Αυγουστιάτικο Viewmaster

Στράτος Καλαφάτης, Φωτογράφος
Η φωτογραφία είναι από το λεύκωμα του φωτογράφου που επιλέχτηκε από την ισπανική Camper για να φωτογραφήσει το 4ο τεύχος του περιοδικού της «The Lifelovers ABC». Η καλλιτεχνική επιμέλεια είναι της La Fabrica.

Με τα παράθυρα ανοιχτά 
Αύγουστος πάντα στην Αθήνα 
Του Ορέστη Φερναζή

Λίνα Παγώνη (από το διαγωνισµό της Athens Voice «Αthens Photo 2010»)

Πόδια απλωμένα στο κύμα. Πόδια στην άμμο. Πόδια στις ξαπλώστρες.
Ψάρια ξεκοκαλισμένα. Αστακοί ξεκοιλιασμένοι. Αστακοί ολοζώντανοι. Άδειες μπίρες. Χάρτινα τραπεζομάντιλα. Ψαροκέφαλα.
Μοχίτο σε πλαστικά ποτήρια. Μπαλκόνια. Ανατολές και ηλιοβασιλέματα. Φεγγάρια. Πολλά φεγγάρια. Πολλά ηλιοβασιλέματα.
Τέτοια βλέπει μπροστά του όλη μέρα αυτός που ξεμένει Αύγουστο στην Αθήνα. Οι διακοπές των άλλων έρχονται και τον βρίσκουν. Κανείς πια δεν πάει διακοπές αφωτογράφητος. Θα ήταν σαν να μην έχει παει.
Αυτός που μένει πίσω τον Αύγουστο –καθηλωμένος στην οθόνη του γραφείου του, την οθόνη που του πετάει τις καρτ ποστάλ των άλλων– έχει ξεχάσει πότε πήγε διακοπές. Είναι σαν να πήγε πέρυσι. Φεύγει πάντα πρώτος. Όχι από αναχωρητισμό. Όχι μόνο για να αποφύγει το μέινστριμ – για να φεύγει όταν οι άλλοι μένουν. Του αρέσουν τα άδεια νησιά του πρώιμου καλοκαιριού, οι έρημες παραλίες, τα ήσυχα χωριά. Δεν του αρέσουν οι άνθρωποι, όταν είναι πολλοί. Του αρέσει η πόλη τον Αύγουστο.
Λένε ότι η πόλη είναι ωραία τον Αύγουστο. Δεν λένε την αλήθεια. Χωρίς τον ίλιγγο της κίνησης όλα ξεχωρίζουν. Γίνονται περισσότερο ορατά. Προσέχεις για πρώτη φορά τη βρύση. Τη βρύση του πάρκου με το σκουριασμένο στόμα. Τη βρύση που ανοίγει κάθε απόγευμα ο άστεγος και πλένει τα πόδια του και ρίχνει τρεις-τέσσερις χούφτες νερό στο πρόσωπό του και σαν να ανακουφίζεται. Και μιλάει βρεγμένος προς τον ήλιο με κλειστά τα μάτια.
Χωρίς τους πολλούς, οι λίγοι είναι περισσότερο παρόντες. Οι ταξιτζήδες που αράζουν κάτω από το παράθυρό σου, τα τραγούδια από τα ραδιόφωνά τους, οι καβγάδες τους –«Σαβιόλα, κουφάλες, Σαβιόλα»–, τα χαζοξενύχτια τους με κουτάκια μπίρας και μπεγλέρια στα σκαλιά της εισόδου.
