Η Οικία Παλαμά στην Πλάκα μπαίνει σε τροχιά αποκατάστασης

Την ιστορική Οικία του Κωστή Παλαμά στην Πλάκα, επί της οδού Περιάνδρου 5, αποκαθιστά το Υπουργείο Πολιτισμού στο πλαίσιο της στρατηγικής του για την ανάδειξη κτιρίων ιδιοκτησίας του, με σκοπό να αποτελέσουν νέους πολιτιστικούς πυρήνες, στο κέντρο της Αθήνας.

Το Υπουργείο Πολιτισμού χαρακτήρισε το κτίριο ως μνημείο το 1999, ενώ η διαδικασία απαλλοτρίωσής του ξεκίνησε το 2020. Μετά από προσφυγές της ιδιοκτήτριας στο Συμβούλιο της Επικρατείας, τελικά η απαλλοτρίωση συντελέστηκε τον Μάιο του 2023 και το ακίνητο περιήλθε στην ιδιοκτησία του ΥΠΠΟ. Χάρη στη χορηγία του Ιδρύματος «Σύλβιας Ιωάννου», ήδη εκπονείται η μελέτη αποκατάστασης και επανάχρησης του κτιρίου, η οποία αναμένεται να έχει ολοκληρωθεί μέχρι τα τέλη Νοεμβρίου, ώστε το έργο να ενταχθεί για χρηματοδότηση στην προγραμματική περίοδο 2021-2027.

«Ιστορικό τοπόσημο για την Αθήνα η Οικία Παλαμά»

«Η Οικία Παλαμά αποτελεί ένα σημαντικό ιστορικό τοπόσημο για την Αθήνα, καθώς στις 28 Φεβρουαρίου 1943 η εξόδιος ακολουθία του ποιητή συνδέθηκε με τη μεγαλύτερη αντιστασιακή διαδήλωση στην Αθήνα της γερμανικής κατοχής, τονώνοντας το εθνικό φρόνημα των Ελλήνων. Το κτίριο, αποτελεί ένα ισχυρό σημείο αναφοράς για τη σύγχρονη ιστορία μας. Ο Παλαμάς έζησε στην οικία, επί της οδού Περιάνδρου 5, τα τελευταία χρόνια της ζωής του. Το αποκατεστημένο κτίριο πρόκειται να λειτουργήσει ως χώρος μελέτης και σπουδής της νεότερης ελληνικής λογοτεχνίας και διάδοσης του έργου του μεγάλου Έλληνα ποιητή. Η αποκατάσταση του κτιρίου –διατηρώντας τα στοιχεία της δεκαετίας του 1930– εντάσσεται στην πολιτική μας για την προστασία και επαναλειτουργία κτιρίων στην Πλάκα, τη γειτονιά που έχει συνδεθεί περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη, με τον χαρακτήρα του ιστορικού κέντρου της Αθήνας. Μαζί με την Οικία Κωλέττη, το κτίριο επί των οδών Πολυγνώτου και Διοσκούρων, που θα στεγάσει το αρχείο Ελύτη, το κτίριο επί της οδού Διοσκούρων 7, το οποίο προορίζεται να φιλοξενήσει το Μουσείο Καρόλου Κουν, και την "οικία Κοκοβίκου" επί της Τριπόδων, δημιουργούν ένα πυρήνα κτιριακών υποδομών για πολιτιστικές χρήσεις, αναδεικνύοντας τις διαφορετικές εκφάνσεις και εποχές της ιστορίας της πόλης» δήλωσε η υπουργός Πολιτισμού, Λίνα Μενδώνη.

Πρόκειται για διώροφο συγκρότημα κατοικιών, χωρίς υπόγειο, με κοινόχρηστη είσοδο και αυλή που παραπέμπει στην τυπολογία της λαϊκής αθηναϊκής οικίας. Οι φέροντες τοίχοι είναι λιθόκτιστοι, ενώ οι εσωτερικοί τοίχοι από πλινθοδομές με συμπαγή, κυρίως, τούβλα και μπαγδατί. Η στέγη είναι ξύλινη με οροφή από μπαγδατόπηχες και κονίαμα. Η αρχική φάση του κτιρίου φαίνεται να χρονολογείται στις αρχές του 20ού αιώνα. Μεταγενέστρες επεμβάσεις είναι εμφανείς στις λιθοδομές, καθώς και στην κύρια όψη, με κονιάματα αρτιφισιέλ. Η κατάσταση του κτιρίου είναι κακή, καθώς για χρόνια εισέδυαν νερά, κυρίως, από τη στέγη. Το μισοερειπωμένο κτίριο μέχρι σήμερα λειτουργούσε ως σκουπιδότοπος και δημόσιο ουρητήριο.

Τα τελευταία χρόνια της ζωής του, ο Κωστής Παλαμάς, σε μεγάλη ηλικία, αναγκάστηκε να μετακομίσει στην οδό Περιάνδρου 5, μετά την έξωσή του από την κατοικία επί της οδού Ασκληπιού 3, η οποία έχει πλέον κατεδαφιστεί. Έζησε σε ένα από τα δύο διαμερίσματα του δευτέρου ορόφου με τη σύζυγό του Μαρία και την κόρη τους Ναυσικά, μαζί με άλλους ενοίκους. Εκεί άφησε και την τελευταία του πνοή. Το 2023 συμπληρώθηκαν 80 χρόνια από τον θάνατο του ποιητή.