Από τους Δωριείς μέχρι τους Αλβανούς, οι μετακινήσεις πληθυσμών δεν σταμάτησαν ποτέ. Η Ελλάδα είναι η κύρια πύλη της Ανατολής προς τη Δύση και οι ξένοι που εισέρχονται στη χώρα πολλοί. Ζητούν καταφύγιο και ανθρώπινες συνθήκες διαβίωσης, όχι στρατόπεδα συγκέντρωσης.
Το παρόν
Σύμφωνα με την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες στην Ελλάδα, υπάρχουν επτά χώροι φιλοξενίας ανηλίκων προσφύγων με συνολική χωρητικότητα 340 θέσεων. Οι χώροι αυτοί μοιράζονται σε Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Κρήτη, Μαγνησία, Κόνιτσα και Μυτιλήνη. Για τους ενήλικες υπάρχουν 3 χώροι φιλοξενίας, στο Λαύριο, στον Ξενώνα των Γιατρών του Κόσμου και σε κάποια διαμερίσματα της μη κυβερνητικής οργάνωσης Praksis στην Αθήνα. Συνολική χωρητικότητα: 455 άτομα.
Στο μέλλον
Στρατόπεδα Στην αρχή του έτους κατετέθη στη Βουλή τροπολογία για τη μετατροπή στρατοπέδων σε Κέντρα Πρώτης Υποδοχής (ΚΕΠΥ). Προτάθηκε ως η «πλέον πρόσφορη και οικονομικά συμφέρουσα λύση», καθώς «στην παρούσα φάση δεν εμφανίζεται η ύπαρξη άλλης εναλλακτικής».
Πλοία Την προμήθεια δύο πλοίων χωρητικότητας 1.000 ατόμων ως κέντρα υποδοχής μεταναστών σχεδιάζει το Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη. Σύμφωνα με πληροφορίες, το υπουργείο σκέφτεται να ενοικιάσει τα δύο πλοία από την Ολλανδία. Πρόκειται για πλοία που έχουν χρησιμοποιηθεί ως χώροι κράτησης και πληρούν τις απαραίτητες προδιαγραφές ασφαλείας.
Ελληνικό Τα κέντρα του Ελληνικού, παλιά και νέα, είναι λειτουργούσες υπηρεσίες της ΕΛΑΣ για την κράτηση αλλοδαπών, οι οποίες στο εξής θα λειτουργούν υπό την εποπτεία της νέας Υπηρεσίας Πρώτης Υποδοχής μεταναστών. Κέντρα ανακοινώθηκαν επίσης: στη Σπάρτη, στο Μερσινίδι Χίου, στη Μονάδα Πέτρου Ράλλη, στον Ασπρόπυργο, στη Βένα Ροδόπης, στο Φυλάκιο Έβρου, στο στρατόπεδο Ψαρογιάννη στην Αιτωλοακαρνανία και στο πρώην στρατόπεδο Καρωτή Έβρου. Κέντρα πρώτης υποδοχής μεταναστών θα δημιουργηθούν και στο Βαθύ Σάμου (ανηλίκων).
Υπηρεσία Πρώτης Υποδοχής
Θεσπίστηκε με το νόμο 3907/2011. Αποστολή της Υ.Π.Υ. (μεταναστών και προσφύγων) είναι η υποδοχή αλλοδαπών που συλλαμβάνονται λόγω παράνομης εισόδου ή διαμονής στην Ελλάδα, με συνθήκες που να εξασφαλίζουν την ανθρώπινη αξιοπρέπεια και τα δικαιώματά τους σύμφωνα με τις απαράβατες διεθνείς υποχρεώσεις της χώρας. Διασφαλίζει τις άμεσες βιοτικές ανάγκες τους και περιλαμβάνει σημαντικές διαδικασίες, όπως εξακρίβωση ταυτότητας, καταγραφή, ιατρικό έλεγχο και ψυχοκοινωνική στήριξη, ενημέρωση για δικαιώματα και υποχρεώσεις τους, καθώς και μέριμνα για άτομα που ανήκουν σε ευάλωτες ομάδες (ασυνόδευτα παιδιά και θύματα βασανιστηρίων). Αλλοδαποί που δεν θα συγκεντρώνουν τις προϋποθέσεις για νόμιμη παραμονή, θα απελαύνονται.
