Επιστημονική φαντασία είναι αυτό που ζούμε

Ένας από τους σπουδαιότερους κομίστες επιστημονικής φαντασίας, ο Ενκί Μπιλάλ, έρχεται στη Στέγη. Η A.V. μίλησε μαζί του –αυστηρά στα γαλλικά– για τα κόμικ, την επιστημονική φαντασία, την πολιτική, την κρίση και τις τελευταίες του δουλειές.

Πολιτική και κόμικ

«Για το ευρύ κοινό τα κόμικ και η πολιτική, η επικαιρότητα και η μυθοπλασία, δεν είναι ασύμβατα. Από τα πιο πολιτικοποιημένα έργα μου είναι οι “Φάλαγγες της Μαύρης Τάξης” και η “Παρτίδα Κυνηγιού”. Και τα δύο σε σενάριο του Πιέρ Κριστάν. Δύο πολιτικά βιβλία που αναφέρονται σε πραγματικά προβλήματα, κυρίως ευρωπαϊκά. Το πρώτο πραγματεύεται την άνοδο του μαύρου φασισμού, την εμφάνιση των Ερυθρών Ταξιαρχιών, τη βίαιη δολοφονία του Άλντο Μόρο. Το δεύτερο επικεντρώνεται στην πτώση του κομμουνισμού και στην εμφάνιση της περεστρόικα. Ωστόσο, εξίσου πολιτικό βιβλίο, αν και κάπως πιο υπαινικτικό, είναι “Ο ύπνος του τέρατος”. Μια ιστορία για τη μνήμη. Μνήμη ατομική, συλλογική και διερευνητική, όπου αναμειγνύονται παραστάσεις από την τραγωδία της Γιουγκοσλαβίας. Ένας εμφύλιος που είχε να κάνει με θρησκευτικές και εθνοτικές διαφορές. Μια ιστορία που φαντάζεται σ’ ένα μέλλον κοντινό τους κινδύνους του θρησκευτικού εξτρεμισμού. Είναι σαν να προβλέπει τα όσα συνέβησαν το 2001 στη Νέα Υόρκη, παρόλο που γράφτηκε τρία χρόνια νωρίτερα. Μια πρόβλεψη τρομακτική, διότι τουλάχιστον σε μένα φανέρωσε τη δύναμη του καλλιτέχνη που θέτει τα σωστά ερωτήματα για το μέλλον. Η διορατική ματιά του καλλιτέχνη είναι τόσο απαραίτητη στις μέρες μας, ειδικά όταν οι πολιτικοί ταγοί είναι άνθρωποι με τόσο βραχύβια οράματα».

Η κρίση στην Ευρώπη

 «Ο κίνδυνος ενός ακόμα πολέμου στην Ευρώπη δεν υπάρχει πια. Οι κίνδυνοι είναι κυρίως οικονομικής φύσης. Η οικονομία είναι εύθραυστη – στην Ευρώπη και στον κόσμο. Η οικονομική κρίση είναι βαθιά και ανεξέλεγκτη. Το ζήτημα της εθνικής ή ευρωπαϊκής ταυτότητας επιβάλλεται εκ νέου με βίαιο τρόπο. Βλέπουμε και πάλι μια άνοδο του εθνικισμού, αλλά και του λαϊκισμού. Παρόλα αυτά υπάρχει μια δύναμη, μια ηγεμονία, η οποία κυρίως εκφράζεται από τη Γερμανία και επιδιώκει να λειτουργήσει ως η εγγυήτρια δύναμη για την ασφάλεια στην Ευρώπη. Ποιος θα μπορούσε να μιλήσει για κρίση πριν από το 2008; Νομίζαμε ότι ήμασταν άτρωτοι. Υπάρχει πολιτική ευθύνη. Η πολιτική τάξη ήταν που έδωσε στην οικονομική τάξη πραγμάτων το κλειδί για να αλλάξει τους όρους της παγκόσμιας αγοράς».

Ένα κόμικ για την Ελλάδα

«Η Ελλάδα θα μπορούσε να είναι η αφετηρία μιας ιστορίας για την κρίση. Στην πορεία, όμως, το σενάριο θα λάμβανε μια πιο παγκόσμια διάσταση. Μπορεί η δική σας κρίση να είναι η πιο ανησυχητική στην Ευρωπαϊκή Ένωση, αλλά δεν είναι μια κρίση ελληνική. Η Ελλάδα είναι μέρος της Ευρώπης και ως εκ τούτου η κρίση της είναι πρωτίστως ευρωπαϊκή, αλλά δευτερευόντως παγκόσμια. Η Ελλάδα ίσως είναι ο πιο αδύναμος κρίκος».

