Ευρωπαϊκές Ημέρες Πολιτιστικής Κληρονομιάς 2023: Αναλυτικό πρόγραμμα εκδηλώσεων ανά την Ελλάδα με δωρεάν είσοδο
Tο Υπουργείο Πολιτισμού γιορτάζει για 27η χρονιά τις Ευρωπαϊκές Ημέρες Πολιτιστικής Κληρονομιάς, στις 22-24 Σεπτεμβρίου 2023. Φέτος, το κοινό ευρωπαϊκό θέμα του εορτασμού είναι «Πολιτιστική Κληρονομιά και Παράδοση: Μαρτυρίες του χθες στο σήμερα». Ο εορτασμός του φετινού θέματος συνδέεται με την 20ή επέτειο από την υπογραφή της Σύμβασης για τη Διαφύλαξη της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO το 2003, σύμβαση που κύρωσε και η χώρα μας το 2006.
Η θεματική«Πολιτιστική Κληρονομιά και Παράδοση: Μαρτυρίες του χθες στο σήμερα» αναφέρεται σε πρακτικές καιδεξιότητες οι οποίες έχουν περάσει από γενιά σε γενιά και εξασκούνται ακόμη και σήμερα, συμβάλλοντας στη διατήρηση της συλλογικής μνήμης, ενισχύοντας την κοινή ταυτότητα και συνέχεια και προάγοντας ταυτόχρονα τον σεβασμό για την πολιτιστική διαφορετικότητα και δημιουργικότητα.
Οι διοργανωτές των φετινών εκδηλώσεων έχουν σχεδιάσει δράσεις με φυσική παρουσία που σχετίζονται με:
παραδοσιακούς χορούς, τραγούδια και πανηγυριώτικα έθιμα από διάφορα μέρη της Ελλάδας (κάποια από τα οποία περιλαμβάνονται στο Εθνικό Ευρετήριο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς), τεχνουργήματα λαϊκής παράδοσης, παραδοσιακές στολές και ένδυση, παραδοσιακή κουζίνα και μεσογειακή διατροφή (καθημερινά και γιορτινά εδέσματα), παραδοσιακές επαγγελματικές πρακτικές και τεχνικές(ναυσιπλοΐα, άρδευση, κόσμημα
αργυροτεχνία, κεραμική, καλλιέργεια ελιάς και μαστίχας, παραγωγή κρασιού, τεχνικές αλιείας, υλοτόμηση κ.ά), κέντημα και ύφανση (νήμα, ύφασμα και τεχνικές ύφανσης, τυποβαφική, κατασκευή χαλιών και τεχνικές βαφής νημάτων), διαχρονική χρήση φυτών με θεραπευτικές ιδιότητες, λαϊκές δοξασίες, τοπικές παραδόσεις και μύθους, παιχνίδια, παραστάσεις θεάτρου σκιών, στοιχεία καθημερινής ζωής, μαρτυρίες παλαιότερων συνοικιών και γειτονιών σε σύγχρονα αστικά κέντρα, ιστορίες οικισμών χωριών και των μνημείων τους, κ.ά.
ξεναγήσεις σε κατά τόπους μουσεία, μνημεία και αρχαιολογικούς χώρους, καθώς και σε χώρους με ιστορικές και ζωντανές μνήμες, αναδεικνύοντας τον ρόλο τους στις τοπικές κοινωνίες.
Τέλος, έχουν δημιουργηθεί και ψηφιακές δράσεις που μπορεί να προβάλλονται σε πραγματικό αλλά και μη χρόνο, και οι οποίες εκτός από τα ηλεκτρονικά μέσα των φορέων τους (ιστοσελίδες, σελίδες στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης κ.λπ), θα φιλοξενηθούν και στη σελίδα των ΕΗΠΚ στο Facebook και στο Instagram.
Το Σαββατοκύριακο του εορτασμού 23 και 24 Σεπτεμβρίου 2023 η είσοδος στους αρχαιολογικούς χώρους, τα μουσεία και τα μνημεία που ανήκουν στο Δημόσιο και διαχειρίζεται το Υπουργείο Πολιτισμού είναι ελεύθερη.
Ευρωπαϊκές Ημέρες Πολιτιστικής Κληρονομιάς 2023: Tα πρόγραμμα εκδηλώσεων σε όλη την Ελλάδα
ΑΤΤΙΚΗ
Μουσείο Ακρόπολης
«Αναζητώντας το σήμερα σε ιστορίες του χθες»
23-24 Σεπτεμβρίου Με οδηγό το φανταστικό ημερολόγιο της Φειδούς, μίας μικρής Αθηναίας του 5ου αι. π.Χ., τα παιδιά προσεγγίζουν με διαφορετική ματιά τα εκθέματα του Μουσείου. Ακούν ιστορίες από την αρχαιότητα, εξερευνούν μύθους, γνωρίζουν αρχαίες συνήθειες, ανάγκες και δοξασίες και τις συνδέουν με τη σημερινή εποχή. Στο τέλος, γεμίζουν τη δική τους «χρονοκάψουλα» με όλα όσα θα ήθελαν να διατηρηθούν για τις επόμενες γενιές.
Ώρες: 10:30 π.μ. & 12:30 μ.μ.
Διάρκεια: 90 λεπτά
Ηλικίες: Παιδιά 6 έως 12 ετών και οι συνοδοί τους
Συμμετοχή: Έως 30 άτομα ανά πρόγραμμα. Εγγραφές γίνονται μέσω ηλεκτρονικής κράτησης στο events.theacropolismuseum.gr.
Κόστος συμμετοχής: Η συμμετοχή είναι ελεύθερη για τα παιδιά. Για τους συνοδούς είναι απαραίτητη η έκδοση εισιτηρίου ημέρας.
Στο πλαίσιο του φετινού εορτασμού, την Κυριακή 24 Σεπτεμβρίου 2023, από τις 5 μ.μ. έως τις 8 μ.μ., η είσοδος στους εκθεσιακούς χώρους του Μουσείου θα είναι ελεύθερη για τους επισκέπτες.
Διεύθυνση χώρου εκδηλώσεων: Διονυσίου Αρεοπαγίτου 15, 11742 Αθήνα
Τηλέφωνο: 2109000900
Εθνική Πινακοθήκη - Μουσείο Αλεξάνδρου Σούτσου
Ξεναγήσεις στις εκθέσεις της ΕΠΜΑΣ και εκπαιδευτικά προγράμματα για κάθε ηλικία
Ελεύθερη είσοδος στις 23 και 24 Σεπτεμβρίου
ΑΣΤΥΓΡΑΦΙΑ / URBANOGRAPHY. Η ζωή της πόλης τις δεκαετίες 1950-1970» Ξενάγηση από τη Διευθύντρια της ΕΠΜΑΣ και επιμελήτρια της έκθεσης, Συραγώ Τσιάρα.
24 Κυριακή, στη 13.00
Διεύθυνση χώρου εκδηλώσεων: Βασ. Κωνσταντίνου 50, Αθήνα
Τηλέφωνο: 2109000900
Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο
«Σαν σήμερα...σαν χθες. Παιχνίδια και γιορτή, χοροί και μουσική» 21 Σεπτεμβρίου Εκδήλωση για παιδιά.
Εκπαιδευτικό πρόγραμμα με τίτλο «Σαν σήμερα...σαν χθες. Παιχνίδια και γιορτή, χοροί και μουσική» για μαθητές Α΄ θμιας Εκπαίδευσης (Δ΄ έως Στ΄ Δημοτικού) στις 10:00 π.μ.
Οι μαθητές μέσα από μια εκπαιδευτική περιήγηση στον εκθεσιακό χώρο, στον Κόσμο του παιδιού και της γυναίκας, θα γνωρίσουν επιλεγμένα εκθέματα του Μουσείου (παιχνίδια, αγγεία με παραστάσεις που σχετίζονται με τη μουσική, το γάμο και τις γιορτές) και θα ανακαλύψουν τη διαχρονικότητά τους. Επίσης θα έχουν τη δυνατότητα να συμμετάσχουν σε εικαστικό εργαστήρι. Διάρκεια 2 ώρες.
Θεματικές περιηγήσεις από τους αρχαιολόγους των Συλλογών του Μουσείου 23 Σεπτεμβρίου α) «Καλλωπισμός στην Αρχαία Αίγυπτο». Θεματική περιήγηση σε επιλεγμένα αντικείμενα καλλωπισμού της Συλλογής Αιγυπτιακών Αρχαιοτήτων ώστε το κοινό να έρθει σε επαφή με μια αρχαία κοινωνική πρακτική που σχετίζεται με την ομορφιά, η οποία συνεχίζεται έως τις μέρες μας. Ώρα: 11.00
β) «Τάματα: ελπίδα και πίστη». Θεματική περιήγηση στην Συλλογή Γλυπτών με κεντρικό θέμα τα λίθινα τάματα-ομοιώματα μελών του ανθρώπινου σώματος, που προσφέρονταν στους θεούς ως παράκληση ή ως ευχαριστία και παρουσίαση των αποτελεσμάτων πρόσφατης αρχαιομετρικής έρευνας σε ένα από τα ανατομικά αναθήματα της Συλλογής Γλυπτών καθώς και η αρχαιολογική ερμηνεία των αποτελεσμάτων τους. Ώρα: 12.00
Διεύθυνση χώρου εκδηλώσεων: 28ης Οκτωβρίου (Πατησίων) 44, 10682 Αθήνα
Υπεύθυνοι εκδηλώσεων: Ευάγγελος Βιβλιοδέτης, Παναγιώτα Κουτσιανά, Μαρία Σελέκου, Νεκταρία Ρουμελιώτη, Αριάδνη Κλωνιζάκη, Αργυρώ Γρηγοράκη, Καλλιόπη Τσακρή, Ιωάννης Παναγάκος
Τηλέφωνα για το κοινό: 213 2144856, 213 2144889, e-mail: eam@culture.gr
«Τοπία επαναπατρισμού»
22 Σεπτεμβρίου Εγκαίνια περιοδικής φωτογραφικής έκθεσης με τίτλο «Τοπία επαναπατρισμού» του καθηγητή Ιωάννη Γαλανόπουλου, στις εστίες του Ιλίου Μελάθρου, ώρα 11:00.
«Ξενοδοχείο των αναξίων» 22 Σεπτεμβρίου
Παρουσίαση της ποιητικής συλλογής του Λάμπρου Πολύζου «Ξενοδοχείο των αναξίων» από τις εκδόσεις Σμίλη στον κήπο του Νομισματικού, ώρα 19:00.
Ρεσιτάλ κιθάρας 23 Σεπτεμβρίου
Ρεσιτάλ κιθάρας με τον Ιωάννη Ανδρόνογλου στον κήπο του Ιλίου Μελάθρου, ώρα 19:00.
«Νόστιμον Ήμαρ. Ξενιτεμοί-Επαναπατρισμοί» 28 Σεπτεμβρίου
Εγκαίνια περιοδικής έκθεσης με τίτλο «Νόστιμον Ήμαρ. Ξενιτεμοί-Επαναπατρισμοί» στις αίθουσες περιοδικών εκθέσεων και στους χώρους του Ιλίου Μελάθρου.
«Παραστατικές Τέχνες, γιορτές και τελετές: μαρτυρίες των αρχαίων επιγραφών» 22, 23, 24 Σεπτεμβρίου
Θεματικές ξεναγήσεις σε επιλεγμένα εκθέματα του Επιγραφικού Μουσείου που αφορούν στο θέατρο, τις γιορτές και τις τελετές στην αρχαιότητα, πρακτικές και συνήθειες που κληροδοτήθηκαν από την ελληνική αρχαιότητα στον σύγχρονο κόσμο.
«Μία μέρα αφιερωμένη στον Ναό του Ηφαίστου και της Αθηνάς» στον Ναό του Ηφαίστου και της Αθηνάς και τον Αρχαιολογικό Χώρο αρχαίας Αγοράς 22 Σεπτεμβρίου
Εκπαιδευτικό πρόγραμμα συντήρησης που απευθύνεται σε μαθητές του δημοτικού (Γ’-Ε’ τάξη), διάρκειας μιάμισης ώρας περίπου. Μέσα από το παιχνίδι οι μαθητές καλούνται να μελετήσουν και να ανακαλύψουν το μνημείο με τα γυαλιά του αρχαιολόγου και του συντηρητή αρχαιοτήτων. Σκοπός του προγράμματος είναι η επαφή με τον αρχαιολογικό χώρο της αρχαίας Αγοράς και τον Ναό του Ηφαίστου ως ένα ζωντανό μέρος της πολιτιστικής μας κληρονομιάς που έχει να αφηγηθεί την ιστορία του και να δώσει τη δυνατότητα στους μικρούς μαθητές να συνδέσουν το παρελθόν με το μέλλον, την άυλη με την υλική πολιτιστική μας κληρονομιά. Υπεύθυνη εκδήλωσης: Κλειώ Στρατηγάκη
«Γνωριμία με την αρχαία υφαντική: υφάσματα και ενδύματα» στο Αρχαιολογικό Μουσείο Μαραθώνα 24 Σεπτεμβρίου
Η δράση έχει στόχο την επαφή με την αρχαία τέχνη της υφαντικής, η γένεση της οποίας χάνεται στα βάθη των αιώνων, απευθύνεται σε οικογένειες και θα περιλαμβάνει:
εκπαιδευτικό πρόγραμμα για τα παιδιά με τίτλο «Ξετυλίγοντας τον μίτο της ….Αράχνης»
ξενάγηση στο Μουσείο με έμφαση στα ενδύματα και τα υφάσματα
ανάλυση της διακόσμησης αγγείων νεολιθικής εποχής που αντιγράφουν υφάσματα και επίδειξη πειραματικών αντιγράφων.
«Η μάχη των Πλαταιών. Το πεδίο της μάχης ζωντανεύει μέσα από την αφήγηση αρχαίων πηγών» στον Αρχαιολογικό Χώρο Πεδίου Μάχης Πλαταιών 24 Σεπτεμβρίου
Ξενάγηση στο Πεδίο της Μάχης των Πλαταιών και αφήγηση των ιστορικών γεγονότων της μάχης, όπως μαρτυρούνται από τις αρχαίες πηγές.
Η δράση απευθύνεται στο ευρύ κοινό.
Ώρα έναρξης εκδήλωσης: 11:00 π.μ.
Υπεύθυνες εκδήλωσης: Ευγενία Τσάλκου, Ειρήνη Σβανά
Διεύθυνση χώρου εκδήλωσης: Ι.Ν. Αγίου Δημητρίου Ερυθρών, εντός του πεδίου της μάχης των Πλαταιών
Τηλ. 210 3213571 (εσωτ. 104), 210 3313343 (εσωτ. 106)
e-mail: efada@culture.gr
Υπηρεσία Συντήρησης Μνημείων Ακρόπολης
«Ιστορίες αναστήλωσης από τα μνημεία της Ακρόπολης» 22 Σεπτεμβρίου
Εκπαιδευτικό πρόγραμμα για μαθητές που περιηγούνται στην Ακρόπολη, ακούν ενδιαφέρουσες ιστορίες σχετικά με κάποιες από τις αναστηλωτικές εργασίες του παρελθόντος και μαθαίνουν για τα αίτια των φθορών, τις αρχές και τις μεθόδους των επεμβάσεων στα μνημεία της Ακρόπολης σήμερα. Στο τέλος του προγράμματος οι μαθητές συμμετέχουν σε ειδικά σχεδιασμένο εκπαιδευτικό εργαστήριο.
