Έλληνες επιστήμονες έφεραν στο φως την ταφική πλάκα του Ιησού (εικόνες, video)

Την επιφάνεια του τάφου του Ιησού Χριστού στην Εκκλησία του Παναγίου Τάφου στην Παλιά Πόλη της Ιερουσαλήμ έφεραν στο φως επιστήμονες, στην πλειοψηφία τους Έλληνες από το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, στη διάρκεια των εργασιών αποκατάστασης που πραγματοποιούνται στο χώρο.

Ο τάφος είχε καλυφθεί από μαρμάρινη επένδυση τουλάχιστον από το 1.555 μ.Χ. και ίσως αρκετούς αιώνες νωρίτερα.

Ο Fredrik Hiebert, αρχαιολόγος που συμμετέχει στις εργασίες αποκατάστασης ανέφερε στο National Geographic: «Το μάρμαρο που καλύπτει τον τάφο έχει, πλέον, τραβηχτεί και μείναμε έκπληκτοι με τον όγκο του υλικoύ από κάτω». «Πρόκειται για μια μακρά επιστημονική ανάλυση, ωστόσο θα μπορέσουμε τελικά να δούμε την πρώτη πέτρινη επιφάνεια πάνω στην οποία, σύμφωνα με την παράδοση, τοποθετήθηκε το σώμα του Ιησού».

Σύμφωνα με την χριστιανική παράδοση, το σώμα του Ιησού Χριστού εναποτέθηκε σε ένα «ταφικό κρεβάτι» λαξευμένο στην ασβεστολιθική πλευρά του σπηλαίου μετά την σταύρωσή του.

Το ταφικό κρεβάτι περικλείεται από μια μικρή δομή γνωστή ως Κουβούκλιο, που ανακατασκευάστηκε για τελευταία φορά το 1808-1810, αφού καταστράφηκε από πυρκαγιά.

Το Κουβούκλιο και ο εσωτερικός τάφος βρίσκονται σε φάση αποκατάστασης από ομάδα επιστημόνων του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, υπό την καθοδήγηση της καθηγήτριας Αντωνίας Μοροπούλου.

Οι μελετητές έχουν τη δυνατότητα να εξερευνήσουν πια το ταφικό κρεβάτι, την επιφάνεια του τάφου του Ιησού δηλαδή. Η ανάλυση θα δώσει πολλές απαντήσεις για την αρχική μορφή του θαλάμου, αλλά και την πρώτη αναγνώριση του το 326μ.Χ. από τον Ελένη, μητέρα του αυτοκράτορα Κωνσταντίνου. «Βρισκόμαστε σε κρίσιμη φάση για την αποκατάσταση του Κουβουκλίου», τόνισε η κα Μοροπούλου. «Οι τεχνικές που χρησιμοποιούμε για να καταγράψουμε αυτό το μοναδικό μνημείο θα επιτρέψουν στον κόσμο να μελετήσουν τα ευρήματά μας σαν να ήταν οι ίδιοι μέσα στον τάφο του Χριστού», σημειώνει η ίδια.

«Το έργο βρίσκεται στην καρδιά της εξέλιξής του, στην πιο κρίσιμη φάση του. Η εμπειρία είναι συγκλονιστική» δηλώνει στο Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων η καθηγήτρια του ΕΜΠ Αντωνία Μοροπούλου, επικεφαλής της διεπιστημονικής ομάδας του ΕΜΠ.

Πάντως, οι εργασίες για την αποκατάσταση του Κουβουκλίου αναμένονται να έχουν ολοκληρωθεί τον Μάρτιο, προκειμένου να γίνουν κανονικά οι χριστιανικές τελετές που θα οδηγήσουν στην Ανάσταση του Θεανθρώπου.

Η στιγμή της Αποκάλυψης

Οι πόρτες της εκκλησίας είχαν κλείσει νωρίς – αρκετές ώρες πριν την κανονική ώρα του κλεισίματος, αφήνοντας ένα σαστισμένο πλήθος προσκυνητών και τουριστών να στέκονται μπροστά στις πανύψηλές ξύλινες πόρτες. Στο εσωτερικό, μια ομάδα συντηρητών με κίτρινα καπέλα, Φραγκισκανούς με απλά καφέ ράσα και Κόπτες με εντυπωσιακές κεντημένες κουκούλες περιέβαλαν την είσοδο του Κουβουκλίου.

Στο εσωτερικό του τάφου, που συνήθως φωτίζεται με το αχνό φως των κεριών, ο έντονος φωτισμός των εργασιών αποκατάστασης γέμισε το μικρό χώρο, αποκαλύπτοντας μικρές λεπτομέρειες που συνήθως τις παραβλέπει κανείς. Η μαρμάρινη πλάκα που καλύπτει το ταφικό κρεβάτι είχε απομακρυνθεί από τον τοίχο. Από κάτω υπήρχε μια πέτρινη επιφάνεια χρώματος γκρι – μπεζ. «Τι είναι αυτό;» ρωτά ένας συντηρητής. «Δεν ξέρουμε ακόμη» απαντά η κυρία Μοροπούλου. «Ήρθε η ώρα να φέρουμε τα επιστημονικά εργαλεία παρακολούθησης».

