Σοβιετική αρχιτεκτονική: Spacepop

Εντάσσονται στη σοβιετική αρχιτεκτονική γραμμή που επικράτησε κατά τις δεκαετίες ’70 και ’80 και αποδεικνύουν ότι οι (ανώνυμοι) αρχιτέκτονες της ύστερης κομουνιστικής εποχής υιοθέτησαν το μοντερνισμό συμπληρώνοντάς τον με φουτουριστικά στοιχεία και «έμπλεξαν» την αρχιτεκτονική με την τέχνη, επηρεασμένοι από τη Ρωσική Πρωτοπορία. Η εμμονή των Ρώσων με την κατάκτηση του διαστήματος, στο πλαίσιο του Ψυχρού Πολέμου, μάλλον δεν άφησε αδιάφορη την αρχιτεκτονική της εποχής. Όγκοι που μοιάζουν ουρανοκατέβατοι, μεγαλοκατασκευές σε ένα απόλυτα ήρεμο φυσικό τοπίο, «ιπτάμενα αντικείμενα», κτήρια με στοιχεία αναμφισβήτητα διαστημικά. Παρουσιάζουμε 25 χαρακτηριστικά δείγματα. It’s the final countdown!

25) Κυκλικά σπίτια στη Μόσχα

Το συγκεκριμένο κτίστηκε το 1979, το δίδυμο αρχικό αδελφάκι του έξι χρόνια νωρίτερα. Εσωτερική διάμετρος: 155 μέτρα, διαμερίσματα: 912.

24) Ιστορικό και εθνογραφικό Μουσείο στο Σουλαϊμάν, κοντά στην πόλη Ος, στο Κιργιστάν

Κτίστηκε το 1978. Στην ουσία μια τσιμεντένια αψίδα φράζει την είσοδο μιας σπηλιάς. Αρχικά προοριζόταν να λειτουργήσει ως εστιατόριο.

23) Ξενοδοχείο «Sport», Ταλίν, Εσθονία

Κτίστηκε το 1980 με σκοπό να φιλοξενήσει τους αθλητές και τους καλεσμένους των Ολυμπιακών Αγώνων (στο Ταλίν πραγματοποιούνταν οι ιστιοπλοϊκοί αγώνες). Σύμφωνα με τα αρχικά σχέδια, θα έπρεπε να μοιάζει με ένα τεράστιο πλοίο που στο «κατάστρωμά του» θα διέθετε εστιατόριο.

22) Σιδηροδρομικός σταθμός Dubulty, Λετονία

Βρίσκεται στη Γιούρμαλα, μια πόλη-θέρετρο με εξοχικά, εμφανίστηκε το 1977 στους εορτασμούς για τα 100 χρόνια του σοβιετικού σιδηροδρόμου, και στο σχήμα μοιάζει με κύμα.

21) Περίπτερο στο έδαφος της Έκθεσης για τα Οικονομικά Επιτεύγματα στην Τασκένδη, Ουζμπεκιστάν

Ένα από τα περίπτερα υπερβολοειδούς κατασκευής, με ενιαίο εσωτερικό εκθεσιακό χώρο. Δεν υπάρχει σήμερα.

20) Κινηματογράφος-θέατρο «Russia» στο Ερεβάν, Αρμενία

Λειτούργησε το 1975 κι διέθετε δύο αίθουσες.

19) Μουσείο Λογοτεχνίας και Μνήμης Khmel’nitsky, Σεπετόβκα, Ουκρανία

Αφιερώθηκε στο συγγραφέα Νικολάι Οστρόφσκι. Το γιγαντιαίο δακτυλίδι, φτιαγμένο με κόκκινο σμάλτο, πατάει πάνω σε πέντε τεράστιες κολόνες. Συμβολίζει το στεφάνι που αφιερώνεται στη μνήμη του συγγραφέα, ενώ οι κολόνες τα χέρια όσων θαυμάζουν το ταλέντο του…

18) Θερινό θέατρο στο πάρκο Dnepropetrovsk, Ουκρανία

Κτήριο που μοιάζει με κοχύλι. Κτίστηκε το 1978 και υπήρξε η μεγάλη ατραξιόν του πάρκου.

