια του "Συλλόγου Κυριών Υπέρ της Γυναικείας Παιδεύσεως". 

Ο εν λόγω Σύλλογος, πρώτο γυναικείο σωματείο στην Ελλάδα, ιδρύθηκε το 1872 με σκοπό την εκπαίδευση και την απασχόληση απόρων γυναικών με βασική μέριμνά του τη δημιουργία εργαστηρίων χειροτεχνημάτων. Ανάμεσα στους μεγάλους ευεργέτες είναι η βασίλισσα Ολγα, ο Ανδρέας Συγγρός, ο Απόστολος Αρσάκης, η Ευφροσύνη Κασαββέτη κά. 

Εκεί κατασκευάζονταν «εγχώριοι θαυμαστοί τάπητες, παραπετάσματα και άλλα όμοια υφάσματα», τα οποία είχαν λάβει επαίνους και τιμητικές διακρίσεις στην Ελλάδα και το εξωτερικό και είχαν βραβευθεί στην πρωτοποριακή Παγκόσμια Εκθεση της Βιέννης (1873). Στόλιζαν, μεταξύ άλλων, τα βασιλικά διαμερίσματα αλλά και αίθουσες του ξενοδοχείου Μεγάλη Βρετανία. Oπως ακούσαμε δε, η βασίλισσα Ολγα, στα εγκαίνια των εργαστηρίων του Συλλόγου, είχε φορέσει ένα μεταξωτό φόρεμα που είχαν υφάνει οι κοπέλες της σχολής.

Στο Νοσοκομειακό Εκπαιδευτήριο του Συλλόγου κατάρτιζαν νοσηλεύτριες, έως το 1884, έτος ίδρυσης του Νοσοκομείου Ευαγγελισμού και την εκεί λειτουργία της Σχολής Αδελφών Νοσοκόμων.

Το 1972, ο "Σύλλογος Κυριών Υπέρ της Γυναικείας Παιδεύσεως" μετονομάστηκε σε "Σύλλογο Εκπαιδεύσεως Νεανίδων" (ΣΕΝ). 

Σήμερα, τμήμα του κτιρίου στεγάζει το New York University, ενώ στον χώρο του υφαντουργείου, γίνονται σεμινάρια υφαντικής και φιλοξενείται μία μουσειακή συλλογή αργαλειών, εξαρτημάτων υφαντουργίας αλλά και χειροτεχνημάτων. Ανάμεσα σ' αυτούς, ο μεγαλύτερος αργαλειός που διασώζεται στην Ευρώπη, κατασκευής των αρχών του 20 αιώνα.

Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης (Μ.Ι.Ε.Τ.), Θουκιδίδου 13

Ενα από τα λίγα επανομείναντα κτίρια της οθωμανικής περιόδου. Είναι ένα λιθόκτιστο κτίριο με εσωτερική αυλή. Η πρώτη οικοδομική του φάση χρονολογείται στο 1701 και κατοικείται από οικογένεια Τούρκων. Εικάζεται δε ότι στο παρόν κτίριο κατοίκησε, μετά την Επανάσταση και για ένα διάστημα ο Αντιβασιλέας Άρμανσπεργκ. 

Το 1837, στο κτίριο μεταφέρθηκε, από την περιοχή του Ψυρρή, το ξενοδοχείο «Ευρώπη», το πρώτο που λειτούργησε στην Αθήνα, υπό την διεύθυνση του ζεύγους Καζάλη και είχε στεγαστεί το 1834, στο αρχοντικό της οικογένειας Οριγώνη στην οδό Αγ. Ελεούσης. Το 1840 το κτίριο αγοράστηκε από την οικογένεια Αλ. Κοντόσταυλου και έμεινε στην κατοχή της για 100 περίπου χρόνια. Κατά την διάρκεια των χρόνων στέγασε διαδοχικά το 2ο Γυμνάσιο (1852-1880), το Φρουραρχείο Αθηνών (1881) και το Κακουργιοδικείο (1890-1910) και μετά την Καταστροφή, πρόσφυγες. 