«Υφαίνοντας δεσμούς ανάμεσα στο χθες και στο σήμερα: υφαντική, μια διαχρονική τέχνη» στο Αρχαιολογικό Μουσείο Πειραιά 22 Σεπτεμβρίου
Εκπαιδευτικό πρόγραμμα για μαθητές πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης με τίτλο «Με υφάδι και στημόνι».
«Υφαίνοντας δεσμούς ανάμεσα στο χθες και στο σήμερα: υφαντική, μια διαχρονική τέχνη» στο Αρχαιολογικό Μουσείο Πειραιά 23 Σεπτεμβρίου
Θεματική ξενάγηση στην έκθεση του Αρχαιολογικού Μουσείου Πειραιά σχετική με την αρχαία υφαντική.
«Αρχαία Υφαντική Τέχνη». Προβολή βίντεο με ομιλητή τον Δρ. Θεοδόσιο Τάσσιο, ομότιμο καθηγητή του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου.
«Υφαίνοντας (σ)τον τόπο. Σύγχρονες μορφές της παραδοσιακής υφαντικής τέχνης». Διάλεξη του Δρος Πάρη Ποτηρόπουλου, κύριου ερευνητή Ελληνικής Λαογραφίας, Ακαδημίας Αθηνών.
«Βρυσάκι. Αναζητώντας τη χαμένη συνοικία» στο Λουτρό των Αέρηδων, παράρτημα του Μουσείου Νεότερου Ελληνικού Πολιτισμού 22 Σεπτεμβρίου, ώρα 11.00
Ξενάγηση σε περιοδική έκθεση.
Στο λουτρό των Αέρηδων, μνημείο οθωμανικών χρόνων που περικλείει εικόνες και αισθήσεις αιώνων, σε ένα διαχρονικό σημείο συνάντησης ανθρώπων και πολιτισμών, το Μουσείο Νεότερου Ελληνικού Πολιτισμού, η εικαστικός Άρτεμις Χατζηγιαννάκη και ο δημοσιογράφος και συγγραφέας Νίκος Βατόπουλος παρουσιάζουν την έκθεση με τίτλο «Βρυσάκι. Αναζητώντας τη χαμένη συνοικία». Η έκθεση αναδεικνύει την ανθρωπογεωγραφία της παλαιάς, χαμένης συνοικίας των Αθηνών που βρισκόταν στον χώρο που καταλαμβάνει σήμερα ο αρχαιολογικός χώρος της αρχαίας Αγοράς. Αντικείμενα από τις συλλογές του μουσείου συνδιαλέγονται με τις υδατογραφίες της εικαστικού Άρτεμης Χατζηγιαννάκη και σε συνδυασμό με τον υπομνηματισμό του Νίκου Βατόπουλου ζωντανεύουν πτυχές από την καθημερινότητα στο Βρυσάκι και την ευρύτερη περιοχή.
«Αντικείμενα του προηγούμενου αιώνα αφηγούνται τις ιστορίες τους», στο ισόγειο του μουσείου 23 Σεπτεμβρίου, ώρες 11:15 - 12:00 και 13:15 - 14:00 Εκπαιδευτικό πρόγραμμα για όλη την οικογένεια (ενήλικες και παιδιά 4-12 χρόνων).
Οι συλλογές του εκθέματος «Η Σοφίτα» συνομιλούν με το κοινό και αποκαλύπτουν τις ιστορίες τους. Μικροί και μεγάλοι παίρνουν μέρος σε ένα παιχνίδι επικοινωνίας ανασύροντας μνήμες και δημιουργώντας σχέσεις με το παρόν.
Απαραίτητη η δήλωση συμμετοχής στα τηλ. 210 3312995 και 210 3312996
Μέγιστος αριθμός συμμετεχόντων: 20 άτομα (παιδιά και ενήλικες)
Συνδιοργανωτής: Οργανισμός Πολιτισμού, Αθλητισμού και Νεολαίας Δήμου Αθηναίων
Υπεύθυνη εκδήλωσης: Έβελυν Μπανάκα
Διεύθυνση χώρου εκδήλωσης: Ρηγίλλης και Βασ. Γεωργίου Β΄ 17-19, 10675, Αθήνα (ισόγειο κτιρίου Ωδείου Aθηνών)
Τηλ. 210 3312995, 210 3312996 (εσωτ. 122), e-mail: secretariat@hcm.gr
Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης
“Oresteia Reserved” και «Ηλέκτρες του Κόσμου» στους εκθεσιακούς χώρους του 1ου και 2ου ορόφου του Ιδρύματος Μιχάλης Κακογιάννης 22, 23, 24 Σεπτεμβρίου
Εκθέσεις Κόμικς:
«Oresteia Reserved»: πρωτότυπες ιστορίες εμπνευσμένες από την τριλογία του Αισχύλου “Ορέστεια”, δίνοντας έμφαση στις Ευμενίδες. Τα πρωτότυπα κόμικς επανεξετάζουν έννοιες όπως Δίκαιο, Δικαιοσύνη, Πόλις, Πολίτης, Αυτοδικία, Νέμεσις, Ύβρις, Δημοκρατία, Ισονομία και Ισοτιμία, Προσωπική και Συλλογική Ευθύνη.
«Ηλέκτρες του κόσμου»: κόμικς εμπνευσμένα από τη μορφή και το χαρακτήρα της Ηλέκτρας, τους συμβολισμούς και τα επιμέρους θέματα που πλαισιώνουν τις τραγωδίες «Ηλέκτρα» του Σοφοκλή και του Ευριπίδη και «Χοηφόροι» του Αισχύλου.
«Γιορτές, έθιμα και παραδόσεις από το χθες στο σήμερα» στο Μουσείο Ελληνικής Παιδικής Τέχνης 22 Σεπτεμβρίου
Εικαστικό εργαστήριο για παιδιά, ηλικίας 6 - 12 ετών.
Οι συμμετέχοντες θα εμπνευστούν από έργα ζωγραφικής και κατασκευές παιδιών, στο χώρο του μουσείου και θα δημιουργήσουν μοναδικά έργα που σχετίζονται με γιορτές, έθιμα και παραδόσεις του τόπου μας, αλλά και άλλων χωρών, συνδέοντας το μακρινό παρελθόν με το σήμερα, μαθαίνοντας μέσω της τέχνης, για διαφορετικούς πολιτισμούς, με σκοπό την προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς, αλλά και τη σύνδεση με την κοινότητα και το φυσικό περιβάλλον.
«Μια μέρα στο παλιό σχολείο» στο Μουσείο Σχολικής Ζωής και Εκπαίδευσης 24 Σεπτεμβρίου, ώρα 12:00
Δραματοποιημένη ξενάγηση
Ελάτε να κάνουμε ένα ταξίδι στον χρόνο. Θα ταξιδέψουμε στο παλιό σχολείο. Στην παλιά τάξη θα μας περιμένει η αυστηρή αλλά δίκαιη δασκάλα. Θα καθίσουμε στα παλιά θρανία και θα ξαναζήσουμε τα μαθητικά μας χρόνια. Βγάλτε από τις σάκες τις πλάκες και τα κοντύλια και το μάθημα ξεκινάει! Και εάν είστε καλά παιδιά θα παίξουμε και με τα παλιά παιχνίδια: βόλους, σβούρες, λαλίτσες. Αλλιώς! Σας περιμένει τιμωρία!
- Δραματοποιημένη αναπαράσταση σχολικού μαθήματος περασμένων δεκαετιών.
- Υπάρχει δυνατότητα φωτογράφισης φορώντας τις παλιές σχολικές ποδιές και τα μαθητικά πηλίκια.
Θα τηρηθεί σειρά προτεραιότητας. Απαραίτητη η δήλωση συμμετοχής.
«Υφαίνοντας το Σήμερα χρησιμοποιώντας το Χθες» στο Μουσείο Ηρακλειδών 22, 23, 24 Σεπτεμβρίου
Η εκδήλωση χωρίζεται σε δύο μέρη τόσο χωροταξικά όσο και νοηματικά: πρώτα οι επισκέπτες θα έχουν την ευκαιρία να έρθουν σε επαφή με το «Σεντούκι της Γιαγιάς», όπου με βιωματικό τρόπο θα γνωρίσουν τεχνουργήματα της λαϊκής μας παράδοσης (π.χ. κεντήματα, σεμεδάκια, παραδοσιακές στολές κ.λπ). Σκοπός είναι όχι μόνο να ανακαλύψουν την ιστορία τους αλλά να μάθουν τις τεχνικές κατασκευής τους, την τεχνοτροπία τους, να γνωρίσουν τις υφές τους καθώς και την χρηστικότητα που είχαν στο παρελθόν. Στο δεύτερο μέρος, οι επισκέπτες περνούν στο «Εργαστήρι του Σήμερα». Εκεί, αφού γνωρίσουν διάφορα σύγχρονα παραδείγματα που χρησιμοποιούν παραδοσιακές τεχνικές πλέξης, τον πρωταρχικό ρόλο έχει η διά-δραση, αφού θα έχουν την ευκαιρία να συμμετάσχουν σε ένα μικρό workshop, όπου θα φτιάξουν δικά τους προϊόντα ύφανσης με τεχνικές του παρελθόντος χρησιμοποιώντας παλιά αλλά και σύγχρονα υλικά!
«Από Στόμα σε Στόμα» στο 4o Δημοτικό Σχολείο Χολαργού 21 Σεπτεμβρίου
Θεατροπαιδαγωγικό πρόγραμμα για μαθητές/τριες της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης με θέμα τις καλές συνήθειες της μεσογειακής διατροφής που μας παραδίδονται από τις προηγούμενες γενιές και άμεσο στόχο την ενθάρρυνση των παιδιών να τις υιοθετήσουν.
Το πρόγραμμα αποτελείται από δύο μέρη:
Προβολή του ντοκιμαντέρ “τοίμασ’ το τραπέζ’ να φαμ’”. Η εκπαιδευτική ταινία, διάρκειας 32΄ και παραγωγής του Θεατρικού Οργανισμού MEWE (2022), γυρίστηκε στην Τραγάνα της Φθιώτιδας στο πλαίσιο ενός διαγενεακού εκπαιδευτικού προγράμματος με τη συμμετοχή των παιδιών της περιοχής και των παππούδων τους και φωτίζει τις διατροφικές συνήθειες των ντόπιων κατά τις προηγούμενες δεκαετίες.
Εκπαιδευτικό πρόγραμμα βασισμένο σε σύγχρονες θεατροπαιδαγωγικές τεχνικές από την ηθοποιό-εμψυχώτρια κ. Αθηνά Μπερδέκα. Κατά τη διάρκεια του προγράμματος, οι μικροί συμμετέχοντες και συμμετέχουσες θα ενημερωθούν για την άυλη πολιτιστική κληρονομιά της Ελλάδας και τις διάφορες τεχνικές για την καταγραφή της και θα κατανοήσουν τη μεσογειακή διατροφή ως κομμάτι της και τη σημασία της διατροφικής επάρκειας της χώρας μας. Τέλος, θα εμψυχωθούν να υιοθετήσουν τις καλές συνήθειες της μεσογειακής διατροφής σήμερα, η οποία με τους ρυθμούς που η απαιτητική καθημερινότητα και η μόδα επιβάλλει, συχνά παραμερίζεται.
«Χοροί, τραγούδια και έθιμα απ’ την κληρονομιά μας» στη Βιβλιοθήκη του Πολιτιστικού Ιδρύματος Ομίλου Πειραιώς 22 Σεπτεμβρίου, ώρα 11:30-13:30
Εργαστήρι για ενήλικες.
Η μουσικός-θεατροπαιδαγωγός Μαρία Τερζάκη παρουσιάζει παραδοσιακούς χορούς, τραγούδια και πανηγυριώτικα έθιμα από διάφορα μέρη της Ελλάδας, που περιλαμβάνονται στο Εθνικό Ευρετήριο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς.
«Υφάντρες από τη Φώκαια Μικράς Ασίας» στο Κτήριο Ταύρου του Πολιτιστικού Ιδρύματος Ομίλου Πειραιώς 22 Σεπτεμβρίου
17:00. Εκπαιδευτική δραστηριότητα - εργαστήριο σχετικά με τα επαγγέλματα και τις τεχνικές γυναικών Μικρασιατών προσφύγων (ραπτική, υφαντουργία, ταπητουργία) και εργαστήριο εξοικείωσης με την τέχνη της υφαντικής μέσω της κατασκευής αντιγράφου αργαλειού και της προετοιμασίας μικρού υφαντικού δείγματος (για παιδιά 8-12 ετών).
19:00. Προβολή του ντοκιμαντέρ «Γεγονότα στη Φώκαια, 1914» (50’) με σύντομη παρουσίαση από ιστορικό και τους δημιουργούς του. Συνδυάζεται με περιορισμένης έκτασης έκθεση τεκμηρίων υφαντριών από τη Φώκαια και άλλων συναφών τεκμηρίων.
«Από τις ρίζες μας στο μέλλον» στην αίθουσα εκδηλώσεων του Δημαρχείου Καισαριανής 16 Δεκεμβρίου 2023 (η εκδήλωση είχε προγραμματιστεί για τις 23 Σεπτεμβρίου 2023 ωστόσο αναβλήθηκε προκειμένου να διευκολυνθούν στην προσέλευσή τους οι συμμετέχοντες εισηγητές και προσκεκλημένοι από τη Φθιώτιδα, Θεσσαλία και Θράκη).
Στο πλαίσιο ανάδειξης της εγγραφής του Κυριακοχωρίου Φθιώτιδας στο Εθνικό Ευρετήριο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς (Ιανουάριος 2022) πραγματοποιείται εκδήλωση όπου θα παρουσιαστεί το στοιχείο της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς (ΑΠΚ) «Η Παραδοσιακή Άρδευση με σηκωμένο αυλάκι στο Κυριακοχώρι Φθιώτιδας» εστιάζοντας στον ρόλο των κατοίκων, μόνιμων ή μη, και των φίλων του Κυριακοχωρίου καθώς και της νέας γενιάς στη διαφύλαξη και ανάδειξη της κοινής τους πολιτιστικής ταυτότητας. Επιπλέον, θα γίνει αναφορά στη Σύμβαση UNESCO 2003 για τη διαφύλαξη της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς και τη σημασία του Εθνικού Ευρετηρίου ΑΠΚ της Ελλάδας όπως αυτά βρίσκουν εφαρμογή στη περίπτωση του Κυριακοχωρίου.
