Aναγνώστες ρωτούν για το Rethink Athens

Η βραβευμένη μελέτη του αρχιτεκτονικού γραφείου ΟΚRΑ «One Step Beyond» στον αρχιτεκτονικό διαγωνισμό Rethink Athens ευελπιστεί να αλλάξει το πρόσωπο και τη λειτουργία του κέντρου της πόλης, επηρεάζοντας τη δική μας ζωή. Την ημέρα ανακοίνωσης των αποτελεσμάτων, μέσω του site της A.V., η «Φωνή της Αθήνας» ζήτησε από τους άμεσα ενδιαφερόμενους, τους ίδιους τους Αθηναίους, να στείλουν ερωτήσεις για τη μελέτη – η ανταπόκριση ήταν μεγάλη. Τις υποβάλαμε στο Ίδρυμα Ωνάση,στο οποίο ανατέθηκε από την πολιτεία (ΥΠΕΚΑ, ΥΠΑΝΥΠ, Δήμο Αθηναίων και Περιφέρεια Αττικής) να διοργανώσει και να χρηματοδοτήσει τον ευρωπαϊκό αρχιτεκτονικό διαγωνισμό, και αυτό μας έστειλε τις απαντήσεις. Δημοσιεύουμε κάποιες από αυτές.

Ως γνωστόν, κάτω από την πλατεία Ομονοίας υπάρχει η είσοδος στους σταθμούς μετρό και ηλεκτρικού, η οποία καταλαμβάνει όλο τον υπόγειο χώρο της πλατείας. Πώς ακριβώς θα δενδροφυτευθεί λοιπόν η πλατεία Ομονοίας, όπως δείχνει το σχέδιο; Παναγιώτης Τσιμπιρίδης

Έχει μελετηθεί διεξοδικά η δυνατότητα φύτευσης πάνω στην πλατεία Ομόνοιας; Δεδομένου ότι και πρόχειρες προσπάθειες φύτευσης αποδείχθηκαν προβληματικές; Lefteris Michaloutsos, Architect Α.U.Th.

Είναι γνωστό ότι η δυνατότητα φύτευσης μεγάλων δέντρων στην οροφή του σταθμού της πλατείας της Ομονοίας είχε αμφισβητηθεί τα προηγούμενα χρόνια. Η πρόσφατη ευρωπαϊκή εμπειρία δείχνει ότι έχει πλέον αναπτυχθεί τεχνογνωσία σε αυτή την κατεύθυνση. Η βραβευμένη λύση έχει προτείνει συγκεκριμένες τεχνικές για την αντιμετώπιση του προβλήματος, οι οποίες έπεισαν την κριτική επιτροπή, που αποτελείτο από διεθνούς κύρους μέλη, ότι αυτό είναι εφικτό. Άλλωστε, το γραφείο OKRA θεωρείται ειδικό σε τέτοιες παρέμβασης. Μάλιστα ο μελετητής δεν φυτεύει απλώς δέντρα, αλλά τα διαχειρίζεται με τέτοιο τρόπο ώστε η σκιά τους να εξασφαλίζει και την καλύτερη δυνατή περιβαλλοντική άνεση, ακόμη και πτώση της θερμοκρασίας τους καυτούς μήνες του καλοκαιριού κατά 2 με 3 βαθμούς Κελσίου.

Η βραβευμένη πρόταση περιλαμβάνει την πεζοδρόμηση και φύτευση κατά μήκος της οδού Πανεπιστημίου, ενός από τους κεντρικότερους δρόμους της Αθήνας. Ποιες ρυθμίσεις θα γίνουν και πώς θα αλλάξουν οι οδικοί άξονες της περιοχής προκειμένου να εκτονωθεί το έντονο κυκλοφοριακό πρόβλημα που θα δημιουργηθεί στην περιοχή; Μαριάννα Π., Φοιτήτρια ΤΑΜ, ΠΘ

Πεζοδρομώντας την Πανεπιστημίου, θα προκληθεί ασφυκτική κίνηση στις κάθετες οδούς και στους κοντινούς γενικότερα δρόμους. Πώς προτίθεστε να διαχειριστείτε το πρόβλημα αυτό; Ελένη Βαρειά

