Αποκλειστικό: Στο φως τα επίσημα έγγραφα της δικαστικής διαμάχης Sotheby’s-υπουργείου Πολιτισμού

Μεγάλος δημοσιογραφικός οργανισμός του εξωτερικού, απέστειλε στον Χρήστο Τσιρογιάννη το έγγραφο της αγωγής του οίκου Sotheby’s και της οικογένειας Barnet κατά του ελληνικού υπουργείου Πολιτισμού, καθώς και την επιστολή του ΥΠΠΟΑ προς τον δημοπράτη, ενόψει της δημοπρασίας της 14ης Μαΐου.

Παρουσιάζουμε και τα δύο έγγραφα που παραχώρησε κατ’ αποκλειστικότητα ο κ. Τσιρογιάννης στη δημοσιογράφο Ευγενία Μίγδου.

Επιστολή ΥΠΠΟΑ στους Sotheby's

Στην επιστολή της 11ης Μαΐου 2018, που υπογράφει η Γενική Διευθύντρια Αρχαιοτήτων και Πολιτιστικής Κληρονομιάς, κα Έλενα Κόρκα, το υπουργείο επικαλείται ως επιχείρημα για την παρέμβασή του στη δημοπρασία, το αρχείο Symes-Μιχαηλίδη στο οποίο βρέθηκαν φωτογραφίες του αρχαίου αντικειμένου. Σημειώνει πως προέρχεται από τη Θεσσαλία, και ότι δεν υπάρχουν στα αρχεία της Υπηρεσίας στοιχεία για νόμιμη απομάκρυνσή του από την Ελλάδα. Εν συνεχεία, παραπέμπει σε διεθνείς συνθήκες και συμβάσεις που αφορούν στην προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς και στη διακίνηση αρχαιοτήτων. Το ΥΠΠΟΑ ζητά από τους Sotheby’s την απόσυρση του ελληνικού ειδωλίου από την δημοπρασία, αποχή από κάθε ενέργεια σχετιζόμενη με την παράδοση του αντικειμένου σε τρίτους, και τέλος συνδρομή για την επιστροφή του στην Ελλάδα. Κλείνοντας, διαμηνύεται στην επιστολή, πως η Ελλάδα επιφυλάσσεται του δικαιώματός της να κινηθεί νομικά, προκειμένου να επαναπατριστεί το αντικείμενο.

*Μάλιστα στο τέλος της επιστολής, που προφανώς είναι “copy-paste” από άλλη υπόθεση, αντί για «Bronze Horse», αναφέρεται (δις!) η λέξη «coin», δηλαδή «νόμισμα».

Αγωγή Sotheby's κατά ΥΠΠΟ

Στην αγωγή, η οικογένεια Barnet και οι Sotheby’s INC., υποστηρίζουν τη νομιμότητα κατοχής του χάλκινου αλόγου από πλευράς της οικογένειας, και εγκαλούν το ελληνικό υπουργείο για παρέμβαση στην πώλησή του χωρίς νομική τεκμηρίωση. Η επιστολή του ΥΠΠΟΑ, σύμφωνα με τους ενάγοντες είναι αβάσιμη, αφού στερείται αποδεικτικών στοιχείων που να τεκμηριώνουν ότι, όντως, το χάλκινο άλογο ανήκει στην Ελλάδα. Ο οίκος Sotheby’s ισχυρίζεται, ότι για το συγκεκριμένο αντικείμενο, και εν όψει της δημοπρασίας, είχε ερευνήσει την προέλευσή του, επιβεβαιώνοντας πως πράγματι είχε περιληφθεί στον κατάλογο της δημοπρασίας του οίκου Münzen und Medaillen, στη Βασιλεία το 1967. Επίσης, ότι το έργο, πριν το αποκτήσει ο Robin Symes, ανήκε σε δύο άλλους εμπόρους αρχαιοτήτων (τον πωλητή, δηλαδή, και τον αγοραστή, αντίστοιχα, στην εν λόγω δημοπρασία του 67). Οι ενάγοντες λένε, πως η επιστολή του ΥΠΠΟΑ δεν περιέχει καμία πληροφορία για το πότε και από ποιον εκλάπη, τις συνθήκες κάτω από τις οποίες σημειώθηκε η κλοπή, το πότε και από ποιον απομακρύνθηκε από την Ελλάδα. Επίσης, ότι η Ελλάδα επικαλείται ως δυνατό στοιχείο για την επιχειρηματολογία της το όνομα του Robin Symes, που ωστόσο το 1973, χρονολογία που το πούλησε στους Barnet, έχαιρε μεγάλης εκτίμησης ως έμπορος τέχνης και αρχαιοτήτων. Εξάλλου, τονίζουν πως το ιστορικό της προέλευσης του έργου προηγείται της χρονολοογίας που το απέκτησε ο Symes. Επομένως, σύμφωνα και πάλι με τους ενάγοντες, η σχέση του τελευταίου με το χάλκινο άλογο δεν στηρίζει τα επιχειρήματα και τις αξιώσεις της ελληνικής πλευράς. Η αγωγή αναφέρεται σε περαιτέρω έλλειψη αποδεικτικών στοιχείων, και συνεχίζει με τις συμβάσεις της Unesco και άλλες μεταγενέστερες που επικαλείται το ΥΠΠΟΑ. Αξιοσημείωτο είναι, ότι παρόλο που ενάγοντες είχαν καλέσει το υπουργείο να παρουσιάσει έως τις 25/05 οποιαδήποτε άλλα γεγονότα ή αποδεικτικά στοιχεία είχε στη διάθεσή του, η ελληνική πλευρά μέχρι και την ημερομηνία κατάθεσης της αγωγής (5/6/18) δεν ανταποκρίθηκε. Ζητούν, ως εκ τούτου, με την αγωγή τους, να αναγνωριστεί η κυριότητα του ειδωλίου στην οικογένεια Barnet, όπως και ότι δεν υπάρχει στέρεα βάση ώστε να κατασχεθεί ή να επιστραφεί στην Ελλάδα. Επίσης, ότι οι Sotheby’s μπορούν νομότυπα να το πουλήσουν για λογαριασμό της οικογένειας.

Το ερώτημα που παραμένει και πλανάται, είναι γιατί το ΥΠΠΟΑ δεν συγκέντρωσε τα απαραίτητα στοιχεία – όπως άλλωστε υποδείκνυε και ο Χ. Τσιρογιάννης – προκειμένου να στηρίξει αυτή τη διεκδίκηση και οδηγείται τώρα στις δικαστικές αίθουσες, σε μια αναμέτρηση, που πιθανότατα η έκβασή της θα είναι αρνητική για το ελληνικό δημόσιο.