Robin Levien: «Ο Παρθενώνας είναι ίσως το αγαπημένο μου κτήριο στον κόσμο»

Είναι ψηλός, αδύνατος και όταν συζητάει τα τεράστια μπλε μάτια του παρατηρούν τον συνομιλητή μέσα από κάτι στρογγυλά, εντελώς vintage γυαλιά. Σε κοιτάει συνέχεια στα μάτια, μιλάει όμορφα και έχει ένα γέλιο αθώο, σαν μικρού παιδιού. Είναι τόσο ευγενικός, απλός και προσιτός που δεν περνάει καν από το μυαλό η σκέψη ότι απέναντί σου στέκεται ένας από τους σημαντικότερους σχεδιαστές στον κόσμο. Ο Robin Levien εκτός από τα πάμπολλα σχεδιαστικά του κατορθώματα (για την πλειονότητα των οποίων έχει βραβευτεί), έχει να προσθέσει στο βιογραφικό του και μια ακλόνητη αλήθεια: είναι από τους ανθρώπους που συνέβαλαν στο να αποκτήσει το μπάνιο τη μορφή που έχει σήμερα. Αποφοίτησε από το Βασιλικό Κολέγιο Τεχνών το 1976 και το 1995 τιμήθηκε με τον τίτλο του Βασιλικού Σχεδιαστή. Μια διάκριση που μπορεί να κατέχουν μόνο 200 σχεδιαστές ταυτόχρονα και είναι ο σπουδαιότερος τίτλος που μπορεί να λάβει κάποιος σχεδιαστής στο Ηνωμένο Βασίλειο. Τα χρόνια που πέρασαν, έφεραν ακόμη περισσότερα βραβεία, διεθνή αναγνώριση, σχέδια που μπήκαν στην καθημερινότητά μας.

Τον γνωρίσαμε από κοντά στην εκδήλωση που έκανε η Ideal Standard στις αρχές του μήνα στο Μέγαρο Μουσικής, για να παρουσιάσει τα νέα (πολύ καινοτόμα, αλήθεια είναι) προϊόντα της. Μέσα στην κατάμεστη αίθουσα με καθηγητές, αρχιτέκτονες, δημοσιογράφους και λοιπούς καλοντυμένους, τον ξεχώριζες εύκολα από τη λιτή casual περιβολή που έντυνε μια ευγενή παρουσία. Μερικά λεπτά πριν είχε δώσει μια ομιλία με τον ανατρεπτικό τίτλο «Η εξαφάνιση του μπάνιου». Συν όλα τα άλλα αποδεικνύεται και μάγος του λόγου καταφέρνοντας να εξαφανίσει και τον παραμικρό ήχο του ακροατηρίου. Κέρδισε την απόλυτη προσοχή μιλώντας για λεπτές γραμμές, κρυμμένες γωνίες, λειτουργικότητα και έπιπλα που αποκτούν ολοένα και ελαφρότερες διαστάσεις, καταλαμβάνοντας ολοένα και λιγότερο χώρο, έως ότου… «εξαφανίζονται». Ανάμεσα σε κομψές μπανιέρες και ντελικάτους νιπτήρες, από τη νέα σειρά Tonic II, της Ideal Standard, πιάσαμε την κουβέντα.

Είσαστε βραβευμένος με το κορυφαίο βραβείο για σχεδιαστές. Τι ονειρεύεται κάποιος που ήδη έχει αγγίξει την κορυφή;

Αρέσει πολύ στους πελάτες μου οι δημιουργίες μου να βραβεύονται αλλά δεν είναι αυτός ο λόγος που σχεδιάζω. Είναι πιο σημαντικό για μένα να αρέσουν τα προϊόντα μου και να θέλει ο κόσμος να τα αποκτήσει. Τα βραβεία ανήκουν στη σφαίρα της «εμπορικότητας». Αισθάνομαι πως τώρα βρίσκομαι στην καλύτερη φάση του «παιχνιδιού» και ξέρω πώς να σχεδιάζω κάτι στο οποίο και εγώ ο ίδιος να πιστεύω αλλά να έχει και επιτυχία. Την απολαμβάνω πραγματικά αυτή τη στιγμή, και αν μπορώ να τη διατηρήσω για το υπόλοιπο της καριέρας μου, θα είμαι πολύ ευτυχισμένος.