Ποιες κυκλοφοριακές ρυθμίσεις αναμένεται να υπάρξουν στη Σταδίου, στην Ακαδημίας και στην ευρύτερη περιοχή; 2. Πότε αναμένεται να αρχίσουν οι εργασίες; Λεωνίδας Ασημακόπουλος

Είναι αυτονόητο ότι δεν θα προχωρούσε ποτέ μια τέτοια μελέτη χωρίς την κατάλληλη συγκοινωνιακή μελέτη. Μια μελέτη που λαμβάνει υπόψιν όλα τα προβλήματα του κέντρου και βέβαια τη νέα δυναμική που θα δημιουργήσει η ανασυγκρότησή του. Μάλιστα, ο σχεδιασμός θα είναι τέτοιος ώστε να υπάρξει καλύτερη ροή αυτοκινήτων και πέρα από την περιοχή παρέμβασης. Η παρέμβαση στηρίζεται στην αποτροπή της διαμπερούς κυκλοφορίας από το κέντρο, με ταυτόχρονη ενίσχυση της δημόσιας συγκοινωνίας, του περπατήματος και της χρήσης ποδηλάτου. Η κυκλοφοριακή μελέτη έχει προβλέψει την καλή εξυπηρέτηση της πρόσβασης με δημόσια και ιδιωτικά μέσα μεταφοράς, αλλά ο στόχος είναι όλοι «οι δρόμοι να οδηγούν στον κέντρο» μόνο για όσους έχουν προορισμό το κέντρο. Για την κυκλοφορία των λεωφορείων, των ΙΧ αυτοκινήτων και των ταξί προβλέπονται πολλές ρυθμίσεις, ανάμεσα στις οποίες ένας δακτύλιος κυκλοφορίας για ιδιωτικά μέσα μεταφοράς που θα συνδέει τη Σταδίου και την Ακαδημίας, καθώς και σύστημα λειτουργικής εξυπηρέτησης κτιρίων προσαρμοσμένο στις ανάγκες τους (συγκοινωνιολόγους). Συγκεκριμένα, η ροή των αυτοκινήτων στην οδό Σταδίου, σε κατεύθυνση από Πειραιώς προς Φιλελλήνων, δεν θα αλλάξει. Θα αντιστραφεί όμως η πορεία της οδού Ακαδημίας, που θα παραλαμβάνει την κίνηση από την Βασ. Σοφίας και θα την οδηγεί, από την οδό Χαλκοκονδύλη, προς δυτικές και βόρειες κατευθύνσεις. Ομοίως θα αντιστραφεί η πορεία της Αγίου Κωνσταντίνου, που θα στρέφει την κίνηση στην οδό Γ΄ Σεπτεμβρίου. Ένας μικρός δακτύλιος για τα ΙΧ και τα ταξί θα επιτρέπει τη σύνδεση της Ακαδημίας και της Σταδίου από τις οδούς Εμμ. Μπενάκη και Αμερικής. Οι ρυθμίσεις αυτές και άλλες που προγραμματίζονται στην ευρύτερη περιοχή μπορούν να επιτρέψουν, σύμφωνα με εμπεριστατωμένες κυκλοφοριακές μελέτες, ακόμα καλύτερη ροή της κίνησης από τη σημερινή σε αυτούς και στους γειτονικούς δρόμους.

Σύμφωνα με το στόχο που έχει τεθεί, οι μελέτες θα ολοκληρωθούν το καλοκαίρι του 2013 και με χρηματοδότηση από κοινοτικά κονδύλια τα έργα προβλέπεται να αρχίσουν την Άνοιξη του 2014 και να ολοκληρωθούν ως το τέλος του 2015.

