Milton Glaser 1929-2020: Πέθανε ο θρύλος του graphic design

Γεννήθηκε και πέθανε την ίδια μέρα, 26 Ιουνίου, μετά από 91 χρόνια. Η είδηση του θανάτου του Milton Glaser, ενός εκ των τελευταίων θρύλων του graphic design του 20ού αιώνα, διαδόθηκε αστραπιαία με έκτακτες ειδοποιήσεις. Η αιτία θανάτου του, σύμφωνα με τη σύζυγό του, Shirley, ήταν εγκεφαλικό. Ήταν ο άνθρωπος που σχεδίασε το πιο διάσημο λογότυπο μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, το περίφημο Ι ❤ New York, το ψυχεδελικό πόστερ του Bob Dylan, το σήμα της DC Comics, την ετικέτα της Brooklyn Brewery. Ήταν ο πρώτος σχεδιαστής οπτικής επικοινωνίας που έλαβε το 2009 το βραβείο National Medal of the Arts από τα χέρια του 44ου προέδρου των ΗΠΑ Μπαράκ Ομπάμα. Ήταν ένας χαρισματικός δημιουργός που κατάφερε σε έναν κόσμο που κυριαρχεί ο οπτικός θόρυβος να τον ομορφύνει επινοώντας πάντα πολύχρωμους, ευρηματικούς τρόπους.

Milton Glaser 1929-2020: Η ιστορία του ανθρώπου που άλλαξε το graphic design

Ο Milton Glaser γεννήθηκε στις 26 Ιουνίου 1929 στο Μπρονξ της Νέας Υόρκης. Ένα παιδί ουγγροεβραίων μεταναστών που μεγάλωσε βλέποντας τον πατέρα του, Eugene, να καθαρίζει και να ράβει ρούχα, και τη μητέρα του, Eleanor Bergman, να καθαρίζει το σπίτι. Ένας έφηβος που πριν σπουδάσει μουσική και τέχνη στο Μανχάταν, θα μάθει να ζωγραφίζει δίπλα στους καλλιτέχνες Raphael και Moses Soyer. Αλλά η στιγμή που θα του αλλάξει τη ζωή είχε έρθει λίγο καιρό νωρίτερα, όταν ένας μεγαλύτερος ξάδερφός του σχεδίασε ένα πουλί σε μια χαρτοσακούλα. «Ξαφνικά συνειδητοποίησα πως με ένα μολύβι μπορείς να δημιουργήσεις ζωή» είχε εκμυστηρευτεί για εκείνα τα δευτερόλεπτα, το 2014, μιλώντας στο περιοδικό Time και προσθέτοντας πως «εκείνη ακριβώς τη στιγμή, κατάλαβα με τι θα ασχολούμουν στη ζωή μου». Κι αν απέτυχε να μπει στο Pratt Institute, πέτυχε να αλλάξει την αμερικανική αισθητική που έμελλε να κυριαρχήσει στον υπόλοιπο κόσμο.

Το 1954, σε ηλικία 25 ετών, o Milton Glaser γίνεται βασικό μέλος των Push Pin Studios μαζί με τους Reynold Ruffins, Seymour Chwast και Edward Sorel, επιστρέφοντας από την Μπολόνια όπου σπούδασε στο πλευρό του ζωγράφου Giorgio Morandi. Η πρωτοποριακή έκδοση «The Push Pin Graphic» που έφτανε στα χέρια φίλων και πελατών απέρριπτε τους παραδοσιακούς τρόπους εικονογράφησης, δημιουργώντας νέους κανόνες για την τυπογραφία, τοποθετώντας στο επίκεντρό της αναφορές από την επικαιρότητα, την καθημερινή ζωή και την ποπ κουλτούρα και επαναπροσδιορίζοντας την έννοια της μοντέρνας επικοινωνίας για τις επόμενες δεκαετίες. Τόσο επιδραστικά ώστε να γίνει σημείο αναφοράς και παράδειγμα διδασκαλίας στις επόμενες γενιές σχεδιαστών οπτικής επικοινωνίας ή η «Βίβλος» του graphic design. Και να βρει τη θέση της σε μερικά από τα μεγαλύτερα μουσεία του κόσμου, όπως το Λούβρο.

Το 1968, αντιπροτείνοντας έναν άλλο πνευματικό βιότοπο για τους αναγνώστες της Νέας Υόρκης θα ιδρύσει το περιοδικό New York, μαζί με τον Clay Ferker, διευθύνοντάς το καλλιτεχνικά για εννιά χρόνια μέχρι το 1977. Το έντυπο που αντιπαρατάχθηκε στο The New Yorker, μίλησε με μια άλλη γλώσσα για τη ζωή, τον πολιτισμό, την πολιτική και το στιλ στην «Πόλη των Πόλεων». Κι έγινε το λίκνο της Νέας Δημοσιογραφίας, εμπιστευόμενο πένες όπως αυτή του Tom Wolfe, του Jimmy Breslin και της Nora Ephron.

