Λογική και καλαισθησία

Τραπέζια που συναρμολογούνται σαν χρωματιστά παζλ, υφασμάτινα φωτιστικά με πτυχώσεις που κυματίζουν λιτές κι ανάλαφρες. Πίσω από κάθε αντικείμενο της Αλεξάνδρας Τσουκαλά  κρύβεται μια έξυπνη ιδέα.

Tο ύφασμα δεν εμπνέει μόνο τους σχεδιαστές μόδας, αλλά και τους ντιζάινερ. Τα φωτιστικά της Αλεξάνδρας Τσουκαλά έχουν κορμί από μεταλλικό σκελετό, είναι ντυμένα με αέρινα υφάσματα και μοιάζουν στο χώρο σαν κινούμενες φιγούρες. Πράγμα φυσικό, αφού πριν γίνει –όπως λέει η ίδια χωρίς αναστολές– μία «αυτοδίδακτη» ντιζάινερ, σπούδασε χορό στην Αθήνα και το Παρίσι. Από τον αρχιτέκτονα πατέρα της Άρη Κωνσταντινίδη έμαθε τη σημασία της δομής, από τη γλύπτρια μητέρα της Ναταλία Μελά τη γοητεία της φόρμας. Το 1992 δημιούργησε το προσωπικό της ατελιέ σχεδιασμού με τον εύγλωττο τίτλο “minimum”, βάζοντας την υπογραφή της σε αντικείμενα λιτά και μοντέρνα, ικανά να αντέχουν στο χρόνο και να ικανοποιούν, πάνω απ’ όλα, προσωπικές ανάγκες.

Τι σε έκανε να θέλεις να γίνεις ντιζάινερ; Είναι κάτι που δεν σχεδίασα. Μεγάλωσα σ’ ένα σπίτι με μητέρα γλύπτρια και πατέρα αρχιτέκτονα. Αυτό μου έδωσε μια παιδεία που με βοήθησε να «βλέπω». Είχα την ικανότητα να σχεδιάζω πράγματα, ένα παιχνίδι στην αρχή, που αργότερα αναπτύχθηκε μέσα από τη δουλειά. Δεν λένε, τρώγοντας έρχεται η όρεξη; 

Ποιο είναι το πρώτο αντικείμενο που σχεδίασες; Ένα φωτιστικό από σίδερο και πανί, κάμποτο λευκό.

Πιστεύεις ότι υπάρχει ελληνικό ντιζάιν; Εννοείς αν υπάρχουν Έλληνες σχεδιαστές; Και βέβαια υπάρχουν. Το θέμα είναι μετά το σχεδιασμό τι γίνεται. Αν δεν υπάρχουν ελληνικές κατασκευαστικές εταιρείες που να κάνουν την παραγωγή και την πώληση, και μάλιστα σε λογικές τιμές, τότε δεν ξέρω αν μπορούμε να πούμε ότι υπάρχει ελληνικό ντιζάιν.

Αν έκανες το ψυχογράφημα ενός δικού σου αντικειμένου, ποιο θα ήταν; Είναι χρήσιμο, η ταυτότητα του υλικού είναι αναγνωρίσιμη, δηλαδή το σίδερο φαίνεται σίδερο και δεν μιμείται άλλο υλικό. Η κατασκευή είναι εμφανής και η μορφή του αντικειμένου προκύπτει από την κατασκευή και τα υλικά. Συχνά υπάρχει κι ένα παιχνίδι – κρατώντας πάντα τον αρχικό λόγο σαν κύριο, δηλαδή να υπηρετεί την πρωταρχική ανάγκη της λειτουργίας που το γέννησε. Το χρώμα έχει απόλυτη σχέση με το σχήμα. Ξεκινώ πάντα με το λευκό. Είναι σαν το σχέδιο στη ζωγραφική. Η λειτουργία, το σχήμα, το χρώμα είναι τα στοιχεία της δημιουργίας και το επιτυχημένο ντιζάιν είναι η ισορροπία όλων αυτών. Και φυσικά και η τιμή να είναι προσιτή.

Μπορεί κανείς να διακρίνει ποια είσαι από τα αντικείμενά σου; Νομίζω, ναι. Δημιουργώ σημαίνει εκφράζω αυτό που έχω μέσα μου. Μ’ αυτή την έννοια, λοιπόν, σε κάθε αντικείμενο που σχεδιάζω υπάρχει κι ένα κομμάτι του εαυτού μου. Πώς λένε «δείξε μου το φίλο σου ή το σπίτι σου για να σου πω ποιος είσαι»; Κάτι ανάλογο θα μπορούσα να πω για τους ντιζάινερ αλλά και για τους καλλιτέχνες, «δείξε μου τι φτιάχνεις για να σου πω ποιος είσαι».

Τι είναι αυτό που σε ενοχλεί στο σύγχρονο ντιζάιν; Το ντιζάιν είναι μια διαδικασία για να επιλύει ο άνθρωπος προβλήματα. Δεν μου αρέσει λοιπόν η επιστημονική φαντασία. Μ’ ενοχλεί το παρανοϊκό, το χωρίς λόγο και σκέψη, το άβολο, το παρδαλό, το ψεύτικο, το στερημένο από ομορφιά, το άσχημο, το ασχεδίαστο, αυτό που δεν στέκει και δεν ισορροπεί, το χωρίς μέτρο, το καλάσνικοφ που γίνεται αμπαζούρ με δήθεν αντιπολεμικό μήνυμα, το τρέντι, οι ντιζάινερ που ντύνονται ντιζάινερ! Χρειάζεται πείσμα και σθένος για να αντισταθεί κανείς στον κατακλυσμό όλων αυτών των εικόνων, έτσι ώστε να μπορεί να δει τα πράγματα από την αρχή, σαν να τα ’βλεπε για πρώτη φορά. Έτσι μόνο, ελεύθερος, μπορείς να σχεδιάσεις πράγματα πρωτότυπα.

Ποια είναι η σχέση του ντιζάιν με τη μόδα; Αλληλοεπηρεάζονται. Το ντιζάιν φλερτάρει τη μόδα και η μόδα γοητεύεται από το ντιζάιν. Το ντιζάιν αρχίζει να λειτουργεί με τη λογική του πρετ α πορτέ. Γνωστοί οίκοι, π.χ. Armani, C. Lacroix, Μissoni, λανσάρουν παράλληλα με τα ρούχα τους και διακοσμητικά αντικείμενα. Συχνά επεκτείνονται και σε άλλους τομείς, όπως στην αρχιτεκτονική και στο αυτοκίνητο. Πριν άλλος σχεδίαζε σπίτια, άλλος αυτοκίνητα, άλλος φουστάνια και άλλος φωτιστικά. Τώρα όλοι ανακατώνονται σ’ όλα και δεν ξέρω αν αυτό θα βγει σε καλό. Διότι μπορεί τα κτίρια να μοιάζουν με φουστάνια και τα φουστάνια με κτίρια!

Ποια είναι η φράση που χαρακτηρίζει περισσότερο τη δουλειά σου; Η κατασκευαστική ειλικρίνεια, το λογικό, το απλό, το αυτονόητο και λίγο παιχνίδι μαζί.

Αντικείμενα της Α. Τσουκαλά θα βρείτε στα καταστήματα Οίκος,

Βed & Sofa και στο 694 4692230