Από τη νέα σειρά της Ideal Standard

Συνεργάζεστε με την Ideal Standard για περισσότερα από 30 χρόνια. Τι είναι αυτό που κάνει αυτή την εταιρεία τόσο «τεράστια» και την κατατάσσει στις καλύτερες τους είδους της στον κόσμο;

Η Ideal Standard κατασκευάζει κυρίως πορσελάνες, εγώ λατρεύω τις πορσελάνες κι αυτό είναι σχεδόν αρκετό για τα δικά μου δεδομένα για να την κάνει την καλύτερη στον κόσμο. Αλλά, είναι η φιλοσοφία που κρύβεται πίσω από το όνομά της και την κάνει να ξεχωρίζει από τον ανταγωνισμό. Η Ideal Standard είναι απόλυτα ικανοποιημένη ως κυρίαρχος της προσιτής αγοράς, δεν ενδιαφέρεται να μπει στον κύκλο της πολύ «χαμηλής» ή της πολύ «ακριβής» αγοράς. Το να προσφέρει υψηλό design και ποιότητα σε προσιτές τιμές, είναι αυτό που την χαρακτηρίζει. Και αυτό μου αρέσει.

Λειτουργικότητα ή στιλ; Ποιο έρχεται πρώτο στη δουλειά σας;

Η απάντηση είναι πάντα η λειτουργικότητα. Αν ένα αντικείμενο δημιουργείται με σκοπό να είναι πρακτικό, πρέπει να λειτουργεί σωστά. Δεν θα το δεχόμουν αν είχε ωραία εμφάνιση αλλά δεν έκανε τη «δουλειά». Η φιλοδοξία μου ως σχεδιαστής είναι να δημιουργώ αντικείμενα που είναι «ΛΠΟ», λειτουργικά, προσιτά και όμορφα.

Για ποια από τις δημιουργίες σας αισθάνεστε περισσότερο περήφανος;

Αυτά που σχεδιάζω θέλω να αντέχουν στο χρόνο και να διατηρούν την ομορφιά τους όσα χρόνια χρήσης κι αν τα «βαρύνουν». Γι’ αυτό νοιώθω περήφανος για τη σειρά μπάνιου Studio της Ideal Standard. Κυκλοφόρησε το 1986 και πωλείται ακόμη και σήμερα. Έχει πουλήσει περισσότερα από 10 εκατομμύρια κομμάτια.

Νιπτήρας από τη σειρά Studio

Όλοι περίμεναν με ανυπομονησία να σας ακούσουν στο Μέγαρο, στην ομιλία σας με τον απρόβλεπτο τίτλο «Η εξαφάνιση του μπάνιου». Κατά τη διάρκειά της είπατε, «όλα έχουν να κάνουν με την ελαφρότητα». Με δεδομένη αυτή σας την άποψη, ποια πιστεύετε ήταν η μεγαλύτερη στροφή που έγινε ποτέ στο χώρο της επίπλωσης μπάνιου;

Οι σημαντικότερες εξελίξεις που υπήρξαν στην επίπλωση του μπάνιου σχετίζονταν κυρίως με τις πορσελάνες. Πριν 150 χρόνια χρησιμοποιούσαν πορώδη πήλινα έπιπλα που ψήνονταν σε πολύ χαμηλές θερμοκρασίες, κάτι που τα καθιστούσε σχεδόν ακατάλληλα. Η υαλώδης πορσελάνη που ψήνεται σε πολύ υψηλές θερμοκρασίες χρησιμοποιείται σήμερα στα περισσότερα μπάνια. Η τελευταία καινοτομία στο χώρο της πορσελάνης για μπάνιο ωστόσο, ήταν να αυξήσουν την αντοχή της ώστε να μπορούν να την κάνουν ακόμη πιο λεπτή με κομψότερες γραμμές, κάτι που προσδίδει αυτήν ακριβώς την πιο «ελαφριά» αίσθηση, που είναι και η τελευταία τάση στο χώρο.