Πώς θα κατορθωθεί να εξαλειφθούν τα πλέον προβληματικά στοιχεία του κέντρου (λαθρομετανάστες/ ναρκομανείς/ άστεγοι) για να μπορέσει να υλοποιηθεί με επιτυχία το αρχιτεκτονικό σχέδιο One Step Beyond; Θεοδώρα Μοίρα

Πεζοδρομώντας έναν αθηναϊκό δρόμο δεν είναι σαν να τον παραδίδουμε και αυτόν στην ερημιά και στους τοξικομανείς; Σε περίοδο ένδειας γιατί η πολιτεία πρέπει να μαζέψει τόσα χρήματα για μια πεζοδρόμηση; Ιωάννα Στρουμπούλη

Είναι εξαιρετικά σημαντικό να γίνει ξεκάθαρο ότι το σχέδιο θα χρηματοδοτηθεί με κοινοτικούς πόρους. Συγκεκριμένα θα εκμεταλλευτούμε το ΕΣΠΑ, που αφορά στην ανταγωνιστικότητα των πόλεων: με τις μελέτες σωστά καταρτισμένες και ώριμες, η Αθήνα θα έχει την ευκαιρία να αντλήσει χρήματα για να πετύχει τη μεγάλη αλλαγή. Δεν αποστερούνται χρήματα του κράτους από άλλους τομείς για την επένδυση αυτή. Γι’ αυτό και είναι τεράστια η ευκαιρία για την πόλη μας.

Όσον αφορά την παρέμβαση, την περιορίζει και την παρερμηνεύει η έννοια της πεζοδρόμησης. Το Rethink Athens κάνει πολλά περισσότερα και πέρα από αυτό: Η μεγάλη αυτή παρέμβαση για την ανασυγκρότηση του κέντρου της Αθήνας με άξονα την Πανεπιστημίου σχεδιάστηκε έτσι ώστε να φέρει πάλι τη ζωντάνια στο κέντρο της πόλης, για όλες τις ώρες της μέρας και το μεγαλύτερο μέρος της νύχτας, αποθαρρύνοντας τις σκοτεινές πτυχές της. Η αντιμετώπιση των κοινωνικών προβλημάτων του κέντρου απαιτεί βέβαια και άλλες συνδυασμένες ενέργειες, για τις οποίες αναμένεται να ληφθεί μέριμνα, αφού κανείς δεν θέλει να υπάρχουν άστεγοι ή ναρκομανείς σε καμιά γειτονιά της πόλης, αλλά οφείλουμε να βρούμε λύσεις στέγασης, φροντίδας και αντιμετώπισης των προβλημάτων τους για να ενσωματωθούν ξανά στην κοινωνία. Σε κάθε περίπτωση το Ίδρυμα Ωνάση διερευνά τις δυνατότητες και με ειδική μελέτη για τη δημιουργία των συνθηκών που θα επιστρέψουν την επιστροφή των κατοίκων και της επιχειρηματικότητας στην πόλη. Και ας λησμονούμε πως και οι ίδιοι οι πολίτες πρέπει να αναλάβουμε τις ευθύνες μας να προστατεύσουμε και υπερασπιστούμε το νέο ελπιδοφόρο τοπίο που θα δημιουργηθεί στο κέντρο. Αυτή είναι η πιο βασική συνθήκη για να πετύχει το σχέδιο: η στήριξη και αγάπη των πολιτών.

(Από Κώστας forever)

1) Όσοι ασχολούμαστε με το κέντρο και έχουμε μελετήσει την υπόθεση του Rethink Athens, θεωρούμε ότι για την «απόλυτη» επιτυχία του προγράμματος πρέπει να ενσωματωθεί και η πεζοδρόμηση της οδού Αθηνάς, ώστε ένα νέο τρίγωνο (περιπάτου και αναψυχής) να προέκυπτε μέσα στο ήδη υπάρχον εμπορικό τρίγωνο και να γινόταν ταυτόχρονα και μια ενοποίηση των 3 σπουδαίων πλατειών της Αθήνας. Απ’ όσο φαίνεται στο σχέδιο του πρώτου βραβείου, τόσο μέσα από σχέδια της νέα Ομόνοιας όσο και μέσα από σχέδια γενικής διαμόρφωσης της μελλοντικής πόλης, η οδός Αθηνάς μετατρέπεται σε πεζόδρομο... Τελικά αυτή η προοπτική ισχύει όπως φαίνεται από τις μακέτες; 