Χωρίς τους θορύβους, οι άδειοι δρόμοι αντηχούν τις ζωές των διαμερισμάτων. Την ηχώ των ανθρώπων που τον Αύγουστο ξεχνιούνται, νομίζουν πως έχουν απομείνει μόνοι και αφήνονται. Τραγουδάνε, βρίζονται, κοιμούνται, γαμιούνται με τα παράθυρα ανοιχτά. Και στέλνουν στο δρόμο ένα «Χρόνιααα-τώ-ρα-μακρι-ά-σου-λιωώ-νωωωω», ένα «βαριέμαι, ρε πούστη μου, βαριέμαι ασφυκτικά», ένα σπαρακτικό «μη, μη μας το κάνεις αυτό, Γιώργο – μη μας το κάνεις, σε ικετεύω». Και τα βράδια σφυρίγματα παράφωνα, μυρωδιές από τηγάνι και ένα εκκωφαντικό «δεν έχεις ιδέα, δεν έχεις ιδέα, αχ, αααα, τι παθαίνω τώρα».
Τον Αύγουστο οι ελάχιστες ζωές στην άδεια πόλη είναι καταδικασμένες να γίνονται αισθητές. Σαν να ήταν σπάνιες. Σαν να ήταν σημαντικές.
Σαν να θέλανε κάτι να πουν μέχρι και τα τζιτζίκια που ακούς να χαλάνε τον τόπο στην έρημη κοίτη της Βασιλίσσης Σοφίας.
Κι αν θέλεις να καταλάβεις πώς είναι στην Αθήνα ο Αύγουστος –πώς είναι αυτή η χώρα του αγοραφοβικού, του ωτακουστή και του ηδονοβλεψία–, σταμάτα. Σταμάτα λίγο στα νεκρά κύτταρα της πόλης. Στα αστικά έλη: τις στοές με τα κλειστά μαγαζιά, τους πεζοδρόμους με τα σφαλιστά παράθυρα, τις νησίδες του κέντρου που τις περισσότερες νύχτες δεν κυκλοφορεί ψυχή, χειμώνα-καλοκαίρι.
Γιατί, δεν ξέρω αν το έχεις οσμιστεί, πάντως η πόλη έχει πάθει μόνιμο Αύγουστο. Έχει, εκεί που σφύζει η ζωή της, κάτι μέρη, δέκα-είκοσι μέτρα δρόμου –μεσάνυχτα Σταδίου και Αιόλου, Τετάρτη στου Ψυρρή, κάθε μέρα χαμηλά στα Ιλίσια–, κάτι μέρη που σαν να πήζει το αίμα της κι πόλη τελματώνει.
Η Αθήνα έξω είναι πια όπως και η Αθήνα μέσα: κάπου ζωντανή, κάπου νεκρή. Σαν τον αχανή όροφο, όπου λίγες σκιές δουλεύουν υστερικά γύρω από τα γυμνά γραφεία των απολυμένων.
Δεν ξέρω αν το έχεις προσέξει, αλλά ο Αύγουστος είναι ο μήνας που νικά. Ο μήνας που διαρκεί. Που μένει στο πρόσωπο της πόλης σαν τα καμένα πίξελ στην οθόνη.
Φωτό: Λίνα Παγαγώνη (από το διαγωνισμό της Athens Voice «Αthens Photo 2010»)