Έξω από το Κουβούκλιο, ο Θεόφιλος ΙΙΙ, ο Έλληνας Πατριάρχης Ιεροσολύμων, παρακολουθούσε τα γεγονότα με ένα γαλήνιο χαμόγελο. «Χαίρομαι που το κλίμα είναι τόσο ξεχωριστό, υπάρχει μια κρυφή ευδαιμονία. Εδώ έχουμε Φραγκισκανούς, Αρμένιους, Έλληνες, Μουσουλμάνους φύλακες και Εβραίους αστυνομικούς. Ελπίζουμε και προσευχόμαστε πως αυτό θα αποτελέσει ένα αληθινό μήνυμα πως το αδύνατος μπορεί να γίνει δυνατό. Χρειαζόμαστε όλοι ειρήνη και αλληλοσεβασμό».

Σε τηλεφωνική επικοινωνία του Αθηναϊκού Πρακτορείου Ειδήσεων με την κα Μοροπούλου στην Ιερουσαλήμ όπου βρίσκεται, καθώς οι εργασίες στον Πανάγιο Τάφο συνεχίζονται, η ίδια αφηγείται:

«Στις 26/10 μετακυλήσαμε την πλάκα του Παναγίου Τάφου δεδομένου ότι ολοκληρώναμε τη φάση των ενεμάτων κι έπρεπε να προστατεύσουμε τον Ιερό Βράχο. Κάτω από την μαρμάρινη πλάκα του κάλφα Κομνηνού του φημισμένου αρχιτέκτονα που είχε κάνει την αποκατάσταση του τάφου το 1810 (μετά την πυρκαγιά του 1808) βρήκαμε μια πλάκα μάλλον σταυροφοριακή -αυτό τεκμαίρεται από τον χαρακτηριστικό σταυρό των Σταυροφοριών που φέρει επάνω της. Και από κάτω βρήκαμε την κοίτη του βράχου που θεωρείται ότι τοποθετήθηκε το σώμα του Ιησού. Διανοίξαμε ένα παράθυρο ώστε να είναι πάντα ορατός στον επισκέπτη ο ιερός βράχος. Τώρα περνάμε στην τελική ευθεία του έργου που είναι να επανασυνδέσουμε τα μαρμάρινα και λίθινα φατνώματα τα οποία είχαμε απομακρύνει έτσι ώστε να αποκατασταθεί στέρεα το Ιερό Κουβούκλιο, με τρόπο που θα διασφαλίζει την ακεραιότητα του μνημείου και τη βιωσιμότητα της λύσης που δίνουμε. Δεδομένου ότι η αιτία της παραμόρφωσης του Κουβουκλίου παραμένει: δεν είναι πλέον τα όμβρια ύδατα που επί χρόνια έπεφταν από τον τρούλο του Ναού της Αναστάσεως -σήμερα ο τρούλος έχει κλείσει- αλλά τα νερά που ανεβαίνουν από τα υπόγεια, από ένα συγκρότημα που συνδέει όλο τον ναό με υπόγεια κανάλια, ανασκαφές και πρέπει να γίνει επέμβαση στο άμεσο μέλλον».

Με βαθιά συγκίνηση μετέφερε στο ΑΠΕ στιγμές της μοναδικής κι ανεπανάληπτης εμπειρίας που βιώνει η ελληνική ομάδα: «Βιώνουμε μοναδική εμπειρία φέροντας ταυτόχρονα μεγάλο βάρος ευθύνης. Δίπλα στον Πανάγιο Τάφο, στο πλαίσιο του έργου, έχει στηθεί ένα διεπιστημονικό εργαστήριο. Επιθυμούμε η τεκμηρίωση που θα ανακοινώσουμε να γίνει κτήμα όλου του κόσμου. Αυτό που μας συγκλονίζει όλους είναι ότι ο Τάφος του Ιησού είναι ένας τάφος ζωντανός. Εκπέμπει το μήνυμα της Ανάστασης και της ελπίδας κι είναι εκείνο που μας επηρέασε και μπορέσαμε να δουλέψουμε».

Οι εργασίες της διεπιστημονικής ομάδας για την αναστήλωση του Ιερού Κουβουκλίου στον Πανάγιο Τάφο ξεκίνησαν τον Ιούνιο του 2016 μετά από πρόταση του Πατριάρχη Ιεροσολύμων Θεόφιλου προς το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο και αφού εξασφαλίστηκε η συμφωνία και των άλλων δύο θρησκευτικών κοινοτήτων που χειρίζονται τον Πανάγιο Τάφο, του Τάγματος των Φραγκισκανών και του Πατριαρχείου των Αρμενίων στα Ιεροσόλυμα. Στη διεπιστημονική ομάδα του ΕΜΠ, με επικεφαλής την Αντωνία Μοροπούλου, καθηγήτρια της Σχολής Χημικών συμμετέχουν οι καθηγητές Αρχιτεκτονικής Μανόλης Κορρές, Αγρονόμων και Τοπογράφων Μηχανικών Ανδρέας Γεωργόπουλος και ο καθηγητής της Σχολής Πολιτικών Μηχανικών Κωνσταντίνος Σπυράκος. Η ομάδα είχε παρουσιάσει τη μελέτη της τον Ιανουάριο 2016 στην Ιερουσαλήμ ενώπιον του πρωθυπουργού, τον Φεβρουάριο ενώπιον των ηγετών των τριών θρησκευτικών κοινοτήτων που έχουν την ευθύνη του Παναγίου Τάφου και τον Μάρτιο ενώπιον του κοινού στην Αθήνα. Οι εργασίες της αποκατάστασης θα ολοκληρωθούν τον Μάρτιο του 2017.