Επιστημονική φαντασία

«Πιστεύω ότι επιστημονική φαντασία είναι η καθημερινότητα που ζούμε σήμερα. Πριν από μια 20ετία ήταν πολλοί αυτοί που την απαξίωναν. Όμως, η ίδια η πραγματικότητα επιβεβαιώνει τη διορατικότητα της επιστημονικής φαντασίας. Σήμερα θεωρούμε τα πάντα δεδομένα. Ξεχνούμε ότι η τεχνολογία και η πρόοδος των επιστημών έφεραν την επανάσταση».

Φαντάσματα του Λούβρου

«Τα έργα της τελευταίας μου έκθεσης στο Παρίσι είναι εξ ολοκλήρου αποκυήματα της φαντασίας μου. Μια έκθεση που μετουσιώθηκε σε βιβλίο. Σκεπτικό του η αντιστοίχιση μιας φανταστικής προσωπικότητας με ένα έργο τέχνης. Ένας Ρωμαίος στρατιώτης, ένας ζωγράφος, ένας Γερμανός αξιωματικός, άνδρες, γυναίκες και παιδιά που πέθαναν στο μακρινό παρελθόν –κάποιοι εξ αυτών με βίαιο τρόπο– έγιναν φαντάσματα. Το καθένα από αυτά σε κάποια φάση της φαντασιακής του ζωής έχει συναντήσει το δημιουργό ενός έργου τέχνης. Και έτσι το φαντασιακό συναντά την πραγματικότητα. Η μυθοπλασία την ιστορική πραγματικότητα. Ένα βιβλίο πραγματικά διασκεδαστικό, που παίζει με το αληθινό και το ψεύτικο. Ένα παιχνίδι κάπως διεστραμμένο».

Το φάντασμα και η Νίκη της Σαμοθράκης

«Κανείς μας δεν γνωρίζει ποιος σμίλεψε τη Νίκη της Σαμοθράκης. Δεν ξέρουμε τίποτα για τη ζωή του, για το πώς κατάφερε να φτιάξει αυτό το μνημειώδες έργο. Θέλησα μπροστά από τη φτερωτή Νίκη να εμφανίζεται το φάντασμα του φανταστικού Aloyisias Alevratos, ενός γλύπτη που υποτίθεται γεννήθηκε στην Πέργαμο το 241 π.Χ. και πέθανε κάτω από αδιευκρίνιστες συνθήκες στο ατελιέ του. Αυτός αναζητά την τύχη και το δημιουργό του αγάλματος, ενώ αναρωτιέται τι έγινε και κατέληξε αυτό το έργο τέχνης χωρίς κεφάλι και χέρια».

Ζιλ Μπιοσκόπ

«Η μυστηριώδης γυναίκα με τα μπλε μαλλιά δεν ζει στο Παρίσι. Όλοι οι ήρωές μου έχουν στοιχεία μου. Αντανακλούν συναισθήματα δικά μου, αλλά και φίλων. Ως επί το πλείστον είναι δημιουργήματα της φαντασίας. Αποφεύγω τη ρεαλιστική και πιστή αντιγραφή ηρώων. Η Ζιλ ήταν μια έμπνευση και σίγουρα όχι ερωμένη μου».

Το τελευταίο μου κόμικ «AnimalÕz»

«Είναι ένα γουέστερν οικολογικών διαστάσεων. Γιατί γουέστερν; Διότι το γουέστερν είναι μια περιπέτεια απέναντι στο άγνωστο. Φαντάστηκα μια εξέγερση σ’ έναν πλανήτη που μεταμορφώνεται και όπου οι κανόνες του παιχνιδιού έχουν αλλάξει. Οι ήρωες βρίσκονται σε μια κατάσταση πιονέρων που αναζητούν μια νέα γη της επαγγελίας. Η ανθρώπινη ζωή απέναντι στο άγνωστο: αυτό είναι το Animal’z».

Ιnfo: Η συζήτηση, με τη συμμετοχή του κοινού, θα πραγματοποιηθεί την Τετάρτη 27/2, στις 19.00, στην Κεντρική Σκηνή της Στέγης Γραμμάτων & Τεχνών. Είσοδος ελεύθερη. Θα γίνει στα γαλλικά με ταυτόχρονη μετάφραση και θα αναμεταδοθεί ζωντανά μέσω της ιστοσελίδας της Στέγης www.sgt.gr