Το 1959 περιήλθε στην ιδιοκτησία της Εθνικής Τράπεζας και το 1975, μετά από πρόταση του Μανώλη Κάσδαγλη, που υποστηρίχτηκε από τον Παντελή Πρεβελάκη, αποφασίστηκε να στεγάσει το Μορφωτικό Ιδρυμα, γεγονός που έγινε εφικτό το 1984, αφού προηγήθηκε η αποκατάσταση του κτιρίου. 

Το Μ.Ι.Ε.Τ συστήθηκε τον Απρίλιο του 1966, επί Διοικήσεως Γεωργίου Μαύρου, στο πλαίσιο του εορτασμού των 125 χρόνων από την ίδρυσή της, με σκοπό την «ανάπτυξη των Γραμμάτων, των Καλών Τεχνών και της Επιστήμης» και αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους πολιτιστικούς φορείς στην Ελλάδα. Η ουσιαστική δράση του άρχισε το 1974, μετά την αποκατάσταση της Δημοκρατίας, μια και λόγω της Χούντας της 21ης Απριλίου είχε διασαλευτεί η τάξη του Ιδρύματος και τα αρχικά στελέχη (Ι. Κακριδής, Π. Πρεβελάκης, Λ. Πολίτης. Α. Βλάχος, Κ. Τσάτσος) είχαν απομακρυνθεί δια της βίας. 

Εκτός από τις εκδόσεις του, οι οποίες διακρίνονται για την υψηλή ποιότητά τους και την εύστοχη επιλογή των τίτλων, η προσφορά του Μ.Ι.Ε.Τ. επεκτείνεται, ποικιλοτρόπως, στους τομείς των επιστημών και των καλών τεχνών. 

Το 1995, η Ακαδημία Αθηνών απέμεινε στο Μ.Ι.Ε.Τ. το Αργυρό Μετάλλιο για την συνολική προσφορά του στην πνευματική ζωή του τόπου «ότι επί τριάκοντα έτη την επιστήμην, τας καλάς τέχνας και τα γράμματα εξόχως προάγει, εκδόσεσί τε, εκθέσεσι και μεταφράσεσι, πολλού λόγου αξίων έργων».

Παλαιό Χρηματιστήριο (Πεσμαζόγλου 1)

Εκλεκτικιστικό κτίριο, αγνώστου αρχιτέκτονα, με αναγεννησιακά στοιχεία και εντυπωσιακή διακόσμηση, τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό του, το οποίο οικοδομήθηκε την δεκαετία του 1880. Στέγασε από το 1891 έως το 1934 το Χρηματιστήριο Αθηνών, το οποίο ιδρύθηκε στην Αθήνα το 1876. Συνδέθηκε δε με τα χρόνια της οικονομικής αναγέννησης του νεότερου ελληνικού κράτους, κατά την περίοδο της διακυβέρνησης της χώρας από τον Χαρίλαο Τρικούπη. 

Αρχικά, το κτίριο ήταν ορατό από τις οδούς Πεσμαζόγλου και Σοφοκλέους (με είσοδο επί της Σοφοκλέους), αλλά λόγω των ρυμοτομικών αλλαγών που έγιναν στην περιοχή τον 19ο αιώνα και της ανέγερσης της Τράπεζας Κοσμαδόπουλου, το 1926, αποκλείστηκε στο βάθος της αυλής της και χρειάστηκε ν' ανοιχθεί μία νέα είσοδος, προς την οδό Πεσμαζόγλου.

Το 1904, η Επιτροπή Χρηματιστηρίου έδειξε έντονο ενδιαφέρον αγοράς του κτιρίου, ιδιοκτησίας του Κωνσταντίνου Βούλτσου, αλλά η πώληση δεν τελεσφόρησε. Το 1905, το κτίριο περιήλθε στην κυριότητα του Αλεξάνδρου Σούτσου ο οποίος το ενοικίασε στο Χρηματιστήριο έναντι 550 δρχ./μήνα. Παρ 'όλες τις προσπάθειες, το Χρηματιστήριο δεν κατάφερε να το αγοράσει και το 1918 το κτίριο πέρασε στην ιδιοκτησία της Ασφαλιστικής Εταιρείας "ΠΡΟΝΟΙΑ".