Πώς βλέπετε το μπάνιο σε 100 χρόνια από τώρα;

Καταρχήν νομίζω δεν θα υπάρχουν καν κόλλες ή αρμοί. Τα είδη υγιεινής θα είναι μια αψεγάδιαστη συνέχεια των τοίχων και των πατωμάτων. Δεν νομίζω πως αυτό μπορεί να το πετύχουμε με πορσελάνες, έτσι προβλέπω ένα άλλο, νέο υλικό, ίσως ανακυκλώσιμες ύλες εύπλαστες και εύκαμπτες που θα έχουν παρόμοια υφή με τις ρητίνες που χρησιμοποιούνται σήμερα. Επίσης τα μπάνια θα είναι «έξυπνα». Θα γνωρίζουν όλες τις προτιμήσεις σου και θα προσαρμόζονται αυτόματα σε αυτές.

Πορσελάνες από τη σειρά origin του Studio Levien

Είχατε καθόλου χρόνο να περπατήσετε στην Αθήνα; Πώς θα την περιγράφατε;

Είχα μόνο μια ώρα περίπου ελεύθερο χρόνο αλλά πρόλαβα να κάνω μια βόλτα από το ξενοδοχείο Intercontinental μέχρι τη Στέγη Γραμμάτων & Τεχνών του Ιδρύματος Ωνάση. Ο κύριος στην είσοδο μου είπε ότι αυτές τις μέρες δεν τρέχει κάποια έκθεση. Αυτό με έκανε να συνειδητοποιήσω πόσο δύσκολα είναι τα πράγματα αυτή τη στιγμή στην Ελλάδα. Στο Λονδίνο, ένας τέτοιος χώρος, αυτού του μεγέθους και βαρύτητας, δεν υπήρχε περίπτωση να μην είχε κάτι να «τρέχει». Από παλιότερα ταξίδια μου στην Αθήνα πάντως, θα την περιέγραφα ως μια σχεδόν συνηθισμένη μεγαλούπολη που επιφυλάσσει όμως και εντυπωσιακές εκπλήξεις. Ο Παρθενώνας είναι ίσως το πιο αγαπημένο μου κτήριο στον κόσμο. Ως φοιτητής είχα περάσει αμέτρητες ώρες στην Ακρόπολη. Λάτρευα να κάθομαι στην άκρη του βράχου και να χαζεύω τις καμπύλες της, την «ένταση» στις κολώνες της. Αυτή την ένταση έχω χρησιμοποιήσει και σε αρκετά σχέδιά μου, όπως σε βάση για νιπτήρα, που πρέπει να έχει φινέτσα και αισθητική, αλλά παράλληλα να δείχνει και στιβαρή.

Τι θεωρείτε «όμορφο»;

Τα κομμάτια ενός σπασμένου αμφορέα από τερακότα που έχουν διαβρωθεί από τη θάλασσα στο νησί της Καρπάθου. Απομεινάρια τέχνης που ο άνθρωπος δημιούργησε με τα χέρια του και βελτίωσε η ίδια η φύση. Τα σχήματα είναι υπέροχα από μόνα τους αλλά περικλείουν και την εξίσου υπέροχη ιδέα ότι τα πάντα κινούνται σε κύκλους. Όλες οι πορσελάνες θα μετατραπούν σε πηλό και εμείς οι άνθρωποι θα γίνουμε και πάλι πάγος στο χωροχρόνο.