Συνεργαζόμενοι φορείς: Κοινότητα Κυριακοχωρίου Φθιώτιδας - Δήμος Μακρακώμης, 2ο Γυμνάσιο Καισαριανής, 1ο Λύκειο Καισαριανής, Δήμος Καισαριανής, Περιπατητική Ομάδα Υμηττού
Υπεύθυνη εκδήλωσης: Μαρία Σκαρλάτου
Διεύθυνση χώρου εκδήλωσης: Βρυούλων 125 και Φιλαδελφείας, 16121, Καισαριανή
Τηλ. 6973231312, e-mail: skarlamarp@gmail.com
Μουσείο Ελληνικών Λαϊκών Μουσικών Οργάνων “Φοίβος Ανωγειανάκης” - Κέντρο Εθνομουσικολογίας
«Συνομιλώντας με τον Χρήστο Καρακώστα. Τιμώντας τους Έλληνες Ρομά μουσικούς.» στο πλαίσιο του θέματος εορτασμού “Οι Έλληνες Ρομά μουσικοί και ο ρόλος της μουσικής στη διαμόρφωση της κοινωνικής τους ταυτότητας” (α΄ μέρος) 22 Σεπτεμβρίου Ένα διήμερο αφιέρωμα (22 και 23.9.2023) στον κόσμο των τσιγγάνων ή ρομά μουσικών που αν και έχουν υπηρετήσει την παραδοσιακή, οργανική κυρίως, μουσική για αιώνες, βίωσαν σταθερά την κοινωνική προκατάληψη που τους έθετε στο περιθώριο. Στο αφιέρωμα αυτό, στις 22.9.23, οι Έλληνες Ρομά μουσικοί τιμώνται στο πρόσωπο του ζουρνατζή Χρήστου Καρακώστα από το Φλάμπουρο Σερρών.
Αναλυτικά το πρόγραμμα των δράσεων:
Ξενάγηση με οικοδεσπότη τον Χρήστο Καρακώστα - Γνωρίζουμε τη φύση και την ανατομία του σερραϊκού ζουρνά. (Ώρα έναρξης: 18:00)
Ομιλίες του Αλέξανδρου Παπουτσή: «Κοινωνικές πρακτικές στις οικογένειες Ρομ: η περίπτωση του ζουρνατζή Χρήστου Καρακώστα» και του Σταμάτη Πασόπουλου «Χρήστος Καρακώστας: η προσωπογραφία ενός Ρομ μουσικού» (Ώρα έναρξης: 18:30)
Συνομιλία. Ο λυρικός Σπύρος Σακκάς συνομιλεί με τον φίλο του, μάστορα του ζουρνά, Χρήστο Καρακώστα. (Ώρα έναρξης: 19:45)
Μουσική εκδήλωση: «Σκοποί και τραγούδια από το Φλάμπουρο (Μπαϊρακτάρ) Σερρών» με τη ζυγιά του Χρήστου Καρακώστα (Χρήστος Καρακώστας, ζουρνάς α΄ / Βασίλης Καρακώστας, ζουρνάς β’ / Σάκης Νούρης, νταούλι). (Ώρα έναρξης: 21:00)
Το αφιέρωμα είναι ενταγμένο στον κύκλο δράσεων του Μουσείου «Μουσικές ταυτότητες - 2023 - Μουσική και κοινωνική ταυτότητα».
Υπεύθυνες εκδήλωσης: Ζοζεφίνα Αλεβίζου, Μάρα Καλοζούμη
Διεύθυνση χώρου εκδήλωσης: Διογένους 1-3, 105 56, Αθήνα
Τηλ. 210 3254119, 210 3254129, e-mail: zalevizou@culture.gr, mkalozoumi@culture.gr
«Αντηχήσεις του παρελθόντος. Ανακαλύπτοντας την μουσική ταυτότητα των Ελλήνων Ρομά, μέσα από τα ίχνη του Βαγγέλη Σούκα και των Θεσσαλών Ρομά μουσικών.» στο πλαίσιο του θέματος εορτασμού “Οι Έλληνες Ρομά μουσικοί και ο ρόλος της μουσικής στη διαμόρφωση της κοινωνικής τους ταυτότητας” (β΄ μέρος) 23 Σεπτεμβρίου
Συνεχίζοντας το αφιέρωμα στους Έλληνες Ρομά μουσικούς και στον ρόλο της μουσικής στη συγκρότηση της κοινωνικής τους ταυτότητας, στην β΄ ημέρα, 23.9.2023, παρουσιάζεται μια σύνθετη δράση που συνδυάζει μουσειακό θέατρο, ξενάγηση και συνομιλία με το κοινό.
Μουσειακό θέατρο: «Στα ίχνη του Βαγγέλη Σούκα». Οι Ρομά μουσικοί μέσα από την προσωπική ιστορία του κλαρινοπαίχτη Βαγγέλη Σούκα (ερμηνεύει ο ηθοποιός: Λευτέρης Καταχανάς, σχεδίαση: Φωτεινή Βενιέρη).
Ξενάγηση και συνομιλία με το κοινό: «Γνωρίζοντας τους Θεσσαλούς Ρομά μουσικούς». Μια περιήγηση στη μουσική παράδοση της Θεσσαλίας μέσα από τη ματιά του Παναγιώτη Χαρίτου, που ενάντια σε όλα τα στερεότυπα πρωτοπορεί με τις δράσεις του ενάντια στον αποκλεισμό των Ελλήνων Ρομά (συμμετέχει ο Παναγιώτης Χαρίτος, συντονίζει η Φωτεινή Βενιέρη).
Η εκδήλωση είναι ενταγμένη στον κύκλο δράσεων του Μουσείου «Μουσικές ταυτότητες 2023 - Μουσική και κοινωνική ταυτότητα».
Υπεύθυνες εκδήλωσης: Ζοζεφίνα Αλεβίζου, Μάρα Καλοζούμη
Διεύθυνση χώρου εκδήλωσης: Διογένους 1-3, 105 56, Αθήνα
Τηλ. 210 3254119, 210 3254129, e-mail: zalevizou@culture.gr, mkalozoumi@culture.gr
ΣΤΕΡΕΑ ΕΛΛΑΔΑ
Εφορεία Αρχαιοτήτων Βοιωτίας
«εκ ψηφίδων λαμπρών η τέχνη» - αρχαιολογικός χώρος Αντίκυρας (Παλαιοχριστιανική βασιλική) 22 Σεπτεμβρίου
Εκπαιδευτικό πρόγραμμα για ηλικιακές ομάδες Δημοτικού και Γυμνασίου (11.00-13.00, διάρκεια 2 ώρες).
"Άυλη Πολιτιστική Κληρονομιά και Μεσολόγγι, Το πανηγύρι του Άη – Συμιού στο Ξενοκράτειο Αρχαιολογικό Μουσείο Ι.Π. Μεσολογγίου 22 Σεπτεμβρίου
Ημερίδα-παρουσίαση του ιστορικού – θρησκευτικού πανηγυριού του Αη Συμιού στο Μεσολόγγι, που από το 2018 έχει εγγραφεί στο Εθνικό Ευρετήριο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς.
«Ευρωπαϊκή Ημέρα Πολιτιστικής Κληρονομιάς “Συμβολή του Δήμου Ιεράς Πόλης Μεσολογγίου”», στην αίθουσα εκδηλώσεων και τον αύλειο χώρο του κτηρίου της Περιφερειακής Ενότητας Αιτωλοακαρνανίας 24 Σεπτεμβρίου
Εκδήλωση με τη συμμετοχή φορέων που έχουν εγγράψει στοιχεία στο Εθνικό Ευρετήριο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς και υπάγονται στο Δήμο Ιεράς Πόλεως Μεσολογγίου. Ομιλίες για τις δράσεις τους σχετικά με την πολιτιστική κληρονομιά και παράδοση.
Παρουσίαση παραδοσιακών εδεσμάτων της περιοχής και παραδοσιακών χορών του πανηγυριού του Άη Συμιού, συνοδευόμενων από τους χαρακτηριστικούς μουσικούς «ΖΥΓΙΑ» και τα ιδιαίτερα μουσικά τους όργανα.
«Γνωριμία με την κεραμική παράδοση της περιοχής» στην Παιδική Βιβλιοθήκη των Λουτρών Αιδηψού 16 Σεπτεμβρίου, ώρα 11:00
Εργαστήριο αγγειοπλαστικής (workshop) από την κ. Χριστίνα Χαλαβρεζάκη για μικρούς και μεγάλους, προσφέροντας τη δυνατότητα εξοικείωσης με τον πηλό και της διαμόρφωσής του σε τροχό για την παραγωγή παραδοσιακών αγγείων. Σε αρκετές περιοχές του Δήμου, όπως στα Κανατάδικα, υπήρχε έντονη δραστηριότητα κεραμέων και παρουσία εργαστηρίων αγγειοπλαστικής εξαιτίας του πλούσιου σε άργιλο χώματος.
«Από την Χίο…στην Εύβοια» στην πλατεία Ιστιαίας 16 Σεπτεμβρίου, ώρα 19:30
Παραδοσιακοί χοροί της Χίου και της Εύβοιας από το μουσικοχορευτικό συγκρότημα Ιστιαίας «Αθανάσιος Κορφιάτης», ομιλία για τις πολιτισμικές ανταλλαγές και ομοιότητες των δύο νησιών με έμφαση στην καλλιέργεια των μαστιχόδεντρων και των ελαιόδεντρων αντίστοιχα. Η σεφ κ. Ελισάβετ Κοντοκώστα θα προσφέρει παραδοσιακά εδέσματα και κεράσματα με βασικά συστατικά τους την ελιά και το λάδι.
Συνεργαζόμενοι φορείς: Μουσικοχορευτικό συγκρότημα Ιστιαίας «Αθανάσιος Κορφιάτης», Δήμος Χίου, Μουσείο Μαστίχας Χίου, Ελισάβετ Κοντοκώστα
Διεύθυνση χώρου εκδήλωσης: Πλατεία Ιστιαίας, 34200, Ιστιαία
«Το παραδοσιακό κόσμημα στην Εύβοια: από το χθες στο σήμερα» στην αίθουσα προβολών του Γυμνασίου Ιστιαίας 17 Σεπτεμβρίου, ώρα 20:00
Ομιλία του χρυσοχόου-κοσμηματοπώλη Θεοφάνη Ραμιώτη, ενός εκ των ελαχίστων χρυσοχόων στην Ελλάδα που ασχολείται με το παραδοσιακό κόσμημα. Θα παρουσιάσει τη σημασία του παραδοσιακού κοσμήματος, τη σύνδεσή του με το λαϊκό βίο και τη χρήση του σήμερα. Θα προβληθεί βίντεο με τον τρόπο παρασκευής ενός παραδοσιακού ρόδακα.
«Γνωριμία με την ιστορία του χωριού του Αγίου» στο Λαογραφικό Μουσείο Αγίου Αιδηψού στις 16:00-18:00 17 Σεπτεμβρίου
Ξενάγηση στους χώρους του Λαογραφικού Μουσείου από τον κ. Δημήτριο Παπαβασιλείου.
Συνεργαζόμενος φορέας: Λαογραφικό Μουσείο Αγίου Αιδηψού
Διεύθυνση χώρου εκδήλωσης: Άγιος Αιδηψού, 34300, Αιδηψός
«Γνωριμία με την υφαντική παράδοση της περιοχής» στην αίθουσα εκδηλώσεων του Δημοτικού Σχολείου Ωρεών στις 11:30 17 Σεπτεμβρίου
Εργαστήριο υφαντικής (workshop) για ενήλικες και παιδιά προσφέροντας τη δυνατότητα εξοικείωσης με τη χρήση του αργαλειού. Η υφαντική γνώρισε μεγάλη άνθιση στην περιοχή για αιώνες και σχεδόν μέχρι πριν από λίγες δεκαετίες αρκετά σπίτια διέθεταν τον δικό τους αργαλειό για την παραγωγή υφασμάτων, χαλιών κ.ά.
«Μαθαίνοντας τον τόπο μου» στην αίθουσα προβολών του 2ου Δημοτικού σχολείου Ιστιαίας 22 Σεπτεμβρίου
Σύντομες βιντεοπροβολές διάρκειας 60’ βασισμένες σε videos από παιδιά των δημοτικών σχολείων του Δήμου με θέμα «Μαθαίνοντας τον τόπο μου»
Συνεργαζόμενος φορέας: 2ο Δημοτικό Σχολείο Ιστιαίας (Αικατερίνη Καλτσά)
Διεύθυνση χώρου εκδήλωσης: 2ο Δημοτικό Σχολείο Ιστιαίας, 34200, Ιστιαία
«Το ψαροχώρι Πευκί» στο λιμάνι και την αίθουσα προβολών Δημοτικού Σχολείου Πευκίου 23 Σεπτεμβρίου
Παρουσίαση πληροφοριακού υλικού στο λιμάνι του Πευκίου για το Πευκί του παρελθόντος και τις παραδοσιακές τεχνικές των αλιέων της περιοχής, πλαισιωμένο από πλούσιο φωτογραφικό υλικό. Στην αίθουσα προβολών του Δημοτικού σχολείου θα προβληθεί βίντεο με αποσπάσματα συνεντεύξεων παλαιών αλιέων του Πευκίου.
«Το παλιό Ασμήνι» στο αίθριο αίθουσας Πολιτιστικού Συλλόγου Ασμηνίου και στην πλατεία Ασμηνίου 24 Σεπτεμβρίου
Προβολή φωτογραφικού υλικού περασμένων δεκαετιών με τα ήθη, τα έθιμα και τις παραδόσεις του Ασμηνίου σχετικά με τον γάμο, τα προικιά, τις εθνικές και εκκλησιαστικές γιορτές, τα πανηγύρια, τις οικογενειακές συγκεντρώσεις.
«Ο Πύργος Γουβών: χθες και σήμερα» στον Πύργο Γουβών 22, 23, 24 Σεπτεμβρίου
Ώρες 09:30-12:00 και 18:30-21:00
Θα πραγματοποιηθούν ξεναγήσεις από τον Πολιτιστικό Σύλλογο Γουβών στον Πύργο, ένα ανακαινισμένο ιστορικό κτήριο 223 ετών, το οποίο μεταξύ άλλων, ανήκε στην οικογένεια του ποιητή Γεώργιου Δροσίνη. Το κτήριο αποτελεί τοπόσημο για το χωριό των Γουβών και περιλαμβάνει μια μικρή λαογραφική συλλογή και προσωπικά αντικείμενα του ποιητή Δροσίνη.
«Τα παιδιά και η πόλη με τα κρυμμένα μυστικά» στο Διαχρονικό Μουσείο Λάρισας 22 Σεπτεμβρίου
Εκπαιδευτικό πρόγραμμα για μαθητές Γυμνασίου κατά το οποίο θα γνωρίσουν το έργο της Αρχαιολογίας, την ανάγκη προστασίας και διαφύλαξης της πολιτιστικής κληρονομιάς, τους κινδύνους που αυτή διατρέχει από την αρχαιοκαπηλία και τον σεβασμό στην αξία της παράδοσης. Στο πλαίσιο του προγράμματος τα παιδιά θα γίνουν για λίγο μικροί αρχαιολόγοι και θα συμμετάσχουν σε ανασκαφή στον χώρο έξω από το Διαχρονικό Μουσείο, θα συντηρήσουν και θα φωτογραφίσουν τα ευρήματα και θα κρατήσουν ημερολόγιο ανασκαφής.