Η μετατροπή της οδού Αθηνάς σε πεζόδρομο έχει συζητηθεί στο παρελθόν, αλλά δεν αποτελεί μέρος των κυκλοφοριακών ρυθμίσεων του Rethink Athens. Η σημερινή κίνηση αυτοκινήτων στην οδό Αθηνάς, που είναι περιορισμένη και εξυπηρετεί καλά τα καταστήματα του εμπορικού κέντρου, θεωρείται επιθυμητή. Ο στόχος είναι το κέντρο της Αθήνας να διατηρήσει τις ζωντανές εμπορικές λειτουργίες του, όπως είναι αυτές που αναπτύσσονται κατά μήκος της οδού Αθηνάς.

2) Το πρώτο βραβείο δίνει μια εικόνα της μελλοντικής Πανεπιστημίου, της πλατείας Δικαιοσύνης και της Ομόνοιας, ωστόσο δεν καλύπτει σχεδιαστικά όλη την ανασυγκρότηση και κυρίως τα κομμάτια της Αμαλίας, της πλατείας Συντάγματος, των Χαυτείων και της Πατήσιων. Θα προκύψουν μελλοντικά σχέδια από το σύνολο της ανάπλασης ώστε να έχουμε μια πλήρη εικόνα;

Το πρώτο βραβείο ανταποκρίνεται πλήρως στις ανάγκες της πρωτεύουσας περιοχής παρέμβασης του διαγωνισμού, όπως αυτή είχε οριστεί στην προκήρυξη. Οι περιοχές στις οποίες αναφέρεστε αποτελούν μέρος της δευτερεύουσας περιοχής, για την οποία έχουν υποβληθεί τυπολογικές προτάσεις. Η εφαρμογή τους θα εξειδικευθεί στη φάση της οριστικής μελέτης, όπως προβλεπόταν.

3) Περιλαμβάνονται «τοπόσημα» όσον αφορά τις πλατείες; Οι μελέτες που βλέπουμε θα εξελιχθούν ή αυτή είναι η τελική τους μορφή; Η ανασυγκρότηση θα αγγίξει την περιοχή της Σταδίου και κυρίως της Αχαρνών, που είχε ενταχθεί στο πρόγραμμα Αθήνα-Αττική 2014 της Τίνας Μπιρμπίλη;

Η ανασυγκρότηση του κέντρου με άξονα την Πανεπιστημίου εκτείνεται ως το όριο της οδού Σταδίου. Η οδός Αχαρνών δεν περιλαμβάνεται στο πρόγραμμα αυτό, αλλά ευρύτερες παρεμβάσεις στις γειτονικές περιοχές συνεχίζουν να αποτελούν αντικείμενο μελέτης από φορείς της πολιτείας σε διάφορες κλίμακες. Οι οριστικές μελέτες θα εξετάσουν αναλυτικά τη μορφή των παρεμβάσεων και είναι πιθανό να γίνουν μερικές αλλαγές, αλλά στην περιοχή αυτή υπάρχουν ήδη αρκετά τοπόσημα που μπορούν να αναδειχθούν καλύτερα.

4) Θα υπάρξει κτιριακή αναβάθμιση και αναβάθμιση προσόψεων των κτιρίων, ειδικά στην απόληξη της Πανεπιστημίου, που υπάρχει μεγάλο πρόβλημα στην κατάσταση του κτιριακού αποθέματος;

Σ’ ένα σημείο αναφέρεται η μελέτη για τη δημιουργία «θεάτρου των 1.000 δωματίων στα κενά κτίρια» στην Πανεπιστημίου, μιλώντας για πολιτιστικές εκδηλώσεις. Το πρόβλημα είναι όμως ότι κλείνουν συνεχώς καταστήματα και όχι η έλλειψη πολιτιστικών χώρων. Πώς θα βοηθηθούν αυτά; Γιώργος Αναστασίου