17) Αθλητικό και συναυλιακό συγκρότημα «Amalir» στο Ερεβάν, Αρμενία

Το τεράστιο πολυλειτουργικό κτήριο εγκαινιάστηκε το 1983 στο λόφο Tsitsernakaberd, βορειοδυτικά του Ερεβάν. Η αίθουσα διαγωνισμών μπορούσε να φιλοξενήσει 5000 άτομα και βρισκόταν πάνω από το λόμπι, με το οποίο συνδεόταν με ένα σύστημα από κυλιόμενες σκάλες. Η δεύτερη αίθουσα προοριζόταν για 1300 θεατές. Ένα σύστημα περιστροφής επέτρεπε την αύξηση χωρητικότητας των αιθουσών. Το ερώτημα πάντως βασανίζει ακόμα τους επισκέπτες του κτηρίου: μοιάζει με λουλούδι ή με έντομο;

16) Ρωσική Ακαδημία Επιστημών, Μόσχα

Για την κατασκευή του χρειάστηκαν 20 χρόνια. Ολοκληρώθηκε το 1994. Το κεντρικό κτήριο διαθέτει 23 ορόφους και την εποχή που σχεδιάστηκε ήταν μοναδικό για τη Μόσχα. Τα διακοσμητικά στοιχεία, φτιαγμένα από γυαλί και μέταλλο, στο πάνω τμήμα της κατασκευής, έγιναν το σύμβολό του, ονομάστηκαν από τους ντόπιους «Χρυσοί Εγκέφαλοι» και έδωσαν τροφή για τη δημιουργία διαφόρων θρύλων.

15) Ρεστοράν «Pearl», Μπακού, Αζερμπαϊτζάν

Το ανοιχτό περίπτερο, που χτίστηκε στη δεκαετία του '60, σώζει τους ντόπιους από τους καύσωνες. Το σχέδιο ήταν μάλλον επιτυχές, αφού δέκα χρόνια μετά χτίστηκε πανομοιότυπο καφενείο στη Φρούνζε (Μπισκέκ), την πρωτεύουσα της Κιργιζίας. Και τα δύο ήταν εμπνευσμένα από τις κατασκευές του ισπανού αρχιτέκτονα Φέλιξ Καντέλα.

14) Μουσείο προς τιμήν του Ilya Chavchavadze, Κβαρέλι, Γεωργία

Το μουσείο του γεωργιανού ποιητή σχεδιάστηκε από έναν πρωτοπόρο της σοβιετικής αρχιτεκτονικής, τον Victor Georvenadze, και πρωτολειτούργησε το 1979. Οι λευκές σπείρες του, τοποθετημένες δίπλα σε μια εκκλησία του 11ου αιώνα, μοιάζουν πραγματικά με κατασκευή εξωγήινων.

13) Ξενοδοχείο «Olympia», Ταλίν, Εσθονία

Ο πύργος των 28 ορόφων με τα 405 δωμάτια άνοιξε το 1980. Μοιάζει με συναρμολόγηση κύβων διαφόρων μεγεθών.

12) Κεντρικό Ινστιτούτο Ερευνών Ρομποτικής και Κυβερνητικής, Αγία Πετρούπολη

Ένα από τα πιο διάσημα σοβιετικά κτήρια, με οδοντωτό πύργο.

11) Πρεσβεία της ΕΣΣΔ στην Αβάνα, Κούβα

Ένα εντυπωσιακό σύμβολο της χώρας στο έδαφος της «αδελφής» Κούβας. Κατασκευάστηκε το 1985.

10) Ξενοδοχείο «Salyut», Κίεβο, Ουκρανία

Κατασκευάστηκε το 1984. Στο πάνω μέρος τους διαθέτει εστιατόριο. Ένα δεύτερο εστιατόριο βρίσκεται στο δεύτερο όροφο, ενώ στο υπόγειο υπάρχει χώρος στάθμευσης.

9) Περιφερειακό θέατρο προς τιμήν του Ντοστογιέφσκι, Νόβγκοροντ, Ρωσία

Κατασκευάστηκε το 1987. Αφαιρετική σύνθεση με στοιχεία της αρχαίας ρωσικής αρχιτεκτονικής στη σύγχρονη ερμηνεία τους.