Ιmmi Grounds Το τοπίο της μακράς ελληνικής ακτογραμμής τέμνεται σήμερα ξανά από έντονες μεταναστευτικές ροές πληθυσμών. Σε μια κοιλότητά του τοποθετούμε την επέμβασή μας: ένα υπερμεγέθες Στέγαστρο, ικανό να φιλοξενήσει τη δημόσια λειτουργία της εγκατάστασης, και μια σύνθεση Tetris puzzle από εμπορευματικά containers, μετασκευασμένα για να αποτελούν χώρους προσωρινής διαμονής. Πόσο γρήγορα θα κερδίσουν άραγε οι κάτοικοί τους το παιχνίδι της κοινωνικής προσαρμογής;
Σκαλωσιά με κινητά containers Αν ήμασταν πρακτικοί, η αρχιτεκτονική για μετανάστες δεν θα απέβλεπε σε νέες κατασκευές αλλά σε ρυθμίσεις. Θα έθετε ως στόχο να μεταστρέψει τον κενό ιστό του αθηναϊκού κέντρου σε κατοικημένο χώρο. Για το λόγο αυτό, χρειάζεται εργασία που θα μετατρέψει άδεια αθηναϊκά γραφεία σε κατοικήσιμα σπίτια. Κάποια κοινοτική ρύθμιση θα ανταλλάσσει τότε εργασία με κατοικία.
Η αστική γραμμική εγκατάσταση δεν προορίζεται αποκλειστικά για μετανάστες, αλλά εν γένει για ανθρώπους που διαμένουν επί μικρό διάστημα σε χώρους της περιφέρειας πόλεων, όπως η Αθήνα. Η σκαλωσιά με τα κινητά containers σχεδιάζει την ελεγχόμενη μεταβολή και τη μετακίνηση κάθε μονάδας κατοίκησης στο εσωτερικό του συνόλου. Κάθε κατοικία σχηματίζεται από ένα ή περισσότερα containers. Μεταφέρεται με το σχετικό όχημα. Αλλάζει θέση στο εσωτερικό του τρισδιάστατου μεταλλικού σκελετού με ειδικό μηχανισμό ανέλκυσης. Κάποιος κάτοικος μετακινεί τη μονάδα του ή την ενώνει με άλλες, ακολουθώντας ειδικές κοινοτικές ρυθμίσεις.
ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ ΤΣΙΜΠΕΡΗ/ Αρχιτέκτων
Greener Grass To Greener Grass είναι ένας φορητός σταθμός υποδοχής αλλοδαπών. Με κύριο γνώμονα την όσο το δυνατόν ομαλότερη και αξιοπρεπή παραμονή των ατόμων που θα φιλοξενούνται σε αυτόν, εξασφαλίζει τη δημιουργία ατομικών μονάδων στέγασης. Παράλληλα, δημιουργούνται χώροι βασικών αναγκών πιο συλλογικού χαρακτήρα (βιβλιοθήκη, παιδικός σταθμός, χώρος λατρείας, τηλ. κέντρο κ.λπ.). Βασιζόμενο στη λογική του modulation, το Greener Grass μπορεί να στηθεί και να ξεστηθεί οπουδήποτε, ανά πάσα στιγμή. Το κόστος του είναι χαμηλό και το μέγεθός του μπορεί να ποικίλλει ανάλογα με τις εκάστοτε ανάγκες.
K&K ARCHITECTS
Κατερίνα Κοτζιά & Κορίνα Φιλοξενίδου
Eικονογράφηση: Mikru, Φωτεινή Φιλοξενίδου
LEX_ICON «Τα όρια της γλώσσας μου είναι τα όρια του κόσμου μου» (Λ. Βιντγκενστάιν). Ένα λεξικό εικόνων, αντί δώρου υποδοχής, προσφέρεται σε αντιστάθμισμα του χώρου (που λείπει). Σε συνθήκες εγκλεισμού, την αίσθηση ασφυξίας επιδεινώνει η αδυναμία λεκτικής επικοινωνίας. Το LEX_ICON είναι ένα εργαλείο, ένα επικοινωνιακό apparatus, που ενθαρρύνει την έκφραση αναγκών, συναισθημάτων και επιθυμιών, παρακάμπτοντας τα όρια της γλώσσας. Ένα εγχειρίδιο λαθραίας ελευθερίας που δημιουργεί την ψευδαίσθηση διεύρυνσης του ζωτικού χώρου, για όσο καιρό η Ευρώπη επιλέγει να αφήνει το ζήτημα σε εκκρεμότητα.