«H Αρχαία Κουζίνα» στο Διαχρονικό Μουσείο Λάρισας 1 Οκτωβρίου
Η καθηγήτρια του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης κ. Σουλτάνα Βαλαμώτη θα μιλήσει για τη διατροφή στην αρχαία Ελλάδα και θα ετοιμάσει γεύμα βασισμένο σε συνταγές της αρχαιότητας, ενώ τα φαγητά θα παρασκευαστούν σε αντίγραφο αρχαίου φούρνου.
«Από τα σφονδύλια στα νεραϊδοσφόντυλα…: λαϊκές δοξασίες για αντικείμενα του παρελθόντος» στοΓιαννοπούλειο Αρχαιολογικό Μουσείο Αλμυρού 22, 23 Σεπτεμβρίου
Ημερίδα και εκπαιδευτικό πρόγραμμα με αφετηρία αντικείμενα – υλικά κατάλοιπα του παρελθόντος, όπως πήλινα σφονδύλια ή σκεύη με προσφορές που κατασκευάστηκαν κατά την αρχαιότητα για να εξυπηρετήσουν χρηστικές ανάγκες, όπως το γνέσιμο, στην πρώτη περίπτωση, ή ιδιωτικές τελετές, όπως το εγκαίνιον, στη δεύτερη, στο πέρασμα του χρόνου, όμως, έγιναν φορείς λαϊκών δοξασιών και ανάλογων πρακτικών, που φτάνουν ως τις μέρες μας. Προσκεκλημένη ομιλήτρια η Δρ Αικατερίνη Πολυμέρου-Καμηλάκη, ομότιμη ερευνήτρια, τ. Διευθύντρια του Κέντρου Έρευνας της Ελληνικής Λαογραφίας της Ακαδημίας Αθηνών.
«Πολιτιστική Κληρονομιά και Παράδοση: Μαρτυρίες του χθες στο σήμερα» στο Δίδυμο Οθωμανικό Λουτρό Τρικάλων 23 Σεπτεμβρίου
Αφήγηση παραμυθιών με την Ευαγγελία Τατάγια στο Δίδυμο Οθωμανικό Λουτρό Τρικάλων.
Η δράση απευθύνεται σε ενήλικες.
«Πολιτιστική Κληρονομιά και Παράδοση: Μαρτυρίες του χθες στο σήμερα» στο Δίδυμο Οθωμανικό Λουτρό Τρικάλων 24 Σεπτεμβρίου Συναυλία Εκκλησιαστικής Μουσικής από το Σωματείο Ιεροψαλτών Νομού Τρικάλων.
Συνεργαζόμενος φορέας: Σωματείο Ιεροψαλτών Νομού Τρικάλων «Άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός» της Ι. Μητροπόλεως Τρίκκης, Γαρδικίου και Πύλης.
Υπεύθυνες εκδήλωσης: Κρυστάλλω Μαντζανά, Ευαγγελία Ντάφη, Ιωάννα Πάλλα
Διεύθυνση χώρου εκδήλωσης: Καρδίτσης 1, 42100, Τρίκαλα
Τηλ. 24310 76647, e-mail: efatri@culture.gr
«Πολιτιστική Κληρονομιά και Παράδοση: Μαρτυρίες του χθες στο σήμερα» - Δίδυμο Οθωμανικό Λουτρό Τρικάλων 24 Σεπτεμβρίου
Αφήγηση παραμυθιών με την Μαρία Κατσανούλη στο Δίδυμο Οθωμανικό Λουτρό Τρικάλων.
Η δράση απευθύνεται σε παιδιά και ενήλικες.
«Η προϊστορική εγκατάσταση του σπηλαίου Θεόπετρας. Μια σύγχρονη παρουσίαση της αρχαιολογικής μαρτυρίας» στο Κέντρο Τεκμηρίωσης και Εκπαίδευσης Σπηλαίου Θεόπετρας 22 Σεπτεμβρίου
Εκπαιδευτικό πρόγραμμα για μαθητές πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης με τίτλο «Η προϊστορική εγκατάσταση του σπηλαίου Θεόπετρας. Μια σύγχρονη παρουσίαση της αρχαιολογικής μαρτυρίας» το οποίο περιλαμβάνει περιήγηση στο Κέντρο Τεκμηρίωσης και Εκπαίδευσης Σπηλαίου Θεόπετρας, εκπαιδευτικές δραστηριότητες και ομαδικό παιχνίδι. Στόχος της δράσης είναι η γνωριμία των μαθητών με την προϊστορική εγκατάσταση του Σπηλαίου Θεόπετρας και η ανάδειξη της σημασίας της, μέσα από τα μουσειακά εκθέματα και τα ειδικά σχεδιασμένα ψηφιακά εργαλεία που διαθέτει το Κέντρο Τεκμηρίωσης και Εκπαίδευσης Σπηλαίου Θεόπετρας.
«Η τέχνη της τυποβαφικής και τα τέχνεργά της μέσα από τον λόγο των παραγωγών και των καταναλωτών»στο Λαογραφικό Ιστορικό Μουσείο Λάρισας 22 Σεπτεμβρίου
Η εκδήλωση έχει ως στόχο την ανάδειξη της τέχνης της τυποβαφικής ως έκφρασης του υλικού και άυλου πολιτισμού, με την οργάνωση στο Λαογραφικό Ιστορικό Μουσείο Λάρισας εργαστηρίου σταμπωτών για ενήλικες με παράλληλη παραγωγή βίντεο με μαρτυρίες ηλικιωμένων γυναικών από τον Τύρναβο, που γνωρίζουν βιωματικά την τεχνική της τυποβαφικής είτε μέσα από τη διαδικασία της παραγωγής είτε μέσα από τα προϊόντα, τα σταμπωτά. Το βίντεο θα αποτελέσει εκπαιδευτικό υλικό το οποίο θα ενταχθεί στο μάθημα «Υλικός Πολιτισμός και Λαϊκή Τέχνη».
Συνεργαζόμενος φορέας: Εργαστήριο Λαογραφίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας, Τμήμα Ιστορίας και Εθνολογίας, Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης
Υπεύθυνες εκδήλωσης: Φανή Καλοκαιρινού, Διευθύντρια Λαογραφικού Ιστορικού Μουσείου Λάρισας, Νάντια Μαχά-Μπιζούμη, Επίκουρη Καθηγήτρια Λαογραφίας, Τμήμα Ιστορίας Εθνολογίας, Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης
Διεύθυνση χώρου εκδήλωσης: Γ. Γουργιώτη (πάροδος οδού Φαρσάλων), 41448, Λάρισα
Τηλ. 6973988638, e-mail: nantia.macha@gmail.com
ΗΠΕΙΡΟΣ
Εφορεία Αρχαιοτήτων Άρτας
«Με μια κλωστή και φαντασία…» στο Αρχαιολογικό Μουσείο Άρτας 22 Σεπτεμβρίου
Εκπαιδευτικό πρόγραμμα για μαθητές της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης με θέμα την τέχνη της υφαντικής και την πρακτική της ένδυσης, όπως τη γνωρίζουμε από την αρχαιότητα μέσα από τα αρχαιολογικά ευρήματα και από την εξέλιξή της στους νεώτερους χρόνους.
«Ανακαλύπτοντας τα επαγγέλματα του παρελθόντος» στο Αρχαιολογικό Μουσείο Ηγουμενίτσας 22, 23, 24 Σεπτεμβρίου
Θεματικές ξεναγήσεις με τίτλο «Ανακαλύπτοντας τα επαγγέλματα του παρελθόντος», διάρκειας 60’, για μαθητές Δημοτικού, ειδικές ομάδες και ευρύ κοινό. Θα πραγματοποιηθεί περιήγηση σε επιλεγμένες ενότητες και αντικείμενα της μόνιμης έκθεσης του Αρχαιολογικού Μουσείου Ηγουμενίτσας, μέσα από την οποία θα δοθεί έμφαση στην ανάδειξη πρακτικών, τεχνικών και δεξιοτήτων οι οποίες συνδέονται με την άσκηση διαφόρων αρχαίων επαγγελμάτων, όπως του γεωργού, του τεχνίτη, του ιατρού, του γραφέα, του κεραμέα αλλά και την ενασχόληση των γυναικών με την υφαντική τέχνη. Εργαλεία και χαρακτηριστικά αντικείμενα που εκτίθενται στις προθήκες του μουσείου θα γίνουν η αφορμή για να αντιληφθούν οι συμμετέχοντες τη διαχρονικότητα κάποιων επαγγελμάτων και την επίδραση του τόπου αλλά και των ιστορικών συνθηκών στην εξέλιξή τους.
«Το Χάσμα της Κασσώπης» στο αρχαίο θέατρο της Κασσώπης Θεατρική παράσταση από την Εφορεία Αρχαιοτήτων Πρέβεζας 17 Σεπτεμβρίου
Το έργο συγγράφηκε από τον κ. Frédéric Lenormand, επισκέπτη της Κασσώπης τη δεκαετία του 1990, εκδόθηκε ιδιωτικά στη Γαλλία και ανασύρθηκε από τη λήθη από τον κ. Παναγιώτη Κλήμη και τον κ. Νίκο Δ. Καράμπελα. Η πλοκή του έργου έχει εν συντομία ως εξής: Βρισκόμαστε σε μία μικρή ελληνική πόλη της Ηπείρου, την Κασσώπη, το έτος 31 π.Χ. Η πόλη βρίσκεται σε παρακμή. Ο άρχοντας της πόλης, ένας γέρος έμπορος, ένας καλλιτέχνης και μία ιέρεια της Αφροδίτης παρακολουθούν την πόλη να γκρεμίζεται σιγά σιγά από κατολισθήσεις. Ρωμαϊκές λεγεώνες φτάνουν στην περιοχή και ένας Ρωμαίος εκατόνταρχος επισκέπτεται την Κασσώπη για να πείσει τους πολίτες της, πριν χρησιμοποιηθεί βία, να μετοικήσουν στην νέα πόλη, την Νικόπολη, που θα χτίσει ο Οκταβιανός Αύγουστος για να θυμίζει τη νίκη του στη ναυμαχία του Ακτίου. Δύο πολιτισμοί συγκρούονται. Τα επιχειρήματα των Ρωμαίων και ο αντίλογος των Κασσωπαίων διατρέχουν το έργο με πίκρα και χιούμορ. Παρακολουθούμε την αντιπαράθεση της Ρώμης με την Ελλάδα. Η απόφαση για την εξέλιξη έχει παρθεί. Ο πιο ισχυρός θα νικήσει. Η νέα πόλη θα δημιουργηθεί πάνω στον πόνο και τον αγώνα των Κασσωπαίων.
Η παράσταση θα παρουσιαστεί απογευματινή ώρα, ώστε να έχει ολοκληρωθεί πριν τη δύση του ηλίου και έχει διάρκεια 70 λεπτά.
«Δωδώνη. Τα χρηστήρια ελάσματα» στο Αρχαιολογικό Μουσείο Ιωαννίνων 22 Σεπτεμβρίου
Επίσημη εκδήλωση για την εγγραφή των χρηστηρίων ελασμάτων της Δωδώνης στον διεθνή κατάλογο της UNESCO «Μνήμη του Κόσμου» που περιλαμβάνει:
- ομιλία παρουσίασης των χρηστηρίων ελασμάτων και της σημασίας τους,
- παρουσίαση/περιήγηση στην προθήκη των χρηστηρίων ελασμάτων της Δωδώνης.
Συνεργαζόμενοι φορείς: Δήμος Δωδώνης, Δήμος Ιωαννιτών, Περιφέρεια Ηπείρου
Υπεύθυνη εκδήλωσης: Ελένη Βασιλείου
Διεύθυνση χώρου εκδήλωσης: Πλατεία 25ης Μαρτίου 6, 45221, Ιωάννινα
Τηλ. 26510 01078, e-mail: evasiliou@culture.gr
«Ασημένια Γιάννενα. Η παράδοση της αργυροτεχνίας από το παρελθόν στο παρόν» στην Ακρόπολη Ίτς Καλέ Ιωαννίνων 22 Σεπτεμβρίου
Πιλοτική παρουσίαση εκπαιδευτικού προγράμματος με τον τίτλο «Ασημένια Γιάννενα. Η παράδοση της αργυροτεχνίας από το παρελθόν στο παρόν», που παρουσιάζει την ιστορία της αργυροτεχνίας στην πόλη των Ιωαννίνων από τη βυζαντινή περίοδο έως σήμερα, τις τεχνικές και τα αντικείμενα. Περιλαμβάνει: α. σύντομη παρουσίαση της έκθεση αργυρών στο «Θησαυροφυλάκιο» του Βυζαντινού Μουσείου Ιωαννίνων, β. προβολή σχετικού προγράμματος παρουσίασης (power point), γ. επιτραπέζιο εκπαιδευτικό παιχνίδι, και δ. βιωματική χειροτεχνική δραστηριότητα στον χώρο της «Πυριτιδαποθήκης». Συνεργαζόμενος φορέας: Διεύθυνση Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης Ιωαννίνων
«Στο Σοφρά τ’ Αλή Πασά» στην Ακρόπολη Ίτς Καλέ Ιωαννίνων 22 Σεπτεμβρίου
Μουσειοπαιδαγωγικό πρόγραμμα για δύο διαπολιτισμικές σχολικές μονάδες της Περιφέρειας Ιωαννίνων. Το πρόγραμμα αφορά τη διατροφή των οθωμανικών χρόνων κατά την περίοδο του Αλή πασά στα Ιωάννινα και απευθύνεται σε μαθητές/-τριες της Έ-΄ΣΤ Δημοτικού και Α’-Γ’ Γυμνασίου. Παράλληλα, στο πλαίσιο του έργου της Εφορείας Αρχαιοτήτων και του Υπουργείου Πολιτισμού «Μαγειρεύοντας στην Ήπειρο, 100.000 χρόνια» θα προβληθεί και η ομώνυμη ταινία μικρού μήκους ως μία εισαγωγή στο θέμα της διατροφής στην Ήπειρο από την παλαιολιθική περίοδο έως τους οθωμανικούς χρόνους.
«Πιες καφέ και θα με θυμηθείς!» στην Ακρόπολη Ίτς Καλέ Ιωαννίνων 23 Σεπτεμβρίου
Μουσειοπαιδαγωγικό πρόγραμμα το οποίο αφορά τη διατροφή των οθωμανικών χρόνων κατά την περίοδο του Αλή πασά στα Ιωάννινα μέσα από μία βιωματική και πολυαισθητηριακή προσέγγιση προσαρμοσμένη για άτομα με άνοια. Παράλληλα, στο πλαίσιο του έργου της Εφορείας Αρχαιοτήτων και του Υπουργείου Πολιτισμού, «Μαγειρεύοντας στην Ήπειρο, 100.000 χρόνια», θα προβληθεί και η ομώνυμη ταινία μικρού μήκους ως μία εισαγωγή στο θέμα της διατροφής στην Ήπειρο από την παλαιολιθική περίοδο έως τους οθωμανικούς χρόνους.
