Γιατί τα Ωδεία διαφωνούν με τις ρυθμίσεις Γαβρόγλου

Δύο άρθρα του Υπουργείου Παιδείας, σε ένα νομοσχέδιο - σκούπα, το οποίο κατατίθεται για συζήτηση στη Βουλή αυτές τις μέρες, έχουν προκαλέσει αναστάτωση στον κόσμο των Ωδείων και Μουσικών Σχολών. Πρόκειται για τα άρθρα 208 και 210, που αφορούν τη θεσμοθέτηση της Κρατικής Πιστοποίησης των Μουσικών Γνώσεων. Για το θέμα μάς μίλησε ο κ. Μιχάλης Πατσέας, πρόεδρος της ΕΝΙΑΜΕΪ, η οποία εκπροσωπεί τα Ιδιωτικά Ωδεία της χώρας.

Κύριε Πατσέα, γιατί διαφωνείτε με τα συγκεκριμένα άρθρα και τι ζητάτε;
Διαφωνούμε επειδή αυτό που ο υπουργός Παιδείας και Θρησκευμάτων κ. Κώστας Γαβρόγλου αποκαλεί «Κρατική Πιστοποίηση των Μουσικών Γνώσεων» υποβαθμίζει με πολλούς τρόπους την υπάρχουσα μουσική εκπαίδευση στην Ελλάδα και στρέφεται ενάντια στους δεκάδες χιλιάδες πτυχιούχους των Ωδείων - Μουσικών Σχολών και τους εργαζόμενους σε αυτά. Για το λόγο αυτό ζητάμε την απόσυρση των άρθρων και την έναρξη διαβούλευσης με τη συμμετοχή και του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού (ΥπΠοΑ). Εκτός όλων των άλλων, η συζήτηση στην κοινωνία υπήρξε συντομότατη, μόλις μια βδομάδα αντί των πέντε που κανονικά προβλέπονται.

Πώς συγκεκριμένα πλήττονται τα ιδιωτικά Ωδεία και οι Μουσικές Σχολές με το συγκεκριμένο νομοσχέδιο; Γιατί να μην υπάρχει Κρατική Πιστοποίηση των Μουσικών Γνώσεων;
Μα υπάρχει ήδη και να σας πω πώς και γιατί. Η μουσική εκπαίδευση στην Ελλάδα υπηρετείται από το 1871 μέχρι σήμερα κυρίως από τα Αναγνωρισμένα Μουσικά Εκπαιδευτικά Ιδρύματα (ΑΜΕΪ), δηλαδή τα Ωδεία και τις Μουσικές Σχολές τα οποία εποπτεύονται από το ΥποΑ. Αυτά είναι: ένα μόνο κρατικό Ωδείο (στη Θεσσαλονίκη), 116 Δημοτικά Ωδεία και Μουσικές Σχολές και 601 Ιδιωτικά Ωδεία και Μουσικές Σχολές. Δηλαδή στα 742 τα 618 είναι ιδιωτικά. Τα τελευταία 30 χρόνια προστέθηκαν πέντε πανεπιστημιακά τμήματα Μουσικών Σπουδών καθώς και 48 Μουσικά Γυμνάσια και Λύκεια τα οποία εποπτεύονται από το Υπουργείο Παιδείας. Και τα μεν και τα δε, όμως, είναι επανδρωμένα από αποφοίτους ΑΜΕΪ.

Τα ΑΜΕΪ ιδρύονται και αναγνωρίζονται από το κράτος, οι διευθυντές τους και το εκπαιδευτικό τους προσωπικό διορίζονται από το κράτος, τα έτη σπουδών, το πρόγραμμα σπουδών, τα ειδικά και υποχρεωτικά μαθήματα κλπ. είναι καθορισμένα από το κράτος. Για την απόκτηση Πτυχίων και Διπλωμάτων γίνονται εξετάσεις οι οποίες και διεξάγονται υπό τον έλεγχο του ΥπΠοΑ., οι κατατακτήριες και απολυτήριες εξετάσεις γίνονται από πενταμελείς επιτροπές τις οποίες διορίζει το ΥπΠοΑ, και στις οποίες πάντα παρίσταται και ένας επιπλέον εκπρόσωπος του κράτους (έκτο μέλος), συνήθως καθηγητής Μουσικής, υπάλληλος του υπουργείου Παιδείας).

Επομένως τα Πτυχία και τα Διπλώματα των ΑΜΕΪ (του δημόσιου, των δημοτικών και των ιδιωτικών) είναι ΗΔΗ αναγνωρισμένα από το κράτος και φέρουν όλα την σφραγίδα του κράτους (υπουργείου ΠοΑ). Το μόνο που λείπει σήμερα είναι η διαβάθμισή τους, εξαιτίας της ολιγωρίας των δύο συναρμόδιων υπουργείων. Ανεπίσημα, το Παιδείας μάς λέει ότι προχωρεί σε μονομερείς ρυθμίσεις επειδή το Πολιτισμού καθυστερεί. Υποπτεύομαι ότι πληρώνουμε την ενδοϋπουργική διαμάχη. 