ΚΑΑΜ
Αρχιτέκτονες/ Νίκος Μοίρας - Αλέξανδρος Τσανάκας
Πολιτισμός CULTURE, KULTUR, קולטור, UTAMADUNI, КУЛЬТУРА, فرهنگ, КУЛТУРА, DIWYLLIANT, CULTURĂ, الثقافة, VĂN HÓA, संस्कृति, KULTUUR, KULTURA, КУЛТУРА, CULTURA, CU LTUUR, KULTUURI, ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ, KULTÚRA, MENNING, BUDAYA, CULTÚR, KULTÛRA, BUDAYA
ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ Ν. ΤΟΜΠΑΖΗΣ & Συνεργάτες
Α. Πλατανιώτη - Α. Καλογρίδης Αρχιτέκτονες
Ένας χώρος υποδοχής πρέπει να είναι ένα στρατόπεδο συγκέντρωσης; Μια εναλλακτική πρόταση θα μπορούσε να ήταν η μακροχρόνια μίσθωση, αντί χαμηλού τιμήματος, παλαιών εγκαταλελειμμένων κτιρίων μικρής ή μεγαλύτερης κλίμακας (παλιά ξενοδοχεία που υπολειτουργούν ή πρόκειται να κλείσουν, νεοκλασικά κτίρια, μεσοπολεμικά κτίρια κ.λπ.) σε διάφορα σημεία της Αθήνας ή και των άλλων πόλεων –στα νησιά κυρίως– όπου φθάνουν μετανάστες.
ΜΑΡΙΑ ΛΑΦΑΖΑΝΗ/ Αρχιτέκτων
Χώροι υποδοχής του Άλλου Η φυλετική βία δεν είναι μόνο λέξεις, αλλά της χρειάζεται μια λέξη: Αλλοδαπός. Αλλοδαπός: ξένος, βάρβαρος, άπιστος, ύποπτος, alien, ξεριζωμένος, άπατρις, βδελυρός, δυσώδης, άσχημος, δυσειδής, καλλιαρντός, δούλος, δουλέμπορος, επαίτης. Η λέξη αλλοδαπός είναι πολυσήμαντη, αλλά όλες σχεδόν οι σημασίες της τη συνδέουν με μια ολοένα επερχομένη απειλή. Αντικαθιστούμε τη λέξη αλλοδαπός Αλλοδαπός με τη λέξη Άλλος. Υποσχόμαστε μια άλλη σημασία στη λέξη αλλοδαπός, που δεν θα εξαφανίζει την απειλή αλλά θα την αναζητεί μέσα σε περιοχές θετικότητας, κι αυτό γιατί η απειλή δεν είναι πάντα καταστροφική. Προϋπόθεση για να σκεφτούμε θετικά τη λέξη «απειλή» είναι η απομάκρυνσή μας από το διαρκώς σκέπτεσθαι του εαυτού μας, που μας εγκαθιστά σε έναν περίφοβο χώρο. Οι περίφοβοι χώροι είναι αντικοινωνικοί και την αντικοινωνικότητά τους, εν αγνοία ήθους και με έπαρση, την ονομάζουν: έθνος, εκούσιος περιορισμός του ίδιου, της φυλής. Τους περίφοβους χώρους χαρακτηρίζει άγχος, μανιοκαταθλιπτική διαμονή και ως εκ τούτου διαστροφική ελπίδα αναμονής εθνοκτόνων ή βαρβάρων. Ο Άλλος είναι το απωθημένο Εγώ. Ο Άλλος είναι το πάθος του Εγώ. Είναι το περιθ-όριο, όπου το Εγώ παθαίνει, φθίνει, είναι ένα σύνορο ακολασίας και αταξίας, ο απαγορευμένος τόπος. Ο Άλλος είναι το εξόριστο, έκπτωτο Εγώ. Το Εγώ και ο Άλλος: o Αδάμ και η Εύα χωρίς φύλο, χωρίς φυλή. Το Δαγκωμένο Μήλο, το σύμβολο της τήξης των συνόρων. Αντικαθιστούμε τη λέξη αλλοδαπός, με τις λέξεις ξένος, φιλοξενούμενος. Η παράξενη λέξη «ξένος» συσχετίζεται με τις λέξεις φιλοξενούμενος και εχθρός. Φιλοξενία και εχθροξενία ταυτόχρονα. Το δυνατόν της φιλοξενίας θα φιλοξενεί το αδύνατον κι όλες οι κατασκευές θα πραγματοποιούν την προσωρινή διαμονή της φυγής.
Μιλήσαμε με τους επικεφαλής του παγκοσμίου φήμης βραβευμένου αρχιτεκτονικού γραφείου, Νατάσα Λιανού και Ερμή Χαλβατζή. Έχουν σχεδιάσει το νέο κτίριο της COSMΟTE TV και το The Orbit
14°