Θοδωρής Τσεκούρας
Δημιουργικός διευθυντής, διαφημιστής

Κρουαζιέρα με το ΜΙΜΙΚΑ Λ.
Έργο και κείμενο του Φίλιππα Φωτιάδη*

Οι παιδικές μου αναμνήσεις από την Πάτμο συνοδεύονται από αυτές του πλοίου που μας πηγαινοέφερνε: το θρυλικό ΜΙΜΙΚΑ. Αναχωρούσε από τον Πειραιά στις 11 το πρωί και εκτελούσε το δρομολόγιο της “άγονης γραμμής” στα Δωδεκάνησα, με πρώτη στάση την Πάτμο γύρω στα μεσάνυχτα. Εκτός από τις άθλιες, για τα σημερινά –αλλά και τα τότε– δεδομένα, καμπίνες, είχε την (εντυπωσιακή για ένα πεντάχρονο αγόρι) ιδιαιτερότητα του να μην είναι αυτό που λέμε “φέρι μπόουτ”, αλλά να μπορεί να μεταφέρει αυτοκίνητα: ένας γερανός τα ανέβαζε στο κατάστρωμα του πλοίου στον Πειραιά και τα κατέβαζε στον εκάστοτε δωδεκανησιακό προορισμό, ενίοτε μάλιστα ελαφρώς τρακαρισμένα.
Διέθετε πάντως και μια πολυτελή “ισόγεια” θέση αυτοκινήτου. Το οικογενειακό μας FIAT 128 είχε μία και μόνο φορά την τιμή να φιλοξενηθεί σε αυτή την πολυπόθητη θέση, κατά τη διάρκεια του αξέχαστου για εμένα ταξιδιού, κατά το οποίο η άφιξη του ΜΙΜΙΚΑ στην Πάτμο μάς βρήκε να κοιμόμαστε οικογενειακώς στην καμπίνα μας. Οι υπεύθυνοι για κάποιο λόγο δεν μας είχαν χτυπήσει την πόρτα για να μας ξυπνήσουν, όπως κανονικά θα έπρεπε. Αναγκαστήκαμε να κάνουμε το γύρο των Δωδεκανήσων, να φτάσουμε μέχρι τη Ρόδο, για να προσεγγίσουμε στην επιστροφή μετά από περίπου 33 ώρες το λιμάνι της Πάτμου ξανά. Ο λοστρόμος/σερβιτόρος, όταν είδε την ίδια οικογένεια για δεύτερη συνεχόμενη βραδιά να περιμένει να δειπνήσει στο εστιατόριο του πλοίου, μας ρώτησε απορημένος “καλά, εσείς πού πηγαίνετε;”.
Νομίζω ότι από τότε δεν γκρίνιαξα ποτέ ξανά για τη διάρκεια του ταξιδιού προς την Πάτμο. Στο κάτω-κάτω η ανταμοιβή όταν φτάνεις στο νησί είναι τέτοια, που αξίζει την αναμονή.

*Ο Φ.Φ. είναι αρχιτέκτονας, ζωγράφος. Σε συνεργασία με την Εταιρεία Πατμιακού Πολιτισμού παρουσιάζει την ατομική του έκθεση «Κάτω από τα τείχη της Μονής, η αυλή της διπλανής» στην Οικία Σταύρακα, στη Χώρα της Πάτμου. Συχνός επισκέπτης του νησιού, ο Φ.Φ. αποδίδει με το δικό του ιδιαίτερο τρόπο οικείες εικόνες από τα σοκάκια και τις ταράτσες των σπιτιών στη Χώρα, καθώς και κάποιες παραλίες της Πάτμου. Η έκθεση θα διαρκέσει μέχρι 16/8.

John Armleder
OPAR 7, 2007 (Ελβετία) 

Info: Τα έργα θα παρουσιαστούν στην 4η Μπιενάλε Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης (18/9 - 31/1) με γενικό τίτλο «Παλιές Διασταυρώσεις - Make it Νew». Η Α.V. είναι χορηγός επικοινωνίας.

Jacques Berthet
Oliviers, 2008-2011 (Ελβετία)

Shoot Me!
Του Κωνσταντίνου Ρήγου

Η Τάμτα συναντά τον Μηδενιστή και στήνουν ένα υπαίθριο «κρεβάτι» κάτω από τον αθηναϊκό ήλιο. Σύμβολο για τα καλοκαιρινά «σ’ αγαπάω».

Γιώργος Καλφαμανώλης
Φωτογράφος

Δήμος Κοντός
Πολιτικός μηχανικός

Γιάννης Καραμπάτσος
Φωτογράφος

Θα σε δω στην AGORA
Η 4η Μπιενάλε Αθήνας (ΑΒ4) ξεκινάει τον Σεπτέμβρη

Χρησιμοποιώντας το άδειο κτίριο του πρώην Χρηματιστηρίου Αθηνών ως κύριο χώρο της, η ΑΒ4 προτείνει την AGORA ως απάντηση στο καίριο ερώτημα: Και τώρα τι; Το πολυσυλλεκτικό πρόγραμμά της περιλαμβάνει έργα τέχνης, συνεργατικές εκδηλώσεις, performances, συζητήσεις στρογγυλής τραπέζης, προβολές ταινιών, εργαστήρια και εκπαιδευτικά προγράμματα, και αξιοποιεί τις δυνατότητες του Διαδικτύου. Κι επειδή η συμμετοχή του κοινού είναι εξίσου σημαντική με αυτή των δημιουργών, ας ετοιμαζόμαστε να πάρουμε θέση. Η A.V. είναι χορηγός επικοινωνίας.
29/9 - 1/12, Πρώην Χρηματιστήριο Αθηνών, Σοφοκλέους 8-10, athensbiennale.org/agora