Οι απαιτήσεις της εποχής αλλά και η αύξηση των μελών του Χρηματιστηρίου έκαναν επιτακτική την ανάγκη εύρεσης μίας νέας στέγης. Από το 1920 άρχισε να μεθοδεύεται η ανέγερση ιδιόκτητου κτιρίου επί της οδού Σοφοκλέους 10, όπου στις 19 Δεκεμβρίου 1934 μεταφέρθηκαν οι εργασίες του Χρηματιστήριου.

Το παλαιό κτίριο απαξιώθηκε και οι διάφορες μετασκευές κατέστρεψαν ένα μεγάλο μέρος από το γύψινο και ζωγραφικό διάκοσμό του. Για ένα διάστημα, χωρίς κανέναν απολύτως σεβασμό στην ιστορία αλλά και την αρχιτεκτονική του, μετατράπηκε σε χώρο πώλησης τροφίμων του συνεταιρισμού των υπαλλήλων της Εθνικής και της Κτηματικής Τραπέζης (δεκαετία του '50). Το σύνολο του γραπτού διάκοσμου καλύφθηκε με υπόλευκο χρώμα, ενώ ο περίγυρος από τις ραφιέρες, τις βιτρίνες και τα ψυγεία των προϊόντων. Το μόνο που την γλύτωσε ήταν ο Ερμής, στην οροφή.

Ευτυχώς, η λειτουργία αυτή σταμάτησε στα τέλη της δεκαετίας του '70 και το κτίριο, μετά από διαπραγματεύσεις με την Εθνική Τράπεζα, περιήλθε στην κυριότητα του Χρηματιστηρίου Αξιών Αθηνών, με δικαίωμα πρώτης προτίμησης της Τράπεζας σε περίπτωση πώλησής του. Εγιναν εντατικές εργασίες αποκατάστασης, από ειδικευμένους τεχνίτες, πάνω στην μελέτη του καθηγητή του Πολυτεχνείου, αρχιτέκτονα κ. Ιωάννη Κίζη, ο οποίος σεβάστηκε όλες τις φάσεις κατασκευής του. Σήμερα, το κτίριο ανήκει στην Εθνική Τράπεζα της Ελλάδας και χρησιμοποιείται για πολιτιστικούς σκοπούς.

Η αίθουσα συνεδριάσεων του Παλαιού Χρηματιστηρίου (διαστάσεων 17,50X15,50 μ.) είναι υπέροχα στολισμένη με παραστάδες, ιωνικά επίκρανα, διακοσμητικά αετώματα με ανθέμια καθώς και Καρυάτιδες, ανά ζεύγη, οι οποίες δίνουν την εντύπωση ότι επιθεωρούν τον χώρο. 

Στο υπόγειο του κτιρίου, βρίσκεται ένα από τα πολλά πηγάδια που υπάρχουν στο κέντρο της Αθήνας, το οποίο έχει, ακόμη και τώρα εξίμιση μέτρα νερό. Επίσης, μία καταπακτή που κατά την διάρκεια της Κατοχής οδηγούσε από τον δρόμο στο εσωτερικό του κτιρίου, όπου λειτουργούσε παράνομο τυπογραφείο της Αντίστασης. 

Το κτίριο αυτό - κόσμημα με την μοναδική αρχιτεκτονική παρουσία, τη σπάνια ποιότητα του διακόσμου και την ωραιότητα του μεγάλου, θεατρικού και επιβλητικού εσωτερικού χώρου, έχει κηρυχθεί διατηρητέο μνημείο, από την 1η Εφορεία Νεωτέρων Μνημείων του Υπουργείου Πολιτισμού. 

Γερμανικό Αρχαιολογικό Ινστιτούτο (Χαριλάου Τρικούπη 3 & Φειδίου 1)

Το παράρτημα του Γερμανικού Αρχαιολογικού Ινστιτούτου στην Αθήνα ιδρύθηκε το 1874, και είναι το δεύτερο, μετά τη Ρώμη, παράρτημα εξωτερικού του Γ.Α.Ι. Στεγάζεται στο τριώροφο μέγαρο, εξαιρετικό δείγμα του όψιμου κλασικισμού, που οικοδομήθηκε το 1887, σε τμήμα του πρώην κήπου της οικίας Prokesch von Osten, σε σχέδια του Ερν. Τσίλλερ και χρηματοδότηση του Ε. Σλήμαν. Aρχικά, είχε δύο ορόφους και μία σχεδόν τετράγωνη κάτοψη. Το 1899 πουλήθηκε, από τους κληρονόμους του Σλήμαν, στο γερμανικό κράτος.  