«Κυριακή στο οθωμανικό μαγειρειό!» στην Ακρόπολη Ίτς Καλέ Ιωαννίνων 24 Σεπτεμβρίου
Μουσειοπαιδαγωγική δράση η οποία απευθύνεται σε ενήλικο κοινό με όριο συμμετεχόντων τα δεκαπέντε (15) άτομα. Η συγκεκριμένη δράση περιλαμβάνει μία ιστορική περιήγηση στα οθωμανικά μαγειρεία την πόλης των Ιωαννίνων κατά την οποία θα ξεδιπλωθούν τα μυστικά της οθωμανικής κουζίνας, καθώς και οι διατροφικές συνήθειες του Αλή πασά και η οποία θα ολοκληρωθεί με μία μικρή γαστρονομική εμπειρία στο κτήριο του οθωμανικού μαγειρείου και σημερινό αναψυκτήριο του Βυζαντινού Μουσείου Ιωαννίνων στην Ακρόπολη του Ίτς Καλέ.
“The Truth is in the Soil” - Φωτογραφική έκθεση της Ιωάννας Σακελλαράκη στο Μουσείο ΑργυροτεχνίαςΙωαννίνων (Διάρκεια: 23.09-11.12.2023) 23, 24 Σεπτεμβρίου
Η έκθεση τονίζει τις παραστατικές και φανταστικές πτυχές του μοιρολογιού ως επαγγέλματος. Μετά τη διαμονή της στις παραδοσιακές κοινότητες των γυναικών-μοιρολογιστρών της χερσονήσου της Μάνης, και με έμπνευση από τους αρχαίους ελληνικούς θρήνους, η φωτογράφος αναζητά ίχνη πένθους και θλίψης.
«Ιστορίες παλιές και καινούριες από την καθημερινή ζωή» στο Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού 21 Σεπτεμβρίου
Σε συνεργασία με ΚΑΠΗ του Δήμου Θεσσαλονίκης, και ομάδα-στόχο άτομα 3ης ηλικίας, σε συνεννόηση με κοινωνική λειτουργό της δομής, θα πραγματοποιηθεί επίσκεψη ατόμων 3ης ηλικίας στο Μουσείο. Περιήγηση στην αίθουσα «Παλαιοχριστιανική πόλη και κατοικία» και συζήτηση για αντικείμενα της καθημερινής ζωής και τις μνήμες που ανακαλούν σε σχέση με το πρόσφατο παρελθόν των συμμετεχόντων. Με αφορμή την επίσκεψη στο Μουσείο, στον χώρο του ΚΑΠΗ θα στηθεί μαζί με τους συμμετέχοντες μια μικρή έκθεση με προσωπικά τους αντικείμενα τα οποία έχουν να διηγηθούν μια ιστορία. Οι συμμετέχοντες θα γράψουν τα κείμενα της έκθεσης. Στη συνέχεια θα μπορούν να ξεναγήσουν στην έκθεσή τους τα υπόλοιπα μέλη του ΚΑΠΗ, τα παιδιά και τα εγγόνια τους ώστε η εκδήλωση να πάρει τη μορφή διαγενεακής δράσης.
«Κολάζ με άμμο. Διακοσμητικά μοτίβα του χθες στο σήμερα» στο Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης 22 Σεπτεμβρίου
Δημιουργικό εργαστήριο κολάζ για ενήλικες με έμπνευση από τα διακοσμητικά μοτίβα αρχαίων αντικειμένων από την εικαστικό του Αρχαιολογικού Μουσείου Θεσσαλονίκης, Χρύσα Φωτιάδου.
«Μουσική συναυλία από σχήμα της Κρατικής Ορχήστρας Θεσσαλονίκης» στο Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης 22 Σεπτεμβρίου
Συναυλία κλασικής μουσικής από σχήμα της Κρατικής Ορχήστρας Θεσσαλονίκης στο Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης. Ρεσιτάλ Βιολιού-Πιάνου Εύης Δελφινοπούλου και Μαριλένας Λιακοπούλου.
«Ξενάγηση στην περιοδική έκθεση «Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης. 60 χρόνια|60 στιγμές» 23 Σεπτεμβρίου
Ξενάγηση στην περιοδική έκθεση που τιμά τη σημαντική επέτειο των 60 χρόνων του ΑΜΘ και φωτίζει 60 εμβληματικές στιγμές της ιστορικής διαδρομής του μεγαλύτερου και παλαιότερου Αρχαιολογικού Μουσείου του βορειοελλαδικού χώρου. Η ξενάγηση θα πραγματοποιηθεί από αρχαιολόγο του μουσείου-επιμελήτρια της έκθεσης.
«Οι Μαγεμένες: ιστορία και παραμύθι» στο Μουσείο Αρχαίας Αγοράς Θεσσαλονίκης 22 Σεπτεμβρίου Βιωματική εκπαιδευτική δράση για σχολικές ομάδες πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης. Οι μαθητές μέσα από τις αφηγήσεις των αρχαιολόγων θα έχουν την ευκαιρία να γνωρίσουν τις «Μαγεμένες» της Θεσσαλονίκης και την ιστορία τους, τις παραδόσεις και τους μύθους που παραμένουν ζωντανοί μέχρι σήμερα. Στο τέλος του προγράμματος θα πραγματοποιηθεί εργαστήρι δημιουργικής γραφής σε συνδυασμό με εικαστική δραστηριότητα.
«Περίπατος στα τείχη της Θεσσαλονίκης» 24 Σεπτεμβρίου
Βιωματικός περίπατος για ενήλικες και εφήβους άνω των 12 ετών στα τείχη της Θεσσαλονίκης με αφετηρία το Επταπύργιο. Μέσα από μία επιλεγμένη διαδρομή θα παρουσιαστούν/ανιχνευτούν κτητορικές επιγραφές, κεραμοπλαστικά κοσμήματα και ανάγλυφα σε δεύτερη χρήση, προβάλλοντας παράλληλα μέσα από ιστορικές πηγές και λογοτεχνικές αναφορές τη διαχρονική σχέση της Θεσσαλονίκης με τα τείχη της και την ιδιαίτερη σημασία τους στη διαμόρφωση της συλλογικής μνήμης.
«H υφαντική τέχνη και ο αργαλειός από την προϊστορία έως και σήμερα» στην Τούμπα Ασσήρου 22 Σεπτεμβρίου
Εκπαιδευτικό πρόγραμμα απευθυνόμενο σε μαθητές της Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης που σχεδιάστηκε με αφορμή την ανεύρεση των υπολειμμάτων ενός αργαλειού της Ύστερης Εποχής του Χαλκού σε οικία στην Τούμπα Α’ της Ασσήρου στην πεδιάδα του Λαγκαδά.
Η δράση αποτελείται από δύο μέρη: α. επίσκεψη στη σχολική μονάδα, όπου τα παιδιά θα γνωρίσουν μέσα από ψηφιακή προβολή τον αρχαιολογικό χώρο της Τούμπας Α’ της Ασσήρου με τα σημαντικά οικοδομικά κατάλοιπα από την Πρώιμη Εποχή του Χαλκού έως την Εποχή του Σιδήρου και την εξέλιξη του αργαλειού και της υφαντικής τέχνης από την Προϊστορία έως και σήμερα. Η δράση θα συνδυαστεί με την κατασκευή ενός όρθιου αργαλειού, σύμφωνα με την αποκατάσταση εκείνου της Ασσήρου, στον οποίο και θα εξασκηθούν οι μαθητές και β. επίσκεψη στον αρχαιολογικό χώρο της Ασσήρου.
«“Living Memory”. (Hi)stories on a paradise garden / «Μνήμη ζώσα». Ιστορίες πάνω σε έναν παραδείσιο κήπο» - Μεταβυζαντινό μνημειακό σύνολο ιστορικού κήπου Δελασάλ 22, 23, 24 Σεπτεμβρίου
Εορταστικός κύκλος δραστηριοτήτων με έμφαση στην επένδυση ενός (υπό κήρυξη) αρχαιολογικού χώρου με ζωντανές και με ιστορικές μνήμες.
Ακουστική σήμανση του ιστορικού κήπου Δελασάλ. Αρχεία ακουστικών αφηγήσεων και περιγραφών, προσπελάσιμων μέσω κωδικών QR και χαραγμένων σε ξύλινες πινακίδες, θα σημάνουν τον χώρο του ιστορικού κήπου (μνημεία, αρχιτεκτονικές κατασκευές και φυσικό περιβάλλον), με έμφαση στις ζωντανές μνήμες, στις παραδιδόμενες περιηγητικές περιγραφές και ιστορικές διηγήσεις, και στη συμπερίληψη βιωματικών εμπειριών από τους καθημερινούς χρήστες του χώρου.
«Καφενείο Μνήμης». Εργαστήριο ζωντανής μνήμης του τόπου με τη συμμετοχή ηλικιωμένων πολιτών που αφηγούνται ιστορίες για τον ιστορικό κήπο, για τα μνημεία του και για τη δημιουργία του χωριού στο Ρετζίκι, και με την ενεργή συμμετοχή εφήβων, κατοίκων του οικισμού των Πεύκων, που βιώνουν τον χώρο στην καθημερινότητά τους, με σκοπό τη μεταξύ τους διάδραση ως μια σημειολογική traditiο legis μνήμης.
«Περιμένοντας τον Σουλτάνο». Βιωματικό Εργαστήρι για παιδιά 4-8 ετών, βασισμένο σε ανεκδοτολογική διήγηση 19ου αιώνα για τη δημιουργία του ιστορικού κήπου από τον Τζέκη Άμποτ και την επίσκεψη του σουλτάνου σε αυτόν. Περιλαμβάνει παραστατική αφήγηση, αρχαιολογικό περίπατο και εικαστικό εργαστήρι ζωγραφικής στο έδαφος.
«Δημιουργώντας την αυριανή μνήμη του κήπου». Δραστηριότητα δημιουργικής γραφής για τον κήπο, που απευθύνεται σε παιδιά 8-12 ετών που βιώνουν τον ιστορικό κήπο στην καθημερινότητά τους, έχει εν προκειμένω ως ειδικό ερέθισμα την αρχαιολογική περιήγηση τους στον κήπο σε συνδυασμό με την ακουστική του σήμανση και αποσκοπεί στην καταγραφή της βιωματικής τους εμπειρίας σχετικά με αυτόν και τα μνημεία του.
Κινηματογραφική προβολή ταινίας με θεματολογία συναφή με τη συλλογική μνήμη εντός του ιστορικού κήπου από το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης. Ο παραπάνω κύκλος δραστηριοτήτων εντάσσεται σε ένα τοπικό φεστιβάλ που σχεδιάζει να διοργανώσει φέτος ο Δήμος Νεάπολης-Συκεών, εμπνευσμένο από τη φετινή θεματική των ΕΗΠΚ, το οποίο θα περιλαμβάνει εκδηλώσεις foοd festival και παραδοσιακής μουσικής, εκτελεσμένης από σύγχρονες κυρίως μπάντες, στο οποίο και θα συμβάλλουμε περαιτέρω και με αρχαιολογικές περιηγήσεις κοινού στα υπόλοιπα μνημεία των Πεύκων, τα οποία και φαίνεται πως αποτελούσαν ενιαία οικονομική ενότητα με το μνημειακό σύνολο του κήπου Δελασάλ.
«Αφηγήσεις μεγάλων και δράσεις μικρών» στο Αρχαιολογικό Μουσείο Πολυγύρου 22 Σεπτεμβρίου
Η εκδήλωση θα βασιστεί σε συνεντεύξεις ηλικιωμένων και μη με θέμα τα παιχνίδια της παιδικής τους ηλικίας. Ο συσχετισμός των αρχαίων, των παλιών και των νεότερων παιχνιδιών, ο τρόπος κατασκευής και ο τρόπος παιξίματος θα δηλώσουν τη συνέχεια και τη διαχρονικότητα του παιχνιδιού ως ψυχαγωγική και κοινωνική δράση, η οποία θα παρουσιαστεί μέσα από βιντεοπροβολές, pdf, φυσικά εκθέματα νεοτέρων χρόνων και εργαστήρι κατασκευής υφασμάτινης κούκλας, σύμφωνα με πρότυπα παλιότερων δεκαετιών.
«Η Τέχνη του Χαλιού» στον Πύργο Ουρανούπολης 22 Σεπτεμβρίου
Με αφορμή την έκθεση «Το ζεύγος Loch» και «Η Τέχνη του Χαλιού» στον Πύργο Ουρανούπολης, θα λάβει χώρα εκπαιδευτικό πρόγραμμα όπου εκπαιδευτικοί και μαθητές έχουν την ευκαιρία να γνωρίσουν την παραδοσιακή τέχνη της κατασκευής χαλιού, αλλά κυρίως, της παραδοσιακής τεχνικής βαφής νημάτων από φυσικά χρώματα. Αναπτύσσοντας προβληματισμούς περιβαλλοντικής εκπαίδευσης και γνώσης, οι μαθητές έρχονται σε επαφή με την πρόσφατη ιστορία της περιοχής και εξοικειώνονται με στοιχεία, που είναι μεν παραδοσιακά, αλλά παραμένουν σύγχρονα και ζωντανά.
«Τοπία μνήμης (memoryscapes) και μνημειο-αφηγήσεις στο μετόχι των Νέων Φλογητών» στο Κέντρο Βυζαντινού Πολιτισμού 23 Σεπτεμβρίου
Σκοπός της εκδήλωσης είναι να αναδείξει τον ενεργό ρόλο των τοπικών κοινοτήτων σε θέματα αξιοποίησης, τεκμηρίωσης και προστασίας της πολιτιστικής κληρονομιάς, τη σύνδεση της τοπικής, συλλογικής μνήμης με το φυσικό, ιστορικο-αρχαιολογικό περιβάλλον, στο οποίο δραστηριοποιούνται οι κοινότητες καθώς και στη διασύνδεση της άυλης με την υλική πολιτιστική κληρονομιά. Με ξεχωριστούς προσκεκλημένους από την τοπική κοινωνία, θα πραγματοποιηθούν ομιλίες για την ιστορία του μετοχίου, αφηγήσεις γεγονότων μέσα από φωτογραφίες και βιογραφικές ανέκδοτες αναφορές από τη ζωή τους στον ερειπιώνα του μετοχίου των Νέων Φλογητών, ερχόμενοι πρόσφυγες από τις χαμένες πατρίδες. Με μεθοδολογικά εργαλεία τις δομημένες συνεντεύξεις ανοιχτού τύπου θα σκιαγραφηθεί η τοπική μνήμη και η ιστορία του μετοχίου αξιοποιώντας τις μεθόδους της προφορικής ιστορίας.