8) Ξενοδοχείο «Tarelka», Ντόμπαϊ, Ρωσία

Σαν να «προσγειώθηκε» στην πλαγιά του βουνού Mussa-Achitara, σε ύψος 2.250 μέτρων, δίπλα στο δημοφιλές χιονοδρομικό κέντρο. Διαθέτει μόλις τρία δωμάτια και ένα λόμπι. Μπορεί να αποσυναρμολογηθεί σε δεκαέξι τμήματα ή να μεταφερθεί με ελικόπτερο αλλού, χωρίς να αφήσει το παραμικρό ίχνος.

7) Περιφερειακό θέατρο στο Γκρόντνο, Λευκορωσία

Το θέατρο χτίστηκε μεταξύ 1977 και 1984 για να γίνει πραγματικό σύμβολο της πόλης. Η κεντρική αίθουσα μπορεί να φιλοξενήσει 800 θεατές. Θα μπορούσε να το παρομοιάσει κανείς με κάστρο.

6) Κέντρο αναψυχής και αποκατάστασης «Druzhba» («Φιλία»), Γιάλτα, Ουκρανία

Χτίστηκε σε συνεργασία Σοβιετικών και Τσεχοσλοβάκων αρχιτεκτόνων και μπορούσε να στεγάσει 400 πολίτες στην ακτή της Κριμαίας. Η θέα από τα παράθυρα είναι θαυμάσια. Χάρη στην ασυνήθιστη αρχιτεκτονική του, πρωταγωνίστησε και στον κινηματογράφο και συγκεκριμένα στην ταινία «Resident Evil: Retribution» του 2012, όπου υποτίθεται πως ήταν πρώην σοβιετική στρατιωτική βάση στην Καμτσάτκα.

5) Κρεματόριο στο Κίεβο, Ουκρανία

Έργο του Αμπράμ Μιλέτσκι, που σχεδίασε και το ξενοδοχείο «Salyut». Ο ευφάνταστος συνδυασμός των τόξων δεν κρύβει τη θλιβερή λειτουργία του κτηρίου. Εξακολουθεί να δείχνει πρωτοποριακό, ακόμα και σε σύγκριση με τα έργα πολλών διάσημων σημερινών αρχιτεκτόνων.

4) Το Σπίτι των Σοβιέτ, Καλίνινγκραντ, Ρωσία

Δύο ορθογώνιοι πύργοι και ενωμένοι με καλυμμένα περάσματα: άρχισε να χτίζεται το 1970 στο χώρο του πρώην κάστρο του Konigsberg. Το 21 ορόφων κτήριο συχνά αποκαλείται «ένα θαμμένο ρομπότ», γιατί μοιάζει πραγματικά με το κεφάλι ενός ρομπότ.

3) Κτήριο του Υπουργείου Αυτοκινητοδρόμου, Τιφλίδα, Γεωργία

Το πρωτοποριακό συγκρότημα βρίσκεται σε μια απότομη πλαγιά, πάνω από τον ποταμό Kura. Τρεις κάθετοι πύργοι συνδέονται με οριζόντια διώροφα συγκροτήματα. Το κτήριο ολοκληρώθηκε το 1975. Ο αρχιτέκτονας ήθελε το μπετόν να καταλαμβάνει όσο το δυνατόν λιγότερο χώρο στο έδαφος, ώστε να υπάρχει βλάστηση. Σήμερα ανήκει στην Τράπεζα Gerogian.

2) Εκθεσιακό συγκρότημα «Belexpo», Λευκορωσία

Το ένδοξο αυτό κτήριο κατασκευάστηκε το 1989 και έγινε ένα από τα πιο γνωστά παραδείγματα της λευκορωσικής αρχιτεκτονικής, μοιάζοντας με ένα ανοιχτό λουλούδι. Οι εσωτερικοί χώροι φτάνουν τα 4500 τ.μ. και δεν έχουν καμία κολόνα ή δοκάρι.

1) Το Παλάτι των Τελετών, Τιφλίδα, Γεωργία

Αριστούργημα του σοβιετικού μοντερνισμού, ανεγέρθηκε το 1985. Είναι ένας πραγματικός ναός, αν και στερείται τα απαραίτητα στοιχεία άσκησης θρησκευτικής λατρείας. Το κτήριο αγοράστηκε από έναν επιχειρηματία της χώρας, ο οποίος τελικά θάφτηκε εκεί το 2008.