Αμέσως μετά την αγορά του κτιρίου και με αφορμή την 25η επέτειο του Ινστιτούτου της Αθήνας αλλά και τη στενότητα χώρου της βιβλιοθήκης, κτίστηκε η μεγάλη αίθουσα της βιβλιοθήκης, σε σχέδια του Wilhelm Dorpfeld. Δύο δωρικοί κίονες βρίσκονται στην επέκτασή της, ενώ στις υπέροχες οροφογραφίες κυριαρχούν γεωμετρικά πλαίσια με φυτικά θέματα, αιωρούμενες μορφές καθώς και διάφορα ζώα.    

Η βιβλιοθήκη φιλοξενεί 80.000 περίπου τόμους που περιλαμβάνουν όλους τους τομείς της μελέτης της αρχαιολογίας - με ισχυρότερο αυτών την αρχαιολογία της Ελλάδος από την Εποχή του Χαλκού, έως την Υστερη Αρχαιότητα, και πάνω από 150.000 φωτογραφικά ντοκουμέντα, από τα 150 χρόνια δραστηριοποίησης του Ινστιτούτου στην Ελλάδα.

Το κτίριο, από την αρχή, δεν προοριζόταν μόνο ως τόπος εργασίας, αλλά και διαβίωσης. Οι υπηρεσιακοί διευθυντές είχαν τα υπηρεσιακά τους διαμερίσματα στους πάνω ορόφους μέχρι το 1974 και δεν ήταν λίγες οι φορές που οργανώνονταν διάφορες κοινωνικές εκδηλώσεις, όπως βραδιές χορού και παραστάσεις Καραγκιόζη.

Κατά την διάρκεια των χρόνων, έγιναν πολλές προσθήκες, όπως ένας επιπλέον όροφος, καθώς επίσης οικοδομήθηκε ένα διώροφο κτίριο, προς την πλευρά της Χαρ. Τρικούπη, προκειμένου να φιλοξενούνται οι υπότροφοι.

Στον τελευταίο όροφο, προβάλλουν έντονα, πάνω στην κιτρινωπή πρόσοψη οι βαθυκόκκινες ορθογώνιες επιφάνειες, τα δε μπαλκόνια με τα χυτοσιδηρά κιγκλιδώματα έχουν τα μοτίβα που χρησιμοποιούσε συχνά ο Τσίλλερ (δελφίνια, κύκνους). Πανέμορφα είναι και τα κιγκλιδώματα της μαρμάρινης σκάλας, με την ξύλινη κουπαστή, στο εσωτερικό του κτιρίου, η οποία οδηγεί στους πάνω ορόφους. Εντύπωση δε προκαλούν τα χωρία από την αρχαιότητα που αναγράφονται κάτω από τις οροφές, στο κέντρο του άνω μέρους των τοίχων του ισογείου και του πρώτου ορόφου.

Ανάμεσα στα σημαντικότερα έργα του Γερμανικού Ινστιτούτο συγκαταλέγονται οι ανασκαφές στον Κεραμεικό στην Αθήνα, στην Τύρινθα, στο Καλαπόδι, στην Αρχαία Ολυμπία, στο Ηραίο της Σάμου. Ο Κολοσιαίος Κούρος από το Ηραίο της Σάμου με αποκαταστημένο ύψος 4.80μ., περίπου είναι ένα από τα πιο εντυπωσιακά ευρήματα των ανασκαφών του Ινστιτούτου στην Ελλάδα.

Το κτίριο του Ινστιτούτο θεωρείται κτήριο ιστορικής αξίας και το 1972 κηρύχθηκε διατηρητέο.

