Πολιτισμος

Ο Mark Lanegan στα ίχνη του Astral Weeks

Σημειώσεις Ενός Μονομανούς: Δίσκοι, βιβλία και σειρές που αξίζει να ανακαλύψεις

Γιώργος Φλωράκης
ΤΕΥΧΟΣ 743
3’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ

Ο Γιώργος Φλωράκης γράφει για τα νέα άλμπουμ των Mark Lanegan και Sleaford Mods, την τηλεοπτική σειρά Snowpiercer στο Netflix, το βιβλίο Βαβέλ-17, την jazz του John Coltrane και τα τραγούδια του Cat Stevens.

Αυτό που βλέπω είναι η καταρρακτώδης βροχή έξω από το παράθυρο. Σταγόνα δίπλα στη σταγόνα. Αστραπή δίπλα στην αστραπή. Το πιο μαγικό από τα κορίτσια που συναντώ στα όνειρά μου, περπατάει σε απόμακρες παραλίες νοσταλγίας. Θα ταξιδέψω.

Αν το Winding Sheet ήταν η λογική συνέχεια της μουσικής των Screaming Trees, το Whiskey For The Holy Ghost ήταν η απόλυτη δισκάρα ενός μουσικού που έχει φάει το rock n’ roll με το κουτάλι αλλά διαλέγει να πιάσει την ακουστική κιθάρα για να γίνει πιο προσωπικός. Σαν ο ηλεκτρισμός να ήταν για τον Mark Lanegan ένα ένδυμα, που αν το αποχωριζόταν, θα έμενε ολόγυμνος. Και το αποχωρίστηκε. Τα nineties ήταν η μεγάλη εποχή του Σιάτλ, η σπουδαία στιγμή που η Sub Pop έγραφε ιστορία. Έχουν περάσει είκοσι επτά χρόνια από το Whiskey... (believe it or not), καμιά δεκαριά επιπλέον δίσκοι έχουν κυλήσει στο ποτήρι του Mark αλλά τόσο βαθιά συναισθηματικό album όσο το Straight Songs Of Sorrow, που κυκλοφόρησε την προηγούμενη εβδομάδα, δεν είχε κυκλοφορήσει μέχρι σήμερα. Abstract, με τον τρόπο που ο Van Morrison έστηνε το Astral Weeks πίσω στα τέλη των sixties, τόσο εξομολογητικό, τόσο θλιμμένο, που μόλις τελειώνει, πιάνεις την κιθάρα σου για να του εξομολογηθείς κι εσύ κάτι. Κι ας μην ξέρεις να παίζεις....

Aυθόρμητα θα απαντήσουμε ότι η σκέψη είναι αυτή που παράγει τη γλώσσα και όχι το αντίθετο. Ένας γλωσσολόγος έχει τις αντιρρήσεις του. Το ίδιο κι ένας συγγραφέας. Ο Samuel Delany για παράδειγμα, στο Βαβέλ-17 υποστηρίζει ότι η αντίληψη της πραγματικότητας μορφοποιείται σε μεγάλο βαθμό από τη γλώσσα. Το βιβλίο έχει φανταστικό εξώφυλλο, φιλοσοφικές και ποιητικές προεκτάσεις, γράφτηκε το 1966 και κυκλοφόρησε για πρώτη φορά στα ελληνικά από τις εκδόσεις Ars Longa, που έτρεχαν και το Παρά Πέντε, εκείνο το απίθανο βιβλιοπωλείο ψηλά στην Ιπποκράτους.

Νομίζεις ότι ήταν πάντα εκεί αλλά ξεκίνησαν κουτσά-στραβά με τα cd-r τους το 2007 και πήραν τα πράγματα πιο σοβαρά μόλις το 2013 με το Austerity Dogs. Οι Sleaford Mods, δηλαδή οι Jason Williamson και Andrew Robert Lindsay Fearn από το Nottingham, κυκλοφορούν τώρα τη δεύτερη συλλογή της καριέρας τους, το All That Glue, που περιλαμβάνει μερικά από τα πιο γνωστά τους τραγούδια, εναλλακτικές εκτελέσεις, b-sides, ακυκλοφόρητα και υλικό που απευθύνεται στους πιο μεγάλους fans τους. Ο θυμός, ο αυτοσαρκασμός και το humour, το hip-hop, και η ηλεκτρονική punk στα καλύτερά τους!

Προσπαθείς να καταλάβεις τι διάβολο είναι αυτή η jazz, αγοράζεις σκόρπια Verve και σκόρπια Blue Note, διαβάζεις τις σημειώσεις πίσω από τους δίσκους μανιωδώς, κι ευτυχώς όλο αυτό το σκηνικό σε περνάει από album σε album, από όργανο σε όργανο, από μουσικό σε μουσικό. Μέχρι που πέφτει στα χέρια σου το Live At Village Vanguard του Coltrane και παθαίνεις πλάκα με τον ήχο του, με τη ζεστασιά, με τη φάση ολόκληρη. Αυτή είναι η modal jazz, η jazz των μουσικών –και όχι μόνο- δρόμων, η jazz των συναισθημάτων που σου ξυπνάει ο Eric Dolphy με το μπάσο κλαρινέτο που σε διαλύει στο Spiritual, ο McCoy Tyner με τα περίεργα ακόρντα του, ο Coltrane που φυσάει και φυσάει και φυσάει από τα sixties μέχρι τώρα, ασταμάτητα.

Σκάνε τα πρώτα επεισόδια του Snowpiercer στο Netflix: Έχουν περάσει επτά χρόνια από τότε που ο κόσμος μετατράπηκε σε μια παγωμένη ερημιά και όσοι έχουν απομείνει, ζουν στο τεράστιο τρένο Snowpiercer. Με 1.001 βαγόνια, κάνει αέναα τον γύρο του πλανήτη, χωρισμένο σε τάξεις, με την ελίτ των πλουσίων στα πρώτα βαγόνια και τους φτωχούς, ουραγούς στα τελευταία. Το ερώτημα είναι τι θα συμβεί όταν εκείνοι που έχουν ζήσει καταπιεσμένοι αποφασίσουν να επαναστατήσουν. Ο Bong Joon Ho (Παράσιτα) που παρουσιάζεται ως συμπαραγωγός της σειράς αλλά και συμμετέχει στην ομάδα που γράφει το σενάριο, έχει βασιστεί στο ίδιο graphic novel, Le Transperceneige των Jacques Lob, Benjamin Legrand και Jean-Marc Rochette για να γυρίσει ταινία με τον ίδιο τίτλο (Snowpiercer), το 2013. Ως προς τη δυστοπική καινούργια παραγωγή, έχουν μεταδοθεί ήδη τα τρία πρώτα επεισόδια από και περιμένουμε το τέταρτο την Κυριακή 7 Ιουνίου.

Είναι νωρίς ακόμα, αλλά ο Cat Stevens ξαναηχογράφησε το Tea For The Tillerman, τον δίσκο που είχε μεγάλα τραγούδια, όπως τα Father And Son, και Wild World. Κυκλοφορεί στις 18 Σεπτεμβρίου κι εκείνος δηλώνει ότι ακούγονται φρέσκα και ολοκαίνουργια. Τον αγαπούσα πάντα, γιατί να μην τον πιστέψω τώρα;

Η φωνή, το πρόσωπο, τα μάτια. Κι ανάμεσα μια θάλασσα. Στήνω γέφυρες.

© Γιώργος Φλωράκης