Τα Μάλια βρίσκονται στον κατάλογο με τους αρχαιολογικούς χώρους υψηλής επικινδυνότητας εξαιτίας της κλιματικής κρίσης, καθώς έντονες βροχοπτώσεις έχουν προκαλέσει, την τελευταία πενταετία, πλημμυρικά φαινόμενα στον αρχαιολογικό χώρο.
Το υπουργείο Πολιτισμού έχει εντάξει στον σχεδιασμό του την υλοποίηση έργου αντιπλημμυρικής θωράκισης, προϋπολογισμού 3.360.000 ευρώ, με πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης.
Λίνα Μενδώνη: Προτεραιότητα η θωράκιση του πολιτιστικού αποθέματος της χώρας μας
«Για το Υπουργείο Πολιτισμού αποτελεί πολιτική προτεραιότητα η πρόληψη, η συστηματική παρακολούθηση και η θωράκιση του πολιτιστικού αποθέματος της χώρας μας από την κλιματική κρίση, όπως και η προστασία, η αποκατάσταση και η ανάδειξη των αρχαιολογικών χώρων, και η αναβάθμιση των υποδομών εξυπηρέτησης των επισκεπτών.
Ο επισκέψιμος αρχαιολογικός χώρος περιλαμβάνει το Μινωικό Ανάκτορο και τα ανεσκαμμένα τμήματα της αρχαίας πόλης που το περιβάλλουν. Ακραία καιρικά φαινόμενα άρχισαν να παρατηρούνται από το 2019 όταν οι έντονες πλημμύρες που έπληξαν το νησί οδήγησαν σε κατολισθήσεις και καταστροφές και στον αρχαιολογικό χώρο.
Η υλοποίηση εργασιών στερέωσης και συντήρησης κρίθηκε απαραίτητη για την προστασία των μνημείων, ενώ σε εξέλιξη είναι και το έργο αντιπλημμυρικής προστασίας με την κατασκευή εκτεταμένου αποστραγγιστικού δικτύου και την αντικατάσταση των κατεστραμμένων στεγάστρων με νέα υψηλής ανθεκτικότητας. Η κατασκευή του ανακτόρου των Μαλίων χρονολογείται στην αρχή της Πρωτοανακτορικής περιόδου.
Η ανακάλυψη αρχαιολογικού υλικού που χρονολογείται μεταξύ 1900-1700 π.Χ. ενισχύουν την υπόθεση ότι το παλάτι των Μαλίων είναι προγενέστερο αυτών της Κνωσού και της Φαιστού. Το Μινωικό Ανάκτορο των Μαλίων περιλαμβάνεται στα μινωικά ανακτορικά κέντρα που έχουμε προτείνει για τη σειριακή εγγραφή των μινωικών ανακτόρων στον Κατάλογο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO».
Η μελέτη συντήρησης και στερέωσης δομικών υλικών που ολοκληρώθηκε αφορά στα αρχιτεκτονικά κατάλοιπα του αρχαιολογικού χώρου των Μαλίων, ενός χώρου με εκτενή πολιτική, οικονομική και πολιτισμική δραστηριότητα και με διευρυμένες εμπορικές συναλλαγές.
Η μελέτη αποτυπώνει τα υλικά κατασκευής του μνημείου, περιγράφει την κατάσταση διατήρησης των επιμέρους στοιχείων του και περιλαμβάνει προτάσεις συντήρησης.
Στον αρχαιολογικό χώρο Μαλίων, το ανάκτορο δεν είναι στεγασμένο αλλά εκτεθειμένο στα καιρικά φαινόμενα, σε αντίθεση με τις ανατολικές Αποθήκες, την Κρύπτη και τη συνοικία Μ, όπου υπάρχουν επιχρίσματα και κατασκευές από εδαφικό υλικό και καλύπτονται με στέγαστρα. Σχετικά με την παθολογία, εντοπίζονται, μεταξύ άλλων, προβλήματα διάβρωσης και θραύσης λίθων, κατάρρευσης και παραμόρφωσης, βιολογικού εποικισμού.
Κατά τις έντονες βροχοπτώσεις του Νοεμβρίου του 2020, η ευρύτερη περιοχή των Μαλίων και ο αρχαιολογικός χώρος -η κεντρική αυλή του ανακτόρου, κάποιοι εσωτερικοί περίκλειστοι χώροι και χώροι που βρίσκονται σε χαμηλές στάθμες (Κρύπτη, Συνοικία Μ)- πλημμύρισαν.
Λόγω της ευδιάλυτης φύσης των υλικών και της κακής κατάστασης διατήρησης, προκλήθηκαν σημειακές καταρρεύσεις λίθων και λιθοδομών καθώς και τμημάτων των τοιχοποιιών από εδαφικό υλικό.
Στις προβλεπόμενες επεμβάσεις περιλαμβάνονται, μεταξύ άλλων, καθαρισμοί λίθων και αντιμετώπιση βιολογικών παραγόντων, συγκολλήσεις, συμπληρώσεις-σφραγίσεις, στερέωση τοιχοποιιών, συντήρηση δαπέδων.
15°