Σε αυτή την περίοδο, θα εγκαταλείψει τα Push Pin Studios το 1973 και θα ιδρύσει το δικό του στούντιο, ένα χρόνο αργότερα, το Milton Glaser Inc. Και το 1984, θα συνεργαστεί με τον Walter Bernard εγκαινιάζοντας την εταιρία WBMG, που ανέλαβε τον σχεδιασμό αλλά κι επανασχεδιασμό περισσότερων από 50 επιδραστικών περιοδικών κι εφημερίδων, σε όλο τον κόσμο: την Washington Post και το ESPN στις ΗΠΑ, τη La Vanguardia στην Ισπανία, την O Globo στη Βραζιλία, τη L’ Express στη Γαλλία και δεκάδες άλλους τίτλους.

Ψυχεδέλεια όπως πολύ τέλεια: Το πόστερ για τον Bob Dylan
Με διαστάσεις 24 x 36 εκατοστά, σε μια περίοδο που η πιο ενδεδειγμένη λύση για το promo ενός μουσικού ήταν η φωτογραφία, ο Milton Glaser σχεδίαζε ένα ψυχεδελικό πορτρέτο του Bob Dylan, πατώντας στη φιγούρα-αυτοπορτρέτο του Marcel Duchamp, για το «Greatest Hits» άλμπουμ του το 1967 κι αντανακλώντας το κίνημα της flower power εποχής. Σήμερα υπολογίζεται πως περισσότερες από 6 εκατομμύρια αφίσες βρίσκονται σε σπίτια και χώρους εργασίας με τον ίδιο να ευθύνεται για τη δημιουργία περισσότερων από 400 πόστερ για δεκάδες επιχειρήσεις και πολιτισμικά αγαθά.

I ❤ NY: Η ιστορία πίσω από το λογότυπο που έγινε σύμβολο
Xρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά το 1975 προκειμένου να προωθήσει τον τουρισμό, σε μια περίοδο που η Νέα Υόρκη δεν ήταν και στα καλύτερά της. Το λογότυπο «Ι ❤ NY» έγινε στα χρόνια που ακολούθησαν ένα παγκόσμιο σύμβολο. Η κόκκινη καρδιά αντί για τη λέξη «love» αμέσως έγινε αναγνωρίσιμη σε όλο τον κόσμο.

Επηρέασε σε καθοριστικό βαθμό τον σχεδιασμό γραφικών παγκοσμίως, έγινε t-shirt, κούπα, ομπρέλα, αναμνηστικό που βρέθηκε στα χέρια εκατομμυρίων τουριστών και σήμερα είναι ένα από τα πιο αναγνωρίσιμα οπτικά δημιουργικά που μπορεί να αντιληφθεί κανείς, ενώ η δημοφιλία του εκτινάχθηκε ακόμα περισσότερο μετά τις τρομοκρατικές επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου του 2001.

[[{"fid":"542661","view_mode":"default","fields":{"format":"default","alignment":""},"type":"media","field_deltas":{"8":{"format":"default","alignment":""}},"link_text":null,"attributes":{"class":"media-element file-default","data-delta":"8"}}]]

Μαθήματα οπτικής επικοινωνίας
O Milton Glaser βλέποντας αυτό που δεν μπορούσαν να διακρίνουν οι υπόλοιποι έβαλε το coolness στη διαφήμιση τσαλακώνοντας τις αυστηρές, ρεαλιστικές, απεικονίσεις της εποχής με τα αφηγηματικά κι εξειδικευμένα σχέδιά του. Οι art nouveau επιρροές του, οι γερμανικές ξυλογραφίες, οι κινεζικές υδατογραφίες, τα καρτούν των 30s και η πρώιμη αμερικανική ζωγραφική γίνονταν ένα στο μυαλό του. Με δικά του λόγια; «Είμαστε όλοι γεννημένοι με ιδιοφυΐα. Είναι σαν τη νονά μας. Αλλά αυτό που συμβαίνει στη ζωή είναι ότι σταματάμε να ακούμε τις εσωτερικές μας φωνές και δεν έχουμε πλέον πρόσβαση σε αυτήν την εξαιρετική ικανότητα να δημιουργούμε ποίηση».

«Το πραγματικό ζήτημα δεν είναι το ταλέντο ως ανεξάρτητο στοιχείο, αλλά το ταλέντο σε σχέση με τη θέληση, την επιθυμία και την επιμονή. Το ταλέντο χωρίς αυτά τα πράγματα εξαφανίζεται και ακόμη και μέτριο ταλέντο με αυτά τα χαρακτηριστικά μεγαλώνει» είχε πει. Και η άποψή του για την επικοινωνία θα μπορούσε να συνοψιστεί σε μια από τις διασημότερες σκέψεις του: «Ο σχεδιασμός είναι να επικοινωνείς καθαρά με όποιο μέσο μπορείς να ελέγξεις ή να διευθύνεις».

«Δεν αισθάνομαι 90. Ακόμα δουλεύω σε καθημερινή βάση και τίποτα δεν θα μπορούσε να με ευχαριστήσει περισσότερο» είχε γράψει ο ίδιος έναν χρόνο πριν ακριβώς συνοδεύοντας τη φωτογραφία γενεθλίων του.