«Παρουσίαση και συζήτηση βιβλίων για τον Εμμανουήλ Παπάν» στο Κέντρο Βυζαντινού Πολιτισμού, Μετόχι Νέων Φλογητών 24 Σεπτεμβρίου
Με αφορμή την περιοδική έκθεση «Η Επανάσταση του 1821 στη Χαλκιδική» στο παλαιό κτήριο του Κέντρου Βυζαντινού Πολιτισμού, θα λάβει χώρα εκδήλωση για την παρουσίαση και συζήτηση του τόμου «Η Επανάσταση του 1821 και ο Εμμανουήλ Παπάς» και του λευκώματος «Ο Εμμανουήλ Παπάς και η γενέτειρά του». Βιογραφικά στοιχεία, ιστορικά γεγονότα και ανέκδοτες μαρτυρίες ενός πρόσφατου παρελθόντος θα παρουσιαστούν στους ιδιαίτερους χώρους του μετοχίου των Νέων Φλογητών, ενώ θα ακολουθήσει συζήτηση για τη σύνδεση ιστορικών μνημείων της Χαλκιδικής με τον Εμμανουήλ Παπά.
«Ο Καραγκιόζης και ο μύθος του Κάστρου της Μαρουλίας» στο Αρχαιολογικό Μουσείο Κιλκίς (σε όμορο οικόπεδο) 20 Σεπτεμβρίου
Παράσταση θεάτρου Σκιών με κείμενα εμπνευσμένα από την ιστορία του βυζαντινού φρουρίου του Γυναικοκάστρου Κιλκίς και τον μύθο της Μαρουλίας που συνδέεται με την κατάκτηση του κάστρου από τους Οθωμανούς, το φθινόπωρο του 1383. Η δράση στοχεύει στη σύνδεση της λαϊκής παράδοσης με το παρελθόν και το μέλλον.
«Μαρτυρίες του χθες στο σήμερα, η διατήρηση της πολιτιστικής κληρονομιάς και οι τεχνολογικές εξελίξεις» στο Αρχαιολογικό Μουσείο Δράμας 30 Σεπτεμβρίου
Ομιλία της καθηγήτριας του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης του Τμήματος Ιστορίας Εθνολογίας κ. Χριστίνας Παπαγεωργοπούλου και της Αναπληρώτριας Προϊσταμένης της Εφορείας Αρχαιοτήτων Δράμας κ. Βασιλικής Πουλιούδη.
Συνεργαζόμενοι φορείς: Γραφείο Δράμας Europe Direct Αν. Μακεδονίας και Θράκης, Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης - Τμήμα Ιστορίας Εθνολογίας
Υπεύθυνες εκδήλωσης: Βασιλική Πουλιούδη (ΕΦΑ Δράμας), Στέλλα Ανδριοπούλου (Γραφείο Δράμας EuropeDirect Αν. Μακεδονίας και Θράκης)
Διεύθυνση χώρου εκδήλωσης: Πατριάρχου Διονυσίου 2, 66100, Δράμα
Τηλ.: 25210 58017, e-mail: vpoulioudi@culture.gr, europedirect@duth.gr
Εφορεία Αρχαιοτήτων Πέλλας
«Αρχαιολογικό Μουσείο Πέλλας: Όταν το παρελθόν προσεγγίζει το μέλλον» στο Αρχαιολογικό Μουσείο Πέλλας 24 Σεπτεμβρίου
Κύριο θέμα της συγκεκριμένης εκδήλωσης αποτελεί η ανασκόπηση του αρχαιολογικού έργου, των ιστορικών παραγόντων, όπως επίσης και η παρουσίαση των προσωπικοτήτων που διαδραμάτισαν καθοριστικό ρόλο στη δημιουργία του Αρχαιολογικού Μουσείου Πέλλας. Μέσα από την ανασκόπηση αυτή θα προβληθεί η σύνδεση της ιστορίας με την παράδοση και η επιρροή της στη διατήρηση της πολιτιστικής κληρονομιάς. Η αξιοποίηση των γραπτών πηγών και μαρτυριών θα συμβάλλει στην κατανόηση των πρακτικών που ακολουθήθηκαν, έτσι ώστε να καταστεί το μουσείο ένας χώρος ο οποίος προσεγγίζει το παρελθόν, αλλά παράλληλα εξασφαλίζει το μέλλον. Βασικός στόχος της εκδήλωσης είναι η ανάδειξη όλων εκείνων των στοιχείων που αποτέλεσαν αφορμή για τη «γέννηση» του μουσείου. Η εκδήλωση απευθύνεται σε όλες τις ομάδες κοινού και θα περιλαμβάνει ομιλίες με παράλληλη παρουσίαση power point, καθώς και ξενάγηση στον εκθεσιακό χώρο του μουσείου. Η ενημέρωση του κοινού για τη διατήρηση της πολιτιστικής κληρονομιάς και για την ευαισθητοποίηση για τον πολιτιστικό πλούτο αποτελούν βασικές προτεραιότητες της εκδήλωσης.
«Αρχαίοι ελληνικοί χοροί και Παράδοση» στο Θέατρο δημοτικού πάρκου Κατερίνης 23 Σεπτεμβρίου
Ομιλία από την δρα Ελένη Γεροφωκά με θέμα τους αρχαίους ελληνικούς χορούς και παρουσίαση χορών, που σχετίζονται με τους αρχαίους ελληνικούς, από την Εστία Πιερίδων Μουσών. Πριν την έναρξη του κάθε χορού θα γίνεται μικρή εισαγωγή από την δρα Ελένη Γεροφωκά. Την παράσταση θα συνοδεύει μουσική με παραδοσιακά όργανα και πολυφωνικά τραγούδια.
«Ραγκουτσάρια Καστοριάς: Μνήμη – Ταυτότητα – Προοπτική» στο Αρχοντικό Τσιατσιαπά 22, 23, 24 Σεπτεμβρίου
Περιοδική έκθεση
Στις αρχές Ιανουαρίου κάθε έτους, 6-8 Ιανουαρίου, διαδραματίζεται στους δρόμους της πόλης το Καστοριανό Καρναβάλι ή «Ραγκουτσάρια» που αποτελεί, πιθανόν, επιβίωση αρχαίων τελετών. Η ονομασία «Ραγκουτσάρια» προέρχεται από το λατινικό rogatores, δηλαδή ζητιάνοι, αφού οι μεταμφιεσμένοι ζητούν από τους νοικοκύρηδες δώρα, προκειμένου να διώξουν τα κακά πνεύματα. Ο θίασος αυτός γύριζε από σπίτι σε σπίτι μπαίνοντας και χαριεντίζοντας με τους νοικοκυραίους ζητώντας κεραστικά και φιλοδωρήματα. Μέχρι τη δεκαετία 1920-1930 απαραίτητη ήταν και η παρουσία του Βάκχου με τη συνοδεία ενός γαϊδάρου στολισμένου με κληματόφυλλα και στηριγμένο στο σαμάρι του το ξόανο του Θεού Διονύσου, μέσα στο οποίο υπήρχε ένα μικρό βαρελάκι με κρασί. Κατά τη διάρκεια της δεκαετίας 1940-50 και την επιστροφή πολλών Καστοριανών από το εξωτερικό, άρχισαν να εμφανίζονται και οι νέες αλλαγές στη μεταμφίεση.
Το πρωτογενές υλικό της έκθεσης προέρχεται από επιτόπια έρευνα του μεταδιδακτορικού ερευνητή Δρος Αλέξανδρου Καπανιάρη του Τμήματος Επικοινωνίας και Ψηφιακών Μέσων του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας, το οποίο σχετίζεται με ανέκδοτα αρχεία κατοίκων της Καστοριάς που συμμετείχαν στο δρώμενο. Κατά τα εγκαίνια της έκθεσης θα πραγματοποιηθεί ομιλία σχετικά με το Καρναβάλι (Ραγκουτσάρια) Καστοριάς καθώς και τον Καστοριανό γάμο από τον ανωτέρω ερευνητή.
«Οινογνωσία: Ιστορικές και σύγχρονες μαρτυρίες» στο Αρχαιολογικό Μουσείο Αιανής 23 Σεπτεμβρίου
Ομιλία από τις αρχαιοβοτανολόγους της ΕΦΑ Κοζάνης Στυλιανάκου Χαρούλα και Δήμητρα Κοτσαχρήστου για τις ενδείξεις κατανάλωσης κρασιού από τους προϊστορικούς χρόνους έως και τα ελληνιστικά χρόνια, ενώ θα υπάρχει και εποπτικό υλικό το οποίο θα πληροφορεί τους επισκέπτες σχετικά με την κατανάλωση κρασιού στην αρχαιότητα.
Στη συνέχεια θα ακολουθήσουν ομιλίες από τοπικούς οινοπαραγωγούς για τις σύγχρονες μεθόδους οινοποίησης. Τοπικά οινοποιεία θα προσφέρουν για δοκιμή στο κοινό που θα παρευρεθεί στην εκδήλωση, κρασί παραγωγής τους. Την εκδήλωση θα κλείσει ομάδα μουσικών της περιοχής.
Υπηρεσία Νεωτέρων Μνημείων και Τεχνικών Έργων Κεντρικής Μακεδονίας
«Πολυχώρος Ισλαχανέ, ζωντανό μουσείο» στον Πολυχώρο Πολιτισμού Ισλαχανέ 20 Σεπτεμβρίου
Κάτοικοι της γειτονιάς, παλιοί εργαζόμενοι του μηχανουργείου, μαθητές του πρώην Γ΄ Γυμνασίου, όσοι διατηρούν μνήμες για τα κτήρια και τη γειτονιά του Ισλαχανέ, θα αφηγηθούν τη δική τους μικρο-ιστορία του τόπου. Οι επισκέπτες θα έχουν τη δυνατότητα να ακούσουν, να συνομιλήσουν, αλλά και να συμπληρώσουν τις ιστορίες. Αφηγήσεις ζωής, μαρτυρίες του χθες στο σήμερα, ιστορίες άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς: το μουσείο αφηγημένο αλλιώς, μη-διαμεσολαβητικά.
«Εντός/εκτός των τειχών, στις προσφυγικές γειτονιές της Θεσσαλονίκης» - Πολυχώρος Πολιτισμού Ισλαχανέ, Πανεπιστήμιο Μακεδονίας, συναντήσεις στην Άνω Πόλη Θεσσαλονίκης 22, 23 Σεπτεμβρίου
Διεθνές Συνέδριο
Το συνέδριο προσκαλεί ερευνητές και ερευνήτριες κοινωνικών και ανθρωπιστικών επιστημών που χρησιμοποιούν την έρευνα πεδίου, όσες και όσους εστιάζουν στη μελέτη επίσημων και άτυπων αρχείων, αλλά και όσες/όσους έχουν δημιουργικά (βλ. λογοτεχνικά, εικαστικά, κινηματογραφικά) και έχουν εμπνευστεί από τις ζωές των ανθρώπων στις προσφυγικές γειτονιές της Θεσσαλονίκης, εντός/εκτός των τειχών, να παραβρεθούν στη συνάντηση. Ακολουθώντας το δρόμο της εθνογραφίας και των πολιτισμικών σπουδών αναζητείται στη Θεσσαλονίκη και πέρα από αυτήν τη σημασία της ‘τοπικότητας’ και της ‘γειτονιάς’ στο είδος της συμπεριληπτικής, ακόμη και συγκρουσιακής σχέσης των προσφύγων με τους άλλους κατοίκους και μεταξύ τους. Επιπρόσθετα επιδιώκεται η γνώση για την καθημερινότητα και τα μικρά πράγματα, εστιάζοντας στις μικρές προσωπικές ιστορίες, τη φαντασία και τη μυθοπλασία των δημιουργών.
Συνεργαζόμενοι φορείς: Εργαστήριο Μελέτης του Πολιτισμού, των Συνόρων και του Κοινωνικού Φύλου, Πανεπιστήμιο Μακεδονίας - Ερευνητικό πρόγραμμα «100 memories», του Ινστιτούτου Ιστορικών Ερευνών, Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών.
Υπεύθυνες εκδήλωσης: Φωτεινή Τσιμπιρίδου (ΠΑΜΑΚ), Ελένη Κυραμαργιού (ΕΙΕ), Σοφία Χριστοφορίδου, Αρετή Κονδυλίδου (ΥΝΜΤΕΚΜ).
Διεύθυνση χώρου εκδήλωσης: Πανεπιστήμιο Μακεδονίας, Εγνατίας 156, 54636, Θεσσαλονίκη και Πολυχώρος Πολιτισμού Ισλαχανέ, Ελένης Ζωγράφου 3, 54634, Θεσσαλονίκη
Τηλ. 2310 213800, 2310 206910, e-mail : ynmtekm@culture.gr, akondilidou@culture.gr
Λαογραφικό και Εθνολογικό Μουσείο Μακεδονίας – Θράκης
«Οι αξίες ταξιδεύουν μέσα από τα παραμύθια» στο Λαογραφικό και Εθνολογικό Μουσείο Μακεδονίας – Θράκης 22, 23, 24 Σεπτεμβρίου
Εκπαιδευτική δράση που στοχεύει στην αναζήτηση ευρωπαϊκών αξιών που προβάλλονται στη μόνιμη έκθεση του μουσείου, η οποία αναφέρεται στη σημασία της υδροκίνησης ως πηγής ενέργειας στην προβιομηχανική εποχή και στον νερόμυλο – αλευρόμυλο ως εργαστήριο που συνδέεται με τη διαχρονική ανάγκη της διατροφής. Μέσα από την περιήγηση των συμμετεχόντων στην έκθεση και με “όχημα” λαϊκά παραμύθια που πραγματεύονται τα εν λόγω θέματα διερευνούμε τους τρόπους με τους οποίους εκφράζονται οι ηθικές και κοινωνικές αξίες της Ευρώπης που διέπουν τη λειτουργία των θεσμών της, τη ζωή των πολιτών της και εκπορεύονται από την πολιτιστική της κληρονομιά. Οι συμμετέχοντες καλούνται να ανακαλύψουν αυτές τις αξίες βάσει προσωπικών εμπειριών και αντιλήψεων, να τις αποδώσουν εικαστικά και να στοχαστούν πάνω στην επιδραστικότητά τους, καθώς και τη “μεταβλητότητα” και τη δυναμική που αναπτύσσουν στον ιστορικό χρόνο.
Η δράση έχει διαγενεακό χαρακτήρα και απευθύνεται σε μικτό κοινό παιδιών σχολικής ηλικίας και των συνοδών τους. Η διάρκειά της είναι μιάμιση ώρα. Δίνεται δυνατότητα για τέσσερις εφαρμογές (Παρ. 22/09: 18.00 – 19.30, Σάβ. 23/09: 10.00 – 11.30 και 12.00 – 13.30, Κυρ. 24/09: 11.00 – 12.30). Μέγιστος αριθμός συμμετεχόντων ανά εφαρμογή: δεκαπέντε (15) άτομα. Η συμμετοχή είναι δωρεάν, απαιτείται όμως τηλεφωνική κράτηση θέσης στο 2310 889840.