Athens Flair Hotel (συμβολή οδών Διδότου & Δελφών)

Eνα βραβευμένο, στην κατηγορία Luxury Concept Hotel στα World Hotel Luxury Awards 2023 ξενοδοχείο, 6 πολυτελών δωματίων, που στεγάζεται στο νεοκλασικό κτίριο με την πυκνή κάτοψη και πλούσιο διάκοσμο, στη συμβολή των οδών Διδότου και Δελφών, το οποίο οικοδομήθηκε την περίοδο 1880-1889, σε σχέδια του Θεόφιλου Χάνσεν. 

Κατά την δεκαετία του 1940, αποτέλεσε κατοικία της ηθοποιού Ελλης Λαμπέτη και του αμερικανού συζύγου της, συγγραφέα, Φρέντερικ Γουέικμαν. Το κτίριο ανακαινίστηκε και μετατράπηκε σε ξενοδοχείο το 2023, από τον αρχιτέκτονα Δημήτρη Σαγώνα και την ομάδα του, DS-Architects.

Κατά την διάρκεια των εργασιών, βρέθηκαν διάφορα έπιπλα (ένας ξύλινος καθρέφτης, πολυθρόνες, έπιπλο μπάνιου), τα οποία αναπαλαιώθηκαν και έχουν τοποθετηθεί στους χώρους υποδοχής ή στα δωμάτια. Το 1985 το κτίριο χαρακτηρίστηκε από το Υπουργείο Πολιτισμού, ως έργο τέχνης, χάρη στην αρχιτεκτονική του αξία.

Ατελιέ οδού Κυκλάδων και οικία Σπιτέρη (συμβολή οδών Κυκλάδων & Κεφαλληνίας)

Η κατοικία-ατελιέ του σπουδαίου τεχνοκριτικού & ιστορικού τέχνης Τώνη Σπιτέρη (1910-1986) και της συζύγου του, Ιωάννας Σπιτέρη (1920-2000), η οποία υπήρξε μία σημαντική γλύπτρια, αποτελεί ένα συγκρότημα δύο κτιρίων. Το ζεύγος, αρχικά κατοικούσε στο γωνιακό κτίσμα, κατασκευασμένο στις αρχές του 20ου αιώνα.

Η ιστορία του ατελιέ, αντιπροσωπευτικό δείγμα μοντέρνας αρχιτεκτονικής, ξεκίνησε το 1955, όταν το ζεύγος Σπιτέρη, ανέθεσε στον αρχιτέκτονα Αριστομένη Προβελέγγιο την κατασκευή ενός μικρού ατελιέ, δίπλα στο σπίτι τους.

Ο Α. Προβελέγγιος με σπουδές στην Ελλάδα και στην Γαλλία, είχε συνεργαστεί με τον γνωστό αρχιτέκτονα Le Corbursier, η επιρροή του οποίου είναι εμφανής στη δουλειά του και στο συγκεκριμένο κτίριο.    

Τις επόμενες δεκαετίες το κτήριο αφέθηκε, ερήμωσε και κινδύνευσε με κατεδάφιση. Το 2006 αγοράστηκε από τον αρχιτέκτονα Διονύση Σοτοβίκη, ο οποίος όχι μόνο το γλύτωσε από το γκρέμισμα, αλλά το ανακατασκεύασε/ανακαίνισε, δίνοντάς του την ευκαιρία να συνεχίσει να υπάρχει σαν ένας χώρος σύγχρονης έκφρασης, χωρίς ν' αλλοιωθεί η αρχική του αίσθηση. Ο κος Σοτοβίκης διατήρησε τα αρχικά υλικά  μ' έναν τρόπο ώστε να είναι εμφανείς οι επιλογές του Προβελέγγιου αλλά και ο χρόνος που πέρασε μέσα απ'αυτά. Μ' έναν δε ιδιαίτερα ευρηματικό τρόπο, ενοποίησε τα δύο κτίρια, μέσω ενός μαγικού περάσματος που είναι μία... ντουλάπα, η οποία βρίσκεται στο υπνοδωμάτιο του ατελιέ, συνεπίπεδη με την ντουλάπα που βρισκόταν στην κύρια κατοικία.