Έκπληξη προκαλεί η ανακάλυψη γυναικείων οστών σε παρεκκλήσι του Αγίου Όρους. Ενδιαφέρον και από τον βρετανικό Guardian.
«Ερωτήματα τίθενται από τα γυναικεία οστά που ανακαλύφθηκαν στην ανδροκρατούμενη μονή» αναφέρει ο βρετανικός Guardian. Σε τι αναφέρεται; Στα γυναικεία οστά που βρέθηκαν θαμένα στο παρεκκλήσι του Αγίου Αθανασίου του Αθωνίτη στο Άγιον Όρος, που σύμφωνα με τους ειδικούς φέρονται να ανήκουν στη Στάνα, σύζυγο του Μπάρμπουλη, ενός από τους κτήτορες της Μονής Παντοκράτορος, ο οποίος μόνασε εκεί με τους γιους του, μετά το 1500 μ.Χ. όπως αναφέρει το «Έθνος»
Πηγή της βρετανικής εφημερίδας είναι η ανθρωπολόγος με ειδίκευση στη μελέτη των οστών, Laura Wynn-Antikas. Η ίδια δηλώνει ότι εξεπλάγη όταν διαπίστωσε πως πρόκειται για γυναικεία και όχι ανδρικά οστά, στο Όρος όπου επιτρέπεται να το πατούν αποκλειστικά και μόνο άνδρες εδώ και αιώνες. «Αν μιλάμε για μια γυναίκα ή και για περισσότερες από μια, θα εγείρονταν πολλά ερωτήματα. Ξεκινώντας από ποια μπορεί να είναι» λέει στην εφημερίδα η Wynn-Antikas.
«Αν όντως αποδειχθεί ότι ανήκουν σε γυναίκα τα οστά που βρέθηκαν, τότε αυτό θα είναι το πρώτο γνωστό περιστατικό κατά το οποίο αναπαύθηκε γυναίκα στο Όρος Άθως» λέει από την πλευρά του στον Guardian ο αρχιτέκτονας-αναστηλωτής Φαίδων Χατζηαντωνίου.
Σύμφωνα με τον κ. Χατζηαντωνίου, που μίλησε και στο «Έθνος», τα οστά ήταν θαμμένα στο δάπεδο του νάρθηκα και τοποθετήθηκαν εκεί πιθανόν τον 16ο αιώνα οπότε έγινε μεγάλη επέκταση της Μονής Παντοκράτορα, που συνοδεύτηκε με εργασίες και στο παρεκκλήσι του Αγίου Αθανασίου του Αθωνίτη. Εκείνες οι εργασίες έγιναν με χορηγίες εύπορων Ρουμάνων βλάχων. Ένα δεύτερο σημαντικό στοιχείο της έρευνας δείχνει ότι τα άλλα οστά που βρέθηκαν δεν ανήκουν σε καλόγερους, καθώς σε μια τέτοια περίπτωση θα φυλάσσονταν στο οστεοφυλάκιο της Μονής.
Άρα πρόκειται ενδεχομένως για κοσμικούς ίσως για κτήτορες και η οικογένεια Μπάρμπουλη κερδίζει τις περισσότερες πιθανότητες. Οι ταφές βρέθηκαν στη δυτική πλευρά του παρεκκλησιού του Αγίου Αθανασίου του Αθωνίτη. Το παρεκκλήσι είναι χτισμένο στη νοτιοανατολική γωνία της Μονής, σε έναν απόκρημνο βράχο, πάνω στη θάλασσα και ήταν ο κτητορικός κοιμητηριακός ναός της. Διασώζονται αρχιτεκτονικά μέλη της εποχής των Κομνηνών, ενώ και η αρχιτεκτονική τυπολογία του παραπέμπει στην ίδια εποχή. Το σκαρίφημα με μολύβι ενός ιστιοφόρου του 16ου αιώνα, πάνω από την κεντρική είσοδο του ναού, στο παλαιό επίχρισμα της εσωτερικής παρειάς του δυτικού τοίχου του νάρθηκα, χρονολογεί στην ίδια εποχή το λιθόστρωτο δάπεδο του χώρου αυτού.
Όπως λέει, ο κ. Χατζηαντωνίου, μετά τις σοβαρές καταστροφές που προκάλεσε ο μεγάλος σεισμός του 1765 και την κατολίσθηση που παρέσυρε στη θάλασσα τους τάφους δυτικά του ναού, ο Άγιος Αθανάσιος έπαψε να χρησιμοποιείται ως κοιμητηριακός ναός, δίνοντας τη θέση του στο ναό των Αγίων Αναργύρων (1771), στα βορειοδυτικά του μοναστηριού.
Η Μονή Παντοκράτορος ιδρύθηκε λίγο πριν το 1357 από δύο αδέρφια, τον Μέγα στρατοπεδάρχη Αλέξιο και τον Μέγα Πριμηκύριο Ιωάννη, που συνδέονταν με τον βασιλικό οίκο των Παλαιολόγων, αλλά και τους Κομνηνούς. Ο Αλέξιος σκοτώθηκε υπερασπιζόμενος το νησί της Θάσου που του ανήκε -όπως και τμήμα της Λήμνου-, σε σκληρές μάχες με τους Τούρκους, ενώ ο Ιωάννης πήγε στο Αγιον Ορος και έμεινε εκεί ως τον θάνατό του, ακολουθώντας τον μοναχισμό.
Το μοναστήρι δίνει την εικόνα ενός καλά οχυρωμένου κάστρου, καθώς δεσπόζει ο επιβλητικός πύργος με τις πολεμίστρες, ενώ τα εξωτερικά κτίρια μοιάζουν να προσπαθούν να κρύψουν το καθολικό και ό,τι υπάρχει στο εσωτερικό. Σύμφωνα με νεότερα στοιχεία, η επέκταση των κτισμάτων νοτιοανατολικά έγινε μεταξύ των ετών 1483-1535 και η «νέα αυλή» ήταν έργο του Μπάρμπουλη.
14°