Συνεργαζόμενος φορέας: Εθνικό Κέντρο Έρευνας Φυσικών Επιστημών Δημόκριτος (VAST project: Values across Space and Time)
Υπεύθυνη εκδήλωσης: Ειρήνη Μπότσιου
Διεύθυνση χώρου εκδήλωσης: Λαογραφικό και Εθνολογικό Μουσείο Μακεδονίας – Θράκης, Βασ. Όλγας 68, 54642, Θεσσαλονίκη
Τηλ. 2310 852333, 2310 889840, e-mail: botsiou@lemmth.gr , irenebotsiou@gmail.com
Εθνογραφικό Κέντρο Γιώργη Μελίκη - Κέντρο Έρευνας Μάσκας
«Κληρονομιές | Από το Άγιον Όρος στη Στράντζα. From Mount Athos to Bulgarian» 23 Σεπτεμβρίου 2023, ώρα 11.00
Επιστημονική ημερίδα
Το Εθνογραφικό Κέντρο Γιώργη Μελίκη - Κέντρο Έρευνας Μάσκας, συμμετέχοντας στον επετειακό εορτασμό των 20 χρόνων της UNESCO για την Άυλη πολιτιστική κληρονομιά και στο πλαίσιο των Ευρωπαϊκών Ημερών Πολιτιστικής Κληρονομιάς, οργανώνει επιστημονική ημερίδα με Θέμα “Heritages, Από το Άγιον Όρος στη Στράντζα». Άξονας της ημερίδας αυτής τα Αναστενάρια σε Βουλγαρία και Ελλάδα.
Συμμετέχουν με εισηγήσεις τους, έκθεση φωτογραφίας και προβολές, Βούλγαροι και Έλληνες επιστήμονες.
Συνέργεια του Συλλόγου των Φίλων του Εθνογραφικού Κέντρου Γιώργη Μελίκη- Κέντρου Έρευνας Μάσκας.
Υπεύθυνος εκδήλωσης: Γιώργης Μελίκης
Διεύθυνση χώρου εκδήλωσης: Εθνογραφικό Κέντρο Γιώργη Μελίκη - Κέντρο Έρευνας Μάσκας, Αγ. Νικολάου 4, 59031, Μελίκη Ημαθίας
Τηλ. 6977211473, e-mail: gmelikis@gmail.com
Εφορεία Αρχαιοτήτων Ξάνθης
«Ζωντανές ιστορίες για ζωντανά μνημεία στα Άβδηρα» στον σύγχρονο οικισμό των Αβδήρων 24 Σεπτεμβρίου
Επίσκεψη στην εκκλησία της Αγίας Παρασκευής και στην κοινοτική κρήνη των Αβδήρων, παρουσίασή τους από τους αρχαιολόγους της Υπηρεσίας, έκθεση αρχειακού φωτογραφικού υλικού του Χορευτικού και Πολιτιστικού Συλλόγου Αβδηριτών, αφήγηση ιστοριών και παραδόσεων που σχετίζονται με τα παραπάνω μνημεία από μέλη του Συλλόγου και κατοίκους της περιοχής. Η εκδήλωση θα ολοκληρωθεί στο Λαογραφικό Μουσείο Αβδήρων με επίσκεψη στους εκθεσιακούς χώρους και προσφορά εδεσμάτων στον αύλειο χώρο του μουσείου.
«Μουσική συναυλία με μουσικές του χθες στο Ιμαρέτ της Κομοτηνής» 29 Σεπτεμβρίου
Μουσική συναυλία στο Ιμαρέτ Κομοτηνής με μουσικές χωρίς σύνορα, που αναδεικνύουν τη δυναμική της παράδοσης του παρελθόντος μέσα στον χρόνο και το ιδιαίτερο πολιτισμικό μωσαϊκό της Θράκης και συνδέουν τη μουσική των ανθρώπων που διασχίζουν και κατοικούν διαχρονικά γύρω από την οροσειρά της Ροδόπης.
«Ένα ταξίδι στον χρόνο» στο Αρχαιολογικό Μουσείο Αλεξανδρούπολης 24 Σεπτεμβρίου
Μια εκπαιδευτική δράση για οικογένειες. Εκθέματα της μόνιμης συλλογής θα γίνουν η αφορμή για ένα ταξίδι από το σήμερα στο χθες, αλλά και από το χθες στο σήμερα, εφόσον οι συμμετέχοντες θα κληθούν να ανακαλύψουν συνήθειες και παραδόσεις της αρχαιότητας που, αυτούσιες ή παραλλαγμένες, έχουν υιοθετηθεί και από τους σύγχρονους Έλληνες.
«Αναβίωση παιχνιδιών της αρχαιότητας» στο Αρχαιολογικό Μουσείο Πατρών 22 Σεπτεμβρίου 2023, ώρες 9.00-13.00 (για σχολεία) και 24 Σεπτεμβρίου 2023, ώρες 11.00-13.00 (για οικογένειες)
Θεματική περιήγηση στην αίθουσα του Ιδιωτικού Βίου
Προβολή (powerpoint) στον χώρο του αμφιθεάτρου του μουσείου των ατομικών και ομαδικών παιχνιδιών της αρχαιότητας (πώς ήταν, πώς παίζονταν, πώς γνωρίζουμε τις ονομασίες τους κ.ά).
Αναβίωση των ομαδικών παιχνιδιών της αρχαιότητας στον αύλειο χώρο του μουσείου.
Στο πρόγραμμα της Κυριακής, που τα παιδιά θα συνοδεύονται από τους γονείς τους, θα δοθεί η δυνατότητα συμμετοχής τους στο διαδικτυακό παιχνίδι kahoot, μέσω κινητού τηλεφώνου των γονιών. Τα παιδιά με τους γονείς τους θα πρέπει να απαντήσουν σε ερωτήσεις, σχετικές με τα παιχνίδια της αρχαιότητας. Νικητής/τρια είναι όποιος/α απαντήσει πιο γρήγορα σωστά στις περισσότερες ερωτήσεις.
«Ρωμαϊκή Πάτρα: σπαράγματα ζωής - φωνές χαμένες στο χρόνο» στο αρχαιολογικό μουσείο Πατρών 23 Σεπτεμβρίου
Στο πλαίσιο της δράσης, μια ομάδα φοιτητών του Τμήματος Φιλολογίας Πατρών, υπό τον συντονισμό και τη διαρκή καθοδήγηση των διοργανωτών Γιώργου Καζαντζίδη, Κατερίνας Οικονομοπούλου (Τμήμα Φιλολογίας Πανεπιστημίου Πατρών) και Έλενας Παρτίδα (ΥΠ.ΠΟ., ΕΦΑ Αχαΐας), θα δώσει φωνή στους αφανείς Πατρινούς της ρωμαϊκής πόλης, αναγνωρίζοντας, παράλληλα, και τις σιωπές που τους περιβάλλουν. Σε μια ζωντανή, συμμετοχική εκδήλωση στο αμφιθέατρο του μουσείου οι φοιτητές θα παρουσιάσουν τα στοιχεία που προκύπτουν από την ως άνω διερεύνηση, υποβοηθούμενοι από προβολή. Εν συνεχεία, σε μια ‘στρογγυλή τράπεζα’ οι διοργανωτές θα συζητήσουν τα συμπεράσματα της παρουσίασης, μεθοδολογικά ζητήματα και περαιτέρω προβληματισμούς, ανοιχτά, με συμμετοχή κοινού και δημόσιο διάλογο. Στην πληρότητά του, το υλικό θα αποτυπωθεί σε μορφή ψηφιακού λευκώματος, με σχολιασμό, εικόνες και παράθεση των βασικών πηγών.
Συμβαδίζοντας με την τεχνολογία της εποχής και προκειμένου να διατεθεί στο ενδιαφερόμενο κοινό ένα επιπλέον, ηχητικό ντοκουμέντο, στόχος των διοργανωτών είναι και η παραγωγή podcast.
«Πλοία και Ναυσιπλοΐα στις ακτές της χερσονήσου του Μαλέα και της Επιδαύρου Λιμηράς από την προϊστορική εποχή έως τον 20ο αιώνα» στο Αρχαιολογικό Μουσείο Νεάπολης Βοιών 20 Σεπτεμβρίου
Θεματικές ξεναγήσεις στη μόνιμη έκθεση του μουσείου σε μαθητές Δημοτικών Σχολείων (Δ, Ε, ΣΤ΄ τάξη), με θέμα το θαλάσσιο εμπόριο, τις μετακινήσεις πληθυσμών μέσω θαλάσσιων διαδρομών και την αλιεία.
«Παίξε αργαλιέ μου, βρόντησε...»: η τέχνη της υφαντικής από τα βυζαντινά στα νεώτερα χρόνια, στο Γεράκι Λακωνίας» στον αρχαιολογικό χώρο Κάστρου Γερακίου 23 Σεπτεμβρίου
Τα υφαντά, ως έργα του υλικού πολιτισμού, αποτελούν μάρτυρες της ιστορίας κάθε τόπου. Στο μεσαιωνικό οικισμό, στο Κάστρο του Γερακίου, εντοπίστηκε εργαστηριακή εγκατάσταση, η οποία σε συνδυασμό με τα ευρήματα φαίνεται να αποτελεί τόπο υφαντουργικής δραστηριότητας. Άρρηκτα συνδεδεμένη με την τέχνη της υφαντικής είναι η μουσική: μεγάλος αριθμός δημοτικών τραγουδιών αναφέρονται στην κόρη που υφαίνει, ενώ το ίδιο συμβαίνει και με την λόγια ποίηση. Το τραγούδι και ο χορός, αναπόσπαστα στοιχεία του καθημερινού βίου, δε θα μπορούσαν να λείπουν κατά τη διαδικασία της ύφανσης. Στο πλαίσιο της εκδήλωσης θα παρουσιαστούν τα μνημεία του Κάστρου, με έμφαση στην υφαντουργική, εργαστηριακή εγκατάσταση, ενώ παράλληλα με την επίδειξη της υφαντικής τέχνης για τη δημιουργία κιλιμιών σε ορθό αργαλειό μικρών διαστάσεων, παλαιές υφάντρες θα συμμετέχουν με τις μαρτυρίες τους και τα τραγούδια του τόπου τους.
Η εκδήλωση αναμένεται να πλαισιωθεί από τοπική Χορευτική Ομάδα παραδοσιακών χορών.
Μουσείο Ελιάς και Ελληνικού Λαδιού - Πολιτιστικό Ίδρυμα Ομίλου Πειραιώς
«Το Πέρασμα - 1922» στο Μουσείο Ελιάς και Ελληνικού Λαδιού 22 Σεπτεμβρίου
Η Λιλή Λαμπρέλη και η Λήδα Ξυδιά (κανονάκι) παρουσιάζουν μουσικοαφηγηματική παράσταση για σχολικές ομάδες με θέμα τη Μικρασιατική Καταστροφή και τον αφελληνισμό της Μικράς Ασίας.
Η δράση πλαισιώνει, επίσης, την περιοδική έκθεση «Βήματα βαριά. Μικρασία ’22» (διάρκεια έως 30.9.2023).
«Το δάσος και το νερό: δυο πηγές ζωής από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα» στο Υπαίθριο Μουσείο Υδροκίνησης 30 Σεπτεμβρίου
Με σημείο συνάντησης το Υπαίθριο Μουσείο Υδροκίνησης, στη Δημητσάνα, οι συμμετέχοντες θα μετακινηθούν με πούλμαν στο Χρυσοβίτσι Αρκαδίας. Εκεί θα λάβουν μέρος σε σύντομη πεζοπορία στο δάσος του Μαινάλου, θα επισκεφτούν το μουσείο Δασικής Ιστορίας, όπου εκτίθενται εργαλεία και πρακτικές υλοτόμησης και επεξεργασίας του ξύλου, και θα συνομιλήσουν με υλοτόμους σχετικά με τον παραδοσιακό τρόπο υλοτόμησης, την προστασία του δάσους και την ορθολογική χρήση των πρώτων υλών.
«Αργαλειό να μάθεις, την ευχή μου να ‘χεις!» στο Αρχοντικό Τσούχλου, Λεωνίδιο Νότιας Κυνουρίας 22, 23, 24 Σεπτεμβρίου
Παρασκευή 22.09.2023
Πρόσκληση των σχολείων του Λεωνιδίου και πραγματοποίηση εκπαιδευτικού – διαδραστικού προγράμματος που θα περιλαμβάνει: α. προβολή power point για την υφαντική και την τσακωνική υφαντική, β. παρουσίαση εργαλείων τσακώνικης υφαντικής, γ. τα παιδιά θα υφάνουν στον όρθιο αργαλειό, και δ. φύλλο εργασίας
Σάββατο και Κυριακή 23-24.09.2023
Ανοιχτή πρόσκληση προς τους ενήλικες της Τσακωνιάς με: α. ομιλία για την υφαντική και την τσακώνικη υφαντική (παλιές και εν ενεργεία υφάντρες) β. εργαστήρια προετοιμασίας για γνέσιμο μαλλιού και βάψιμο μαλλιού, γ. οι ενήλικες μαθητές θα υφάνουν στον όρθιο αργαλειό.
«Η Νέα Χώρα στον χρόνο» για τη συνοικία Νέα Χώρα στην πόλη των Χανίων 23 Σεπτεμβρίου
Η περιοχή δυτικά των ενετικών τειχών, γνωστή ως «Νέα Χώρα», από την αρχαιότητα αποτέλεσε τόπο με πολυποίκιλες εκφάνσεις του ανθρώπινου βίου σε μια ενδιαφέρουσα ώσμωση ανθρώπων και φυσικού περιβάλλοντος. Διαχρονικά, υπήρξε αστικός χώρος για πλούσιους και φτωχούς, συγκεντρώνοντας ταυτόχρονα βιοτεχνικές και εργαστηριακές δραστηριότητες ενώ η θάλασσα που την αγκαλιάζει έπαιξε σημαντικό ρόλο στην οικονομία της (αλιεία, καρνάγια, ψαροταβέρνες). Εβραίοι, μουσουλμάνοι, μικρασιάτες πρόσφυγες έζησαν στις γειτονιές της, αφήνοντας το στίγμα τους ενώ στα νεότερα χρόνια, η ενασχόληση των κατοίκων της με τον αθλητισμό και τη μουσική υπήρξε καθοριστική για την ιστορία ολόκληρης της πόλης. Η δράση αφορά σε περιήγηση στη συνοικία της Νέας Χώρας Χανίων μέσω μιας βιωματικής προσέγγισης της ιστορίας και της αρχαιολογίας της. Έτσι, θα υπογραμμιστεί ο ρόλος των νεοχωριτών ως φορέων της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς της περιοχής τους, επισημαίνοντας τα παραδοσιακά στοιχεία που παραμένουν ζωντανά, συνδέονταςς το παρόν με το παρελθόν και το μέλλον.