Τι είδους διαβάθμιση θα θέλατε;
Κοιτάξτε, με 12χρόνια μουσικές σπουδές τα πτυχία μας θα έπρεπε να είναι πανεπιστημιακού επιπέδου και τα Διπλώματά μας μεταπτυχιακού. Όμως, επειδή το Σύνταγμα απαγορεύει ιδιωτικά πανεπιστήμια, θα αρκούσε, έστω, μια αναγνώρισή μας ως μεταλυκειακών εκπαιδευτηρίων, έστω σαν ΙΕΚ. Δηλαδή, Ευρωπαϊκού Επιπέδου 5.

Και σε τι θα ενοχλούσε ένα επιπλέον «χαρτί», δηλαδή μια Κρατική Πιστοποίηση των Μουσικών Γνώσεων;
Υπάρχουν πολλά επιχειρήματα, αλλά το πιο σημαντικό είναι ότι θα δημιουργηθεί μια νέου τύπου παραπαιδεία, με ταχύρρυθμα ιδιαίτερα ή φροντιστήραι, που θα προετοιμάζουν τον κόσμο για τις συγκεκριμένες εξετάσεις και το συγκεκριμένο «χαρτί», δίχως κανέναν ποιοτικό έλεγχο από άλλους μουσικούς και το κράτος, ούτε απαραίτητο βάθος χρόνου, ούτε το σύνολο των πολλών υποχρεωτικών μαθημάτων, τη συμμετοχή στις ετήσιες τακτικές εξετάσεις και τις συναυλίες, τις χορωδίες και τις ορχήστρες, δηλαδή τα στοιχεία που παρέχουν υποχρεωτικά από το νόμο σήμερα τα ΑΜΕΪ.

Άλλα επιχειρήματα;
Η ρύθμιση αυτή υποβαθμίζει το υπουργείο Πολιτισμού, που τόσα χρόνια μάς επόπτευε απρόσκοπτα και αποτελεσματικά, κι επιπλέον εξευτελίζει διπλωματούχους και προσωπικό των ΑΜΕΪ, που θα πρέπει για να μπουν στη διαδικασία να εξεταστούν ξανά, ίσως μάλιστα έχοντας απέναντι τους ως εξεταστές κάποιους μαθητές τους ή μαθητές μαθητών τους. Ακόμα χειρότερο είναι ότι θα υπάρξει και μια νέα  κατηγορία μουσικών, όσοι θα έχουν αυτό το πιστοποιητικό, που θα είναι «ανώτεροι» από όσους είναι πτυχιούχοι των ΑΜΕΪ.

Πόσους αφορά η ρύθμιση;
Σας λέω στοιχεία: Το 2017-18, οι σπουδαστές στα Ωδεία και Μουσικές Σχολές ήταν 59.760, ενώ οι εργαζόμενοι σ΄ αυτά 1.424. Την ίδια χρονιά εκδόθηκαν 1.424 τίτλοι σπουδών. Συνυπολογίστε και δεκάδες χιλιάδες αποφοίτους προηγουμένων ετών, που –ενώ έχουν περάσει σκληρές, πολύχρονες και πολλαπλές εξετάσεις– τώρα θα πρέπει να ξαναπεράσουν καινούργιες, στα 40, τα 50 ή τα 60 τους χρόνια, με μακρά μουσική και/ή διδακτική πείρα. 

Τι ζητάτε αναλυτικότερα;

Ζητάμε τρία πράγματα:

1. Την άμεση απόσυρση όλης της επίμαχης διάταξης
2. Την άμεση διαβάθμιση όλων των μουσικών τίτλων ΑΜΕΪ στο Επίπεδο 5 του Εθνικού και Ευρωπαϊκού Πλαισίου Προσόντων.
3. Την άμεση έναρξη διαλόγου ανάμεσα στα δύο υπουργεία, με τη συμμετοχή εκπροσώπων όλων των επιστημονικών, εκπαιδευτικών και επαγγελματικών φορέων (Πανεπιστήμια Μουσικά Σχολεία, Ένωση Ελλήνων Μουσουργών, ΑΜΕΪ,  ΕΝΙΑΜΕΪ και Κρατικό Ωδείο Θεσσαλονίκη),

Ο κ. Μιχάλης Πατσέας είναι μαέστρος, μουσουργός και μουσικοπαιδαγωγός του συστήματος Κόνταλυ, διευθυντής του Ωδείου Κόνταλυ και πρόεδρος της ΕΝΙΑΜΕΪ.