Η αναβάθμιση των κτιρίων που ανήκουν σε ιδιώτες είναι έργο παράλληλο με εκείνο του σχεδιασμού του δημόσιου χώρου και θα κινηθεί εκ των πραγμάτων ανεξάρτητα, αλλά αναμένεται η μεγάλη αυτή παρέμβαση να κινητοποιήσει το ιδιωτικό και το δημόσιο ενδιαφέρον για την επανάχρηση και άρα την αποκατάσταση των περισσότερων κτιρίων, και ιδίως των διατηρητέων. Σε κάθε περίπτωση, το Ίδρυμα Ωνάση στο πλαίσιο των μελετών που χρηματοδοτεί, έχει την πρόθεση να αναθέσει την εκπόνηση οικονομικο-πολεοδομικής έρευνας, η οποία θα καταλήξει, σε συνεργασία με όλους τους αρμόδιους φορείς, στην επεξεργασία και πρόταση στρατηγικών θεσμικών ρυθμίσεων και μέτρων για την αστική και εμπορική αναζωογόνηση του κέντρου της Αθήνας. Στόχος είναι η προώθηση της συνεργασίας του δημοσίου με τον ιδιωτικό τομέα, η οποία θα συντελέσει στη δημιουργία αναπτυξιακών μέτρων και στοχευμένων δράσεων, ικανών να προκαλέσουν προοδευτικά, ορατά θετικά αποτελέσματα προς την εκπλήρωση του ως άνω στόχου, δίνοντας έμφαση στην προσέλκυση νέων και ανταγωνιστικών χρήσεων και λειτουργιών, στην κοινωνική συνοχή και στη στήριξη της οικονομίας και της επιχειρηματικότητας στο κέντρο της πόλης.

Το πρόγραμμα των 1.000 δωματίων, όπως έχει ονομαστεί, δεν αφορά στην τυπική ανάπτυξη πολιτιστικών χώρων. Αφορά στη δημιουργία χώρων έκφρασης, συνάντησης και δημουργίας για νέους και καλλιτέχνες, δηλαδή μια άμεση, εύκολη αναζωογόνηση μέχρι τις οριστικές χρήσεις. Έτσι η πόλη θα κατοικείται συνεχώς, ενώ θα υπάρχει και ένας νέο καμβάς έκφρασης και δημιουργίας.

Υπάρχει κάποια πρόβλεψη για την κίνηση στις οδούς που συνδέουν το κέντρο με την Αλεξάνδρας; Ενδιαφέρομαι κυρίως για κάποια ενδεχόμενη μελέτη που θα έχει γίνει σχετικά με την κυκλοφορία στην Ιπποκράτους. Δημήτριος Πλατής

Η αποτροπή της διαμπερούς κίνησης από το κέντρο της πόλης με αυτοκίνητο θα αποθαρρύνει τη δυνατότητα να «περάσουν» τα ιδιωτικά αυτοκίνητα από την Ιπποκράτους στη Σταδίου, για παράδειγμα, όπως γίνεται σήμερα, αλλά η πρόσβαση από την Αλεξάνδρας προς το κέντρο της πόλης παραμένει επιθυμητή.

Τι ακριβώς προβλέπεται να γίνει στην οδό Πατησίων, μιας και αυτό είναι κάτι που δεν διευκρινίζεται πλήρως στα σχέδια. Υπάρχει πλάνο μέχρι το σημείο του Μουσείου ή οι αναπλάσεις θα συνεχίσουν και προς Κυψέλη; Αναστασία

Η πρώτη φάση της παρέμβασης εκτείνεται στην οδό Πατησίων μέχρι την πλατεία Αιγύπτου. Δευτερεύουσες ρυθμίσεις θα γίνουν στην Πατησίων από την Αλεξάνδρας ως την Αγίου Μελετίου. Σε δεύτερη φάση το τραμ θα επεκταθεί ως τα Άνω Πατήσια.

---

 ΙΝFO

Talk of the town: Η έκθεση του Rethink Athens μετακομίζει από τη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών στο μετρό του Συντάγματος. Από τις 14/3 (εγκαίνια 19.00) ως και τις 26/3 (9.00-21.00) στον εκθεσιακό χώρο του μετρό με ελεύθερη είσοδο. Σε επιμέλεια Πάνου Δραγώνα, παρουσιάζονται το σύνολο των προτάσεων που υποβλήθηκαν στο διαγωνισμό και φυσικά η πρόταση που βραβεύτηκε.