«Αμπελουργός», 5000 χρόνια κρητικού οίνου 15, 16 Σεπτεμβρίου
Στην εκδήλωση οι επισκέπτες θα έχουν την δυνατότητα να ενημερωθούν για την παραγωγή του κρασιού από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα. Στο Αρχαιολογικό Μουσείο Ηρακλείου, οι αρχαιολόγοι παρουσιάζουν τη θεματική διαδρομή «Οι δρόμοι του κρασιού στο Αρχαιολογικό Μουσείου Ηρακλείου», με 23 στάσεις σε εκθέματα που αφορούν την καλλιέργεια της αμπέλου στο νησί, την οινοποίηση, την αποθήκευση και τη διακίνηση του οίνου, αλλά και τους συμβολισμούς της αμπέλου και του οίνου από την προϊστορική εποχή έως και τους ρωμαϊκούς χρόνους. Παράλληλα, θα υπάρχει παρουσία του σύγχρονου Κρητικού αμπελώνα, του σύγχρονου αμπελουργού, δίνοντας στους επισκέπτες τη δυνατότητα να γευτούν κρασιά από οινοποιεία μέλη του Wines of Crete, συνδέοντας έτσι το χθες με το σήμερα, την ιστορία του αμπελουργικού κλάδου με τη σύγχρονη αμπελοοινική Κρήτη.
Ιστορικό Μουσείο Κρήτης της Εταιρίας Κρητικών Ιστορικών Μελετών
Εκπαιδευτικά Προγράμματα για την παράδοση στο Ιστορικό Μουσείο Κρήτης 22, 23 Σεπτεμβρίου
Παρασκευή 22 Σεπτεμβρίου 2023, ώρα 10:00
«Πέτα σαΐτα μου γοργή». Εκπαιδευτικό πρόγραμμα για σχολικές ομάδες στην Εθνογραφική Συλλογή του Ιστορικού Μουσείου Κρήτης με θέμα τον αργαλειό ως αντικείμενο και την υφαντική ως τέχνη.
Σάββατο 23 Σεπτεμβρίου 2023, ώρα 10:30
«‘Δω στα Λιανοχορταρούδια». Εκπαιδευτικό πρόγραμμα με θέμα τους παραδοσιακούς χορούς και τη μουσική της Κρήτης.
Σάββατο 23 Σεπτεμβρίου 2023, ώρα 12:30
«Στο Καμαρόσπιτο. Εκπαιδευτικό πρόγραμμα για ομάδες ενηλίκων με παιδιά με θέμα τη ζωή στα χωριά της Κρήτης μέχρι και τα μέσα του 20ου αιώνα.
«Μαρτυρίες του χθες στο σήμερα» στο Αγροτικό Μουσείο Μενέλαου Παρλαμά και Συλλογή Υφαντών Θεανώς Μεταξά-Κανακάκη (παράρτημα του Ιστορικού Μουσείου Κρήτης) της Εταιρίας Κρητικών Ιστορικών Μελετών 22, 23 Σεπτεμβρίου
Παρασκευή 22 Σεπτεμβρίου 2023, ώρα 10:00-14:00
Εργαστήρι κεραμικής με τον Ζαχαρία Καλιακάκη. Ο Ζαχαρίας Καλιακάκης δίνει την ευκαιρία σε μικρούς και μεγάλους επισκέπτες του μουσείου να κατασκευάσουν το δικό τους κεραμικό σκεύος, γνωρίζοντάς τους παραδοσιακές τεχνικές της κρητικής αγγειοπλαστικής.
Παρασκευή 22 Σεπτεμβρίου 2023, ώρα 10:00
Ελεύθερη ξενάγηση στο μουσείο για σχολεία της τοπικής κοινότητας από την Επιμελήτρια της Εθνογραφικής Συλλογής της Εταιρίας Κρητικών Ιστορικών Μελετών, Αγγελική Μπαλτατζή. Τα παιδιά θα προσεγγίσουν σε μια πρώτη γνωριμία τα παραδοσιακά επαγγέλματα και τη λαϊκή τέχνη της Κρήτης και θα ανακαλύψουν πώς αυτά συνδέονται με τη σύγχρονη ζωή στο νησί.
Σάββατο 23 Σεπτεμβρίου 2023, 10:00
Κυκλικό εργαστήρι παρασκευής παραδοσιακού ψωμιού με τη Θεανώ Μεταξά. Η Θεανώ Μεταξά μάς καθοδηγεί με εμπειρία και γνώση σε ένα γευστικό ταξίδι στη γαστρονομική παράδοση της Κρήτης μέσα από την ετοιμασία του ζυμωτού ψωμιού.
«Μουσικές της Ευρώπης» στο KARRONES The Children’s World Lounge 9 -10 -11 -12 -13 -14 -15 -16 Σεπτεμβρίου, 16:30 – 19:30
Αγαπημένες μουσικές συνθέσεις και τραγούδια από όλα τα μέρη της Ευρώπης που έχουν εμπνεύσει τις μεγαλύτερες γενιές των συνανθρώπων μας και συνεχίζουν έως σήμερα να εκτιμώνται από τις νεότερες, είναι το θέμα της έκθεσης του Κέντρου Πολιτισμού KARRONES. Από τα Πορτογαλικά Φάντο και τα Ισπανικά Φλαμένκο μέχρι τους Βαλκανικούς, τους Κέλτικους και τους Βόρειους παραδοσιακούς ήχους. Από την Ωδή στην Χαρά του Μπετόβεν και την άρια Nessun Dorma του Puccini μέχρι τις νυχτερινές μελωδίες του Liszt , του Chopin και τα βαλς του Strauss και του Χατζιδάκι. Παιδιά, γονείς και οι μεγαλύτεροι προσκαλούνται να ανακαλύψουν μαζί και να μάθουν περισσότερα για τους καλλιτέχνες και για τις δημιουργίες τους, μέσα από μια αντιπροσωπευτική λίστα έργων, τα οποία, συνθέτουν το μουσικό Ευρωπαϊκό μωσαϊκό και μπορούν να μας φέρνουν όλους ακόμη σήμερα πιο κοντά στην κοινή μας πολιτιστική κληρονομιά.
«Ιστορικό κτήριο Δημοτικού Σχολείου Νεοχωρίου: φορέας γνώσης, εκπαίδευσης, κοινωνικοποίησης και πολιτισμού στο πέρασμα των χρόνων» στο Ιστορικό κτήριο Δημοτικού Σχολείου Νεοχωρίου Λευκάδας 23 Σεπτεμβρίου
Η εκδήλωση χωρίζεται σε 3 μέρη:
περιήγηση στον χώρο, ιστορική αναδρομή του σχολείου, παρουσίαση στοιχείων για το παρόν κτήριο, χτισμένο το 1935.
περιήγηση εντός του σχολείου σε έκθεση φωτογραφίας με φωτογραφικό υλικό από το σχολείο και το χωριό.
ανεκδοτολογικές αφηγήσεις από κατοίκους που φοίτησαν μαθητές στο σχολείο και κατοίκους του τώρα για τους οποίους το σχολείο αποτελεί μέσω της δράσης του πολιτιστικού συλλόγου, φορέα γνώσης, εκπαίδευσης, κοινωνικοποίησης και πολιτισμού.
«Ζωντανεύοντας μνήμες και ιστορία στην πόλη της Μυτιλήνης»
23 Σεπτεμβρίου
Αρχαιολογικός περίπατος από το Κάτω Κάστρο, στις αποθήκες Σαπλιτζά, την ελληνιστική στοά, το Βαλιδέ Τζαμί και την έπαυλη στο 8ο Δημοτικό Σχολείο Μυτιλήνης. Πρόκειται για εμβληματικά μνημεία στην πιο καίρια αρχαιολογική περιοχή της πόλης, που συνδέθηκε άρρηκτα με το ερχομό και την εγκατάσταση των μικρασιατών προσφύγων.
«Το μποξαδάκι» στο Μουσείο Βιομηχανικής Ελαιουργίας Λέσβου 23, 24 Σεπτεμβρίου
Με την καθοδήγηση της ομάδας «Πολύτροπον», θα πραγματοποιηθεί εκπαιδευτική δράση-εργαστήρι κατασκευής παραδοσιακών παιχνιδιών από πανί (τόπι και κούκλα). Η δράση πλαισιώνει, επίσης, την περιοδική έκθεση με τίτλο «1922» (διάρκεια έως 17.6.2024).
«Καρσί» στο Μουσείο Μαστίχας Χίου 22 Σεπτεμβρίου ώρα 20:00
Πρωτότυπη μουσικοχορευτική παράσταση, σε συνεργασία με τον Μορφωτικό Σύλλογο Βαρβασίου Χίου Βιβλιοθήκη «Ο Φάρος». Τα χορευτικά τμήματα ενηλίκων και εφήβων θα παρουσιάσουν παραδοσιακούς αντικριστούς χορούς της Μικράς Ασίας, με τη συνοδεία ορχήστρας. Δομημένη σε τρία μέρη (πριν, καταστροφή, μετά), η παράσταση θα εμπλουτιστεί με ιστορικές πληροφορίες για τους χορούς και την εξέλιξή τους, καθώς και για τη λαϊκή παράδοση της Μικράς Ασίας.
Μεσογειακό Ινστιτούτο για τη Φύση και τον Άνθρωπο (MedINA)
«Ο Κεχαγιάς και η Μάντρα - Λημνιακές ιστορίες στο χώρο και το χρόνο» στο Δημοτικό Κινηματοθέατρο Λήμνου "Μαρούλα” 24 Σεπτεμβρίου
Η εκδήλωση περιλαμβάνει την προβολή των φιλμ «Οι μάντρες της Λήμνου: ένα παραδοσιακό σύστημα αγροτικής διαχείρισης» και «Το τυρί στη Λήμνο - Πολιτισμός και Κληρονομιά».
Θα ακολουθήσει παρουσίαση-συζήτηση σχετικά με τον κεχαγιά, τη μάντρα και το ρόλο που διαδραμάτισαν στην εξέλιξη του πρωτογενούς τομέα και της αγρο-διατροφικής κληρονομιάς της Λήμνου. Στη συνέχεια, θα παρουσιαστεί δραματοποιημένη αφήγηση για την κεχαγιάδικη μουσική κουλτούρα, και θα γίνει συζήτηση για το παραδοσιακό Λημνιακό ιδίωμα και την επιβίωσή του στη σύγχρονη εποχή.
«Το βιολί του Μότσαρτ» στο Παλάτι του Μεγάλου Μαγίστρου 23, 24 Σεπτεμβρίου
Η εκδήλωση περιλαμβάνει:
έκθεση του βιολιού “Costa Violin” του Mότσαρτ το οποίο ανήκει στη συλλογή του International Mozarteum Foundation και θα παρουσιαστεί για πρώτη φορά στην Ελλάδα
ρεσιτάλ στον αύλειο χώρο του Παλατιού με την Anja Morgenstern στο βιολί του Mότσαρτ (υπεύθυνη για την ψηφιακή έκδοση των γραμμάτων και αρχείων της οικογένειας Μότσαρτ του International Mozarteum Foundation και την Ευγενία Βοτανοπούλου στο πιάνο (πρόεδρο του Mozarteum Hellas).
Συνεργαζόμενοι φορείς: International Mozarteum Foundation, Mozarteum Hellas, Δήμος Ρόδου, Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου, Επίτιμο Προξενείο της Αυστρίας στα Δωδεκάνησα
Υπεύθυνη εκδήλωσης: Αγγελική Κοσμά
Διεύθυνση χώρου εκδήλωσης: Πλατεία Κλεοβούλου, Μεσαιωνική πόλη Ρόδου, 85100, Ρόδος
Τηλ. 22413 65222, e-mail: efadod@culture.gr
«Σήμερον ἐμοῦ, αὔριον ἑτέρου… Το αρχοντικό Καλού, Νικολαΐδη, Βάλβη, νυν Μουσείο της Πάτμου» στο Αρχοντικό Νικολαΐδη 23 Σεπτεμβρίου
Η εκδήλωση περιλαμβάνει:
τη διοργάνωση εσπερίδας στον συνεδριακό χώρο του Αρχοντικού με θέμα τη δωρεά εκ μέρους της οικογένειας Βάλβη αξιόλογων οικογενειακών κειμηλίων που συνδέονται με το ιστορικό παρελθόν του κτηρίου, τη συντήρηση και ανάδειξη των νέων εκθεμάτων και
Υπηρεσία Νεωτέρων Μνημείων και Τεχνικών Έργων Δωδεκανήσου
«Ιστορίες του Φάρου» στο Φρούριο Αγίου Νικολάου Πόλης Ρόδου 22, 23, 24 Σεπτεμβρίου Η εκδήλωση έχει στόχο το άνοιγμα στο κοινό του Εργοταξίου που ήδη λειτουργεί στο εμβληματικό οχυρωματικό μνημείο των επιθαλάσσιων οχυρώσεων της πόλης της Ρόδου, του Φρουρίου του Αγίου Νικολάου, που αποτελεί το σημαντικότερο τοπόσημο του μεσαιωνικού λιμανιού. Στο πλαίσιο αυτό θα γίνει προσπάθεια ανάκτησης της συλλογικής μνήμης και επανασύνδεσης των πολιτών με τις «Μαρτυρίες του χθες στο σήμερα».
Θα πραγματοποιηθούν:
οργανωμένη επίσκεψη-ξενάγηση των σχολείων της πόλης της Ρόδου,
ημερίδα για παρουσίαση των ξεχασμένων «Ιστοριών του Φάρου» από τον Κολοσσό της Ρόδου και το βυζαντινό εκκλησάκι του Αγίου Νικολάου, μέχρι τις περιγραφές των τριών πολιορκιών του 15ου-16ου αι., τη σημασία του ιστορικού Φάρου και την θέση του στη Λογοτεχνία, τις ιστορικές φάσεις και απεικονίσεις στην ψηφιακή εφαρμογή AR “Rhodes Harbour Virtual Tour”, το μεγάλο εργοτάξιο των τελευταίων 30 ετών και τη μετατόπιση του Φάρου,
«9ο Tinos World Music Festival - Μετασχηματισμοί ΙΙ» στο Μουσείο Μαρμαροτεχνίας Τήνου 22 Σεπτεμβρίου
Σε συνεργασία με το Tinos World Music Festival, παρουσιάζεται ο κύκλος μουσικής δημιουργίας με τίτλο «Μετασχηματισμοί», που αποσκοπεί στη διερεύνηση της σχέσης των διάφορων εκφάνσεων του λαϊκού μουσικού πολιτισμού με τη σύγχρονη καλλιτεχνική δημιουργία, καθώς και στην ανάδειξη της νέας μουσικής κοινότητας που αναπτύσσεται γύρω από τις παραδοσιακές μουσικές της Ελλάδας και της Ανατολικής Μεσογείου. Στην εκκίνηση του φετινού φεστιβάλ, την Παρασκευή 22.09.2023, στο Μουσείο Μαρμαροτεχνίας θα δώσουν συναυλία τα μουσικά σχήματα Φώτης Βεργόπουλος και Shushan Kerovpyan («Από την Ελλάδα ως την Αρμενία») και Manolis Christodoulou Quartet.
13°
